Η επικοινωνία και συνεργασία διευθυντών/τριών, δασκάλων και εκπαιδευτικών δεύτερης ξένης γλώσσας στην Πρωτοβάθμια εκπαίδευση

PDF
Δημοσιευμένα: Apr 19, 2023
DOI: https://doi.org/10.12681/thea.31637
Λέξεις-κλειδιά:
επικοινωνιακές σχέσεις εκπαιδευτικοί δεύτερης ξένης γλώσσας διευθυντής/ντρια σχολικής μονάδας στιλ ηγεσίας συνεργασία
Σοφία Τσακαλίδου
Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης
https://orcid.org/0000-0001-5500-1586
Χρυσάνθη Γκούτζιου
Περίληψη

Στο παρόν άρθρο εξετάζονται συγκριτικά οι επικοινωνιακές και συνεργατικές σχέσεις που έχουν αναπτύξει οι εκπαιδευτικοί δεύτερης ξένης γλώσσας και οι δάσκαλοι/ες με τους/τις διευθυντές/ύντριες σε σχολικές μονάδες της Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης. Στο θεωρητικό πλαίσιο εξετάζουμε τα στιλ ηγεσίας, οριοθετούμε την έννοια «επικοινωνία» και αναφέρουμε τα είδη της, πραγματευόμαστε τις συνεργατικές σχέσεις στο πλαίσιο της σχολικής μονάδας και την επικοινωνία σε συνάρτηση με τη διοίκηση. Επίσης, ασχολούμαστε με τα δομικά στοιχεία της επικοινωνιακής διαδικασίας στους σχολικούς οργανισμούς, τις επικοινωνιακές δεξιότητες του/της διευθυντή/ύντριας και τη σχέση της επικοινωνίας και της αποτελεσματικότητας της σχολικής ηγεσίας. Η μελέτη που πραγματοποιήθηκε κατά στο σχολικό έτος 2020-2021 ήταν μια δειγματοληπτική έρευνα με τη χρήση ερωτηματολογίου και συμμετείχαν συνολικά 216 εκπαιδευτικοί (ΠΕ05, ΠΕ07 και ΠΕ70) σε πανελλαδικό επίπεδο. Στις περισσότερες περιπτώσεις σημειώθηκε μεγάλη απόκλιση ως προς τις απαντήσεις που δόθηκαν από τους δύο πληθυσμούς υπό εξέταση, ωστόσο σε ορισμένα ζητήματα υπήρχε ταύτιση των απόψεών τους. Πιο συγκεκριμένα, οι εκπαιδευτικοί ξενόγλωσσων ειδικοτήτων αρκετά συχνά δεν ενημερώνονται σχετικά με τις αλλαγές στο καθημερινό πρόγραμμα ή σχετικά με τους/τις μαθητές/ήτριες, σε αντίθεση με τους/τις δασκάλους/ες. Αρκετά μεγαλύτερο ποσοστό των δασκάλων θεωρεί ότι ο/η διευθυντής/ύντρια ακούει με προσοχή όταν αντιμετωπίζει προβλήματα προσωπικά σε σχέση με τους/τις εκπαιδευτικούς ξενόγλωσσων ειδικοτήτων. Επιπλέον, στην παρούσα εργασία διατυπώνονται και αρκετές προτάσεις για τη βελτίωση των εργασιακών συνθηκών για τους/τις εκπαιδευτικούς δεύτερης ξένης γλώσσας με στόχο την εξάλειψη φαινομένων επαγγελματικής εξουθένωσης και έλλειψης ικανοποίησης στον χώρο εργασίας τους, καθώς και προτάσεις για μελλοντική διερεύνηση σε σχέση με το εν λόγω θέμα.

Λεπτομέρειες άρθρου
  • Ενότητα
  • Επιστημονική Αρθρογραφία
Οι συγγραφείς των άρθρων που δημοσιεύονται στο περιοδικό διατηρούν τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας επί των άρθρων τους, δίνοντας στο περιοδικό το δικαίωμα της πρώτης δημοσίευσης. Άρθρα που δημοσιεύονται στο περιοδικό διατίθενται με άδεια Creative Commons 4.0 και σύμφωνα με την άδεια μπορούν να χρησιμοποιούνται ελεύθερα, με αναφορά στο/στη συγγραφέα και στην πρώτη δημοσίευση για μη κερδοσκοπικούς σκοπούς και με δικαίωμα τροποποίησης μόνον με παρόμοια διανομή (αν αναμείξετε, τροποποιήσετε, ή δημιουργήσετε πάνω στο υλικό, πρέπει να διανείμετε τις δικές σας συνεισφορές υπό την ίδια άδεια όπως και το πρωτότυπο).
