Ο χειρισμός της κούκλας για τη δημιουργία νοήματος: ένα πλαίσιο ανάλυσης πολυτροπικών αλληλεπιδράσεων παιδιών με προσφυγική εμπειρία

PDF
Δημοσιευμένα: Δεκ 12, 2022
Ενημερώθηκε: 2022-12-12
Εκδόσεις:
2022-12-12 (2)
DOI: https://doi.org/10.12681/dial.28249
Λέξεις-κλειδιά:
κουκλοθέατρο πολυτροπικότητα παιδιά πρόσφυγες νοηματοδότηση αλληλεπιδράσεις μεθοδολογικό πλαίσιο
Μαρία Παπαδοπούλου
Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης
https://orcid.org/0000-0001-5167-7562
Μάγδα Βίτσου
Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας
https://orcid.org/0000-0002-7447-4634
Ελένη Γκανά
Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας
Περίληψη

Το άρθρο εξετάζει την πολυτροπικότητα αλληλεπιδράσεων με και διά των κουκλών στο πλαίσιο ενός εκπαιδευτικού προγράμματος για παιδιά με προσφυγική εμπειρία. Το πρόγραμμα, που έλαβε χώρα σε τάξη ΔΥΕΠ στον Βόλο, είχε ως στόχο τη διευκόλυνση της μετάβασης  των παιδιών στο σχολείο με δημιουργικό και παιγνιώδη τρόπο (Almond, 2005˙ Calvert, & Sheen, 2015). Μία ποικιλία δράσεων με κούκλες πλαισιώνει την εκπαιδευτική διαδικασία και συμβάλλει στην επικοινωνία μεταξύ των παιδιών και των εμψυχωτριών.  Η εργασία μελετά την επικοινωνιακή συμπεριφορά των παιδιών με και διά των κουκλών και αναγνωρίζει τους γλωσσικούς και ενσώματους πόρους με τους οποίους τα παιδιά δημιουργούν νόημα και διαμεσολαβούν τη συμμετοχή τους στο εκπαιδευτικό δρώμενο. Αντλώντας από τη θεωρία της πολυτροπικότητας (Νοrris, 2004), αναλύονται βιντεοσκοπημένες αλληλεπιδράσεις και προτείνεται μια δομημένη κλίμακα με τους ποικίλους σημειωτικούς πόρους που συνεργούν κατά την επικοινωνία. Ενδεικτικό  επικοινωνιακό επεισόδιο επιχειρηματολογεί για τη λειτουργικότητά τους. Όπως προκύπτει από την παρούσα έρευνα, σε επίπεδο μεθοδολογίας η πολυτροπική ανάλυση επιτρέπει να αποτιμήσουμε τους διαφορετικούς επικοινωνιακούς τρόπους που χρησιμοποιούν οι συμμετέχοντες/ουσες  όταν μοιράζονται λίγους κοινούς γλωσσικούς πόρους.  Επίσης, τα ευρήματα της έρευνας καταδεικνύουν το θετικό ρόλο της κούκλας στην εμπλοκή του παιδιού στο επικοινωνιακό γεγονός, την υπόδειξη προθέσεων και την ανάδειξη στοιχείων της ταυτότητάς του.

Λεπτομέρειες άρθρου
  • Ενότητα
  • Επιστημονική Αρθογραφία
Creative Commons License

Αυτή η εργασία είναι αδειοδοτημένη υπό το CC Αναφορά Δημιουργού – Μη Εμπορική Χρήση – Παρόμοια Διανομή 4.0.

Οι συγγραφείς των άρθρων που δημοσιεύονται στο Διάλογοι! Θεωρία και Πράξη στις Επιστήμες Αγωγής και Εκπαίδευσης διατηρούν τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας επί των άρθρων τους, δίνοντας στο περιοδικό το δικαίωμα της πρώτης δημοσίευσης. Άρθρα που δημοσιεύονται στο Διάλογοι! Θεωρία και Πράξη στις Επιστήμες της Αγωγής και Εκπαίδευσης διατίθενται με άδεια Creative Commons 4.0 και σύμφωνα με την άδεια μπορούν να χρησιμοποιούνται ελεύθερα, με αναφορά στον/στη συγγραφέα και στην πρώτη δημοσίευση για μη κερδοσκοπικούς σκοπούς και με δικαίωμα τροποποίησης μόνον με παρόμοια διανομή (αν αναμείξετε, τροποποιήσετε, ή δημιουργήσετε πάνω στο υλικό, πρέπει να διανείμετε τις δικές σας συνεισφορές υπό την ίδια άδεια όπως και το πρωτότυπο).

