test Αλληλεπιδραστική, Κονστρουκτιβιστική ή Ενεργή Εμπλοκή των Μαθητών; Συνύπαρξη Αντικρουόμενων Ιδεών στις Επιλογές Υποψήφιων Εκπαιδευτικών Προσχολικής Ηλικίας για την Εκπαιδευτική Πράξη |Ερευνώντας τον κόσμο του παιδιού

Αλληλεπιδραστική, Κονστρουκτιβιστική ή Ενεργή Εμπλοκή των Μαθητών; Συνύπαρξη Αντικρουόμενων Ιδεών στις Επιλογές Υποψήφιων Εκπαιδευτικών Προσχολικής Ηλικίας για την Εκπαιδευτική Πράξη

PDF
Δημοσιευμένα: Oct 11, 2025
Λέξεις-κλειδιά:
Γνωστική εμπλοκή Κονστρουκτιβιστική διδασκαλία/μάθηση Αλληλεπίδραση Προσχολική εκπαίδευση Διδακτικά σενάρια
Αναστασία-Νατάσσα Κυριακοπούλου
Τμήμα Εκπαίδευσης και Αγωγής στην Προσχολική Ηλικία, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών
Ειρήνη Σκοπελίτη
Τμήμα Ιστορίας και Φιλοσοφίας της Επιστήμης, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών
Περίληψη

Στο Πρόγραμμα Σπουδών Προσχολικής Εκπαίδευσης προβλέπεται η ανάπτυξη δεξιοτήτων, οι οποίες προωθούνται μέσω της ενεργής εμπλοκής των μαθητών στην μαθησιακή διαδικασία. Σύμφωνα με το θεωρητικό πλαίσιο ICAP των Chi και Wylie (2014), η ενεργή μάθηση συνδέεται με τρεις διακριτούς ιεραρχικά τρόπους γνωστικής εμπλοκής των μαθητών: την ενεργή, την κονστρουκτιβιστική και την αλληλεπιδραστική εμπλοκή. Συγκριτικά με την ενεργή εμπλοκή, η κονστρουκτιβιστική και η αλληλεπιδραστική εμπλοκή (που εμπερικλείει την κονστρουκτιβιστική) προωθούν σημαντικά την ανάπτυξη γνωστικών δεξιοτήτων και τη διαμόρφωση νέας γνώσης. Στην παρούσα έρευνα διερευνήθηκε εάν οι υποψήφιοι εκπαιδευτικοί προσχολικής ηλικίας (ΥΕ) επιλέγουν διδακτικά σενάρια που στηρίζονται στις αρχές του κονστρουκτιβισμού και της κονστρουκτιβιστικής αλληλεπίδρασης και εάν τεκμηριώνουν τις επιλογές τους αναγνωρίζοντας τα οφέλη αυτών των μορφών γνωστικής εμπλοκής. Συμμετείχαν 167 ΥΕ σε ένα έργο επιλογής και τεκμηρίωσης διδακτικού σεναρίου. Οι 97 βρίσκονταν στο πρώτο έτος σπουδών, ενώ οι 70 είχαν παρακολουθήσει ήδη μαθήματα πρακτικής άσκησης και είχαν διδαχθεί τις αρχές της κονστρουκτιβιστικής μάθησης. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι οι ΥΕ επέλεξαν το αλληλεπιδραστικό και το κονστρουκτιβιστικό σενάριο γνωστικής εμπλοκής. Εντούτοις, οι τεκμηριώσεις τους έδειξαν ότι δεν αναγνωρίζουν τα οφέλη από την εφαρμογή κονστρουκτιβιστικών και αλληλεπιδραστικών τύπων γνωστικής εμπλοκής. Οι ΥΕ που είχαν παρακολουθήσει μαθήματα πρακτικής άσκησης έδωσαν πιο εκλεπτυσμένες αιτιολογήσεις, όμως υπερίσχυαν οι τεκμηριώσεις που στηρίζονταν στην ενεργή και όχι την κονστρουκτιβιστική εμπλοκή. Τα αποτελέσματα συζητώνται με βάση ευρήματα μελετών που υποστηρίζουν τη συνύπαρξη αντικρουόμενων ιδεών στα συστήματα πεποιθήσεων των ΥΕ που τους οδηγούν στο να υποστηρίζουν λεκτικά τα οφέλη μαθητοκεντρικών μοντέλων εκπαίδευσης, αλλά στην πράξη να εφαρμόζουν παραδοσιακές δασκαλοκεντρικές μορφές διδασκαλίας.

