Βίωμα και τεχνολογική ανατρεπτικότητα σε αναλογικά και ψηφιακά αστικά περιβάλλοντα

PDF
Δημοσιευμένα: Sep 16, 2024
DOI: https://doi.org/10.12681/automaton.38847
Λέξεις-κλειδιά:
Φιλοσοφία της Τεχνολογίας Ψηφιακότητα Έξυπνες Πόλεις Andrew Feenberg Juhani Pallasmaa
Γιάννης Περπερίδης
Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Ιστορίας, Πάντειο Πανεπιστήμιο
Περίληψη

Το παρόν κείμενο εκκινεί από τη θεωρία του αμερικανού φιλοσόφου της τεχνολογίας Andrew Feenberg για να προσεγγίσει τα τεχνικά-δομικά στοιχεία των νέων αστικών σχεδιασμών των λεγόμενων «έξυπνων πόλεων», προκειμένου να αναδείξει τις κοινωνικοπολιτικές τους συνέπειες. Σε αυτή τη διερεύνηση συναντά τη φαινομενολογική αρχιτεκτονική του Γιούχανι Πάλλασμαα, η οποία εστιάζει σε ένα είδος ανθρώπινης εμπειρίας που όχι μόνο τείνει να εξαλειφθεί από τον σύγχρονο κόσμο, αλλά οδηγείται προς την εξαφάνιση μέσα από τους νέους μηχανισμούς και τα τεχνοσυστήματα, όπως οι «έξυπνες πόλεις». Μέσα από την ανωτέρω θεωρητική συμφιλίωση, το κείμενο επιχειρεί να φέρει στην επιφάνεια τη νοηματοδότηση της ανθρώπινης εμπειρίας όπως αυτή λαμβάνει χώρα στο κάθε τεχνολογικό παράδειγμα και ενσωματώνεται στον αστικό σχεδιασμό. Στόχος είναι αφενός να αναδειχθούν τα όρια του τρόπου με τον οποίο βιώνει ο σύγχρονος άνθρωπος την αστική πραγματικότητα και αφετέρου να παρουσιαστούν εναλλακτικές μέθοδοι της αρχιτεκτονικής, που μπορούν να καταλήξουν σε ανανοηματοδότηση της βιωμένης πραγματικότητας αλλά και του κοινωνικού πεδίου της καθημερινότητας του σύγχρονου ανθρώπου.

Λεπτομέρειες άρθρου
  • Ενότητα
  • Articles
Creative Commons License

Αυτή η εργασία είναι αδειοδοτημένη υπό το CC Αναφορά Δημιουργού 4.0.

 

Οι Συγγραφείς που δημοσιεύουν εργασίες τους σε αυτό το περιοδικό συμφωνούν στους παρακάτω όρους:

       1. Οι Συγγραφείς διατηρούν τα Πνευματικά Δικαιώματα και χορηγούν στο περιοδικό το δικαίωμα της πρώτης δημοσίευσης ενώ ταυτόχρονα τα πνευματικά δικαιώματα της εργασίας προστατεύονται σύμφωνα με την Creative Commons Attribution License που επιτρέπει σε τρίτους - αποδέκτες της άδειας να χρησιμοποιούν την εργασία όπως θέλουν με την προϋπόθεση της διατήρησης των διατυπώσεων που προβλέπονται στην άδεια σχετικά με την αναφορά στον αρχικό δημιουργό και την αρχική δημοσίευση σε αυτό το περιοδικό.

       2. Οι Συγγραφείς μπορούν να συνάπτουν ξεχωριστές, και πρόσθετες συμβάσεις και συμφωνίες για την μη αποκλειστική διανομή της εργασίας όπως δημοσιεύτηκε στο περιοδικό αυτό (π.χ. κατάθεση σε ένα ακαδημαϊκό καταθετήριο ή δημοσίευση σε ένα βιβλίο), με την προϋπόθεση της αναγνώρισης και την αναφοράς της πρώτης δημοσίευσης σε αυτό το περιοδικό.

