Η αντιληπτική λειτουργία παιδιών 8-13 ετών με προγλωσσική απώλεια ακοής

PDF
Δημοσιευμένα: Mar 24, 2021
DOI: https://doi.org/10.12681/psy_hps.26237
Λέξεις-κλειδιά:
Ακουστικά βοηθήματα Αντίληψη Βαρηκοΐα Κοχλιακό εμφύτευμα Κώφωση Νοηματική Πλαστικότητα εγκεφάλου Προφορική χρήση
Χρήστος Γεωργοκωστόπουλος
Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας
https://orcid.org/0000-0002-3827-5603
Μαρία Τζουριάδου
Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης
Περίληψη
Στην παρούσα μελέτη διερευνήθηκε η αντιληπτική λειτουργία κωφών/βαρήκοων παιδιών ηλικίας 8-13 ετών. Συνολικά, συμμετείχαν 58 μαθητές/ριες των τάξεων Γ΄-ΣΤ΄δημοτικού με σοβαρή (60-90 db) ή σοβαρότατη (≥ 90 db) νευροαισθητηριακή απώλεια ακοής – προγλωσσικού τύπου με ή χωρίς κοχλιακά εμφυτεύματα. Αποκλείστηκαν παιδιά με συννοσηρότητα (νοητική υστέρηση, σύνδρομα, αυτισμό, κινητικές διαταραχές κ.λπ.) και παιδιά με μεταγλωσσική κώφωση/βαρηκοΐα. Για τη διερεύνηση της αντιληπτικής τους λειτουργίας χρησιμοποιήθηκε το Κριτήριο Αντιληπτικής Λειτουργίας. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι οι κωφοί/βαρήκοοι συμμετέχοντες εμφανίζουν «νησιδιακό» προφίλ ως προς τις επιδόσεις της γενικής αντιληπτικής λειτουργικότητας. Πιο συγκεκριμένα, το δείγμα βρέθηκε καταρχάς να έχει παρόμοια επίδοση στην οπτικοαντιληπτική δεξιότητα. Εξαίρεση αποτέλεσε η οπτικοκινητική, η οποία ήταν πιο χαμηλή. Υψηλότερη επίδοση εμφάνισε στην κιναισθητική και απτική αντίληψη και, τέλος, κατώτερη στην αιθουσαία αντίληψη, ειδικά στην αίσθηση της ισορροπίας. Επιπλέον, διερευνήθηκε η αντιληπτική λειτουργία στις δύο ομάδες συμμετεχόντων, αυτών με κοχλιακό εμφύτευμα και αυτών με συμβατικά ακουστικά βοηθήματα. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι οι δύο αυτές ομάδες δεν διαφέρουν σε στατιστικά σημαντικό βαθμό ως προς την αντιληπτική λειτουργία. Εξαίρεση αποτελεί η οπτικοχωρική αντίληψη, η οποία βρέθηκε να υπερέχει στους χρήστες συμβατικών ακουστικών βοηθημάτων έναντι των χρηστών κοχλιακών εμφυτευμάτων σε στατιστικά σημαντικό βαθμό. Τέλος, διερευνήθηκε η αντιληπτική λειτουργία σε συνάρτηση με το κυρίως χρησιμοποιούμενο είδος γλώσσας/επικοινωνίας. Η επεξεργασία των δεδομένων έδειξε ότι οι συμμετέχοντες, ανεξάρτητα αν χρησιμοποιούν νοηματική, ολική/δίγλωσση ή προφορική επικοινωνία, έχουν περίπου την ίδια μέση τιμή για τις μεταβλητές του τεστ. Μεταξύ δηλαδή των κατηγοριών της κυρίως χρησιμοποιούμενης γλώσσας/επικοινωνίας δεν υπάρχει γι’ αυτές τις μεταβλητές στατιστικά σημαντική διαφορά. Σε αυτές τις κατηγορίες ανιχνεύτηκαν καλύτερες επιδόσεις στην οπτικοχωρική και κιναισθητική αντίληψη, με τους χρήστες της νοηματικής γλώσσας να υπερτερούν των χρηστών της προφορικής επικοινωνίας, αν και η διαφορά αυτή δεν υπήρξε στατιστικά σημαντική.
Λεπτομέρειες άρθρου
  • Ενότητα
  • ΕΙΔΙΚΟ ΑΦΙΕΡΩΜΑ
Creative Commons License

Αυτή η εργασία είναι αδειοδοτημένη υπό το Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License.

