Στερεότυπα φύλου και επιλογή σπουδών ανάλογα με το φύλο στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση

PDF
Δημοσιευμένα: Μαΐ 14, 2017
DOI: https://doi.org/10.12681/hjre.10876
Λέξεις-κλειδιά:
στερεότυπα φύλου επιλογή σπουδών δευτεροβάθμια εκπαίδευση
Ελένη Κιούση
Ανώτατη Σχολή Παιδαγωγικής και Τεχνολογικής Εκπαίδευσης
Γεώργιος Φλωράκος
Ανώτατη Σχολή Παιδαγωγικής και Τεχνολογικής Εκπαίδευσης
Ευάγγελος Χ. Παπακίτσος
Ανώτατη Σχολή Παιδαγωγικής και Τεχνολογικής Εκπαίδευσης
https://orcid.org/0000-0002-0218-489X
Περίληψη
Τα στερεότυπα φύλου και οι συμπεριφορές που τα διαμορφώνουν επιδρούν αναμφίβολα, σε συνδυασμό και με άλλους παράγοντες, στη λήψη απόφασης για επιλογή σπουδών. Η απόφαση αυτή επηρεάζεται όχι τόσο από τη βιολογική διάσταση του φύλου, αλλά κυρίως από την κοινωνική του πτυχή. Πολλοί εξωγενείς παράγοντες, συμβάλλουν στη διατήρηση του φαινομένου των στερεοτύπων φύλου στις σύγχρονες κοινωνίες. Η παρούσα εργασία έχει σκοπό να διερευνήσει το βαθμό επίδρασης των στερεοτύπων φύλου στη λήψη απόφασης για σπουδές στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση και τη διαχρονική εξέλιξη του φαινομένου κατά τα έτη 2008 – 2014. Για τον σκοπό αυτό αντλήθηκαν στοιχεία από τρεις σχετικές έρευνες σε γυμνάσια και λύκεια της Αττικής. Τα αποτελέσματα από τη σύγκριση των δεδομένων των τριών ερευνών επιβεβαιώνουν μερικώς την αρχική υπόθεση, δηλαδή ότι τα στερεότυπα φύλου επιδρούν στη λήψη απόφασης για σπουδές. Η αρμονική συνύπαρξη των δύο φύλων προϋποθέτει την ανάπτυξη της αυτογνωσίας και της κριτικής ικανότητας του ανθρώπου. Αυτό επιτυγχάνεται μόνο μέσω της ευαισθητοποίησης των εκπαιδευτικών, οι οποίοι καλούνται να προάγουν την κριτική αυτογνωσία - κοινωνιογνωσία του ατόμου, μέσα από προγράμματα - δράσεις που αφορούν την σχολική αλλά και την τοπική κοινωνία.
Λεπτομέρειες άρθρου
  • Ενότητα
  • Άρθρα
Creative Commons License

Αυτή η εργασία είναι αδειοδοτημένη υπό το CC Αναφορά Δημιουργού – Μη Εμπορική Χρήση – Παρόμοια Διανομή 4.0.

Τα πνευματικά δικαιώματα των άρθρων του περιοδικού ανήκουν στους συγγραφείς. Τα άρθρα διατίθενται με άδειες Creative Commons CC-BC-SA 4.0

 
Λήψεις
Τα δεδομένα λήψης δεν είναι ακόμη διαθέσιμα.
Βιογραφικό Συγγραφέα
Ευάγγελος Χ. Παπακίτσος, Ανώτατη Σχολή Παιδαγωγικής και Τεχνολογικής Εκπαίδευσης
Συνεργάτης Παιδαγωγικού Τμήματος (ΠΕΣΥΠ).