Λήψεις
Τα δεδομένα λήψης δεν είναι ακόμη διαθέσιμα.
Αναφορές
Apospori, E., Nikandrou, I., Brewster, C., & Papalexandris, N. (2008). HRM and organizational performance in northern and southern Europe. The International Journal of Human Resource Management, 19(7), 1187-1207. 10.1080/09585190802109788
Αθανασούλα-Ρέππα, Α. (2008). Εκπαιδευτική διοίκηση και οργανωσιακή συµπεριφορά: η παιδαγωγική της διοίκησης της Εκπαίδευσης. Έλλην.
Αναστασίου, Σ. (2011). Η διαχείριση Ανθρωπίνου Δυναμικού: μελέτη περίπτωσης στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση της Ηπείρου [Αδημοσίευτη διδακτορική διατριβή, Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων]. www.didaktorika.gr/eadd/handle/10442/25169
Άνθης, Χ., & Κακλαμάνης, Θ. (2006). Κοινωνικές και επικοινωνιακές δεξιότητες ηγετικών στελεχών στην εκπαίδευση. Ανακτήθηκε 2 Μαρτίου 2023 από tinyurl.com/35euh8uz
Αντωνιάδου, Ε. (2014). Η αξιοποίηση των δεξιοτήτων επικοινωνίας στον χώρο της εργασίας [Αδημοσίευτη μεταπτυχιακή διπλωματική εργασία. Πανεπιστήμιο Μακεδονίας]. Θεσσαλονίκη.
Berkovich, I., & Eyal, O. (2018). Principals’ emotional support and teachers’ emotional reframing: The mediating role of principals’ supportive communication strategies. Psychology in the Schools, 55(7), 867–879. https://doi.org/10.1002/pits.22130
Bush, T., & Middlewood, D. (2006). Leading and managing people in education. Sage Publications.
Γκιάστας, Ι. (2008). Ομάδα εκπαιδευόμενων. Στο Α. Κόκκος (Επιμ.), Εισαγωγή στην εκπαίδευση ενηλίκων Εκπαιδευτικές Μέθοδοι Ομάδα Εκπαιδευόμενων (Β΄ εκδ., τομ. Δ, σσ. 221- 277). ΕΑΠ.
Γκούτζιου, Χ. (2021). Επικοινωνιακές σχέσεις εκπαιδευτικών β΄ ξένης γλώσσας και συλλόγου διδασκόντων στις σχολικές μονάδες της Πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης [Μεταπτυχιακή διπλωματική εργασία, Ελληνικό Διεθνές Πανεπιστήμιο]. Θεσσαλονίκη.
Fidler, B. (1997). School Leadership: some keys ideas. School Leadership and Management, 17(1), 23-38.
Goleman, D. (2011). Η συναισθηματική νοημοσύνη Γιατί το "EQ" είναι πιο σημαντικό από το "IQ". (Ά. Παπασταύρου, Μετ.). Πεδίο.
Goleman, D., Boyatzis, R., & McKee, A. (2014). Ο νέος ηγέτης - Η δύναμη της συναισθηματικής νοημοσύνης στη διοίκηση οργανισμών. (Χ. Ξενάκη, & Μ. Κουμπαρέλη, Μετ.). Πεδίο.
Hoy, W. K., & Miskel, C. G. (2001). Educational administration: Theory, research, and practice (6th ed.). McCraw-Hill.
Hoy, W. K., & Miskel, C. G. (2008). Educational administration: Theory, research, and practice (8th ed.). McGraw-Hill.
Joshi, M. (2019). Soft skills. (1st ed.). bookboon.
Καμίτση, Ε. (2008). Διερεύνηση απόψεων στελεχών Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας σε σχέση με την εισαγωγή της γαλλικής γλώσσας στο δημοτικό σχολείο [Μεταπτυχιακή διπλωματική εργασία, Πανεπιστήμιο Πατρών]. Πάτρα.
Καμπουρίδης, Γ. (2002). Οργάνωση και διοίκηση σχολικών μονάδων. Κλειδάριθµος.
Κανελλόπουλος, Χ. Κ. (1995). Ενδοεπιχειρησιακές επικοινωνίες. Αυτοέκδοση.
Καπέλη, Σ. (2012). Η διαπροσωπική και οργανωτική διάσταση της επικοινωνίας στα πλαίσια της αποτελεσματικότερης διοίκησης των εκπαιδευτικών οργανισμών [Μεταπτυχιακή διπλωματική εργασία, Τ.Ε.Ι. Πειραιά - Πανεπιστήμιο Αθηνών]. Αθήνα.