To Τμήμα Επιστημών Προσχολικής Αγωγής και Εκπαίδευσης του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης διατηρούν το δικαίωμα να δημοσιεύουν, να αναπαραγάγουν, να παρουσιάζουν στο κοινό, να διανέμουν και να χρησιμοποιούν άρθρα που δημοσιεύονται στο Διάλογοι! Θεωρία και Πράξη στις Επιστήμες Αγωγής και Εκπαίδευσης σε οποιοδήποτε μέσο και μορφή είτε μεμονωμένα είτε ως μέρη συλλογικών έργων, για όλο το χρόνο διάρκειας προστασίας της πνευματικής ιδιοκτησίας και για όλες τις χώρες του κόσμου.

Αυτό περιλαμβάνει ενδεικτικά, και όχι αποκλειστικά, το δικαίωμα δημοσίευσης των άρθρων σε τεύχη του περιοδικού Διάλογοι! Θεωρία και Πράξη στις Επιστήμες Αγωγής και Εκπαίδευσης, αναπαραγωγής και διανομής μεμονωμένων αντιγράφων των άρθρων, αναπαραγωγής ολόκληρων των άρθρων σε άλλη έκδοση του Τμήματος Επιστημών Προσχολικής Αγωγής και Εκπαίδευσης του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και του Εθνικού Κέντρου Τεκμηρίωσης και αναπαραγωγής και διανομής των άρθρων ή περίληψης αυτών με χρήση πληροφορικού συστήματος αποθετηρίου.

Λήψεις
Τα δεδομένα λήψης δεν είναι ακόμη διαθέσιμα.
Βιογραφικά Συγγραφέων
Μαρία Παπαδοπούλου, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης

