Γονεϊκές πρακτικές και παράγοντες επικινδυνότητας κατά την εφηβεία: Η σημασία του διαζυγίου, των γονεϊκών συγκρούσεων και των αρνητικών γεγονότων ζωής

PDF
Δημοσιευμένα: Δεκ 15, 2017
DOI: https://doi.org/10.12681/psy_hps.23512
Λέξεις-κλειδιά:
διαζύγιο γονεϊκές πρακτικές παράγοντες επικινδυνότητας Έφηβοι
Μαρία Δουκάκου
Φρόσσω Μόττη - Στεφανίδη
Περίληψη

Στόχος της παρούσας έρευνας ήταν να εξεταστεί εάν το διαζύγιο αποτελεί παράγοντα επικινδυνότητας για τις γονεϊκές πρακτικές μετά τον έλεγχο των γονεϊκών συγκρούσεων και των αρνητικών γεγονότων ζωής. Συμμετείχαν 2083 έφηβοι, αγόρια και κορίτσια, 15-17 ετών από 14 λύκεια στην Αττική. 12% των έφηβων ζουν με χωρισμένους/σε διάσταση γονείς. Το διαζύγιο, οι γονεϊκές συγκρούσεις και τα αρνητικά γεγονότα ζωής εξετάστηκαν ως παράγοντες επικινδυνότητας. Τέσσερις γονεϊκές πρακτικές εξετάστηκαν: ο συναισθηματικός δεσμός, ο ψυχολογικός έλεγχος, ο συμπεριφορικός έλεγχος και η εκχώρηση αυτονομίας. Τα ερωτηματολόγια που χρησιμοποιήθηκαν απαντώνται στη διεθνή βιβλιογραφία και μεταφράστηκαν από την αγγλική στην ελληνική
γλώσσα. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι όταν το διαζύγιο μελετήθηκε ως μόνος παράγοντας επικινδυνότητας, έθετε σε κίνδυνο τις γονεϊκές πρακτικές. Μετά τον έλεγχο των γονεϊκών συγκρούσεων και των αρνη-
τικών γεγονότων ζωής, το διαζύγιο δεν έθετε σε κίνδυνο τις γονεϊκές πρακτικές των μητέρων, ενώ έθετε σε κίνδυνο τις γονεϊκές πρακτικές των πατέρων. Οι γονεϊκές συγκρούσεις και τα αρνητικά γεγονότα ζωής απο-
τέλεσαν παράγοντα επικινδυνότητας για τις γονεϊκές πρακτικές των μητέρων και των πατέρων, ανεξαρτήτως οικογενειακής κατάστασης. Τέλος, βρέθηκαν διαφορές στις γονεϊκές πρακτικές ως προς το φύλο των
εφήβων και το κοινωνικο-οικονομικό επίπεδο των γονέων. Τα ευρήματα συζητώνται ως προς τη σημασία των εφαρμογών τους στη συμβουλευτική οικογένειας.

Λεπτομέρειες άρθρου
  • Ενότητα
  • ΕΜΠΕΙΡΙΚΕΣ ΕΡΓΑΣΙΕΣ
Creative Commons License

Αυτή η εργασία είναι αδειοδοτημένη υπό το Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License.

Το περιοδικό ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ έχει υιοθετήσει μία πολιτική Platinum open-access. Τα έξοδα υποβολής, επεξεργασίας ή δημοσίευσης των εργασιών καλύπτονται από την Ελληνική Ψυχολογική Εταιρεία. Τα πνευματικά δικαιώματα των δημοσιευμένων εργασιών προστατεύονται από την άδεια 'Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International'. Οι Συγγραφείς διατηρούν τα Πνευματικά Δικαιώματα και χορηγούν στο περιοδικό το δικαίωμα της πρώτης δημοσίευσης. Η άδεια αυτή επιτρέπει σε τρίτους, να χρησιμοποιούν την εργασία σε οποιαδήποτε μορφή, με την προϋπόθεση της διατήρησης των διατυπώσεων που προβλέπονται στην άδεια σχετικά με την αναφορά στον αρχικό δημιουργό και την αρχική δημοσίευση στο περιοδικό ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ. Επιπλέον, κάθε διανομή της εργασίας οφείλει να γίνεται με τους ίδιους όρους διανομής, δηλαδή με την ίδια άδεια Creative Commons.