Καστανίδου, Σ., & Τσικαντέρη, Ρ. (2015). Ο συμμετοχικός τρόπος λήψης αποφάσεων ως παράγοντας βελτίωσης της ποιότητας και αποτελεσματικότητας της σχολικής μονάδας. Εκπαιδευτικός Κύκλος, 3(3), 19-38.
Katz, R. L. (1974). Skills of an effective administrator. Harvard Business Review, 9. https://hbr.org/1974/09/skills-of-an-effective-administrator.
Κόκκος, Α., & Λιοναράκης, Α. (1998). Ανοιχτή και εξ αποστάσεως εκπαίδευση, Σχέσεις διδασκόντων-διδασκομένων (Τόμ. Β). Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο.
Kotter, J. P. (2001). What leaders really do. Harvard Business Review, 79(11), 2-13.
Κουζουλός, Α., Μπούνιας, Κ., & Καμπουρίδης, Γ. (2004). Συμμετοχική διοίκηση και διαδικασία λήψης αποφάσεων. Επιθεώρηση Εκπαιδευτικών θεμάτων, 9, 33-41.
Κούλα, Β. Κ. (2011). Οι διαπροσωπικές σχέσεις διευθυντών σχολικών μονάδων και εκπαιδευτικών: συμβολή στην αποτελεσματική λειτουργία της σχολικής μονάδας [Αδημοσίευτη Διδακτορική Διατριβή, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης]. Θεσσαλονίκη.
Κοντζαϊβάζογλου, Ι., & Πασχαλούδης, ∆. (2002). Οργανωσιακή επικοινωνία. Η επικοινωνία για επιχειρήσεις και οργανισμούς. Εκδόσεις Πατάκη.
Κουτούζης, Μ. (1999). Γενικές αρχές μάνατζµεντ, τουριστική νομοθεσία και οργάνωση εργοδοτικών και συλλογικών φορέων. Γενικές αρχές μάνατζµεντ (τόµ. Α). Ε.Α.Π.
Lewin, K., Lippitt, R., & White, R. K. (1939). Patterns of aggressive behavior in experimentally created “social climates”. The Journal of Social Psychology, 10(2), 269-299.
Likert, R. (1961). New Patterns of Management. McGraw-Hill.
McCroskey, L. L., McCroskey, J. C., & Richmond, V. P. (2005). Organizational communication for survival: Making work, work. Allyn & Bacon.
McGregor, D. (1960). The human side of enterprise. McGraw Hill.
Μπαμπινιώτης, Γ. (2002). Λεξικό της νέας ελληνικής γλώσσας (Β` Έκδοση). Κέντρο Λεξικολογίας.
Μπουραντάς, ∆. (2002). Μάνατζµεντ. Εκδόσεις Μπένου.
Μπρίνια, Β. (2008). Μάνατζµεντ εκπαιδευτικών μονάδων και εκπαίδευσης. Αθ. Σταµούλης.
Μπρίνια, Β. (2012). Η εφαρμογή της συµµετοχικής διοίκησης στη σχολική µονάδα. Στο ∆. Καρακατσάνη & Γ. Παπαδιαµαντάκη (Επιµ.), Σύγχρονα θέµατα εκπαιδευτικής πολιτικής. Αναζητώντας το Νέο Σχολείο (σσ. 89-110). Επίκεντρο.
Μυλωνά, Ζ. (2005). Διευθυντής και αποτελεσματική σχολική μονάδα. Απόψεις και στάσεις διευθυντών και εκπαιδευτικών πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης. Αφοί Κυριακίδη.
Νόμος 4203/2013, Ρυθμίσεις θεμάτων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και άλλες διατάξεις, Εφημερίς της Κυβερνήσεως της Ελληνικής Δημοκρατίας (ΦΕΚ Α 235/1.11.2013).
Παναγιωτοπούλου, Ρ. (1997). Η επικοινωνία στις οργανώσεις. Κριτική.
Παπαδημητρακόπουλος, Β. (2006). Για μια εσωτερική αξιολόγηση της σχολικής μονάδας. Eπιστημονικό Bήμα, 6, 43-59.
Παπαδοπούλου, Α. (2020). Διερεύνηση του ρόλου της συνεργασίας δασκάλων και εκπαιδευτικών ειδικοτήτων στο μετασχηματισμό του σχολείου σε οργανισμό μάθησης [Πτυχιακή διπλωματική εργασία, Ε.Α.Π.] Πάτρα.
Παπαλεξανδρή, Ν., & Μπουραντάς, ∆. (2003). ∆ιοίκηση ανθρωπίνων πόρων. Μπένου.
