Οι καταλήψεις των σχολείων από τους μαθητές ως μορφή πολιτικής διαμαρτυρίας: εμπειρική προσέγγιση σε γενικά λύκεια της Κεντρικής Μακεδονίας

PDF
Δημοσιευμένα: Dec 13, 2016
DOI: https://doi.org/10.12681/dial.10419
Λέξεις-κλειδιά:
καταλήψεις σχολείων μαθητές πολιτική κοινωνικοποίηση
Anthony Papaeconomou
Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης
Περίληψη

Στην εργασία αυτή παρουσιάζεται μια έρευνα με ερωτηματολόγιο σε 991 μαθητές Γενικών Λυκείων της Κεντρικής Μακεδονίας σχετικά με τις καταλήψεις των σχολείων[1]. Στην εισαγωγή γίνεται αναφορά στην πολιτική κοινωνικοποίηση των μαθητών και στη σύνδεση της εν λόγω πολιτικοποίησης τους με την επιλογή της κατάληψης του σχολείου ως μορφής μη συμβατικής πολιτικοποιημένης διαμαρτυρίας. Στόχος της έρευνας είναι η διερεύνηση των λόγων που υποκινούν τους μαθητές Λυκείων να διαμαρτύρονται με τον καθιερωμένο αυτόν τρόπο πολιτικής διαμαρτυρίας. Παράλληλα αναζητήθηκαν παράγοντες που επηρεάζουν τις επιλογές των μαθητών όπως το φύλο, η τάξη στην οποία ανήκουν και το μορφωτικό επίπεδο των γονέων. Χρησιμοποιήθηκε ερωτηματολόγιο το οποίο συμπλήρωσαν μαθητές Λυκείου από σχολεία των νομών Κατερίνης και Θεσσαλονίκης. Αναλύθηκαν τρεις αιτίες οι οποίες υποθετικά συνδέονται με τις καταλήψεις των σχολείων: αιτήματα για βελτίωση της καθημερινότητάς τους, πολιτικοί και ιδεολογικοί λόγοι και εξωτερικοί λόγοι που δεν σχετίζονται με τη σχολική ζωή. Το σημαντικότερο εύρημα της έρευνας είναι το γεγονός ότι οι καταλήψεις δεν υποκινούνται τόσο από ιδεολογικά κριτήρια αλλά είναι μία προσπάθεια των μαθητών να ευαισθητοποιήσουν την κοινή γνώμη για τα καθημερινά τους προβλήματα. Επίσης διαφοροποιήσεις παρατηρήθηκαν ανάμεσα στα φύλα των μαθητών, με τα κορίτσια να παρουσιάζονται πιο συνειδητοποιημένα από τα αγόρια.


[1] Η έρευνα αυτή εκπονήθηκε στο πλαίσιο μιας μεταδιδακτορικής έρευνας στο Τμήμα Πολιτικών Επιστημών του ΑΠΘ.

Λεπτομέρειες άρθρου
  • Ενότητα
  • Νέοι ερευνητές
Creative Commons License

Αυτή η εργασία είναι αδειοδοτημένη υπό το CC Αναφορά Δημιουργού – Μη Εμπορική Χρήση – Παρόμοια Διανομή 4.0.

Οι συγγραφείς των άρθρων που δημοσιεύονται στο Διάλογοι! Θεωρία και Πράξη στις Επιστήμες Αγωγής και Εκπαίδευσης διατηρούν τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας επί των άρθρων τους, δίνοντας στο περιοδικό το δικαίωμα της πρώτης δημοσίευσης. Άρθρα που δημοσιεύονται στο Διάλογοι! Θεωρία και Πράξη στις Επιστήμες της Αγωγής και Εκπαίδευσης διατίθενται με άδεια Creative Commons 4.0 και σύμφωνα με την άδεια μπορούν να χρησιμοποιούνται ελεύθερα, με αναφορά στον/στη συγγραφέα και στην πρώτη δημοσίευση για μη κερδοσκοπικούς σκοπούς και με δικαίωμα τροποποίησης μόνον με παρόμοια διανομή (αν αναμείξετε, τροποποιήσετε, ή δημιουργήσετε πάνω στο υλικό, πρέπει να διανείμετε τις δικές σας συνεισφορές υπό την ίδια άδεια όπως και το πρωτότυπο).