       3. Το περιοδικό επιτρέπει και ενθαρρύνει τους Συγγραφείς να καταθέτουν τις εργασίες τους μέσω διαδικτύου (π.χ. σε ένα ακαδημαϊκό καταθετήριο ή στους προσωπικές τους ιστοσελίδες) πριν και μετά από τις διαδικασίες της δημοσίευσης, καθώς αυτό μπορεί να οδηγήσει σε παραγωγική ανταλλαγή ιδεών και σκέψεων καθώς επίσης και σε γρηγορότερη και μεγαλύτερη χρήση και ευρετηρίαση της δημοσιευμένης εργασίας (See The Effect of Open Access).

 

Λήψεις
Τα δεδομένα λήψης δεν είναι ακόμη διαθέσιμα.
Αναφορές
Albino, Vito, Berardi, Umberto & Dangelico, Rosa Maria. 2015. «Smart Cities: Definitions, Dimensions, Performance and Initiatives». Journal of Urban Technology 22: 3-21.
Benkler, Yochai. 2006. The Wealth of Networks: How Social Production Transforms Markets and Freedom. New Haven, CT & London: Yale University Press.
Bollier, David & Helfrich, Silke. 2022. Ελεύθερα, Δίκαια και Ζωντανά. Η ανατρεπτική Δύναμη των Κοινών. Μτφρ. Συλλογικό. Αθήνα: Νεφέλη.
Caputo, D. John. 2018. Hermeneutics. Facts and Interpretation in the Age of Information. UK: Penguin Books.
Charitonidou, Marianna. 2022. Drawing and Experiencing Architecture. The Evolving Significance of City’s Inhabitants in the 20th Century. Bielefeld: Transcript.
Coeckelbergh, Mark. 2019. Moved by Machines. Performance Metaphors and Philosophy of Technology, New York & London: Routledge.
Coeckelbergh, Mark. 2022. Digital Technologies, Temporality, and the Politics of Co-Existence. Switzerland: Palgrave Macmillan.
Dardot, Pierre & Laval, Christian. 2022. Ο Νέος Λόγος του Κόσμου. Ένα Δοκίμιο για τη Νεοφιλελεύθερη Κοινωνία. Μτφρ. Μ. Μπότση, Β. Παπακριβόπουλος. Αθήνα: Angelus Novus.
Deleuze, Gilles. 2021. «Υστερόγραφο για τις κοινωνίες του ελέγχου». Μτφρ. Χ. Κρυστάλλης. Στο Εισαγωγή στις Ψηφιακές Σπουδές, 411-419. Θεσσαλονίκη: ροπη.
Feenberg, Andrew. 1995. Alternative Modernity. The Technical Turn in Philosophy and Social Theory. Berkeley: University of California Press.
Feenberg, Andrew. 2002. Transforming Technology. A Critical Theory Revisited. Oxford: Oxford University Press.
Feenberg, Andrew. 2017. Technosystem. The Social Life of Reason. Cambridge & London: Harvard University Press.
Feenberg, Andrew. 2022. Μεταξύ λόγου και εμπειρίας. Κείμενα για την τεχνολογία και τη νεωτερικότητα. Μτφρ. Γ. Περπερίδης. Θεσσαλονίκη: ροπη.
Floridi, Luciano. 2014. The 4th Revolution. How the Infosphere is Reshaping Human Reality, Oxford: Oxford University Press.
Foster, R. Sheila & Laione, Christian. 2016. «The city as Commons». Yale Law & Policy Review 34: 281-349.
Foucault, Michel. 2011. Επιτήρηση και τιμωρία. Η Γέννηση της Φυλακής. Μτφρ. Τ. Μπέτζελος. Αθήνα: Πλέθρον.
Foucault, Michel. 2017. Φυλακή. Κυβερνολογική. Δύο κείμενα. Μτφρ. Δ. Κόρος. Θεσσαλονίκη: Ακυβέρνητες Πολιτείες.
Giotitsas, Chris. 2019. Open Source Agriculture. Grassroots Technology in the Digital Era. Switzerland: Palgrave Macmillan.
