Προσαρμογή του θεωρητικού μοντέλου οργανωσιακής αλλαγής του John Kotter στην εισαγωγή και εφαρμογή εκπαιδευτικών πολιτικών

PDF
Δημοσιευμένα: Δεκ 12, 2022
Ενημερώθηκε: 2022-12-12
Εκδόσεις:
2022-12-12 (2)
DOI: https://doi.org/10.12681/dial.28003
Λέξεις-κλειδιά:
Εκπαιδευτική Πολιτική Παιδεία Εκπαιδευτικό Σύστημα Θεωρητικά Μοντέλα Οργανωσιακής Αλλαγής Μοντέλο John Kotter
Νίκος Κεραυνός
Πανεπιστήμιο Frederick
Περίληψη

Ο σχεδιασμός και εφαρμογή εκπαιδευτικών πολιτικών, σε συγκεντρωτικά εκπαιδευτικά συστήματα, όπως αυτά της Ελλάδας και της Κύπρου, εκπορεύονται σχεδόν αποκλειστικά από την πολιτεία. Η βιβλιογραφία έχει καταδείξει, ότι πολλές από τις εκπαιδευτικές πολιτικές που εισάγονται, είτε εφαρμόζονται πλημμελώς, είτε αποτυγχάνουν εντελώς λόγω κυρίως, της απουσίας επαρκούς σχεδιασμού, της έλλειψης οράματος αλλά και της απουσίας των φορέων της εκπαίδευσης από τη σχετική διαδικασία. Στην ελληνόγλωσση βιβλιογραφία απουσιάζει παντελώς, οποιοδήποτε ερευνητικά αξιολογημένο θεωρητικό μοντέλο σχεδιασμού και εφαρμογής εκπαιδευτικών πολιτικών σε αντίθεση με την ευρύτερη ξενόγλωσση βιβλιογραφία όπου μεγάλος αριθμός ερευνών, έχει μελετήσει τον τρόπο αξιοποίησης μοντέλων οργανωσιακής αλλαγής, δανεισμένων από τον κόσμο των επιχειρήσεων, που εφαρμόστηκαν με επιτυχία σε εκπαιδευτικά συγκείμενα. Στο παρόν άρθρο, αρχικά γίνεται αναφορά στα εκπαιδευτικά συστήματα Ελλάδας και Κύπρου, καθώς και στους λόγους που πιθανόν να ευθύνονται για τα φτωχά αποτελέσματα σε σχέση με την εφαρμογή εκπαιδευτικών πολιτικών. Στη συνέχεια αναλύεται και προσαρμόζεται στα δεδομένα εφαρμογής εκπαιδευτικών πολιτικών ένα από τα πιο διαδεδομένα θεωρητικά μοντέλα οργανωσιακών αλλαγών, αυτό του John Kotter. 

Λεπτομέρειες άρθρου
  • Ενότητα
  • Νέοι ερευνητές
Creative Commons License

Αυτή η εργασία είναι αδειοδοτημένη υπό το CC Αναφορά Δημιουργού – Μη Εμπορική Χρήση – Παρόμοια Διανομή 4.0.

Οι συγγραφείς των άρθρων που δημοσιεύονται στο Διάλογοι! Θεωρία και Πράξη στις Επιστήμες Αγωγής και Εκπαίδευσης διατηρούν τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας επί των άρθρων τους, δίνοντας στο περιοδικό το δικαίωμα της πρώτης δημοσίευσης. Άρθρα που δημοσιεύονται στο Διάλογοι! Θεωρία και Πράξη στις Επιστήμες της Αγωγής και Εκπαίδευσης διατίθενται με άδεια Creative Commons 4.0 και σύμφωνα με την άδεια μπορούν να χρησιμοποιούνται ελεύθερα, με αναφορά στον/στη συγγραφέα και στην πρώτη δημοσίευση για μη κερδοσκοπικούς σκοπούς και με δικαίωμα τροποποίησης μόνον με παρόμοια διανομή (αν αναμείξετε, τροποποιήσετε, ή δημιουργήσετε πάνω στο υλικό, πρέπει να διανείμετε τις δικές σας συνεισφορές υπό την ίδια άδεια όπως και το πρωτότυπο).