To Τμήμα Επιστημών Προσχολικής Αγωγής και Εκπαίδευσης του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης διατηρούν το δικαίωμα να δημοσιεύουν, να αναπαραγάγουν, να παρουσιάζουν στο κοινό, να διανέμουν και να χρησιμοποιούν άρθρα που δημοσιεύονται στο Διάλογοι! Θεωρία και Πράξη στις Επιστήμες Αγωγής και Εκπαίδευσης σε οποιοδήποτε μέσο και μορφή είτε μεμονωμένα είτε ως μέρη συλλογικών έργων, για όλο το χρόνο διάρκειας προστασίας της πνευματικής ιδιοκτησίας και για όλες τις χώρες του κόσμου.

Αυτό περιλαμβάνει ενδεικτικά, και όχι αποκλειστικά, το δικαίωμα δημοσίευσης των άρθρων σε τεύχη του περιοδικού Διάλογοι! Θεωρία και Πράξη στις Επιστήμες Αγωγής και Εκπαίδευσης, αναπαραγωγής και διανομής μεμονωμένων αντιγράφων των άρθρων, αναπαραγωγής ολόκληρων των άρθρων σε άλλη έκδοση του Τμήματος Επιστημών Προσχολικής Αγωγής και Εκπαίδευσης του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και του Εθνικού Κέντρου Τεκμηρίωσης και αναπαραγωγής και διανομής των άρθρων ή περίληψης αυτών με χρήση πληροφορικού συστήματος αποθετηρίου.