Λεπτομέρειες άρθρου
  • Ενότητα
  • Επιστημονική αρθρογραφία & εκπαιδευτικές δράσεις
Creative Commons License

Αυτή η εργασία είναι αδειοδοτημένη υπό το CC Αναφορά Δημιουργού – Μη Εμπορική Χρήση 4.0.

Οι Συγγραφείς που δημοσιεύουν εργασίες τους σε αυτό το περιοδικό συμφωνούν στους παρακάτω όρους:

Οι Συγγραφείς διατηρούν τα Πνευματικά Δικαιώματα και χορηγούν στο περιοδικό το δικαίωμα της πρώτης δημοσίευσης ενώ ταυτόχρονα τα πνευματικά δικαιώματα της εργασίας προστατεύονται σύμφωνα με την Creative Commons Attribution License που επιτρέπει σε τρίτους - αποδέκτες της άδειας να χρησιμοποιούν την εργασία όπως θέλουν με την προϋπόθεση της διατήρησης των διατυπώσεων που προβλέπονται στην άδεια σχετικά με την αναφορά στον αρχικό δημιουργό και την αρχική δημοσίευση σε αυτό το περιοδικό.

Οι Συγγραφείς μπορούν να συνάπτουν ξεχωριστές, και πρόσθετες συμβάσεις και συμφωνίες για την μη αποκλειστική διανομή της εργασίας όπως δημοσιεύτηκε στο περιοδικό αυτό (π.χ. κατάθεση σε ένα ακαδημαϊκό καταθετήριο ή δημοσίευση σε ένα βιβλίο), με την προϋπόθεση της αναγνώρισης και την αναφοράς της πρώτης δημοσίευσης σε αυτό το περιοδικό.

Το περιοδικό επιτρέπει και ενθαρρύνει τους Συγγραφείς να καταθέτουν τις εργασίες τους μέσω διαδικτύου (π.χ. σε ένα ακαδημαϊκό καταθετήριο ή στους προσωπικές τους ιστοσελίδες) πριν και μετά από τις διαδικασίες της δημοσίευσης, καθώς αυτό μπορεί να οδηγήσει σε παραγωγική ανταλλαγή ιδεών και σκέψεων καθώς επίσης και σε γρηγορότερη και μεγαλύτερη χρήση και ευρετηρίαση της δημοσιευμένης εργασίας (See The Effect of Open Access).