Αναφορές
Αθανασιάδου, Χ., Μαλικιώση-Λοΐζου, Μ., Παπαθανασίου, Μ., Στογιαννίδου, Α., & Φορτοτήρα, Μ. (2008). Δράσεις Σχολικών Εφαρμογών και Συμβουλευτικής. Στο Β. Δεληγιάννη-Κουϊμτζή (επιμ.), Μοντέλο Δράσεων Συμβουλευτικής και Επαγγελματικού Προσανατολισμού με την Οπτική του Φύλου, Μέρος Β (σσ. 73-158). Έργο ΚΑΛΛΙΡΡΟΗ, Θεσσαλονίκη: ΑΠΘ.
Βηλαράς, Θ., Δέτσικα, Α., Μαλαγάρης, Θ., Παπακίτσος, Ε. (2008). Στερεότυπα φύλου και επιλογή επαγγέλματος. Εργασία Βιωματικού Μέρους, Συμβουλευτικοί Ορίζοντες για τον Σχολικό Προσανατολισμό - ΣΟΣ Προσανατολισμός, Πάντειο Πανεπιστήμιο Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών.
Βιτσιλάκη-Σορωνιάτη, Χ. (1997). Ο ρόλος του φύλου στη διαμόρφωση εκπαιδευτικών και επαγγελματικών φιλοδοξιών. Στο Β. Δεληγιάννη και Σ. Ζιώγου (επιμ.), Φύλο και Σχολική Πράξη, σσ. 586-620. Θεσσαλονίκη: Βάνιας.
Γκούντρα, Β. (2014). Διερεύνηση της σχέσης των εργασιακών αξιών και των επαγγελματικών ενδιαφερόντων μαθητών δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης. Διπλωματική Εργασία, ΠΕΣΥΠ Αθήνας / ΑΣΠΑΙΤΕ.
Γωνίδα, Ε., & Δεληγιάννη-Κουϊμτζή, Β. (2008). Σχολείο, οικογένεια και εκπαιδευτικές & επαγγελματικές επιλογές: Σύνθεση των ερευνητικών ευρημάτων με την οπτική του φύλου. Στο Β. Δεληγιάννη-Κουϊμτζή, Ε. Γωνίδα-Μπαμνίου & Α. Ψάλτη (επιμ.), Εφηβεία, προσανατολισμοί και επιλογές ζωής: Διερευνώντας τις μεταβατικές διαδικασίες των νέων με την οπτική του φύλου, σσ. 195-223. Έργο ΚΑΛΛΙΡΡΟΗ, Θεσσαλονίκη: ΑΠΘ.
Γωνίδα, Ε., Δεληγιάννη-Κουϊμτζή, Β., & Κιοσέογλου, Γ. (επιμ.) (2008). Εκπαιδευτικές και Επαγγελματικές Επιλογές Εφήβων: Διερεύνηση των αντιλήψεων στα θέματα ισότητας των δυο φύλων της ελληνικής σχολικής κοινότητας (μαθητές/τριες, εκπαιδευτικοί, γονείς). Τόμος Γ – Έκθεση των αποτελεσμάτων της έρευνας σε περιφερειακό επίπεδο: Αττική, Στερεά Ελλάδα & Νησιά Νοτίου Αιγαίου, Δυτική Ελλάδα & Πελοπόννησος. Έργο ΚΑΛΛΙΡΡΟΗ, Θεσσαλονίκη: ΑΠΘ.
Δαλακούρα, Α., Συγκολλίτου, Ε., & Χατζηκαμάρη, Β. (2008). Δράσεις Ενημέρωσης και Πληροφόρησης. Στο Β. Δεληγιάννη-Κουϊμτζή (επιμ.), Μοντέλο Δράσεων Συμβουλευτικής και Επαγγελματικού Προσανατολισμού με την Οπτική του Φύλου, Μέρος Α (σσ. 7-72). Έργο ΚΑΛΛΙΡΡΟΗ, Θεσσαλονίκη: ΑΠΘ.
