Η επίδραση των μορφοφωνολογικών αλλαγών στην καλλιέργεια της ορθογραφικής δομής των σύνθετων λέξεων: μια μελέτη παρέμβασης

PDF
Δημοσιευμένα: Ιουν 7, 2021
DOI: https://doi.org/10.12681/psy_hps.27036
Λέξεις-κλειδιά:
εκπαιδευτική παρέμβαση μορφοφωνολογική διαφάνεια ορθογραφία σύνθεση τυπικοί αναγνώστες
Styliani N. Tsesmeli
Πανεπιστήμιο Πατρών
https://orcid.org/0000-0002-2689-9064
Eirini Tsellou
Πανεπιστήμιο Πατρών
https://orcid.org/0000-0002-4739-2270
Περίληψη
Σκοπός της μελέτης ήταν να διερευνηθεί η επίδραση της καλλιέργειας της μορφολογικής επίγνωσης στην ορθογραφία λέξεων σε 27 μαθητές της Δ΄ και Στ΄ τάξης ενός δημοτικού σχολείου, οι οποίοι συγκρίθηκαν με μια ομάδα 26 συνομηλίκων που δεν πήραν μέρος στην παρέμβαση. Σε όλους τους μαθητές  χορηγήθηκαν σταθμισμένα κριτήρια ορθογραφίας και αναγνωστικής κατανόησης και μη σταθμισμένες δοκιμασίες αναλογίας και σημασίας σύνθετων λέξεων. Η παρέμβαση διακρίθηκε σε προ-αξιολόγηση, εκπαιδευτικό πρόγραμμα και μετα-αξιολόγηση. Το πειραματικό υλικό αποτέλεσαν σύνθετες λέξεις διαβαθμισμένες σε δύο συνθήκες μορφοφωνολογικής διαφάνειας (διαφανείς/ αδιαφανείς) και δύο συνθήκες λογιότητας (με νεοελληνικά/ λόγια μορφήματα). Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι η συστηματική άσκηση στη μορφολογική δομή των λέξεων βελτίωσε σημαντικά την ορθογραφική επίδοση των μαθητών σε όλες τις κατηγορίες των λέξεων με μέγιστα οφέλη στις αδιαφανείς λέξεις με λόγια μορφήματα, στις οποίες οι μαθητές είχαν την χαμηλότερη επίδοση πριν την παρέμβαση. Τα αποτελέσματα υπογραμμίζουν τη σημασία του παράγοντα της μορφολογικής επίγνωσης στην ανάπτυξη της ορθογραφίας σύνθετου και πολύμορφου λεξιλογίου, η διδασκαλία του οποίου είναι σημαντική για τις ανώτερες τάξεις του δημοτικού σχολείου.
Λεπτομέρειες άρθρου
  • Ενότητα
  • ΕΜΠΕΙΡΙΚΕΣ ΕΡΓΑΣΙΕΣ
Creative Commons License

Αυτή η εργασία είναι αδειοδοτημένη υπό το Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License.

Το περιοδικό ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ έχει υιοθετήσει μία πολιτική Platinum open-access. Τα έξοδα υποβολής, επεξεργασίας ή δημοσίευσης των εργασιών καλύπτονται από την Ελληνική Ψυχολογική Εταιρεία. Τα πνευματικά δικαιώματα των δημοσιευμένων εργασιών προστατεύονται από την άδεια 'Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International'. Οι Συγγραφείς διατηρούν τα Πνευματικά Δικαιώματα και χορηγούν στο περιοδικό το δικαίωμα της πρώτης δημοσίευσης. Η άδεια αυτή επιτρέπει σε τρίτους, να χρησιμοποιούν την εργασία σε οποιαδήποτε μορφή, με την προϋπόθεση της διατήρησης των διατυπώσεων που προβλέπονται στην άδεια σχετικά με την αναφορά στον αρχικό δημιουργό και την αρχική δημοσίευση στο περιοδικό ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ. Επιπλέον, κάθε διανομή της εργασίας οφείλει να γίνεται με τους ίδιους όρους διανομής, δηλαδή με την ίδια άδεια Creative Commons.

Λήψεις
Τα δεδομένα λήψης δεν είναι ακόμη διαθέσιμα.