Λήψεις
Τα δεδομένα λήψης δεν είναι ακόμη διαθέσιμα.
Αναφορές
Αβαγιανού, π. (2003). η σχέση του δεσμού παιδιού-
γονέων με την κατάθλιψη και ο ρόλος της προ-
u Μαρία Δουκάκου και Φρόσσω Μόττη-Στεφανίδη
σωπικότητας ως ενδιάμεσος παράγοντας (Αδη-
μοσίευτη διδακτορική διατριβή). Βόλος: παν/μιο
Θεσσαλίας.
Amato, P.R. (2010). Research on Divorce: Continuing
Trends and New Developments. Journal of Marriage
and Family 72, 650-666.
Βabalis, Τh., Tsoli, κ., Nikolopoulos, V., & Maniatis,
P. (2014). The Effect of Divorce on School Performance
and Behavior in Preschool Children in
Greece: An Empirical Study of Teachers’ Views.
Psychology, 5(1), 20-26.
Barber, B. K. (1996). Parental psychological control:
Revisiting a neglected construct. Child Development,
, 3296-3319.
Βastaits, K., Ponnet, K., & Mortelmans, D. (2012). Parenting
of Divorced Fathers and the Association
with Children’s Self-Esteem. Journal of Youth and
Adolescence, 41(12), 1643-1656.
Behnke, A.O., MacDermid, S.M., Coltrane, S.L., Parke,
R.D., Duffy, S., & Widaman, K.F. (2008). Family
cohesion in the lives of Mexican American and European
American parents. Journal of Marriage and
Family, 70, 1045-1059.
Benedetto, L., & Ingrassia, M. (2015). What connections
between marital conflict and parenting quality?
Evidence from parent’s gender in spillover effects.
Mediterranean Journal of Clinical Psychology,
(2), 3-22.
Campana, K., Henderson, S., & Stolberg, A. (2008).
Parenting styles and children’s adjustment to divorce.
Journal of Divorce & Remarriage, 48, 1-20.
δουκάκου, Μ. (2012). Ανθεκτικότητα μονογονεϊκών οι-
κογενειών και προσαρμογή των εφήβων (διδα-
κτορική διατριβή). εθνικό Αρχείο διδακτορικών
διατριβών. doi: 10.12681/eadd/29267.
Doyle, A.B., & Markiewicz, D. (2005). Parenting, marital
conflict and adjustment from early to mid adolescence:
Mediated by adolescent’attachment style?
Journal of Youth & Adolescence, 34(2), 97-110.
ελευθεράκης, Θ. & κορώσης, κ. (2014). Οι σχέσεις
εφήβων-γονέων, ο γονεϊκός έλεγχος και η σχο-
λική επίδοση. επιστήμες Αγωγής, 2-3, 126-146.
Fischer, J., & Corcoran, K. (2007). Measures for clinical
practice and research: A sourcebook. Oxford:
Oxford University Press.
Fosco, G. M. & Grych, J. H. (2010). Adolescent triangulation
into parental conflicts: Longitudinal implications
for appraisals and adolescent-parent relations.
Journal of Marriage and Family, 72, 254-
Fosco, G.M., Stormshak, E., Dishion,T.J., & Winter, C.
(2012). Family Relationships and Parental Monitoring
During Middle School as Predictors of Early
Adolescent Problem Behavior. Journal of Clinical
Child and Adolescent Psychology, 41(2), 202-
Freeman, H. S., & Newland, L. A. (2002). Family transitions
during the adolescent transition: Implications
for parenting. Adolescence, 37, 457-475.
Georgas, J., Christakopoulou, S., Poortinga, Y., Angleitner,
A., Goodwin, R., & Charalambpous, N.
(1997). The relationship of family bonds structure
and function. Journal of Cross-Cultural Psychology,
(3), 303-320.
Gera, M., & Kaur, J. (2015). Study of resilience and
parenting style of adolescents. International Journal
of Multidisciplinary Approach and Studies,
(1), 168-177.
Grolnick, W. S. (2003). The psychology of parental
control: How well-meant parenting backfires. Mahwah,
NJ: Erlbaum.
Grych, J.H., Seid, M., & Fincham, F.D. (1992). Assessing
Marital Conflict from the Child’s Perspective:
The Children’s Perception of Interparental
Conflict Scale. Child Development, 63, 558-572.
Hook, J.L., & Wolfe, C.M. (2012). New fathers? Residential
fathers’ time with children in four countries.
Journal of Family Issues 33(4), 415-450.
κalmijn, M. (2015). Father-Child Relations after Divorce
in Four European Countries: Patterns and
Determinants. Comparative Population Studies,
(3), 251-276.
Kazdin, A. E. (2005). Parent management training:
Treatment for oppositional, aggressive, and antisocial
behavior in children and adolescents. New
York: Oxford University Press.
Koerner, S.S., Kenyon, D. B., & Rankin, L. A. (2006).
Growing up faster? Post-divorce catalysts in the