To Τμήμα Επιστημών Προσχολικής Αγωγής και Εκπαίδευσης του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης διατηρούν το δικαίωμα να δημοσιεύουν, να αναπαραγάγουν, να παρουσιάζουν στο κοινό, να διανέμουν και να χρησιμοποιούν άρθρα που δημοσιεύονται στο Διάλογοι! Θεωρία και Πράξη στις Επιστήμες Αγωγής και Εκπαίδευσης σε οποιοδήποτε μέσο και μορφή είτε μεμονωμένα είτε ως μέρη συλλογικών έργων, για όλο το χρόνο διάρκειας προστασίας της πνευματικής ιδιοκτησίας και για όλες τις χώρες του κόσμου.

Αυτό περιλαμβάνει ενδεικτικά, και όχι αποκλειστικά, το δικαίωμα δημοσίευσης των άρθρων σε τεύχη του περιοδικού Διάλογοι! Θεωρία και Πράξη στις Επιστήμες Αγωγής και Εκπαίδευσης, αναπαραγωγής και διανομής μεμονωμένων αντιγράφων των άρθρων, αναπαραγωγής ολόκληρων των άρθρων σε άλλη έκδοση του Τμήματος Επιστημών Προσχολικής Αγωγής και Εκπαίδευσης του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και του Εθνικού Κέντρου Τεκμηρίωσης και αναπαραγωγής και διανομής των άρθρων ή περίληψης αυτών με χρήση πληροφορικού συστήματος αποθετηρίου.

Λήψεις
Τα δεδομένα λήψης δεν είναι ακόμη διαθέσιμα.
Βιογραφικό Συγγραφέα
Νίκος Κεραυνός, Πανεπιστήμιο Frederick

Επιστημών Αγωγής; Εξ Αποστάσεως Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα; Διοίκηση Σχολικών Μονάδων; Μέλος ΣΕΠ

Αναφορές
Angelides, P., Stylianou, T., & Leigh, J. (2004). Multicultural education in Cyprus: a pot of multicultural assimilation? Intercultural Education, 15(3), 307-315.
Ansari, S., & Bell, J. (2009). Five easy pieces: a case study of cost management as organizational change. Journal of Accounting & Organizational Change, 5(2), 139-167.
Appelbaum, S. H., Habashy, S., Malo, J., & Shafiq, H. (2012). Back to the future: revisiting Kotter's 1996 change model. Journal of Management Development, 31(8), 764-782. https://doi.org/10.1108/02621711211253231
Αργυροπούλου, Ε. (2018). Οργάνωση, διοίκηση και λειτουργία της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης, Νηπιαγωγείο, Δημοτικό Σχολείο. Κριτική.
Ball, S. J. (1993). What is policy? Texts, trajectories and toolboxes. The Australian Journal of Education Studies, 13(2), 10-17. https://doi.org/10.1080/0159630930130203
Bell, L., & Stevenson, H. (2006). Education policy: Process, themes, and impact. Routledge.
Bennis, W. G. (1969). Organization development: Its nature, origins, and prospects. Addison-Wesley.
Borrego, M., & Henderson, C. (2014). Increasing the use of evidence‐based teaching in STEM higher education: A comparison of eight change strategies. Journal of Engineering Education, 103(2), 220-252. https://doi.org/10.1002/jee.20040
Burden, M. (2016). Using a change model to reduce the risk of surgical site infection. British Journal of Nursing, 25(17), 949-955. https://doi.org/10.12968/bjon.2016.25.17.949
Γαλάνης, Π. (2019). ΤΠΕ και ελληνική δημόσια εκπαίδευση: απάντηση στις προκλήσεις της ύστερης νεωτερικότητας ή φαύλος κύκλος; Μια πιθανή εξήγηση της παραμέλησης χρήσης τους στο σύγχρονο σχολείο, ως απόρροιας νομικών αγκυλώσεων και διοικητικής αρρυθμίας. Εκπαίδευση, Δια Βίου Μάθηση, Έρευνα και Τεχνολογική Ανάπτυξη, Καινοτομία και Οικονομία, 2, 780-790. http://dx.doi.org/10.12681/elrie.1453
Γρόλλιος, Γ. (2021). Η νεοφιλελεύθερη-νεοσυντηρητική αναδιάρθρωση της ελληνικής εκπαίδευσης, η ΑΔΙΠΠΔΕ και η «κριτική σχολική παιδαγωγική» του προέδρου της. Κριτική Εκπαίδευση, 1, 34-71. http://dx.doi.org/10.26247/kritekp.1.2241
Γουβιάς, Δ., & Θεριανός, Κ. (2014). Εκπαιδευτική πολιτική. Gutenberg.