Δεληγιάννη-Κουϊμτζή, Β., Αθανασιάδου, Χ., Παπαθανασίου, Μ., Στογιαννίδου, Α., & Φορτοτήρα, Μ. (2008). Σχολικός Επαγγελματικός Προσανατολισμός με την Οπτική του Φύλου: Ασκήσεις Ευαισθητοποίησης Μαθητών-Μαθητριών. Έργο ΚΑΛΛΙΡΡΟΗ, Θεσσαλονίκη: ΑΠΘ.
Δουλκέρη, Τ. (1995). Τα στερεότυπα των φύλων στα παιδικά μέσα επικοινωνίας. Πρακτικά Ευρωπαϊκού Συνεδρίου. Αθήνα: Υπουργείο Προεδρίας της Κυβερνήσεως – Γενική Γραμματεία Ισότητας.
Καζή, Σ. (2007). Επίδραση σχολείου και οικογένειας στην επιλογή επαγγέλματος. Στο Χ. Καπώλη (επιμ.), Συμβουλευτικοί Ορίζοντες για τον Σχολικό Προσανατολισμό - ΣΟΣ Προσανατολισμός, σσ. 112-144. Αθήνα: Πάντειο Πανεπιστήμιο Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών.
Καλτσούνη-Νόβα, Χρ. (2000). Κοινωνικοποίηση. Η γένεση του κοινωνικού υποκειμένου. Αθήνα: Gutenberg.
Κάντας, Α., & Χαντζή, Α. (1998). Θεωρίες επαγγελματικής ανάπτυξης. Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα.
Κασσωτάκης, Μ. (2004). Συμβουλευτική και επαγγελματικός προσανατολισμός. Αθήνα: Τυποθήτω.
Κατσανέβας, Θ. (2009). Ο χρυσός κανόνας για επιλογές σταδιοδρομίας – Σύγχρονος επαγγελματικός προσανατολισμός. Αθήνα: Πατάκη.
Κιούση, Ε., & Φλωράκος, Γ. (2016). Η επίδραση των στερεοτύπων φύλου στην επιλογή σπουδών και επαγγελμάτων. Διπλωματική Εργασία, ΠΕΣΥΠ Αθήνας / ΑΣΠΑΙΤΕ.
Κοσμίδου, Χ. (1989). Ενεργός Έρευνα: Για μια γνήσια, απελευθερωτική παιδεία. Σύγχρονη Εκπαίδευση, 48, 22-33.
Κοσμίδου-Hardy, Χ. (1993α). Ο Δάσκαλος ως Σύμβουλος. Εισήγηση στην ημερίδα με θέμα: Η φυσιογνωμία της Παιδαγωγικής Επιστήμης. Αθήνα: Παιδαγωγική Εταιρεία Ελλάδος.
Κοσμίδου-Ηardy, Χ. (1993β). Οι στόχοι της Αυτογνωσίας και της Πληροφόρησης ως βάση για ένα εξελικτικό μοντέλο στο ΣΕΠ και τη Συμβουλευτική. Πρακτικά του Διεθνούς Συνεδρίου Συμβουλευτικής-Προσανατολισμού της ΕΛΕΣΥΠ με θέμα: Ευρώπη 2000: Τάσεις και Προοπτικές στη Συμβουλευτική και τον Προσανατολισμό. Αθήνα.
Κοσμίδου-Hardy, Χ. (2007). Η πληροφόρηση ως επικοινωνία: από τον παθητικό δέκτη προς τον ενεργό παραγωγό του νοήματος στην πληροφόρηση. Στο Χ. Καπώλη (επιμ.), Συμβουλευτικοί Ορίζοντες για τον Σχολικό Προσανατολισμό - ΣΟΣ Προσανατολισμός, σσ. 480-504. Αθήνα: Πάντειο Πανεπιστήμιο Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών.
Κοσμίδου-Ηardy, Χ. (2008α). Θεωρητικά Ζητήματα για τη Συμβουλευτική και τον Επαγγελματικό Προσανατολισμό (Πρώτος Τόμος). Αθήνα: Πάντειο Πανεπιστήμιο Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών.
