«Προσληπτική πολυσταθερότητα» και«αυτoποιητικός αναδραστικός κύκλος»: Παρατηρήσεις για τα εννοιολογικά εργαλεία μιας θεωρητικής ανάλυσης της θεατρικής παράστασης

Περίληψη

Σε& αντKθεση& )ε& τα& θεωρητικN& )οντ*λα& των& παραστατικ:ν& σπουδ:ν που
εισηγ3θηκε&ο&Richard& Schechner,& αυτN&που&προτεKνει& η&Erika Fischer^Lichte το&
2004& στο& βιβλKο& της& Ästhetik des Performativen, ξεκινοçν& απ@& τη& θεατρικ3&
παρNσταση&και&βασKζονται&στην&επKγνωση&@τι&το&προγρα))ατικ@&αισθητικ@&
σχ*διο& της& σκηνοθεσKας&και& η&ε)πεδωσ3& του& στις&πρ@βες&διαφ*ρει&απ@& την&
πραγ)ατικ3& παρNσταση,& κNθε& βρNδυ& )προστN& σε& διαφορετικ@& κοιν@.& Το&
)οντ*λο,& το& οποKο& η& συγγραφ*ας ορKζει& ως& «προσληπτικ3&
πολυσταθερ@τητα»,&βασKζεται&στο&παρNδοξο&γεγον@ς,&πως&ο&ηθοποι@ς&εKναι&
*να& σ:)α& και&*χει&*να& σ:)α,&πρNγ)α&που& ση)αKνει&πως&ενσαρκ:νει&)ε& το&
κορ)K& του& το& ση)ειωτικ@& σ:)α& του& θεατρικοç& ρ@λου,& ταυτ@χρονα& @)ως&
διατηρεK& το& οντολογικ@& status& της& σω)ατικ3ς& του& çπαρξης,& απ@& το& οποKο&
παρN& τις& @ποιες& προσποι3σεις& της& υποκριτικ3ς& δεν& )πορεK& να& παραιτηθεK.
Αυτ@&δυνατ@ν&να& ισχçσει& και& κατN& την&προσληπτικ3&διαδικασKα:&& ο& θεατ3ς&
*χει& απ@& την& πρ:τη& στιγ)3& και& καθ’& @λη& τη& διNρκεια& της& παρNστασης& τη&
δυνατ@τητα& να& αντιλα)βNνεται& τον& ηθοποι@& στο& θεατρικ@& του& ρ@λο& 3& ως&
φυσιολογικ3& çπαρξη,& )ια& ελευθερKα& επιλογ3ς& που& αποτελεK&
χαρακτηριστικ3& απ@λαυση& του& να& εKσαι& θεατ3ς.& Αυτ3& η& διαδικασKα,& που&
εκτυλKσσεται& βραδιN& )ε& τη& βραδιN& )ε& κNπως& διαφορετικ@& τρ@πο και&
αποδKδεται& απ@& την& συγγραφ*α& )ε& τον& νεολογισ)@ «αυτοποιητικ@ς&
αναδραστικ@ς&κçκλος»,&λ@γω&της αυτοδçνα)ης ενεργητικ@τητNς της&)πορεK&
να& αποσχιστεK& απ@& την προγρα))ατισ)*νη& αισθητικ3& της& σκηνοθεσKας& και&
να&αυτονο)ηθεK