Calegari, M. F., Sibley, R. E., & Turner, M. E. (2015). A roadmap for using Kotter's organizational change model to build faculty engagement in accreditation. Academy of Educational Leadership Journal, 19(3), 31-43.
Campbell, R. J. (2008). Change management in health care. The health care manager. 27(1), 23-39. http://dx.doi.org/10.1097/01.HCM.0000285028.79762.a1
Δακοπούλου, Α. (2004). Πολιτικές επιμόρφωσης των Ελλήνων εκπαιδευτικών πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης: η περίπτωση των διδασκαλείων δημοτικής εκπαίδευσης (1995 - 2003). (Διδακτορική Διατριβή, Πανεπιστήμιο Πατρών). Ανακτήθηκε από http://phdtheses.ekt.gr/eadd/handle/10442/17575
Δαμιανίδου, Ε. Μ. (2015). Απόψεις, πρακτική και ρόλος των εκπαιδευτικών μέσης εκπαίδευσης στην εκπαίδευση των παιδιών με αναπηρία στα γενικά σχολεία της Κύπρου. (Διδακτορική Διατριβή, Πανεπιστήμιο Κύπρου). Ανακτήθηκε από https://gnosis.library.ucy.ac.cy/handle/7/39209
Δαρόπουλος, Α. (2015, 27-29 Μαρτίου). Τα τρία Α(λφα) της εκπαιδευτικής πολιτικής στην Ελλάδα. Πρακτικά 2ου Επιστημονικού Συνεδρίου Πανελλήνιας Ένωσης Σχολικών Συμβούλων (σσ. 59-64). www.press.gr.
Day, M., & Atkinson, D. J. (2004). Large-scale transitional procurement change in the aerospace industry. Journal of Purchasing and Supply Management, 10(6), 257-268. https://doi.org/10.1016/j.pursup.2004.10.003
Gupta, P. (2011). Leading Innovation Change - The Kotter Way. International Journal of Innovation Science, 3(3), 141-150. https://doi.org/10.1260/1757-2223.3.3.141
Haddad, W. D., & Demsky, T. (1995). Education Policy-Planning Process: An applied framework. Fundamentals of educational planning 51. UNESCO, 7 Place de Fontenoy, 75700, Paris France. http://www.iiep.unesco.org/en/publication/education-policy-planning-process-applied-framework
Hargrove, E. C. (1975). The missing link: the study of the implementation of social policy. Urban Institute. ASIN: B0006YSDB8.
Hajisoteriou, C. (2013). Duty calls for interculturalism: how do teachers perceive the reform of intercultural education in Cyprus? Teacher development, 17(1), 107-126. https://doi.org/10.1080/13664530.2012.753936
Hajisoteriou, C., & Angelides, P. (2014). Education policy in Cyprus: From decision-making to implementation. In I. Bogotch & C. M. Shields (Eds.), International handbook of educational leadership and social (in) justice (pp. 895-909), Springer, Dordrecht. http://dx.doi.org/10.1007/978-94-007-6555-9_45
Harrison, R., Fischer, S., Walpola, R. L., Chauhan, A., Babalola, T., Mears, S., & Le-Dao, H. (2021). Where do models for change management, improvement and implementation meet? A systematic review of the applications of change management models in healthcare. Journal of healthcare leadership, 13, 85. http://dx.doi.org/10.2147/JHL.S289176
Kang, S. P., Chen, Y., Svihla, V., Gallup, A., Ferris, K., & Datye, A. K. (2020). Guiding change in higher education: An emergent, iterative application of Kotter’s change model. Studies in Higher Education, 1-20. https://doi.org/10.1080/03075079.2020.1741540
Kanter, R. M. (2003). Challenge of organizational change: How companies experience it and leaders guide it. Simon & Schuster.