Κοσμίδου-Ηardy, Χ. (2008β). Βιωματική Εκπαίδευση για τη Συμβουλευτική και τον Επαγγελματικό Προσανατολισμό (Δεύτερος Τόμος). Αθήνα: Πάντειο Πανεπιστήμιο Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών.
Κοσμίδου-Hardy, Χ. (2008γ). Επικοινωνία και ΣΕΠ. Στο Ι. Παπαμιχαήλ (επιμ.), Συμβουλευτικοί Ορίζοντες για τον Σχολικό Προσανατολισμό - ΣΟΣ Προσανατολισμός (Ψηφιακό υλικό), σσ. 1-17. Αθήνα: Πάντειο Πανεπιστήμιο Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών.
Κοσμίδου-Hardy, Χ., & Γαλανουδάκη-Ράπτη, Α. (1996). Συμβουλευτική. Θεωρία και πρακτική. Αθήνα: Ασημάκης.
Κοσμίδου-Hardy, Χ., & Κρίβας, Σ. (2000). Το Φύλο και οι Επαγγελματικές Επιλογές: Εκπαίδευση Λειτουργών Συμβουλευτικής-Προσανατολισμού. Πιλοτικό διακρατικό σχέδιο DIANA, Αθήνα: ΙΕΚΕΠ.
Κούκης, Ν. (2010). Έμφυλα στερεότυπα και εκπαιδευτικές και επαγγελματικές επιλογές των μαθητών και μαθητριών δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης. Η περίπτωση του 1ου ΕΠΑ.Λ. Αμαρουσίου. Διπλωματική Εργασία, ΜΠΣ Σπουδές στην Εκπαίδευση, ΕΑΠ.
Κρίβας, Σ., Φράγκος, Δ., Κωστόπουλος, Ι., & Γιάνναρου, Γ. (1998). Οι επιδράσεις των απεικονίσεων από την τηλεόραση της εργασίας και της οικογενειακής ζωής και τα στερεότυπα των φύλων. Ερευνητική προσέγγιση. Επιθεώρηση Συμβουλευτικής – Προσανατολισμού, 44-45.
Μαριδάκη-Κασσωτάκη, Α., & Φρόση, Λ. (2008). Περιφεριακή Ομάδα Αττικής, Στερεάς Ελλάδος και Νησιών Νοτίου Αιγαίου: Συνοπτική Έκθεση Αποτελεσμάτων. Στο Ε. Γωνίδα-Μπαμνίου, Β. Δεληγιάννη-Κουϊμτζή & Ι. Ντούση (επιμ.), Εκπαιδευτικές και Επαγγελματικές Επιλογές Εφήβων: Διερεύνηση των αντιλήψεων στα θέματα ισότητας των δυο φύλων της ελληνικής σχολικής κοινότητας (μαθητές/τριες, εκπαιδευτικοί, γονείς). Σύνοψη των ευρημάτων ανά περιφέρεια της χώρας, σσ. 127-160. Έργο ΚΑΛΛΙΡΡΟΗ, Θεσσαλονίκη: ΑΠΘ.
Μπουρνούδη, Ε., & Ψάλτη, Α. (1997). Επαγγελματικές επιλογές και προσδοκίες των νέων και της οικογένειάς τους. Η επίδραση του φύλου. Στο Β. Δεληγιάννη και Σ. Ζιώγου (επιμ.), Φύλο και Σχολική Πράξη, σσ. 621-644. Θεσσαλονίκη: Βάνιας.
Πάντα, Δ., Φρόση, Λ., Ευκλείδη, Α., & Τερζής, Ν. (2008). Οδηγός Σπουδών, για την Κατάρτιση Στελεχών του ΥπΕΠΘ σε Θέματα Συμβουλευτικής & Επαγγελματικού Προσανατολισμού με την Οπτική του Φύλου. Έργο ΚΑΛΛΙΡΡΟΗ, Θεσσαλονίκη: ΑΠΘ.
