Η ΔΥΝΑΜΙΚΗ ΤΩΝ ΔΙΑΠΡΟΣΩΠΙΚΩΝ ΣΧΕΣΕΩΝ ΣΤΗΝ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΤΑ ΜΑΤΙΑ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ


Δημοσιευμένα: Jul 1, 2014
Λέξεις-κλειδιά:
παιδικό σχέδιο οικογένειας ρόλοι και λειτουργίες μελών οικογένειας διαπροσωπικές σχέσεις εικόνα εαυτού
Άρτεμις Γιώτσα
Ελευθερία Μητρογιώργου (Eleftheria Mhtrogiorgou)
Περίληψη
Η παρούσα έρευνα διενεργήθηκε με σκοπό τη διερεύνηση των αναπαραστάσεων παιδιών ηλικίας 4 ως 6,5 ετών για την οικογένειά τους μέσα από τα σχέδιά τους. Το δείγμα περιλάμβανε είκοσι σχέδια οικογένειας δέκα παιδιών (πέντε πυρηνικών και πέντε εκτεταμένων οικογενειών). Χορηγήθηκαν δύο είδη σχεδίων σε κάθε παιδί: το στατικό σχέδιο οικογένειας του Corman και το κινητικό σχέδιο οικογένειας των Burns & Kauffman. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα, τα στατικά σχέδια των παιδιών του δείγματος παρουσιάζουν την πραγματική οικογένεια σε ποσοστό 30%, την ιδανική οικογένεια σε ποσοστό 30% (σχεδιάζοντας κάποια πρόσωπα της πραγματικής οικογένειας και παραλείποντας άλλα) και φανταστικές οικογένειες (ζωομορφικές ή δέντρων) σε ποσοστό 40%. Όσον αφορά στο μέγεθος των μορφών, η μητέρα είναι η μεγαλύτερη μορφή στο 30% των σχεδίων, ενώ ο πατέρας στο 45% των σχεδίων. Αυτό αποτυπώνει είτε την ενισχυμένη σχέση με τον πατέρα για τους σχεδιαστές, είτε τη λειτουργία του πατέρα ως πρότυπο. Η επικοινωνία και αλληλεπίδραση με τον πατέρα, επιβεβαιώνεται και από τη θέση που επέλεξαν οι σχεδιαστές να τοποθετήσουν τον εαυτό τους. Πιο συγκεκριμένα, μόνο ένα 10% από τους σχεδιαστές του δείγματος επέλεξε να σχεδιάσει τον εαυτό του κοντά στη μητέρα στα κινητικά σχέδια, ενώ ένα 30% κοντά στον πατέρα. Μεγάλη διαφορά υπάρχει σε αυτό το ποσοστό όσον αφορά στα στατικά σχέδια των παιδιών, στα οποία σχεδίασαν τον εαυτό τους κοντά στη μητέρα στο 80%, αναδεικνύοντας τη συναισθηματική εγγύτητα μαζί της και κοντά στον πατέρα στο 40%. Αυτό ίσως να οφείλεται στο σύγχρονο τρόπο ζωής και την αλλαγή των ρόλων στα σύγχρονα οικογενειακά συστήματα, όπου η μητέρα εργάζεται και ο πατέρας πολλές φορές αναλαμβάνει ρόλους που παραδοσιακά αναλάμβανε η μητέρα.
Λεπτομέρειες άρθρου
  • Ενότητα
  • Επιστημονική αρθρογραφία & εκπαιδευτικές δράσεις
Λήψεις
Τα δεδομένα λήψης δεν είναι ακόμη διαθέσιμα.
Αναφορές
Appel, K. (1931). Drawings by Children as Aids in Personality Studies. American Journal of Orthopsychiary, 1, 129-144.
Atkinson, D. (2002). Art in Education: Identity and Practice. Kluwer Academic Publishers.