Karagiorgi, Y., & Symeou, L. (2006). Teacher professional development in Cyprus: Reflections on current trends and challenges in policy and practices. Journal of in-service education, 32(1),47-61. https://doi.org/10.1080/13674580500479968
Καψάλης, Α., & Ραμπίδης, Κ. (2006). Εισαγωγική επιμόρφωση των εκπαιδευτικών: Εσωτερική αξιολόγηση μιας προσπάθειας. Εκπαίδευση και Επιστήμη, 3, 257-273.
Κεραυνός, Ν. (2022). Ζητήματα εκπαιδευτικής πολιτικής και εκπαιδευτικής αλλαγής. [Πανεπιστημιακές Σημειώσεις]. Εξ Αποστάσεως Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα στη Διοίκηση Σχολικών Μονάδων. Πανεπιστήμιο Frederick.
Κεραυνός, Ν., & Λιάρου, Γ. (2022). Η εκπαιδευτική πολιτική της ένταξης των ευάλωτων κοινωνικών ομάδων μέσα από το Μοντέλο Οργανωσιακής Αλλαγής του John Kotter. Επιστημονικό Περιοδικό «eκπ@ιδευτικός κύκλος», 10(1).
Κούτσιανου, Σ. (2018). Αξιολόγηση ψηφιακών εκπαιδευτικών εφαρμογών μουσείων: ζητήματα μάθησης και κοινωνικής διάδρασης. (Διδακτορική Διατριβή, Πανεπιστήμιο Αιγαίου). Ανακτήθηκε από https://hellanicus.lib.aegean.gr/handle/11610/20382
Lewin, K. (1951). Field theory in social science; selected theoretical papers. Harper & Row.
Lintukangas, K., Peltola, S., & Virolainen, V. M. (2009). Some issues of supply management integration. Journal of Purchasing and Supply Management, 15(4), 240-248. https://doi.org/10.1016/j.pursup.2009.03.001
Lippitt, R. (1958). Dynamics of planned change. Harcourt, Brace.
Ματθαίου, Δ. (2002). Νέες ορίζουσες και ορισμοί του εκπαιδευτικού έργου στην εποχή της ύστερης νεωτερικότητας – Η προβληματική της εκπαιδευτικής πολιτικής σε αναψηλάφηση. Στο Δ. Ματθαίου (Επιμ.), H εκπαίδευση απέναντι στις προκλήσεις του 21ου αιώνα. Νέες ορίζουσες και προοπτικές (σσ. 1-10). Λιβάνης.
Ματθαίου, Δ. (2010). Συγκριτική εκπαίδευση, εκπαιδευτική πολιτική και εκπαιδευτικές μεταρρυθμίσεις: οι σύγχρονοι προβληματισμοί. Συγκριτική και Διεθνής Εκπαιδευτική Επιθεώρηση, 14, 17-31. http://cier.edu.gr/wp-content/uploads/t14-1.pdf
Ματθαίου, Μ. (2016). Εκπαιδευτική Πολιτική: (Επι)κρίσεις και παραλειπόμενα. http://www.indeepanalysis.gr/paideia/ekpaideytikh-politikh-epikriseis-kai-araleipomena
Μπάκας, Θ. (2014). Εισαγωγή στην εκπαιδευτική πολιτική. [Πανεπιστημιακές Σημειώσεις]. Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, Παιδαγωγικό Τμήμα Νηπιαγωγών.
