Η εκπαίδευση των Νηπιαγωγών για την διδασκαλία της μουσικής (1870‐2008): Ιστορική ανασκόπηση

PDF
Δημοσιευμένα: Ιουλ 1, 2015
DOI: https://doi.org/10.12681/icw.17909
Λέξεις-κλειδιά:
μουσική εκπαίδευση ιστορία εκπαίδευσης εκπαίδευση νηπιαγωγών προσχολική εκπαίδευση
Γιάννης Σταύρου (Yannis Stavrou)
Περίληψη
Η παρούσα έρευνα επιχειρεί να καταγράψει την εκπαίδευση των νηπιαγωγών για την διδασκαλία μουσικών δραστηριοτήτων στα νηπιαγωγεία από το 1870 ως το 2008. Ερευνώνται τα προγράμματα των σχολών εκπαίδευσης των νηπιαγωγών αυτής της περιόδου, η κατεύθυνση και το περιεχόμενο της μουσικής τους εκπαίδευσης, οι επιρροές που ασκήθηκαν, η πορεία που ακολούθησε, τα στάδια από τα οποία πέρασε στην ιστορική της διαδρομή. Η μελέτη των προγραμμάτων σπουδών, των εγκυκλίων και άλλων πηγών δείχνει ότι η μουσική εκπαίδευση των υποψήφιων νηπιαγωγών ήταν ελλιπής και, κυρίως, στρεβλή μέχρι την ίδρυση των Παιδαγωγικών Τμημάτων, οπότε άλλαξε ριζικά προσανατολισμό, στόχους και περιεχόμενο.
Λεπτομέρειες άρθρου
  • Ενότητα
  • Επιστημονική αρθρογραφία & εκπαιδευτικές δράσεις
Creative Commons License

Αυτή η εργασία είναι αδειοδοτημένη υπό το CC Αναφορά Δημιουργού – Μη Εμπορική Χρήση 4.0.

Οι Συγγραφείς που δημοσιεύουν εργασίες τους σε αυτό το περιοδικό συμφωνούν στους παρακάτω όρους:

Οι Συγγραφείς διατηρούν τα Πνευματικά Δικαιώματα και χορηγούν στο περιοδικό το δικαίωμα της πρώτης δημοσίευσης ενώ ταυτόχρονα τα πνευματικά δικαιώματα της εργασίας προστατεύονται σύμφωνα με την Creative Commons Attribution License που επιτρέπει σε τρίτους - αποδέκτες της άδειας να χρησιμοποιούν την εργασία όπως θέλουν με την προϋπόθεση της διατήρησης των διατυπώσεων που προβλέπονται στην άδεια σχετικά με την αναφορά στον αρχικό δημιουργό και την αρχική δημοσίευση σε αυτό το περιοδικό.

Οι Συγγραφείς μπορούν να συνάπτουν ξεχωριστές, και πρόσθετες συμβάσεις και συμφωνίες για την μη αποκλειστική διανομή της εργασίας όπως δημοσιεύτηκε στο περιοδικό αυτό (π.χ. κατάθεση σε ένα ακαδημαϊκό καταθετήριο ή δημοσίευση σε ένα βιβλίο), με την προϋπόθεση της αναγνώρισης και την αναφοράς της πρώτης δημοσίευσης σε αυτό το περιοδικό.

Το περιοδικό επιτρέπει και ενθαρρύνει τους Συγγραφείς να καταθέτουν τις εργασίες τους μέσω διαδικτύου (π.χ. σε ένα ακαδημαϊκό καταθετήριο ή στους προσωπικές τους ιστοσελίδες) πριν και μετά από τις διαδικασίες της δημοσίευσης, καθώς αυτό μπορεί να οδηγήσει σε παραγωγική ανταλλαγή ιδεών και σκέψεων καθώς επίσης και σε γρηγορότερη και μεγαλύτερη χρήση και ευρετηρίαση της δημοσιευμένης εργασίας (See The Effect of Open Access).