Grimes, M. Sarah & Feenberg, Andrew. 2009. «Rationalizing Play: A Critical Theory of Digital Gaming». The Information Society 25: 105-118.
Harvey, David. 2009. Η κατάσταση της μεταωτερικότητας. Διερεύνηση των απαρχών της πολιτισμικής μεταβολής. μτφρ. Ε. Αστερίου. Αθήνα: Μεταίχμιο.
Iglesias, Diana Santiago. 2021. «From Smart Cities to Smart Communities: a Conceptual Approach». European Review of Digital Administration & Law 2: 33-45.
Ingarden, Roman. 1974. The Literaty Work of Art. Investigations on the Borderlines of Ontology, Logic, and Theoiy of Literature. μτφρ. George G. Grabowitz. Evanston IL.: Northwestern University Press.
Jay, Martin. 1993. Downcast eyes: The denigration of vision in twentieth-century French thought. California: University of California Press.
Kirkpatrick, Graeme. 2008. Technology & Social Power. Switzerland: Palgrave Macmillan.
Kostakis, Vasilis, Latoufis, Kostas, Liarokapis, Minas, Bauwens, Michael. 2018. «The convergence of digital commons with local manufacturing from a degrowth perspective: Two illustrative cases». Journal of Cleaner Production 197: 1684-1693.
Krivý, Maroš. 2018. «Towards a critique of cybernetic urbanism: The smart city and the society of control». Planning Theory 17: 8-30.
Λαδά, Αναστασία. 2021. «Η εύθραυστη φαινομενολογία του Γιούχανι Πάλλασμαα». Στο Δώδεκα δοκίμια για τον Άνθρωπο, την Τέχνη και την Αρχιτεκτονική 1980-2018, 11-20. Ηράκλειο-Αθήνα: Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης.
Laione, Christian. 2017. «The right to the Co-City». Italian Journal of Public Law 1: 80-142.
Landsberg, A. 2004. «Prosthetic memory: Total recall and Blade Runner». Στο Liquid metal: the science fiction film reader, 239-248. Νέα Υόρκη: Wallflower Press.
Lefebvre, Henry. 2007. Το Δικαίωμα στην Πόλη. Χώρος και Πολιτική. Μτφρ. Π. Τουρνικιώτης. Αθήνα: Κουκκίδα.
Μαγγίνη, Γκόλφω. 2010. Για μια Ερμηνευτική του Τεχνικού Κόσμου. Από τον Χάϊντεγκερ στη Σύγχρονη Τεχνοεπιστήμη. Αθήνα: Πατάκη.
Maggini, Golfo. 2017. «Digital Virtual Places: Utopias, Atopias, Heterotopias». Στο Place, Space, Hermeneutics, 465-477. Berlin: Springer.
Μερλώ-Ποντύ, Μωρίς. 2016. Φαινομενολογία της Αντίληψης. μτφρ. Κ. Καψαμπέλη. Αθήνα: Νήσος.
Monfaredzadeh, Tannaz & Umberto, Berardi. 2015. «Beneath the smart city: dichotomy between sustainability and competitiveness». International Journal of Sustainable Building Technology and Urban Development 6: 140-156.
Μπερξόν, Ερρίκος. 2005. Η δημιουργική εξέλιξη. μτφρ. Κ. Παπαγιώργης-Γ. Πρελορέντζος. Αθήνα: Πόλις.
Pallasmaa, Juhani. 2021. Δώδεκα δοκίμια για τον Άνθρωπο, την Τέχνη και την Αρχιτεκτονική 1980-2018. Μτφρ. Α. Λαδά & Κ. Ξανθόπουλος. Ηράκλειο-Αθήνα: Πανεπιστημιακές Eκδόσεις Κρήτης.
Pallasmaa, Juhani. 2022. Τα μάτια του δέρματος. Η αρχιτεκτονική και οι Αισθήσεις. Μτφρ. Γ. Τουρνικιώτης, Π. Τουρνικιώτης. Ηράκλειο-Αθήνα: Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης.