Μπαρτζάκλη, Μ. (2010). Εκπαιδευτική πολιτική για την ποιότητα της εκπαίδευσης: ο σχολικός σύμβουλος πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης. (Διδακτορική Διατριβή, Πανεπιστήμιο Πατρών). Ανακτήθηκε από https://thesis.ekt.gr/thesisBookReader/id/23162#page/1/mode/2up
Μπρίνια, Β. (2009). Βασικά στοιχεία σχεδιασμού της οργανωτικής δομής του ελληνικού εκπαιδευτικού συστήματος. «ΣΠΟΥΔΑΙ», 59(1-2), Πανεπιστήμιο Πειραιά, 314-323. https://spoudai.unipi.gr/index.php/spoudai/article/viewFile/1322/1401
Nicolaidou, M., & Petridou, A. (2011). Evaluation of CPD programmes: challenges and implications for leader and leadership development. School effectiveness and school improvement, 22(1), 51-85. https://doi.org/10.1080/09243453.2016.1236734
ΟΟΣΑ (2017). Εκπαιδευτική πολιτική στην Ελλάδα: προκαταρκτική αξιολόγηση. http://www.oecd.org/edu/educationpolicyingreeceapreliminaryassessment.htm
Παπαδάκης, Ν. (2003). Εκπαιδευτική πολιτική. Η εκπαιδευτική πολιτική ως κοινωνική πολιτική. Ελληνικά Γράμματα.
Παπαδάκης, Ν. (2016). Δημόσιες πολιτικές εκπαίδευσης και κατάρτισης. Για τις επιστημολογικές και μεθοδολογικές συνιστώσες του πεδίου και την ευρωπαϊκή κατάσταση των πραγμάτων, Α-Ι. Στο Δ. Μεταξάς (Επιμ.), Πολιτική επιστήμη: Διακλαδική και κριτική προσέγγιση της πολιτικής πράξης (Δεκάτομο Έργο) (Τόμος ΙΧ: Πολιτική Μεθοδολογία, σσ. 287-322). Ι. Σιδέρης & Κέντρο Ευρωπαϊκού Συνταγματικού Δικαίου.
Περσιάνης, Π. (2010). Διερεύνηση των προβλημάτων εφαρμογής αλλαγών στην εκπαίδευση: Οι αντιδράσεις των βασικών κοινωνικών φορέων στην προσπάθεια για μείζονα εκπαιδευτική μεταρρύθμιση στην Κύπρο (2004-2009) και ο ρόλος τους στην (μη) εφαρμογή της. Συγκριτική και Διεθνής Εκπαιδευτική Επιθεώρηση, 14, 80-93. http://cier.edu.gr/wp-content/uploads/t14-1.pdf
Panayiotopoulos, C., & Nicolaidou, M. (2007). At a crossroads of civilizations: multicultural educational provision in Cyprus through the lens of a case study. Intercultural Education, 18(1), 65-79. https://doi.org/10.1080/14675980601143769
Pashiardis, P., & Kafa, A. (2021). School Leadership within a centralized education system: A success story from Cyprus through a decade of research. In D. Mifsud & P. Landri (Eds.), Enacting and conceptualizing educational leadership within the mediterranean region (pp. 79-100). Brill Sense. https://doi.org/10.1163/9789004461871_005
Pashiardis, P., & Tsiakiros, A. (2015). Cyprus. In W. Hörner, H. Döbert, L. R. Reuter, & B. von Kopp (Eds.), The education systems of Europe (2nd Edition, pp. 202-222). Springer.
Pollack, J., & Pollack, R. (2015). Using Kotter’s eight-stage process to manage an organisational change program: Presentation and practice. Systemic Practice and Action Research, 28(1), 51-66. https://doi.org/10.1007/s11213-014-9317-0
Σαΐτης, X. (2008). Εκπαιδευτική πολιτική & διοίκηση Ο.Α.Ε.Δ. http://repository.edulll.gr/edulll/bitstream/10795/1093/3/1093_01_oaed_enotita05_ v01.pdf
Σκούρας, Α., Αγγελής, Α., Βογιατζόγλου, Σ., Πρεκατέ, Β., & Χρονόπουλος, Χ. (2007). Εκπαιδευτική έρευνα: Συστατικό στοιχείο διαμόρφωσης και υλοποίησης εκπαιδευτικών πολιτικών. Επιθεώρηση Εκπαιδευτικών Θεμάτων, 13, 124-134. http://www.pi-schools.gr/publications/epitheorisi/teyxos13/
Σταμέλος, Γ. (2009). Εκπαιδευτική πολιτική. Διόνικος.