Πυρομάλη, Β., Ρόπη, Ο., & Τόμπρου, Μ. (2007). Κατάλογος Αντιστοίχησης Επαγγελμάτων, με βάση το Θεωρητικό Μοντέλο του Holland. Αθήνα: Παιδαγωγικό Ινστιτούτο.
Στρατηγάκη, Μ. (2005). Φύλο, τεχνολογία και εργασία. Σύγχρονες μορφές μιας παλιάς σχέσης. Στο Χ. Ναξάκης & Μ. Χλέτσος (επιμ.), Το μέλλον της εργασίας, σσ. 167-196. Αθήνα: Πατάκη.
Φλουρής, Γ. (1989). Αυτοαντίληψη, σχολική επίδοση και η επίδραση των γονέων. Αθήνα: Γρηγόρης.
Χατζή, Σ., & Χατζησταματίου, Μ. (2007). Ψυχομετρικά Εργαλεία - Τεστ Επαγγελματικού Προσανατολισμού: Εγχειρίδιο Χρήσης. Αθήνα: Παιδαγωγικό Ινστιτούτο.
Ψάλτη, Α., Κουϊμτζή, Ε., & Δεληγιάννη, Β. (2008). Φύλο και μεταβατικές διαδικασίες: Θεωρητικό πλαίσιο και ερευνητικοί προβληματισμοί. Στο Β. Δεληγιάννη-Κουϊμτζή, Ε. Γωνίδα-Μπαμνίου & Α. Ψάλτη (επιμ.), Εφηβεία, προσανατολισμοί και επιλογές ζωής: Διερευνώντας τις μεταβατικές διαδικασίες των νέων με την οπτική του φύλου, σσ. 9-34. Έργο ΚΑΛΛΙΡΡΟΗ, Θεσσαλονίκη: ΑΠΘ.
Berger, J. (1972). Ways of Seeing. London: British Broadcasting Corporation and Penguin Books.
Browns, M. (1990). Theoretic approaches. The development of women studies. The Netherlands: STEO-Gravehhage.
Chisholm, L. (1999). Κορίτσια εφηβικής ηλικίας και Σχολείο: Φύλο, Νεότητα και Διαδικασίες μετάβασης. Στο Β. Δεληγιάννη και Σ. Ζιώγου (επιμ.), Εκπαίδευση και Φύλο. Ιστορική Διάσταση και Σύγχρονος Προβληματισμός, σσ. 285-310. Θεσσαλονίκη: Βάνιας.
Ginzberg, E. (1972). Toward a theory of occupational choice: A restatement. Vocational Guidance Quarterly, 20, 169-176.
Holland, J. (1985). Making vocational choices. N.J.: Prentice Hall.
Johnson, B., & Eagly, A. (1989). Effects of involvement and persuasion. A Meta-analysis. Psychological Bulletin, 106, 290-314.
Josten, M., Van Elkan, M., Laux, J., & Thomm, M. (2008). Gründungspotenziale bei Studierenden. Zentrale Ergebnisse der Studierendenbefragung an 37 deutschen Hochschulen. Bonn, Berlin: Bundesministerium für Bildung und Forschung.
Kosmidou, C., & Usher, R. (1991). Facilitation in Action Research. Interchange, 22(4), 24-40
Laurent, Α. (1986). The cross-cultural puzzle of international human resource management. Human Resource Management, ΧXV(1), 91-102.
Norris, W. (1972). The information service in guidance: For career development and planning. Chicago: Rand McNally.
Roe, A. (1956). The psychology of occupations. N.Y.: Wiley.
Shaffer, D.R. (2008). Εξελικτική Ψυχολογία παιδική ηλικία και εφηβεία. Αθήνα: Έλλην.
Williams, J.E., & Best, D.L. (1990). Measuring sex stereotypes: A multination study. Beverly Hills, CA: Sage.