Λήψεις
Τα δεδομένα λήψης δεν είναι ακόμη διαθέσιμα.
Αναφορές
Chi, M. T. (2021). Translating a theory of active learning: An attempt to close the research‐practice gap in education. Topics in Cognitive Science, 13(3), 441-463.
Chi, M. T. H. (2009). Active-Constructive-Interactive: A Conceptual Framework for Differentiating Learning Activities. Topics in Cognitive Science, 1 (1): 73–105. DOI: 10.1111/j.1756-8765.2008.01005.x
Chi, M. T., & Boucher, N. S. (2023). Applying the ICAP framework to improve classroom learning. In their Own Words: What Scholars and Teachers Want you to Know about the Why and How to Apply to Science of Learning in your Academic Setting [Internet]. Washington DC, USA: Society for the Teaching of Psychology, 94-110.
Chi, M. T., & Wylie, R. (2014). The ICAP framework: Linking cognitive engagement to active learning outcomes. Educational psychologist, 49(4), 219-243. DOI: 10.1080/00461520.2014.965823
Chi, M. T. H, Adams, J., Bogusch, E.B., Bruchok C., Kang, S., Lancaster M., Levy, R., Li. N., McEldoon K. L., Stump, G.S., Wylie, R., Xu, D. & Yaghmourian D. L. (2018). Translating the ICAP Theory of Cognitive Engagement Into Practice. Cognitive Science, 42, 1777-1832. DOI: 10.1111/cogs.12626
Damşa, C. (2014). Shared epistemic agency and agency of individuals, collaborative groups, and research communities. ICLS 2014 Proceedings, (440–447), Boulder, CO: International Society of the Learning Sciences.
Ferguson, L. E. (2020). Teacher Beliefs in Higher Education. [Conference Paper] Trondheim, Norway: Læringsfestivalen.
Fives, H., & Buehl, M. M. (2008). What do teachers believe? Developing a framework for examining beliefs about teachers’ knowledge and ability. Contemporary Educational Psychology, 33(2), 134-176.
Fives, H., & Buehl, M. M. (2016). Teachers’ beliefs, in the context of policy reform. Policy Insights from the Behavioral and Brain Sciences, 3(1), 114-121.
Fredricks, J. A., Blumenfeld, P. C., & Paris, A. H. (2004). School engagement: Potential of the concept, state of the evidence. Review of educational research, 74(1), 59-109.
Freeman, S., Eddy, S. L., McDonough, M., Smith, M. K., Okoroafor, N., Jordt, H., & Wenderoth, M. P. (2014). Active learning increases student performance in science, engineering, and mathematics. Proceedings of the national academy of sciences, 111(23), 8410-8415.
Gill, M. G., Ashton, P. T., & Algina, J. (2004). Changing preservice teachers’ epistemological beliefs about teaching and learning in mathematics: An intervention study. Contemporary educational psychology, 29(2), 164-185.
Kang, N. H. (2008). Learning to teach science: Personal epistemologies, teaching goals, and practices of teaching. Teaching and teacher education, 24(2), 478-498.
Kang, N. H., Orgill, M., & Crippen, K. J. (2008). Understanding teachers’ conceptions of classroom inquiry with a teaching scenario survey instrument. Journal of science teacher education, 19(4), 337-354.
Lawson, M. J., Van Deur, P., Scott, W., Stephenson, H., Kang, S., Wyra, M., ... & Graham, L. (2023). The levels of cognitive engagement of lesson tasks designed by teacher education students and their use of knowledge of self-regulated learning in explanations for task design. Teaching and Teacher Education, 125, 104043.
Mahmood, M. A., Tariq, M., & Javed, S. (2011). Strategies for active learning: An alternative to passive learning. Academic Research International, 1(3), 193.
Menekse, M., & Chi, M. T. (2019). The role of collaborative interactions versus individual construction on students’ learning of engineering concepts. European Journal of Engineering Education, 44(5), 702-725.
Menekse, M., Stump, G. S., Krause, S., & Chi, M. T. (2013). Differentiated overt learning activities for effective instruction in engineering classrooms. Journal of Engineering Education, 102(3), 346-374.
Morris, J., & Chi, M. T. (2020). Improving teacher questioning in science using ICAP theory. The Journal of Educational Research, 113(1), 1-12.
Pajares, M. F. (1992). Teachers’ beliefs and educational research: Cleaning up a messy construct. Review of educational research, 62(3), 307-332.
Πεντέρη, Ε., Χλαπάνα, Ε., Μέλλιου, Κ., Φιλιππίδη, Α., & Μαρινάτου, Θ. (2021). Πρόγραμμα Σπουδών Προσχολικής Εκπαίδευσης- Νηπιαγωγείου. Στο πλαίσιο της Πράξης «Αναβάθμιση των Προγραμμάτων Σπουδών και Δημιουργία Εκπαιδευτικού Υλικού Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης» " του ΙΕΠ με MIS 5035542
Renninger, K. A., & Bachrach, J. E. (2015). Studying triggers for interest and engagement using observational methods. Educational Psychologist, 50(1), 58-69.
Skinner, E., Furrer, C., Marchand, G., & Kindermann, T. (2008). Engagement and disaffection in the classroom: Part of a larger motivational dynamic? Journal of educational psychology, 100(4), 765.
Spruce, R., & Bol, L. (2015). Teacher beliefs, knowledge, and practice of self-regulated learning. Metacognition and Learning, 10, 245-277.
Stump, G. S., Li, N., Kang, S., Yaghmourian, D. L., Xu, D., Adams, J., et al. (2017). Coding dosage of teachers' implementation of activities using ICAP. In E. Manalo, Y. Uesaka, & C. A. Chinn (Eds.), Promoting spontaneous use of learning and reasoning strategies: Theory, research, and practice for effective transfer (1st ed. ed., pp. 211e225). Milton: Taylor & Francis Group. https://doi.org/10.4324/ 9781315564029.
Torsney, B. M., & Symonds, J. E. (2019). The professional student program for educational resilience: Enhancing momentary engagement in classwork. The Journal of Educational Research, 112(6), 676-692.
VanLehn, K., Jones, R. M., & Chi, M. T. (1992). A model of the self-explanation effect. The journal of the learning sciences, 2(1), 1-59.
Vosniadou, S., Darmawan, I., Lawson, M. J., Van Deur, P., Jeffries, D., & Wyra, M. (2021). Beliefs about the self-regulation of learning predict cognitive and metacognitive strategies and academic performance in pre-service teachers. Metacognition and Learning, 1-32.
Vosniadou, S., Lawson, M. J., Bodner, E., Stephenson, H., Jeffries, D., & Darmawan, I. G. N. (2023). Using an extended ICAP-based coding guide as a framework for the analysis of classroom observations. Teaching and Teacher Education, 128, 104133.
Yadav, A., & Koehler, M. (2007). The role of epistemological beliefs in preservice teachers’ interpretation of video cases of early-grade literacy instruction. Journal of technology and teacher education, 15(3), 335-361.
Τα περισσότερο διαβασμένα άρθρα του ίδιου συγγραφέα(s)