Σταμέλος, Γ., Βασιλόπουλος, Α., & Καβασακάλης, Ά. (2015). Εισαγωγή στις εκπαιδευτικές πολιτικές. Ελληνικά Ακαδημαϊκά Ηλεκτρονικά Συγγράμματα και Βοηθήματα. www.Kallipos.gr
Sato, S., Lucente, S., Meyer, D., & Mrazek, D. (2010). Design thinking to make organization change and development more responsive. Design Management Review, 21(2), 44-52. https://doi.org/10.1111/j.1948-7169.2010.00064.x
Schein, E. H. (1987). Process consultation: Lessons for managers and consultants. Addison-Wesley.
Springer, P. J., Clark, C. M., Strohfus, P., & Belcheir, M. (2012). Using transformational change to improve organizational culture and climate in a school of nursing. Journal of Nursing Education, 51(2), 81-88. https://doi.org/10.3928/01484834-20111230-02
Stamelos, G., Vassilopoulos, A., & Bartzakli, M. (2012). Understanding the difficulties of implementation of a teachers' evaluation system in Greek primary education: from national past to European influences. European Educational Research Journal, 11(4), 545-557. https://doi.org/10.2304/eerj.2012.11.4.545
Snyder, H. (2019). Literature review as a research methodology: An overview and guidelines. Journal of Business Research, 104, 333-339. https://doi.org/10.1016/j.jbusres.2019.07.039
Τερζής, Ν. (1993). Εκπαιδευτική πολιτική και εκπαιδευτική μεταρρύθμιση. Κυριακίδη.
Torraco, R. J. (2005). Writing integrative literature reviews: Guidelines and examples. Human resource development review, 4(3), 356-367. https://doi.org/10.1177/1534484305278283
Τσακίρη, Δ., Λογιώτης, Γ., Μαντζιώρη, Κ., & Γκόφη, Β. (2012, 11-13 Μάϊου). Σκιαγράφηση μιας προσέγγισης της αποτίμησης της Αυτοαξιολόγησης της Σχολικής Μονάδας: Η μετάβαση από τον πραγματικό λόγο στην εκπαιδευτική στρατηγική και στην εκπαιδευτική πρακτική. Στο Α. Τριλιανός, Γ. Κουτρουμάνος, & Ν. Αλεξόπουλος (Επιμ.), Πρακτικά Συνεδρίου με θέμα «Η Ποιότητα στην Εκπαίδευση: Τάσεις και Προοπτικές» (σσ. 757-772). ΕΚΠΑ, Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης.
Υφαντή, Α. (2011). Εκπαιδευτική πολιτική και σχεδιασμός για ένα σύγχρονο σχολείο. Λιβάνη.
Φραγκούλης Γ. (2010). Η έλλειψη εμπιστοσύνης και η ουτοπία της συναίνεσης στην εκπαιδευτική πολιτική. Επιθεώρηση Κοινωνικών Ερευνών, 132, 147–169. https://doi.org/10.12681/grsr.17
Χαλκιαδάκη, Α. (2013). Ολοήμερο δημοτικό σχολείο στην Ελλάδα: η εισαγωγή και η εξελικτική πορεία του καινοτόμου θεσμού στην ελληνική σχολική πραγματικότητα. (Διδακτορική Διατριβή, Πανεπιστήμιο Κρήτης). Ανακτήθηκε από ttps://www.didaktorika.gr/eadd/handle/10442/29527
Χαραλάμπους, Φ. Δ. (2007). Εκπαιδευτική πολιτική. Στο Δ. Π. Ξωχέλης (Επιμ.), Λεξικό της Παιδαγωγικής (σσ. 228-232). Κυριακίδη.
Wentworth, D. K., Behson, S. J., & Kelley, C. L. (2020). Implementing a new student evaluation of teaching system using the Kotter change model. Studies in Higher Education, 45(3), 511-523. https://doi.org/10.1080/03075079.2018.1544234
Wong, L., & Avery, G. C. (2009). Transforming organisations towards sustainable practices. International Journal of the Interdisciplinary Social Sciences, 4(1), 397-408. https://doi.org/10.18848/1833-1882/CGP/v04i01/52813