Βιογραφικά Συγγραφέων
Styliani N. Tsesmeli, Πανεπιστήμιο Πατρών
Τμήμα Επιστημών της Εκπαίδευσης και Κοινωνικής Εργασίας (Τ.Επ.Ε.Κ.Ε.), Σχολή Ανθρωπιστικών και Κοινωνικών Επιστημών
Eirini Tsellou, Πανεπιστήμιο Πατρών
Τμήμα Επιστημών της Εκπαίδευσης και Κοινωνικής Εργασίας (Τ.Επ.Ε.Κ.Ε.),  Σχολή Ανθρωπιστικών και Κοινωνικών Επιστημών
Αναφορές
Apel, K., & Diehm, E. (2014). Morphological awareness intervention with kindergarteners and first and second grade students from low SES homes: A small efficacy study. Journal of Learning Disabilities, 47, 65-75. https://doi.org/10.1177/ 0022219413509964.
Berninger, V. W., Abbott, R. D., Nagy, W., & Carlisle, J. (2010). Growth in phonological, orthographic and morphological awareness in grades 1 to 6. Journal of Psycholinguistic Research, 39, 141 – 163. https://doi.org/ 10.1007/s10936-0099130.
Bowers, P. N., Kirby, J. R., & Deacon, H. (2010). The effects of morphological instruction on literacy skills: a systematic review of the literature. Review of Educational Research, 80, 144-179. https://doi.org/ 10.3102/00346543093 59353.
Carlisle, J. F. (2003). Morphology matters in learning to read: A commentary. Reading Psychology, 24, 291-322. https://doi.org/10.1080/02702710390227369.
Carlisle, J. F., Stone, A., & Katz, L. A. (2001). The effects of phonological transparency on reading derived words. Annals of Dyslexia, 51, 249-274. https://doi.org/0.1007/s11881-001-0013-2.
Casalis, S., Pacton, S., Lefevre, F. & Fayol, M. (2018). Morphological training in spelling: Immediate and long-term effects of an interventional study in French third graders. Learning and Instruction, 53, 89-98. https://doi.org/10.1016/j.learninstruc.2017.07.009.
Deacon, S. H., Campbell, E., Tamminga, M. & Kirby, J. R. (2010). Seeing the harm in harmed and harmful: Morphological processing by children in Grades 4, 6, and 8. Applied Psycholinguistics, 31, 759-775. https://doi.org/10.1017/S0142716410000238.
Deacon, H., Cleave, P. L., Baylis, J., Fraser, J., Ingram, E., & Perlmutter, S. (2014). The representation of roots in the spelling of children with Specific Language Impairment. Journal of Learning Disabilities, 47, 13-21. https://doi.org/10.1177/0022219413509965.
Dugard, P., & Todman, J. (1995). Analysis of pre-test- post-test control group designs in educational research. Educational Psychology: An International Journal of Experimental Educational Psychology, 15, 181-198. https://doi.org/10.1080/0144341950150207.
Goodwin, A. P., & Ahn, S. (2010). A meta-analysis of morphological interventions: effects on literacy achievement of children with literacy difficulties. Annals of Dyslexia, 60, 183-208. https://doi.org/10.1007/s11881-0100041-x.
Goodwin, A. P., & Ahn, S. (2013). A meta-analysis of morphological interventions in English: effects on literacy outcomes for school-age children. Scientific Studies of Reading, 17, 257-285. https://doi.org/ 10.1080/10888438.2012.689791.
Goodwin, A. P., Gilbert, J. K., Kearns, D. M., & Cho, S. J. (2014). Probing lexical representations: Simultaneous modeling of word and person contributions to multidimensional lexical representations. Journal of Educational Psychology, 106, 448-468. https://doi.org/10.1037/a0034754.
Grigorakis, I. & Manolitsis, G. (2020). Longitudinal effects of diferent aspects of morphological awareness skills on early spelling development. Reading and Writing, 34, 945-979. https://doi.org/10.1007/s11145-020-10098-2.
Kargl, R., & Landerl, (2018). Beyond phonology: The role of morphological and orthographic spelling skills in German. Topics in Language Disorders, 38, 272–285.
Κλαίρης, Χ., & Μπαμπινιώτης, Γ. (2011). Γραμματική της νέας ελληνικής. Κέντρο Λεξικολογίας.
Lieber, R., & Stěkauer, P. (2009) (Eds.), The Oxford Handbook of compounding. University Press. https://doi.org/ 10.1093/oxfordhb/9780199695720.001.0001.
Manolitsis, G. (2017). How effective is morphological awareness instruction on early literacy skills? In MacLachlan, C. J. & Arrow, A. W. (Eds.), Literacy in the early years: Reflections on international research and practice (pp. 151–174). Springer.
McCutchen, D., Stull, S, Herrera, B. L., Lotas, S., & Evans, S. (2014). Putting words to work: Effects of morphological instruction on children’s writing. Journal of Learning Disabilities, 47, 86-97. https://doi.org/ 10.1177/0022219413509969.