Περπερίδης, Γιάννης. 2022. «”Χακάροντας” τη Νεωτερικότητα: τεχνολογική εξέλιξη και δημοκρατικός εξορθολογισμός στον Άντριου Φήνμπεργκ». Στο Μεταξύ Λόγου και Εμπειρίας. Κείμενα για την Τεχνολογία και τη Νεωτερικότητα, 403-425. Θεσσαλονίκη: ροπη.
Perperidis, Giannis. 2022. «Politics without politics: Technical Politics and Subactivism as New Forms of Political Action Today». Public Realm. Postgraduate and Early Career Journal of Philosophy 1: σ. 13-34.
Perperidis, G. 2023. The Politics of the City. Technology in Society, 74. https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0160791X23000684?via%3Dihub.
Pinch, Trevor J. & Bijker, E. Wiebe. 2012. «The Social Construction of Facts and Artifacts: Or How the Sociology of Science and the Sociology of Technology Might Benefit Each Other». Στο The social Construction of Technological Systems. Directions in the Sociology and History of Technology, 11-44. Cambridge & London: The MIT Press.
Ratti, Carlo & Claudel, Matthew. 2021. Η Πόλη του Αύριο. Μτφρ. Κ. Τάκης. Θεσσαλονίκη: ροπη.
Rosa, Hartmut. 2021. Επιτάχυνση και Αλλοτρίωση. Για μια Κριτική Θεωρία της χρονικότητας στην ύστερη νεωτερικότητα. μτφρ. Μ. Κούλουθρος. Αθήνα: Πλήθος.
Sendra, Pablo & Sennet Richards. 2020. Designing Disorder. Experiments and Disruptions in the City. New York & London: Verso.
Sismondo, Sergio. 2016. Εισαγωγή στις Σπουδές Επιστήμης και Τεχνολογίας. μτφρ. Β. Σπυροπούλου. Αθήνα: Liberal Books.
Skinner, Quentin. (ed.). 2006. Μετά τον εμπειρισμό. Φιλοσοφία και Σύγχρονες Θεωρητικές Αναζητήσεις στις Επιστήμες του Ανθρώπου. Μτφρ. Χρ. Μαρσέλλος, Κ. Χατζής, Αθήνα: Κάτοπτρο.
Σταυρίδης, Σταύρος. 2018. Κοινός χώρος. Η πόλη ως τόπος των κοινών. μτφρ. Δ. Παπαδάτος-Αναγνωστόπουλος. Αθήνα: Angelus Novus.
Σχισμένος, Αλέξανδρος. 2021. Εισαγωγή στην Κριτική του Ψηφιακού Λόγου. Αθήνα: Athenschool.
Thaler, Richard H. & Sunstein, Cass R. 2021. Nudge: The Final Edition. London: Penguin Books.
Virilio, Paul. 2006. Speed and Politics. μτφρ. M. Polizzotti. Los Angeles, CA: Semiotext(e).
Visvizi, Anna και Lytras, D. Miltiadis. (eds.) 2019. Smart Cities: Issues and Challenges. Mapping Political, Social and Economic Risks. Amsterdam, Oxford και Cambridge: Elsevier.
Wilson, Ben. 2022. Metropolis. Η Ιστορία των Πόλεων, της Μεγαλύτερης Ανακάλυψης του ανθρώπου. Μτφρ. Β. Ζεύκη. Αθήνα: Διόπτρα.
Wittingslow, Ryan Mitchell. 2022. «Who Controls the Smart City? From Machines of Loving Grace to a Democratic Transformation from Below». Στο The Necessity of Critique, 107-124. Berlin: Springer.
Χάϊντεγκκερ, Μάρτιν. 2011. Περί Πολιτικής. Περί Αλήθειας. Περί Τεχνικής. Μτφρ. Δ. Τζωρτζώπουλος. Αθήνα: Ηριδανός.
Zuboff, Shoshana. 2019. The Age of Surveillance Capitalism. The fight for a human future at the new frontier of power. New York: Public Affairs.