Babalis, T., Xanthakou, Y., Papa, Ch. & Tsolou, Ol. (2011). Preschool age children, divorce and adjustment: a case study in Greek kindergarten. Electronic Journal of Research in Educational Psychology, 9(3), 1403-1426.
Biermann, G., Kos, M. & Haub, G. (1975). The graphic test “the enchanted family” and its application in educational counseling and pediatric clinics. Pädiatrie und Pädologie, 10 (1), 19-31.
Buck, J. N. (1948). The H.T.P. test. Journal of Clinical Psychology, 4, 151-159.
Burns, R. C. (1982). Self Growth in Families: Kinetic Family Drawings (K-F-D) Research and Application. New York: Brunner/Mazel.
Burns, R. C., & Kaufman, S. H. (1970). Kinetic Family Drawings (K-F-D): An Introduction to Understanding Children through Kinetic Drawings. New York: Brunner/Mazel.
Burns, R. C., & Kaufman, S. H. (1972). Actions, Styles and Symbols in Kinetic Family Drawings (K-F-D). An Interpretative Manual. New York: Brunner/Mazel.
Cambier, A. & Pham, H. T. (1985). Problématique oedipienne et représentation de la famille. Bulletin de Psychologie, 38(369), 217-229.
Γιώτσα, Α. (2003). Αξίες και συναισθηματική εγγύτητα των μελών της ελληνικής οικογένειας. Στο Α. Β., Ρήγα και συν. (Επιμ.), Το Κουτί της Πανδώρας. Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα.
Γιώτσα, Α. (2008). Διαφορετικά σχήματα και υποσυστήματα οικογένειας μέσα από τη ζωγραφική των παιδιών. Στο Β. Α., Ρήγα (Επιμ.), Η οικογένεια στην Ελλάδα σήμερα. Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα.
Γιώτσα, Α. & Ζεργιώτης, Α. (2006). Εικόνα εαυτού και παιδικό ιχνογράφημα παιδιών σχολικής ηλικίας με μαθησιακές και χωρίς μαθησιακές δυσκολίες. Στο βιβλίο Α. Β. Ρήγα (Επιμ.), Αντικαιάδας: αναπαραστάσεις και ψυχοκοινωνικές παρεμβάσεις για τα άτομα με ειδικές ανάγκες (152-183). Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα.
Γιώτσα, Α. & Πουλιάνου. Ι. (2012). Ο ρόλος του πατέρα στη συνεργασία σχολείου-οικογένειας. Πρακτικά 2ου Συνεδρίου Προσχολικής Αγωγής, Α’ Τόμος, 527-543. Ιωάννινα.
Γκαρμπάρ Κ. & Τεοντόρ Φ. (1996). Η οικογένεια μωσαϊκό. Αθήνα: Πατάκης.
Corman, L. (1972). Le test P. N. (vol. 1, 2, 3). Paris: Press Universitaires de France.
Corman, L. (1990). Le test du dessin de famille. Paris: Press Universitaires de France.
Fan, J. R. (2012). A Study on the Kinetic Family Drawings by Children with Different Family Structures. The International Journal of Arts Education, 10(1), 173-204.
Frick, P. J., Barry, C. T. & Kamphaus, R. (2010). Clinical Assessment of Child and Adolescent Personality and Behavior. Springer.
Gehring, T. & Wyler, I. (1986). Family-System-Test (FAST): A Three Dimensional Approach to Investigate Family Relationships. Child Psychiatry and Human Development, 16(4).
Georgas, J., Berry, J.W., van de Vivjer, F., Kagitcibasi, C. & Poortinga, Y. H. (2006). Families across cultures: A 30 Nation Psychological Study. Cambridge: Cambridge University Press.
Goleman, D. (1998). Η συναισθηματική νοημοσύνη. Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα.
Goodenough, F. I. (1926). Measurement of Intelligence by Drawings. New York: Harcourt, Brace & World.