Λήψεις
Τα δεδομένα λήψης δεν είναι ακόμη διαθέσιμα.
Βιογραφικό Συγγραφέα
Anthony Papaeconomou, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης
Μεταδιδακτορικός Ερευνητικός Εταίρος Πολιτικών επιστημών ΑΠΘ
Αναφορές
Barnes, S., & Kaase, M. (1979). Political action. Mass participation in five western democracies. Beverly Hills: SAGE.
Blackledge, D., & Hunt, B. (1995). Κοινωνιολογία της εκπαίδευσης (Μ. Δεληγιάννη, Μτφρ.). Αθήνα: Μεταίχμιο.
Easton, D, & Dennis, J. (1969). Children in the political system. New York: The Free Press.
Easton, D., & Dennis, J. (1980). Children in the political system: origins of political legitimacy. Chicago: University of Chicago Press.
Γκότοβος, Α. (1996). Καταλήψεις: Ανορθόδοξες μορφές μαθητικής διαμαρτυρίας. Αθήνα: Gutenberg.
Δεμερτζής, Ν., & Σταυρακάκης, Γ. (2008). Νεολαία: ο αστάθμητος παράγοντας. Αθήνα: Πολύτροπον.
Δουζίνας, K. (2011). Αντίσταση και φιλοσοφία στην κρίση. Πολιτική, ηθική και στάση Σύνταγμα. Αθήνα: Αλεξάνδρεια.
Holland, J. (1999). Μελετώντας τη νεότητα: Έρευνες για το φύλο και τη νεανική ηλικία στη Μεγάλη Βρετανία. Στο Β. Δεληγιάννη & Σ. Ζιώγου (Επιμ.), Εκπαίδευση και φύλο: Ιστορική διάσταση και σύγχρονος προβληματισμός (σσ. 245-284). Θεσσαλονίκη: Βάνιας.
Hyman, H. (1959). Political socialization. Glencoe, Ill.: Free Press.
Καλογιαννάκη, Π. (1990). Πολιτική κοινωνικοποίηση και σχολείο. Σημασιολογική προσέγγιση και προβληματική. Νέα Παιδεία, 54, 48-60.
Καρακατσάνη, Δ. (2004). Εκπαίδευση και πολιτική διαπαιδαγώγηση. Αθήνα: Μεταίχμιο.
Κελπανίδης, Μ. (2012). Καταλήψεις σχολείων από μαθητές και μαθήτριες ως συνέπεια αδύναμων πολιτικών και εκπαιδευτικών θεσμών. Πανελλαδική έρευνα σε 8.335 μαθητές δημοσίων λυκείων. Στο Α. Τριλιανός, Γ. Κουτρομάνος, & Ν. Αλεξόπουλος (Επιμ.), Η ποιότητα στην εκπαίδευση: Τάσεις και προοπτικές. Πρακτικά συνεδρίου (σσ. 310-321). Αθήνα: ΕΚΠΑ.
Kim, Young-Choul (2007). Unconventional political participation in the new democracies during the 1990s: Poland, Mexico, South Africa and South Korea. The Journal of Asian Studies, 74, 234-249.
Μπιτσάκη, Τζ., & Τσαγγάρη, Σ. (2000). Πολιτική κοινωνικοποίηση. Αθήνα: Τυπωθήτω.
Μυλωνάς, Θ. (1998). Κοινωνιολογία της ελληνικής εκπαίδευσης. Συμβολές. Αθήνα: Gutenberg.
Νόβα-Καλτσούνη, Χ. (1998). Κοινωνικοποίηση: Η γένεση του κοινωνικού υποκειμένου. Αθήνα: Gutenberg.
Παντελίδου-Μαλούτα, Μ. (1985). Στοιχεία για τη μελέτη της πολιτικής κοινωνικοποίησης του εφήβου στην Ελλάδα. Σύγχρονη Εκπαίδευση, 23, 23-31.
Παντελίδου-Μαλούτα, Μ. (1987). Πολιτικές στάσεις και αντιλήψεις στην αρχή της εφηβείας. Πολιτική κοινωνικοποίηση στο πλαίσιο της ελληνικής πολιτικής κουλτούρας. Αθήνα: Gutenberg.
Παπαδοπούλου, Α., Σταμοβλάσης, Δ., & Τσαλίκης, Κ. (2012). Φύλο και συμμετοχή στις καταλήψεις των σχολείων: διαφέρουν οι συμπεριφορές των αγοριών και των κοριτσιών; Στο Α. Τριλιανός, Γ. Κουτρομάνος, & Ν. Αλεξόπουλος (Επιμ.), Η ποιότητα στην εκπαίδευση: Τάσεις και προοπτικές. Πρακτικά συνεδρίου (σσ. 341-352). Αθήνα: ΕΚΠΑ.
Παπαναούμ-Τζίκα, Ζ. (1989). Πολιτική κοινωνικοποίηση και σχολείο. Θεσσαλονίκη: Κυριακίδης.
Παπαοικονόμου, Α. (2011). Ο ρόλος και ο εαυτός (self): Η κεντρικότητα του εκπαιδευτικού ρόλου για τη συγκρότηση του εαυτού (Αδημοσίευτη Διδακτορική Διατριβή). Τμήμα Φιλοσοφίας και Παιδαγωγικής, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης.
Παπαοικονόμου, Α. (2014). Μια κοινωνιολογική θεώρηση του ρόλου του εκπαιδευτικού στη διδακτική πράξη. Θεσσαλονίκη: Κυριακίδη.
Παπαοικονόμου, Α. (2015α). Οι στάσεις των μαθητών δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης απέναντι στη λειτουργία των μαθητικών κοινοτήτων. Έρευνα στην Εκπαίδευση, 4, 54-71.
Παπαοικονόμου, Α. (2015β). Η πολιτικοποιημένη διαμαρτυρία στα πλαίσια της πολιτικής κοινωνικοποίησης των μαθητών δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης: εμπειρική προσέγγιση σε σχολεία της Κεντρικής Μακεδονίας. Παιδαγωγική: Θεωρία και πράξη, 8, 46-59.
Παπαοικονόμου, Α. (2016). Σχολείο, πολιτική και πολιτικοποίηση: Θεωρία και έρευνα. Θεσσαλονίκη: Κυριακίδη.
Πεχτελίδης, Γ. (2011). Κυριαρχία και αντίσταση. Μεταδομιστικές αναλύσεις της εκπαίδευσης. Αθήνα: Εκκρεμές.
Papaoikonomou, A. (2015). Political apathy among adolescent Greek pupils: Empirical research. Papyri, 4, 237-249.
Φραγκουδάκη, Α. (1985). Κοινωνιολογία της εκπαίδευσης. Θεωρίες για την κοινωνική ανισότητα στο σχολείο. Αθήνα: Παπαζήσης.
Χρυσοστομίδου, Φ. (2007). Η Μεθοδολογία των προγραμμάτων ΠΕ στη μέση εκπαίδευση στο πλαίσιο της διεθνούς πολιτικής και της ελληνικής εκπαιδευτικής πραγματικότητας 1977-2007. e-Περιοδικό Επιστήμης και Τεχνολογίας, 5, 19-29.