Λήψεις
Τα δεδομένα λήψης δεν είναι ακόμη διαθέσιμα.
Αναφορές
Αντωνίου, Δ. (1988). Τα προγράμματα της Μέσης Εκπαίδευσης (1833‐1929). Τομ. Β΄, Αθήνα: Ιστορικό Αρχείο Ελληνικής Νεολαίας. Γενική Γραμματεία Νέας Γενιάς.
Ασμάτια παιδαγωγικά προς χρήσιν των Νηπιαγωγείων και των Δημοτικών Σχολείων. (1869). Εν Αθήναις: Φιλεκπαιδευτική Εταιρία
Δημαράς, Α. (1974/1998). Η μεταρρύθμιση που δεν έγινε (Τεκμήρια ιστορίας ). τ. Β΄ (1895‐1967), Αθήνα: Εστία.
Βασιλικό Διάταγμα (1898). Περί εξετάσεως υποψηφίων Νηπιαγωγών, ΒΔ, ΦΕΚ 105 – 12 Ιουν 1898, στo Μπουζάκης, Σ. & Τζήκας, Χ. (1996). Η κατάρτιση των Δασκάλων – Διδασκαλισσών και των Νηπιαγωγών στην Ελλάδα. τ. Α΄ (1834‐1933). Αθήνα: Gutenberg, σελ. 308).
Βασιλικό Διάταγμα (1904). Περί αναγνωρίσεως του υπό της Ενώσεως των Ελληνίδων ιδρυθέντος Διδασκαλείου Νηπιαγωγών. ΦΕΚ 120 – 8 Ιουν. 1904, στο Εσωτερικός Κανονισμός του Εκπαιδευτικού Τμήματος της Ενώσεως των Ελληνίδων, 1909: 9‐11.
Βασιλικό Διάταγμα (1914). Περί προγράμματος των μαθημάτων των νηπιαγωγείων, ΦΕΚ 328, 12 Νοεμβρ. 1914, στο Μεταξάς (χ.χ.) Η παρ’ ημίν ισχύουσα Νομοθεσία της Στοιχειώδους ή Δημοτικής Εκπαιδεύσεως. Εν Αθήναις: Αναγνωστόπουλος και Πετράκος, σελ. 252‐255.
Βασιλικό Διάταγμα (1914). Περί προσωπικού διδασκαλείων νηπιαγωγών. ΦΕΚ 344 – 24 Νοεμ. 1914, στο Μεταξάς (χ.χ.) Η παρ’ ημίν ισχύουσα Νομοθεσία της Στοιχειώδους ή Δημοτικής Εκπαιδεύσεως. Εν Αθήναις: Αναγνωστόπουλος και Πετράκος, σελ. 244‐245.
Βασιλικό Διάταγμα (1920). Περί εισιτηρίων εξετάσεων εις τα διδασκαλεία των Νηπιαγωγών. ΦΕΚ 200, 5 Σεπτ. 1920, στo Μπουζάκης, Σ. & Τζήκας, Χ. (1996). Η κατάρτιση των Δασκάλων –Διδασκαλισσών και των Νηπιαγωγών στην Ελλάδα. τ. Α΄ (1834‐1933). Αθήνα: Gutenberg, σελ. 527‐528.
Βασιλικό Διάταγμα (1930). Περί καθορισμού των εν τοις Διδασκαλείοις Νηπιαγωγών διδασκομένων μαθημάτων, ΦΕΚ 342 – 8 Οκτ. 1930, στo Μπουζάκης, Σ. & Τζήκας, Χ. (1996) Η κατάρτιση των Δασκάλων – Διδασκαλισσών και των Νηπιαγωγών στην Ελλάδα. τ. Α΄ (1834‐1933). Αθήνα: Gutenberg, σελ. 665‐672.
Βασιλικό Διάταγμα (1937). Περί εγγραφών, εισιτηρίων και κατατακτήριων εξετάσεων εν τοις Διδασκαλείοις των Νηπιαγωγών, στο Μπουζάκης, Σ. & Τζήκας, Χ. & Ανθόπουλος, Κ. (1998). Η κατάρτιση των Δασκάλων‐Διδασκαλισσών και των Νηπιαγωγών στην Ελλάδα. τ. Β΄ (1933‐1990). Αθήνα: Gutenberg, σελ.150‐152.
Βασιλικό Διάταγμα αρ. 765 (1960). Περί ενάρξεως και λήξεως του σχολικού και διδακτικού έτους, τα των εισιτηρίων εξετάσεων κλπ. της Σχολής Νηπιαγωγών, στο Μπουζάκης, Σ. & Τζήκας, Χ. & Ανθόπουλος, Κ. (1998). Η κατάρτιση των Δασκάλων‐Διδασκαλισσών και των Νηπιαγωγών στην Ελλάδα. τ. Β΄ (1933‐1990). Αθήνα: Gutenberg, σελ. 245‐247.