Gordon, R., M. & Rubb-Barnard, A. (2011). House-Tree-Person Test. In: S. K., Jeffrey et al., Encyclopedia of Clinical Neurophychology. Springer.
Hammer, E. F. (1971). The clinical application of projective drawings. Springfield, IL: Charles C. Thomas.
Handler, L. & Habenicht, D. (1994). The Kinetic Family Drawing Technique: A Review of the Literature. Journal of Personality Assessment, 62(3), 440-464.
Harris, D. B. (1963). Children’s drawings as measures of intellectual maturity. New York: Harcourt, Brace & World.
Hulse, W. C. (1952). Childhood conflict expressed through family drawings. Journal of Projective Techniques, 16, 66-79.
Hurwitz, A. & Day, M. (2007). Children and Their Art Methods for the Elementary School. Thomson Wadsworth.
Κακίση-Παναγοπούλου, Λ. (1994). Και όμως ζωγραφίζουν: Η ζωγραφική των παιδιών και ο κόσμος τους. Αθήνα: Δελφοί.
Καρέλλα, Μ. (1991). Τα παιδιά σχεδιάζουν την οικογένεια. Η αποκάλυψη της ψυχοδυναμικής κατάστασης του παιδιού. Εκδόσεις Καστούμη.
Kerschensteiner, G. (1905). Die Entwicklung der Zeichnerischen Begabung. Munich: Carl Gerber.
Koppitz, E. M. (1968). Psychological Evaluation of Children’s Human Figure Drawings. London: Grune and Stratton.
Lowenfeld, V. (1947). Creative and Mental Growth. New York: Macmillan Co.
Luquet, G. H. (1913). Les dessins d'un enfant: Etude psychologique. Paris: Librairie Félix Alcan.
Machover, K. (1949). Personality projection in the drawing of the human figure: A method of personality investigation. American lectures in psychology. Vol 25, (pp. 3-32).
Malchiodi, C. A. (2009). Κατανοώντας τη ζωγραφική των παιδιών. Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα.
Merédieu, F. (1981). Το παιδικό σχέδιο. Αθήνα: Ψυχογιός.
Minkowska F. (1948). Le test de la maison chez les sujets appartenant aux différents groupes ethniques. Communication au Congrès des médecins et aliénistes de langue française. Marseille.
Morgenstern, S. (1937). Psychanalyse infantile. Paris: Danoel.
Μπέλλας, Θ. (2000). Το ιχνογράφημα του παιδιού. Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα.
Μυλωνάκου-Κεκέ, Η. (1998). Ο Σχεδιαστικός «Λόγος» των παιδιών: Ολιστική Προσέγγιση. Αθήνα.
Μυλωνάκου-Κεκέ, Η. (2009). Όταν τα παιδιά μιλούν με το σχέδιο για τον εαυτό τους, την οικογένεια και τον κόσμο τους, Αθήνα: Εκδόσεις Παπαζήση.
Phelan, H. (1964). The Incidence and Possible Significance of the Drawing of Female Figures by Sixth-grade Boys in Response to the Draw-a-person Test. The Psychiatric Quarterly, 38(1-4), 488-503.
Piaget, J. (1923). Le langage et la pensée chez l’ enfant. Neuchâtel: Delachaux et Niestlé.
Porot, M. (1952). Le dessin de la famille: Exploration par le dessin de la situation affective de l'enfant dans sa famille. Pediatrie, 7(1).
Rabin, A. & Haworth, M. (1960). Projective Techniques with Children. New York: Grune & Stratton.
Rodari, G. (2003). Η γραμματική της φαντασίας, Εισαγωγή στην τέχνη να επινοείς ιστορίες. Αθήνα: Μεταίχμιο.
Rouma, G. (1912). Le langage graphique chez l’ enfant. Bruxelles.
Wolff, W. (1942). Projective methods for personality analysis of expressive behavior in preschool children. Character & Personality, 10, 309–330.