Το περιοδικό ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ έχει υιοθετήσει μία πολιτική Platinum open-access. Τα έξοδα υποβολής, επεξεργασίας ή δημοσίευσης των εργασιών καλύπτονται από την Ελληνική Ψυχολογική Εταιρεία. Τα πνευματικά δικαιώματα των δημοσιευμένων εργασιών προστατεύονται από την άδεια 'Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International'. Οι Συγγραφείς διατηρούν τα Πνευματικά Δικαιώματα και χορηγούν στο περιοδικό το δικαίωμα της πρώτης δημοσίευσης. Η άδεια αυτή επιτρέπει σε τρίτους, να χρησιμοποιούν την εργασία σε οποιαδήποτε μορφή, με την προϋπόθεση της διατήρησης των διατυπώσεων που προβλέπονται στην άδεια σχετικά με την αναφορά στον αρχικό δημιουργό και την αρχική δημοσίευση στο περιοδικό ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ. Επιπλέον, κάθε διανομή της εργασίας οφείλει να γίνεται με τους ίδιους όρους διανομής, δηλαδή με την ίδια άδεια Creative Commons.

Λήψεις
Τα δεδομένα λήψης δεν είναι ακόμη διαθέσιμα.
Βιογραφικά Συγγραφέων
Χρήστος Γεωργοκωστόπουλος, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας

Παιδαγωγικό Τμήμα Ειδικής Αγωγής

Μαρία Τζουριάδου, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης

Τμήμα Επιστημών Προσχολικής Αγωγής και Εκπαίδευσης

Αναφορές
Αδαμοπούλος, Γ. Κ. (2011). Διαταραχές της ακοής και της ισορροπίας: Διάγνωση και θεραπεία. Πασχαλίδης.
Bavelier, D., Brozinsky, C., Tomann, A., Mitchell, T., Neville, H., & Liu, G. (2001). Impact of early deafness and early exposure to sign language on the cerebral organization for motion processing. Journal of Neuroscience, 21, 8931–8942. https://doi.org/10.1523/JNEUROSCI.21-22-08931.2001
Bavelier, D., & Hirshorn, E. A. (2010). I see what you’re hearing: How cross-modal plasticity may exploit homologous structures. Nature Neuroscience, 13, 1309–1311. https://doi.org/10.1038/nn1110-1309
Bellugi, U., O’Grady, L., Lillo-Martin, D., O’Grady, M., Van Hoek, K., & Corina, D. (1989). Enhancement of spatial cognition in hearing and deaf children. In V. Volterra & C. Erring (Eds.), From gesture to language in hearing children. Springer Verlag.
Bosworth, R. G., & Dobkins, K. R. (2002). The effect of spatial attention on motion processing in deaf signers, hearing signers, and hearing non-signers. Brain and Cognition, 4, 152–169. https://doi.org/10.1006/brcg.2001.1497
Brinks, M., Murphey, W., Cardwell, W., Otos, M., & Weleber, R. (2001). Ophthalmologic screening of deaf students in Oregon. Journal of Pediatric Ophthalmology and Strabismus, 38(1), 11–15. https://doi.org/10.1038/eye.2009.248
Brozinsky, C. J., & Bavelier, D. (2004). Motion velocity thresholds in deaf signers: Changes in lateralization but not in overall sensitivity. Cognitive Brain Research, 21(1), 1–10. https://doi.org/10.1016/j.cogbrainres.2004.05.002
Buethe, P., Vohr, B. R., & Herer, G. R. (2013). Hearing and deafness. In M. L. Batshaw, N. J. Roizen, & G. R. Lotrecchiano (Eds.), Children with disabilities (pp. 141–168). Paul H. Brookes.
Butterfield, S. A. (1991). Physical education and sport for the deaf: Rethinking the least restrictive environment. Adapted Physical Activity Quarterly, 8(2), 95–102. https://doi.org/10.1123/apaq.8.2.95
Butterfield, S. A., & Ersing, W. F. (1988). Influence of age, sex, hearing loss, and balance on development of catching by deaf children. Perceptual Motor Skills, 66, 997–998. https://doi.org/10.2466/pms.1988.66.3.997
Carlson, B. R. (1972). Assessment of motor ability of selected deaf children in Kansas. Perceptual Motor Skills, 34(1), 303–305. https://doi.org/10.2466/pms.1972.34.1.303
Collignon, O., Champoux, F., Voss, P., & Lepore, F. (2011). Sensory rehabilitation in the plastic brain. Progress in Brain Research, 191, 211–231. https://doi.org/10.1016/b978-0-444-53752-2.00003-5
Corina, D. P. (1989). Recognition of affective and non canonical linguistic facial expressions in hearing and deaf subjects. Brain Cognition, 9, 227–237. https://doi.org/10.1016/0278-2626(89)90032-8
Cushing, S. L., Chia, R., James, A. L., Papsin, B., & Gordon, K. A. (2008). A test of static and dynamic balance function in children with cochlear implants: The vestibular olympics. Archives of Otolaryngology Head and Neck Surgery, 134(1), 34–38. https://doi.org/10.1001/archoto.2007.16
Donahue, A. M., & Letowski, T. (1985). Vibrotactile performance by normal and hearing-impaired subjects using two commercially available vibrators. International Journal of Audiology, 24(5), 362–373. https://doi.org/10.3109/00206098509078354
Δράκος, Γ. Δ., & Μπίνιας, Ν. Γ. (2006). Ψυχοκινητική αγωγή (2η έκδ.). Πατάκης.