Βασιλικό Διάταγμα αρ. 774 (1969). Περί του ωρολογίου και αναλυτικού προγράμματος … των παρά Π. Α. μονοετών τμημάτων εκπαιδεύσεως Νηπιαγωγών, ΦΕΚ 244, 28 Νοεμ. 1969, στο Μπουζάκης, Σ. & Τζήκας, Χ. & Ανθόπουλος, Κ. (1998). Η κατάρτιση των Δασκάλων‐Διδασκαλισσών και των Νηπιαγωγών στην Ελλάδα. τ. Β΄ (1933‐1990). Αθήνα: Gutenberg, σελ. 360‐375.
Βασιλικό Διάταγμα 7 (1972). Περί ωρολογίου και αναλυτικού Προγράμματος των μαθημάτων και ασκήσεων των σχολών Νηπιαγωγών κατά τα έτη σπουδών, ΦΕΚ 2, 10 Ιαν. 1973, στο Μπουζάκης, Σ. & Τζήκας, Χ. & Ανθόπουλος, Κ. (1998). Η κατάρτιση των Δασκάλων‐Διδασκαλισσών και των Νηπιαγωγών στην Ελλάδα. τ. Β΄ (1933‐1990). Αθήνα: Gutenberg, σελ. 485‐501.
Βασιλικό Διάταγμα 319 (1972). Περί του ακαδημαϊκού και του διδακτικού έτους, του εορτολογίου, των εγγραφών, μετεγγραφών, των αμοιβών και ποινών, της φοιτήσεως των εξετάσεων και των τίτλων σπουδών των σπουδαστριών των σχολών νηπιαγωγών». ΦΕΚ 72, 23 Μαΐου 1972, στο Μπουζάκης, Σ. & Τζήκας, Χ. & Ανθόπουλος, Κ. (1998). Η κατάρτιση των Δασκάλων‐Διδασκαλισσών και των Νηπιαγωγών στην Ελλάδα. τ. Β΄ (1933‐1990). Αθήνα: Gutenberg, σελ.: 459‐479.
Εσωτερικός Κανονισμός του Εκπαιδευτικού Τμήματος της Ενώσεως των Ελληνίδων. (1909). Εν Αθήναις: εκ του Τυπογαφείου Παρασκευά Λεώνη.
Κυριαζοπούλου‐Βαληνάκη, Π. (1977). Νηπιαγωγική 2. Μεθοδολογία Γενική Διδακτική. Αθήνα.
Λασκαρίδου, Α. (1896). Ρυθμικά παίγνια. Κατά την Φροεβελιανήν μέθοδον. Ποίησις και μουσική Αλ. Κατακουζηνού. Μέρος Α΄: Άσματα και παίγνια νηπίων, Γ΄ τεύχος.
Μπουζάκης, Σ. & Τζήκας, Χ. (1996). Η κατάρτιση των Δασκάλων – Διδασκαλισσών και των Νηπιαγωγών στην Ελλάδα. τ. Α΄ (1834‐1933). Αθήνα: Gutenberg.
Μπουζάκης, Σ., Τζήκας, Χ. & Ανθόπουλος, Κ. (1998). Η κατάρτιση των Δασκάλων‐Διδασκαλισσών και των Νηπιαγωγών στην Ελλάδα. τ. Β΄ (1933‐1990). Αθήνα: Gutenberg.
Μεταξάς (χ.χ.) Η παρ’ ημίν ισχύουσα Νομοθεσία της Στοιχειώδους ή Δημοτικής Εκπαιδεύσεως. Εν Αθήναις: Αναγνωστόπουλος και Πετράκος.
Νομοθετικό Διάταγμα Αρ. 3997 (1959). Περί Σχολής Νηπιαγωγών και άλλων τινών διατάξεων, στο Μπουζάκης, Σ. & Τζήκας, Χ. & Ανθόπουλος, Κ. (1998). Η κατάρτιση των Δασκάλων‐Διδασκαλισσών και των Νηπιαγωγών στην Ελλάδα. τ. Β΄ (1933‐1990). Αθήνα: Gutenberg, σελ. 225‐231.
Νομοθετικό Διάταγμα Αρ.1057 (1971). Περί Σχολών Νηπιαγωγών. ΦΕΚ 271, 23 Δεκ. 1971, στο Μπουζάκης, Σ., Τζήκας, Χ. & Ανθόπουλος, Κ. (1998). Η κατάρτιση των Δασκάλων‐Διδασκαλισσών και των Νηπιαγωγών στην Ελλάδα. τ. Β΄ (1933‐1990). Αθήνα: Gutenberg, σελ.: 404‐416.
Νόμος 1268 (1982) Για τη δομή και λειτουργία των ανώτατων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων. Στο Μπουζάκης, Σ. & Τζήκας, Χ. & Ανθόπουλος, Κ. (1998). Η κατάρτιση των Δασκάλων‐Διδασκαλισσών και των Νηπιαγωγών στην Ελλάδα. τ. Β΄ (1933‐1990). Αθήνα: Gutenberg, σελ.: 566‐567.
Νόμος 4367 (1929). Περί Στοιχειώδους Εκπαιδεύσεως, στο Μπουζάκης, Σ. & Τζήκας, Χ. (1996). Η κατάρτιση των Δασκάλων – Διδασκαλισσών και των Νηπιαγωγών στην Ελλάδα. τ. Α΄ (1834‐1933). Αθήνα: Gutenberg, σελ.653‐655.
