Μελετώντας την ιστορική αναπαράσταση στον κινηματογράφο: εργαλεία και έννοιες

Θεάτρου Πόλις 5-7 (2019-2021), εξώφυλλο
ThP-2021-Thanouli.pdf
Δημοσιευμένα: jul 11, 2022
DOI: https://doi.org/10.12681/.30707
Λέξεις-κλειδιά:
ιστορία κινηματογράφος αφήγηση μέθοδοι ανάλυσης ιστορικές ερμηνείες
Ελευθερία Θανούλη
Περίληψη

Η μελέτη της ιστορικής αναπαράστασης στον κινηματογράφο απασχολεί έναν σημαντικό αριθμό ερευνητών τόσο από το πεδίο των ιστορικών σπουδών όσο και από τον χώρο της κινηματογραφικής θεωρίας. Παρά το γεγονός ότι ο αριθμός των ιστορικών ταινιών αυξάνεται διαρκώς, διευρύνοντας ταυτόχρονα και την επίδραση του κινηματογράφου στη διαμόρφωση της συλλογικής μνήμης, τα εργαλεία για την κατανόηση της οπτικοακουστικής ιστορίας παραμένουν περιορισμένα. Το κενό αυτό θα προσπαθήσω να καλύψω στο παρόν κείμενο συνοψίζοντας ένα μέρος της δικής μου πρότασης, όπως την παρουσίασα στο βιβλίο History and Film: A Tale of Two Disciplines (2018). Συγκεκριμένα, θα εστιάσω στον διακεκομμένο διάλογο ανάμεσα σε ιστορικούς και θεωρητικούς του κινηματογράφου, επισημαίνοντας τα κύρια ζητήματα που στάθηκαν εμπόδιο για την ουσιαστική σύγκλιση των δύο πεδίων. Στη συνέχεια θα επιχειρήσω την σύζευξή τους συνδυάζοντας την ποιητική της ιστορίας από το έργο του Hayden White με την ιστορική ποιητική του David Bordwell.

Λεπτομέρειες άρθρου
  • Ενότητα
  • Articles

Τα πνευματικά δικαιώματα των δημοσιευμένων άρθρων ανήκουν στο περιοδικό. Απαγορεύεται η μερική ή/και ολική αναδημοσίευση κειμένων που δημοσιεύονται στο περιοδικό, χωρίς την συγκατάθεση της των Επιμελητών ή της Συντακτικής Επιτροπής και επιβάλλεται αναφορά στην πρώτη δημοσίευσή τους στο περιοδικό Θεάτρου Πόλις.

Λήψεις
Τα δεδομένα λήψης δεν είναι ακόμη διαθέσιμα.
Βιογραφικό Συγγραφέα
Ελευθερία Θανούλη

Η Ελευθερία Θανούλη είναι Καθηγήτρια στη Θεωρία Κινηματογράφου. Τα ερευνητικά της ενδιαφέροντα περιλαμβάνουν την αναπαράσταση της ιστορίας στον κινηματογράφο, την αφηγηματολογία, τον ψηφιακό κινηματογράφο, τον κινηματογράφο και την πολιτική, και τον παγκόσμιο κινηματογράφο. Είναι συγγραφέας τριών μονογραφιών: Postclassical Cinema: an International Poetics of Film Narration (London: Wallflower Press, 2009), Wag the Dog: a Study on Film and Reality in the Digital Age (Νέα Υόρκη: Bloomsbury, 2013) και History and Film: A Tale of Two Disciplines (New York: Bloomsbury, 2018). Έχει, επίσης, συνεισφέρει κεφάλαια σε σημαντικές εκδόσεις, όπως The Routledge Encyclopedia of Film Theory (London: Routledge, 2013), The Oxford Handbook of Sound and Image in Digital Media (Oxford: Oxford UP, 2013) και The Routledge Companion to Cinema and Politics (New York: Routledge, 2016). Το διάστημα αυτό ετοιμάζει ένα νέο βιβλίο με τίτλο A Guide to Post-classical Narration: from the margins to the center (New York: Bloomsbury).