Pashiardis, P. (1994). Teacher participation in decision making. International Journal of Educational Management, 8(5), 14-17.
Πασιαρδής, Π. (2004). Εκπαιδευτική ηγεσία. Από τη περίοδο της ευμενούς αδιαφορίας στη σύγχρονη εποχή. Μεταίχμιο.
Σαΐτης, Χ. (2007). Ο διευθυντής στο σύγχρονο σχολείο. Από τη θεωρία στην πράξη (2η Έκδοση). Αυτοέκδοση.
Σαΐτης, Χ. (2008). Ο διευθυντής στο δημόσιο σχολείο. Παιδαγωγικό Ινστιτούτο.
Σαΐτη, Α., & Σαΐτης, Χ. (2012). Οργάνωση και διοίκηση της εκπαίδευσης. Θεωρία, έρευνα και μελέτη περιπτώσεων. Ιδιωτική Έκδοση.
Sergiovanni, T. J. (2001). Leadership: What’s in it for schools? Routledge Falmer/Taylor & Francis Group.
Σπανός, Α, (2014). Τρόποι διοίκησης και ηγεσίας σχολικών μονάδων. Επιθεώρηση Εκπαιδευτικών- Επιστημονικών Θεμάτων, 2, 40-50.
Σταμάτης, Π. (2012). Επικοινωνία στην εκπαιδευτική και διοικητική διαδικασία. Βασικές έννοιες και στρατηγικές. Διάδραση.
Σταμάτης, Π. Ι. (2013). Επικοινωνία στην εκπαίδευση. Διάδραση.
Στραβάκου, Π. (2003). Ο διευθυντής της σχολικής μονάδας πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης ως κινητήρια δύναμη λειτουργίας της. Μία εμπειρική έρευνα. Αδερφοί Κυριακίδη.
Tannenbaum, R., & Schmidt, W. (1958). How to choose a leadership pattern. Harvard Business Review, 36(2), 95-101.
Τζωρτζάκης, Κ. & Τζωρτζάκη, Α. (1992). Οργάνωση και διοίκηση. Rosili.
Τζώτζου, Μ., & Αναστασόπουλος, Μ. (2013). Νέο Σχολείο. Μορφές επικοινωνίας και ο επικοινωνιακός ρόλος του διευθυντή της σχολικής μονάδας. Στο 16ο Διεθνές Συνέδριο Οργάνωση και ∆ιοίκηση της Εκπαίδευσης, ∆ιαπολιτισµικότητα και τα Ελληνικά ως Ξένη Γλώσσα, 28-30 Ιουνίου 2013: Πρακτικά. Πανεπιστήµιο Πατρών, Πάτρα.
Tyler, D. E. (2016). Communication behaviors of principals at high performing Title I elementary schools in Virginia: School leaders, communication, and transformative efforts. Creighton Journal of Interdisciplinary Leadership, 2(2), 2-16.
Vroom, V. H., & Yetton, P. W. (1973). Leadership and decision making. University of Pittsburgh Press.
Watzlawick, P., Bavelas, J. B., & Jackson, D. D. (2005). Ανθρώπινη επικοινωνία και οι επιδράσεις της στη συμπεριφορά. (Α. Γολέμη, Μετ.). Ελληνικά Γράμματα.
Χυτήρης Λ. Σ. (2001). Οργανωσιακή Συµπεριφορά. Η ανθρώπινη συµπεριφορά σε οργανισµούς και επιχειρήσεις. Interbooks.
Υπ. Απόφαση Φ12/657/70691/Δ1/2016, Ωρολόγιο Πρόγραμμα Ενιαίου Τύπου Ολοήμερου Δημοτικού Σχολείου Εφημερίς της Κυβερνήσεως της Ελληνικής Δημοκρατίας (ΦΕΚ 1324/Β/11-05-2016).
Υπ. Απόφαση Φ.353.1/324/105657/Δ1/8-10-2002, Καθορισμός των ειδικότερων καθηκόντων και αρμοδιοτήτων των προϊσταμένων των περιφερειακών υπηρεσιών πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, των διευθυντών και υποδιευθυντών των σχολικών μονάδων και ΣΕΚ και των συλλόγων των διδασκόντων Εφημερίς της Κυβερνήσεως της Ελληνικής Δημοκρατίας (ΦΕΚ ΦΕΚ B 1340/16.10.2002).
Ζαβλανός, Μ. (1999). Οργανωτική συμπεριφορά. Έλλην.
Ζαβλανός, Μ. (2002). Οργανωτική συμπεριφορά. Σταμούλης.