Πρακτικά της Φιλεκπαιδευτικής Εταιρίας του έτους 1870. (1871). Αθήνησι.
Προεδρικό Διάταγμα Αρ. 530 (1978). Περί τροποποιήσεως του Β.Δ. 319/1972 περί του ακαδημαϊκού και διδακτικού έτους, του των εγγραφών, μετεγγραφών, των αμοιβών και ποινών, της φοιτήσεως των εξετάσεων και των τίτλων σπουδών των σπουδαστριών των σχολών νηπιαγωγών. ΦΕΚ 114, 28 Ιουλ. 1978, στο Μπουζάκης, Σ. & Τζήκας, Χ. & Ανθόπουλος, Κ. (1998). Η κατάρτιση των Δασκάλων‐Διδασκαλισσών και των Νηπιαγωγών στην Ελλάδα. τ. Β΄ (1933‐1990). Αθήνα: Gutenberg, σελ.: 542‐546.
Προεδρικό Διάταγμα 320 (1983). Οργάνωση και λειτουργία των Παιδαγωγικών Τμημάτων των Α.Ε.Ι. ΦΕΚ 116, 7 Σεπτ. 1983.
Προεδρικό Διάταγμα 309 (1984). Ωρολόγιο και Αναλυτικό Πρόγραμμα των μαθημάτων και ασκήσεων των Σχολών Νηπιαγωγών κατά έτη σπουδών. ΦΕΚ 114, 10 Αυγ. 1984, στο Μπουζάκης, Σ. & Τζήκας, Χ. & Ανθόπουλος, Κ. (1998). Η κατάρτιση των Δασκάλων‐Διδασκαλισσών και των Νηπιαγωγών στην Ελλάδα. τ. Β΄ (1933‐1990). Αθήνα: Gutenberg, σελ. 612‐620.
Ράπτης, Ν. & Καββαδά, Α. (1973). Εκπαιδευτικαί δραστηριότητες προσχολικής αγωγής. Ειδική Διδακτική Νηπιαγωγείου. Αθήνα: Δίπτυχο.
Σταύρου, Ι. (2009). Η διδασκαλία της Μουσικής στα Δημοτικά Σχολεία και Νηπιαγωγεία της Ελλάδας (1830‐2007): Τεκμήρια Ιστορίας. Αθήνα: Gutenberg.
Σταύρου, Ι. (2008). Τα προγράμματα των σχολών εκπαίδευσης των εκπαιδευτικών για τη διδασκαλία της Μουσικής Αγωγής. Μουσική στην Πρώτη Βαθμίδα. Ε.Ε.Μ.Α.Π.Ε., 1‐2, 42‐52.
Υπουργική Απόφαση Αρ. 138685/8‐11‐67 (1967). Περί καθορισμού του ωρολογίου και αναλυτικού προγράμματος των διδακτέων μαθημάτων εις τα μονοετή τμήματα εκπαιδεύσεως νηπιαγωγών. ΦΕΚ 692, 22 Νοεμ. 1967.
Οδηγοί Σπουδών
Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. Τμήμα Επιστημών Προσχολικής Αγωγής και Εκπαίδευσης. (2007). Οδηγός Σπουδών.
Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης. Τμήμα Επιστημών Εκπαίδευσης Προσχολικής Ηλικίας (2007). Οδηγός Σπουδών.
Εθνικό Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθήνας. Τμήμα Εκπαίδευσης και Αγωγής στην Προσχολική Ηλικία. (2007). Οδηγός Σπουδών.
Πανεπιστήμιο Αιγαίου. Τμήμα Επιστημών Προσχολικής Αγωγής και Εκπαιδευτικού Σχεδιασμού. (2007). Οδηγός Σπουδών.
Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας. Παιδαγωγικό Τμήμα Νηπιαγωγών. (2007). Οδηγός Σπουδών.
Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας. Παιδαγωγικό Τμήμα Προσχολικής Εκπαίδευσης (2007). Οδηγός Σπουδών.
Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων. Παιδαγωγικό Τμήμα Νηπιαγωγών. (2007). Οδηγός Σπουδών.
Πανεπιστήμιο Κρήτης. Παιδαγωγικό Τμήμα Προσχολικής Εκπαίδευσης. (2007). Οδηγός Σπουδών.
Πανεπιστήμιο Πάτρας. Τμήμα Επιστημών της Εκπαίδευσης και της Αγωγής στην Προσχολική Ηλικία. (2007). Οδηγός Σπουδών.