Dye, P., Hauser, P., & Bavelier, D. (2008). Visual attention in deaf children and adults: Implications for learning environments. In M. Marschark & P. Hauser (Eds.), Deaf cognition (pp. 250–263). Oxford University Press.
Emmorey, K., Kosslyn, S. M., & Bellugi, U. (1993). Visual imagery and visual spatial language: Enhanced imagery abilities in deaf and hearing ASL signers. Cognition, 46, 139–181. https://doi.org/10.1016/0010-0277(93)90017-P
Erden, Z., Otman, S., & Tunay, V. B. (2004). Is visual perception of hearing-impaired children different from healthy children? International Journal of Pediatric Otorhinolaryngology, 68, 281–285. https://doi.org/10.1016/j.ijporl.2003.10.003
Fina, M., Skinner, M., Goebel, J. A., Piccirillo, J. F., Neely, J. G., & Black, O. (2003). Vestibular dysfunction after cochlear implantation. Otology and Neurotology, 24, 234–242. https://doi.org/10.1097/00129492-200303000-00018
Finney, E. M., & Dobkins, K. R. (2001). Visual contrast sensitivity in deaf versus hearing populations: Exploring the perceptual consequences of auditory deprivation and experience with a visual language. Cognitive Brain Research, 11, 171–183. https://doi.org/10.1016/s0926-6410(00)00082-3
Frenzel, H., Bohlender, J., Pinsker, K., Wohlleben, B., Tank, J., Lechner, S. G., Schiska, D., Jaijo, T., Rüschendorf, F., Saar, K., Jordan, J., Millán, J. M., Gross, M., & Lewin, G. (2012). A genetic basis for mechanosensory traits in humans. PLoS Biology, 10(5), e1001318. https://doi.org/10.1371/journal.pbio.1001318
Gayle, G. W., & Pohlman, R. L. (1990). Comparative study of the dynamic, static and rotary balance of deaf and hearing children. Perceptual and Motor Skills, 70, 883–888. https://doi.org/10.2466/pms.1990.70.3.883
Gheysen, F., Loots, G., & Van Waelveld, H. (2008). Motor development of deaf children with and without cochlear implants. Journal of Deaf Studies and Deaf Education, 13(2), 215–224. https://doi.org/10.1093/deafed/enm053
Goldstein, E. B., & Brockmole, J. R. (2017). Sensation and perception (10th ed.). Cengage Learning.
Goodman, J., & Hopper, C. (1992). Hearing impaired children and youth: A review of psychomotor behavior. Adapted Physical Activity Quarterly, 9, 214–236. https://doi.org/10.1123/apaq.9.3.214
Guy, R., Nicholson, J., Pannu, S. S., & Holden, R. (2003). A clinical evaluation of ophthalmic assessment in children with sensorineural deafness. Child, Care, Health and Development, 29, 377–384. https://doi.org/10.1046/j.1365-2214.2003.00355.x
Hall, M. L., & Bavelier, D. (2010). Working memory, deafness, and sign language. In M. Marschark & P. E. Spencer (Eds.), The Oxford handbook of deaf studies, language, and education (Vol. 2, pp. 458–475). Oxford University Press.
Hauser, P. C., Cohen, J., Dye, W. G., & Bavelier, D. (2007). Visual constructive and visual-motor skills in deaf native signers. Journal of Deaf Studies and Deaf Education, 12, 148–157. https://doi.org/10.1093/deafed/enl030
Hayes, N. (1998). Εισαγωγή στην ψυχολογία (Α. Κωσταρίδου-Ευκλείδη, Επιμ.). Ελληνικά Γράμματα. (Έτος έκδοσης πρωτοτύπου 1994).