mother-adolescent relationship. Journal of Divorce
and Remarriage, 45, 25-41.
Lamborn, S. D., Mounts, N. S., Steinberg, L., & Dornbusch,
S. M. (1991). Patterns of competence and
adjustment among adolescents from authoritative,
authoritarian, indulgent, and neglectful families.
Child Development, 62, 1049-1065.
Lazar, Α., Guttmann, J., & Abas, L. (2009). Parental
Authority in Divorced Families. Journal of Divorce
& Remarriage, 50, 356-368.
Luthar, S. (2015). Mothering mothers. Research in
Human Development, 12(3-4), 295-303.
Γονεϊκές πρακτικές και παράγοντες επικινδυνότητας κατά την εφηβεία u 467
Masten, A.S. (2014). Ordinary magic: Resilience in development.
New York: The Guilford Press.
McCubbin, H. I., Patterson, J. M., Bauman, E., & Harris,
L. H. (1982). Adolescent-Family Inventory of
Life Events and Changes. In D. H. Olson, H. I. Mc-
Cubbin, H. Barnes, A. Larsen, M. Muxen, & M. Wilson
(Eds.), Family inventories (pp. 128-142). St.
Paul: University of Minnesota Press.
Μounts, N. S. (2004). Contributions of parenting and
campus climate to freshmen adjustment in a multiethnic
sample. Journal of Adolescent Research,
, 468-491.
παπάνης, ε., ρουμελιώτου, Μ., Σαντή, Α., & κιτρίνου
ε. (2015). η αθέατη πλευρά της ισότητας των δύο
φύλων: εμπειρική έρευνα σχετικά με τις στάσεις
και τη νομική διάσταση για το θεσμό της συγκη-
δεμονίας-συνεπιμέλειας στην ελλάδα. Από:
http://researchgate.net/publication/275965014
Parker, G., Tupling, H., & Brown, L.B. (1979). A
parental bonding instrument. British Journal of
Medical Psychology, 52, 1-10.
Peris, T. S., Goeke-Morey, M. C., Cummings, E. M.,
& Emery, R. E. (2008). Marital conflict and support
seeking by parents in adolescence: Empirical
support for the parentification construct. Journal
of Family Psychology, 22, 633-642.
Peterson, G.W., Rollins, B.C., & Thomas, D.L. (1985).
Parental Influence and Adolescent Conformity:
Compliance and Internalization. Youth and Society,
, 397-420.
Petrogiannis, K., & Dragonas, T. (2013). Family support
and early childhood education and care in
Greece. In V. Barnekow, B.B. Jensen, C. Currie, A.
Dyson, N. Eisenstadt & E. Melhuish (Eds.), Improving
the lives of children and young people:
case studies from Europe (pp. 2-14). Denmark:
WHO
Putnick, D.L. Bornstein, M.H., Hendricks, C., Painter,
K.M, Suwalsky, J.T.D., Collins, W.A. (2008). Parenting
stress, perceived parenting behaviors and
adolescents’ self-concept in European American
families. Journal of Family Psychology, 22(2), 752-
Sandler, I., Wolchik, S., Winslow, E.B, Mahrer, N.E,
Moran, J.A, Weinstock, D. (2012). Quality of maternal
and paternal parenting following separation
and divorce. In κ. Kuehnle, & L. Drozd
(Eds.), Parenting plan evaluations: Applied research
for the family courts (pp. 85-122). New
York: Oxford University Press.
Schwartz, S.J., & Finley, G.E. (2009). Mothering, fathering
and divorce: The influence of divorce on
reports of and desires for maternal and paternal
involvement. Family Court Review, 47(3), 506-522.
Strohschein, L. (2007). Challenging the Presumption
of Diminished Capacity to Parent: Does Divorce
Really Change Parenting Practices? Family Relations,
, 358-368.
Westphal, S.K., Poortman, A.R., & van der Lippe, T.
(2014). Non-resident father–child contact across
divorce cohorts: The role of father involvement
during marriage. European Sociological Review,
(4), 444-456.
Χατζηχρήστου, Χ. (1999). Ο χωρισμός των γονέων, το
διαζύγιο και τα παιδιά: η προσαρμογή των παι-
διών στη διπυρηνική οικογένεια και στο σχολείο.
Aθήνα: ελληνικά γράμματα.
Χατζηχρήστου, Χ., γκαρή, Α., Μυλωνάς, κ., Τσιόβου-
λου, Α., καρίτσα, Β., & γιαβρίμης, π. (2012). Αντι-
λήψεις και στάσεις μαθητών σχετικά με το διαζύ-
γιο και την προσαρμογή των παιδιών χωρισμένων
γονέων. Νέα Παιδεία, 144, 131-146.
Χατζηχρήστου, Χ., γκαρή, Α., Μυλωνάς, κ., καρίτσα,
Β., Τσιόβουλου, Α., & γιαβρίμης, π. (2014). Στά-
σεις και αντιλήψεις εκπαιδευτικών σχετικά με το
διαζύγιο και την προσαρμογή των παιδιών χωρι-
σμένων γονέων. Βήμα Κοινωνικών επιστημών,
(63), 80-105.