Αναφορές
Rick Altman, (1999α), «A semantic/syntactic approach to film genre» στο L. Braudy and M. Cohen (επιμ.), Film Theory and Criticism: Introductory Readings, Oxford University Press, New York, 1999, 630–41.
Rick Altman, (1999β), Film/Genre, British Film Institute, London, 1999.
Roland Barthes (1981b), «The Discourse of History», Comparative Criticism 3(1)1981, 7–20.
David Bordwell, Narration in the Fiction Film, Madison: University of Wisconsin Press, Madison, 1985.
Robert Burgoyne, The Hollywood Historical Film, Malden: Wiley-Blackwell, Malden, 2008.
Robin George Collingwood, (1994), «Lectures on the Philosophy of History» στο J. van der Dussen (επιμ.), The Idea of History, Oxford University Press, Oxford, σ. 359–425.
Jean-Louis Comolli, (1978), «Historical Fiction: A Body Too Much» Screen, 19(2), (1978), σ. 41–53.
Natalie Zemon Davis, (1987), “Any Resemblance to Persons Living or Dead: Film and the Challenge of Authenticity,” The Yale Review, 76(4), (1987) 457–82.
Natalie Zemon Davis, Slaves on Screen, Harvard University Press, Cambridge, 2000.
Marc Ferro, (1983), «Film as an Agent, Product and Source of History» Journal of Contemporary History, 18(3), (1983) 357–64.
Marc Ferro, (1987), «Does a Filmic Writing of History Exist?» Film and History: An Interdisciplinary Journal of Film and Television Studies, 17(4) (1987) 81–9.
Marc Ferro, Cinema and History, Wayne State University Press, Detroit,1998.
William Guynn, Writing History in Film, Routledge, New York, 2006.
Marnie Hughes-Warrington, History Goes to the Movies: Studying History on Film, Abingdon: Routledge, 2007.
Donald Kelley, Versions of History: from Antiquity to Enlightenment, London: Yale University Press, London, 1991.
Siegfried Kracauer, Theory of Film: The Redemption of Physical Reality, Oxford University Press, New York, 1960.
Siegfried Kracauer, History: The Last Things Before the Last, completed by Paul Oskar Kristeller, Oxford University Press, New York, 1969.
Alun Munslow, The Routledge Companion to Historical Studies, Taylor & Francis, New York, 2006.
Alun Munslow, The Future of History, Basingstoke: Palgrave Macmillan, Basingstoke, 2010.
Alun Munslow, «Genre and History/Historying», Rethinking History, 19(2) (2015) 158–76.
Karl Mannheim, Ideology and Utopia: An Introduction to the Sociology of Knowledge, London: Routledge, London, 1979.
Bill Nichols, Representing Reality: Issues and Concepts in Documentary, Indiana University Press, Bloomington, 1991.
Bill Nichols, Blurred Boundaries: Questions of Meaning in Contemporary Culture, Indiana University Press, Bloomington, 1994.
Stephen C. Pepper, World Hypotheses: A Study in Evidence, University of California Press, Berkeley, 1970.
Philip Rosen, Change Mummified: Cinema, Historicity, Theory, University of Minnesota Press, Minneapolis, 2001.
Robert Rosenstone, Visions of the Past: The Challenge of Film to Our Idea of History, Harvard University Press, Boston, 1995.
Robert Rosenstone, (2006), History on Film/Film on History, Pearson Education, Harlow, 2006.
Robert Rosenstone, (2013), «The History Film as a Mode of Historical Thought», στο R. Rosenstone and C. Parvulescu (επιμ.), A Companion to the Historical Film John Wiley & Sons, New York, σ. 71–87.
Jonathan Stubbs, Historical Film: A Critical Introduction, Bloomsbury, New York, 2013.
Susman, Warren «Film and History: Artifact and Experience», Film & History: An Interdisciplinary Journal of Film and Television Studies, 15(2) (1985), 26–36.
Eleftheria Thanouli, Post-Classical Cinema: An International Poetics of Film Narration, Wallflower Press, London, 2009.
Eleftheria Thanouli, History and Film, A Tale of two Disciplines, Bloomsbury, New York, 2018.
Hayden White, «Historiography and Historiophoty», The American Historical Review 93(5) (1988) 1193–9.
Hayden White, Metahistory: The Historical Imagination in Nineteenth-Century Europe, Baltimore: John Hopkins University Press, Baltimore, 2014 (=1973).
Trevor Whittock, Metaphor and Film, New York: Cambridge University Press, New York, 1990.