Horn, D. L., Pisoni, D. B., & Miyamoto R. T. (2006). Divergence of fine and gross motor skills in prelingually deaf children: Implications for cochlear implantation. Laryngoscope, 116, 1500–1506. https://doi.org/10.1097/01.mlg.0000230404.84242.4c
Houde, M. S., Landry, S. P., Pagé, S., Maheu, M., & Champoux, F. (2016). Body perception and action following deafness. Neural Plasticity, 2016, 1–7. https://doi.org/10.1155/2016/5260671
Jin, Y., Nakamura, M., Shinjo, Y., & Kaga, K. (2006). Vestibular evoked myogenic potentials in cochlear implant children. Acta Oto-Laryngologica, 126, 164–169. https://doi.org/10.1080/00016480500312562
Knoors, H., & Marschark, M. (2015). Διδασκαλία κωφών και βαρήκοων παιδιών: Αναπτυξιακή και ψυχολογική προσέγγιση (Β. Λαμπροπούλου, Α. Οκαλίδου, & Κ. Χατζηκακού, Επιμ., Χ. Λυμπεροπούλου, Μτφρ.). Πεδίο. (Έτος έκδοσης πρωτοτύπου 2014).
Kral, A., Popper, A. N., & Fay, R. (2013). Deafness. Springer.
Kubo, T., Yamamoto, K., Iwaki, T., Doi, K., & Tamura, M. (2001). Different forms of dizziness occurring after cochlear implant. European Archives of Otorhinolaryngology, 258, 9–12. https://doi.org/10.1007/pl00007519
Lambertz, N., Gizewski, E. R., de Greiff, A., & Forsting, M. (2005). Cross-modal plasticity in deaf subjects dependent on the extent of hearing loss. Cognitive Brain Research, 25(3), 884–890. https://doi.org/10.1016/j.cogbrainres.2005.09.010
Marschark, M., & Hauser, P. C (2012). How deaf children learn. Oxford University Press.
McKee, D. (1987). An analysis of specialized cognitive functions in deaf and hearing signers [Unpublished doctoral dissertation]. University of Pittsburgh.
Meredith, M. A., & Stein, B. E. (1983). Interactions among converging sensory inputs in the superior colliculus. Science, 221, 389–391. https://doi.org/10.1126/science.6867718
Migliaccio, A. A., Della Santina, C. C., Carey, J. P., Niparko, J. K., & Minor, L. B. (2005). The vestibulo-ocular reflex response to head impulses rarely decreases after cochlear implantation. Otology and Neurotology, 26, 655–660. https://doi.org/10.1097/01.mao.0000178125.20741.27
Mitchell, T. V. (1996). How audition shapes visual attention [Unpublished doctoral dissertation]. Indiana University.
Miyamoto, R. T., Houston, D. M., Kirk, K. I., Perdew, A. E., & Svisrky, M. A. (2003). Language development in deaf infants following cochlear implantation. Acta Oto-Laryngologica, 123(2), 241–244. https://doi.org/10.1080/00016480310001079
Moallem, T. M., Reed, C. M., & Braida L. D. (2010). Measures of tactual detection and temporal order resolution in congenitally deaf and normal-hearing adults. Journal of the Acoustical Society of America, 127(6), 3696–3709. https://doi.org/10.1121/1.3397432
Moore, B. (2012). An introduction to the psychology of hearing (6th ed). Emerald.
Myklebust, H. R. (1964). The psychology of deafness: Sensory deprivation, learning and adjustment (2nd ed.). Grune and Stratton, Inc.
Neville, H. (1993). Neurobiology of cognitive and language processing: Effects of early experiences. In M. Johnston (Ed.), Brain development and cognition (pp. 424–448). Blackwell.
Neville, H. J., & Lawson, D. (1987). Attention to central and peripheral visual space in a movement detection task. III. Separate effects of auditory deprivation and acquisition of a visual language. Brain Research, 405(2), 284–294. https://doi.org/10.1016/0006-8993(87)90297-6
Padden, D. A. (1959). Ability of deaf swimmers to orient themselves when submerged in water. Research Quarterly for Exercise and Sport, 30(2), 214–226. https://doi.org/10.1080/10671188.1959.10613027
Parasnis, I., & Samar, V. J. (1982). Visual perception of verbal information by deaf people. In D. Sims, G. Walter, & R. Whitehead (Eds.), Deafness and communication: Assessment and training (pp. 53–71). Williams & Wilkins.
Pavani, F., & Bottari, D., (2011). Visual abilities in profound deafness: A critical review. In M. M. Murray & M. T. Wallace (Eds.), The neural bases of multisensory processes. CRC Press.