Μουζάκη, Α., Πρωτόπαπας, Α., Σιδερίδης, Γ., & Σίμος, Π. (2007). Διερεύνηση των ψυχομετρικών χαρακτηριστικών μιας δοκιμασίας ορθογραφικής δεξιότητας μαθητών Β΄, Γ΄, Δ΄ και Ε΄ τάξης του δημοτικού σχολείου. Επιστήμες της Αγωγής, 1, 129-146.
Μπαμπινιώτης, Γ. (1998). Θεωρητική γλωσσολογία: Εισαγωγή στη σύγχρονη γλωσσολογία. Αθήνα.
Μπαμπινιώτης, Γ. (2016). Λεξικό των Παραγώγων και Συνθέτων της Νέας Ελληνικής. Κέντρο Λεξικολογίας.
Nagy, W. E., Townsend, D. (2012). Words as tools: Learning academic vocabulary as language acquisition. Reading Research Quarterly, 47, 91-108. https://doi.org/ 10.1002/RRQ.011.
Nagy, W. E., Carlisle, J. F., & Goodwin, A. P. (2014). Morphological knowledge and literacy acquisition. Journal of Learning Disabilities, 47, 3-12. https://doi.org/ 10.1177/ 0022219413509967.
Nunes, T. & Bryant, P. (2006). Improving Literacy by Teaching Morphemes. Routledge.
Ράλλη, Α. (2005). Μορφολογία. Εκδόσεις Πατάκη.
Ramirez, G., Walton, P., & Roberts, W. (2014). Morphological awareness and vocabulary development among kindergarteners with different ability levels. Journal of Learning Disabilities, 47, 54-64. https://doi.org/ 10.1177/0022219413509970.
Seymour, P. H. K., Arο, M., & Erskine, J. M. (2003). Foundation literacy acquisition in European orthographies. British Journal of Psychology, 94, 143-174. https://doi.org/ 10.1348/000712603321661859.
Seymour, P. H. K., & Duncan, L. G. (2001). Learning to read in English. Ψυχολογία, 8, 281-299.
Smart Technologies ULC (2007). Smart Notebook software (Version 10.0) [Computer software]. Canada.
Stolz, J. A., & Feldman, L. B. (1995). The role of orthographic and semantic transparency of the base morpheme in morphological processing. In L. B. Feldman (Ed.), Morphological aspects of language processing (pp. 109-129). LEA Publishers.
Τάφα, Ε. (1995). Τεστ ανίχνευσης της Αναγνωστικής Ικανότητας. Ελληνικά Γράμματα.
To, N. L., Tighe, E. L., &Binder, K. S. (2014). Investigating morphological awareness and the processing of transparent and opaque words in adults with low literacy skills and in skilled readers. Journal of Research in Reading, 38, 1-18. https://doi.org/ 10.1111/ 1467-9817.12036.
Tsesmeli, S. N. & Tsirozi, Th. (2015). Teaching compound words to a spelling-disabled child via Smart Notebook Technology: a case study approach. Themes in Science and Technology Education, 8, 33-45.
Τσεσμελή, Σ. Ν. & Κουτσελάκη, Δ. (2011). Μεταγλωσσικοί παράγοντες στην κατάκτηση της ορθογραφικής δεξιότητας σύνθετων λέξεων από μαθητές δημοτικού σχολείου. Στο: Μελέτες για την Ελληνική Γλώσσα, 31, 496-507.
Tsesmeli, S. N., & Seymour, P. H. K. (2006). Derivational morphology and spelling in dyslexia. Reading and Writing, 19, 587-625. https://doi.org/10.1007/s11145-006-9011-4.
Τσεσμελή, Σ. Ν., & Seymour, P. H. K. (2007). Μορφολογική δομή των παράγωγων λέξεων και ορθογραφική επίδοση δυσλεξικών μαθητών: μια μελέτη παρέμβασης, Hellenic Journal of Psychology, 4, 86-110.
Tsesmeli, S. N., & Seymour, P. H. K. (2009). The effects of training of morphological structure on spelling derived words by dyslexic adolescents. British Journal of Psychology, 100, 565-592. https://doi.org/ 10.1348/000712608X371915.
Tsesmeli N. S. (2017). Spelling and meaning of compounds in the early school years through classroom games: An intervention study, Frontiers in Psychology, 8, 2071. https://doi.org/ 10.3389/fpsyg.2017.02071.
Wolter, J. A., & Dilworth, V. (2014). The effects of a multilinguistic morphological awareness approach for improving language and literacy. Journal of Learning Disabilities, 47, 76-85. https://doi.org/ 10.1177/0022219413509972.