Proksch, J., & Bavelier. D. (2002). Changes in the spatial distribution of visual attention after early deafness. Journal of Cognitive Neuroscience, 14(5), 687–701. https://doi.org/10.1162/08989290260138591
Quittner, A. L., Smith, L. B., Osberger, M. J., Mitchell, T. V., & Katz, D. B. (1994). The impact of audition on the development of visual attention. Psychological Science, 5(6), 347–353. https://doi.org/10.1111/j.1467-9280.1994.tb00284.x
Rettenbach, R., Diller, G., & Sireteanu, R. (1999). Do deaf people see better? Texture segmentation and visual search compensate in adult but not in juvenile subjects. Journal of Cognitive Neuroscience, 11(5), 560–583. https://doi.org/10.1162/089892999563616
Reynolds, H (1978). Perceptual effects of deafness. In R. D. Walk & H. L. Pick (Eds.), Perception and experience (pp. 241–259). Plenum Press.
Schacter, D., Gilbert, D., & Wegner, D. (2012). Ψυχολογία (Α. Κωσταρίδου-Ευκλείδη, Επιμ.). Gutenberg. (Έτος έκδοσης πρωτοτύπου 2011).
Schacter, D., Norman, K., & Koutstaal, W. (1998). The cognitive neuroscience of constructive memory. Annual Review of Psychology, 49, 289–318. https://doi.org/10.1146/annurev.psych.49.1.289
Schmidt, R. A. (1991). Motor learning and performance: From principles to practice. Human Kinetics Books.
Schlumberger, E., Narbona, J., & Manrique, M. (2004). Nonverbal development of children with deafness with and without cochlear implants. Developmental Medicine and Child Neurology, 46, 599–606. https://doi.org/10.1017/S001216220400101X
Simms, L., & Thumann, H. (2007). In search of a new, linguistically and culturally sensitive paradigm in deaf education. American Annals of the Deaf, 152, 302–311. http://dx.doi.org/10.1353/aad.2007.0031
Steenerson, R. L., Cronin, G. W., & Gary, L. B. (2001). Vertigo after cochlear implantation. Otology and Neurotology, 22, 842–843. https://doi.org/10.1097/00129492-200111000-00021
Stevens, C., & Neville, H. (2006). Neuroplasticity as a double-edged sword: Deaf enhancements and dyslexic deficits in motion processing. Journal of Cognitive Neuroscience, 18, 701–714. https://doi.org/10.1162/jocn.2006.18.5.701
Στογιαννίδου, Α. (2008). Κριτήριο Αντιληπτικής Λειτουργίας για Παιδιά και Εφήβους (Κ.Α.Λ.). Τμήμα Επιστημών Προσχολικής Αγωγής και Εκπαίδευσης – Τμήμα Ψυχολογίας, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης.
Svirsky, M. A., Robbins, A. M., Kirk, K. I., Pisoni, D. B., & Miyamoto, R. T. (2000). Language development in profoundly deaf children with cochlear implants. Psychological Science, 11, 153–158. https://doi.org/10.1111/1467-9280.00231
Tharpe, A., Ashmead, D., & Rothpletz, A. (2002). Visual attention in children with normal hearing, children with hearing aids, and children with cochlear implants. Journal of Speech, Hearing and Language Research, 45, 403–413. https://doi.org/10.1044/1092-4388(2002/032)
Tien, H. C., & Linthicum, F. H. (2002). Histopathologic changes in the vestibule after cochlear implantation. Otolaryngology and Head and Neck Surgery, 127, 260–264. https://doi.org/10.1067/mhn.2002.128555
Τραυλός, Α. Κ. (1998). Η ψυχοκινητική ανάπτυξη παιδιών ηλικίας 2 έως 7 χρόνων. Σαββάλας.
Vatakis, A., & Spence, C. (2006). Audiovisual synchrony perception for speech and music using a temporal order judgment task. Neuroscience Letters, 393, 40–44. https://doi.org/10.1016/j.neulet.2005.09.032
Welch, R. B., & Warren, D. H. (1980). Immediate perceptual response to intersensory discrepancy. Psychological Bulletin, 88, 638–667. https://doi.org/10.1037/0033-2909.88.3.638
Φωτιάδης, Δ., Φωτιάδου, Ε., & Σιδηροπούλου, Μ. (2005). Φυσική αγωγή σε παιδιά με σοβαρή απώλεια ακοής. Παιδιατρική Βορείου Ελλάδας, 17, 348–354.
Φωτιάδου, Ε. (2007). Άσκηση και αισθητηριακές διαταραχές. Σημειώσεις Τμήματος Επιστήμης Φυσικής Αγωγής και Αθλητισμού, Τομέας Βιολογίας της Άσκησης. ΤΕΦΑΑ ΑΠΘ
Τα περισσότερο διαβασμένα άρθρα του ίδιου συγγραφέα(s)