Αναπληρώτρια Καθηγήτρια, Τμήμα Επιστημών Προσχολικής Αγωγής και Εκπαίδευσης

Μάγδα Βίτσου, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας

Μέλος Ε.ΔΙ..Π, Παιδαγωγικό Τμήμα Προσχολικής Εκπαίδευσης

Ελένη Γκανά, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας

Επίκουρη Καθηγήτρια, Παιδαγωγικό Τμήμα Ειδικής Αγωγής

Αναφορές
Adami, E. (2017). Multimodality and superdiversity: Evidence for a research agenda. Tilburg Papers in Culture Studies, 177. Babylon Center for the Study of Superdiversity. Tilburg University, Netherlands.
Ahlcrona, F. M. (2012). The puppet’s communicative potential as a mediating tool in preschool education. International Journal of Early Childhood, 44, 171-184. https://doi.org/10.1007/s13158-012-0060-3
Alfakih, F., & Kabbara, K. (2018). Puppet show teaches Syrian refugee kids their heritage, UNCHR. Retrieved from https://www.unhcr.org/news/stories/2018/8/5b7d304a4/puppet-show-teaches-syrian-refugee-kids-heritage.html
Almond, M. (2005). Teaching english with drama. Modern English Publishing Ltd.
Βελιώτη-Γεωργοπούλου, Μ. (2009). Παραστάσεις και αναπαραστάσεις από το κουκλοθέατρο στην Ελλάδα (1870-1950). Επιστημονική Επιθεώρηση Τεχνών του Θεάματος, 1, 337-360.
Bengochea, A., Sembiante, S. F., & Gort, M. (2018). An emergent bilingual child’s multimodal choices in sociodramatic play. Journal of Early Childhood Literacy 18(1), 38-70.
Bengochea A., Sembiante, S. F., & Gort, M. (2020). Exploring the object-sourced transmodal practices of an emergent bilingual child in sociodramatic play. Journal of Early Childhood Research, 18(4), 371-386. https://doi.org/10.1177/1476718X20938078
Biegler, L. (2003). Implementing dramatization as an effective storytelling method to increase comprehension. Retrieved February 20, 2011 from ERIC Database, http://www.eric.ed.gov
Βίτσου, Μ. (2016). Το κουκλοθέατρο ως διαπολιτισμικό εργαλείο: μια μελέτη περίπτωσης. Πρακτικά του 9ου Πανελλήνιου Συνεδρίου της Παιδαγωγικής Εταιρείας Ελλάδας «Ελληνική Παιδαγωγική και Εκπαιδευτική Έρευνα», Τόμος Ά, Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας (σσ. 517-529). Παιδαγωγική Σχολή, 28-30/11/2014, Φλώρινα.
Βίτσου, Μ. (2019). Το συναισθηματικό φίλτρο επίδρασης του Krashen και η χρήση του κουκλοθεάτρου ως παράγοντες σχεδιασμού ενός εκπαιδευτικού προγράμματος στη διδασκαλία της ελληνικής γλώσσας ως δεύτερης σε τμήματα προσχολικής εκπαίδευσης της Στοκχόλμης. Στο Ε. Βασιλάκη, Σ. Καλμπένη, & Ρ. Κίτσιου (Επιμ.), Πρώτη γλώσσα & Πολυγλωσσία. Εκπαιδευτικές & Κοινωνικοπολιτισμικές Προσεγγίσεις. Πρακτικά Συνεδρίου Τζαρτζάνεια 2015 (σσ. 111-127). (Τύρναβος, 6-8 Νοεμβρίου 2015).
Βίτσου, Μ., & Παπαδοπούλου, Μ. (2019). Εκπαίδευση μέσω εθελοντικής δράσης: συμμετοχή φοιτητριών σε ένα πρόγραμμα γραμματισμού παιδιών προσφύγων με τεχνικές της δραματικής τέχνης στην εκπαίδευση. Στο Α. Ανδρούσου, Μ. Σφυρόερα, Α. Βελλοπούλου, Σ. Δέλη, Ε. Διδάχου, Ε. Κατσικονούρη, & Σ. Σαΐτη (Επιμ.), Από εδώ και από παντού: Εκπαιδευτικές αλλαγές και παιδαγωγικές πρακτικές για ένα ανοιχτό σχολείο. Πρακτικά 11ου Πανελλήνιου Συνεδρίου ΟΜΕΡ–ΤΕΑΠΗ–ΕΚΠΑ (σσ. 518-529) Ανακτήθηκε από http://www.omep.gr/συνέδρια/241‐11o‐συνέδριο.html
Bredikyte, M. (2002). Dialogical drama with puppets (DDP) as a method of fostering children’s verbal activity. In E. Majaron & L. Kroflin (Eds.), The puppet-what a miracle! (pp. 33-60). The UNIMA, Puppets in Education Commission.
Budach, G. (2018). Animating objects: Towards a pedagogy of multimodal creation. [« Les objets qui font parler»: Vers une pédagogie de la création multimodale et multilingue]. Lidil, (57). https://doi.org/10.4000/lidil.4922
Butler, S., Guterman, J. T., & Rudes, J. (2009). Using puppets with children in narrative therapy to externalize the problem. Journal of Mental Health Counseling, 31(3), 225-233. https://doi.org/10.17744/mehc.31.3.f255m86472577522
Calvert, M. & Sheen, Y. (2015). Task-based language learning and teaching: An action-research study. Language Teaching Research, 19, 226-244.
Çağanağa, Ç., & Kalmiş, A. (2015). The role of puppets in kindergarten education in Cyprus. Open Access Library Journal, 2, 1-9.
Desmond, Κ., Kindsvatter, Α., Stahl, S., & Smith, H. (2015). Using creative techniques with children who have experienced trauma. Journal of Creativity in Mental Health, 10(4), 439-455. https://doi.org/10.1080/15401383.2015.1040938
Feen-Calligan, H., Ruvolo Grasser, R. L., Debryn, J., Nasser, S., Jackson, C., Seguin, D., & Javanbakht, A. (2020). Art therapy with Syrian refugee youth in the United States: An intervention study. Arts in Psychotherapy, 69, 101665. https://doi.org/10.1016/j.aip.2020.101665
Ghenwa, Ε. S. (2019). Using the visual arts to support the development of young refugee children: A puppet-making workshop. Thesis, Georgia State University. Retrieved from https://scholarworks.gsu.edu/art_design_theses/249
Husam, Α., & Réka, D. (2020). Breaking out of time: Dafa puppet theatre. Applied Theatre Research, (8)1, 135-142. https://doi.org/10.1386/atr_00031_1
Irwin, E. C. (1985). Puppets in therapy: An assessment procedure. The American Journal of Psychotherapy, 39 (3), 389-400. https://doi.org/10.1176/appi.psychotherapy.1985.39.3.389
Jurkowski, H. (2013). The language of the contemporary puppet theatre. Red Globe Press.
Korošec, H. (2002). Non-verbal communication and puppets. In E. Majaron & L. Kroflin (Eds.), The puppet-What a miracle! (pp. 69-76). The UNIMA, Puppets in Education Commission.
Korošec, H. (2012). Playing with puppets in class — Teaching and learning with pleasure. In L. Kroflin (Ed.), The power of the puppet (pp. 29-45). Union Internationale de la Marionette.
Korošec, H. (2013). Evaluating study of using puppets as a teaching medium in Slovenian schools. Šk. vjesn., 62(4), 495-520.
Kuoni, C. (2008). Puppet philosophy: Notes on puppets and figures. In I. Schaffner & C. Kuoni (Eds.), The puppet show (pp. 44-51). Institute of Contemporary Art, University of Pennsylvania.
Λενακάκης, Α., & Παρούση, Α. (2019). Η τέχνη του κουκλοθέατρου στην εκπαίδευση. Παιχνίδι συγκλίσεων και αποκλίσεων. Gutenberg.
Λενακάκης, Α., & Λουλά, Μ. (2015). Κουκλοθέατρο και επικοινωνία. Μια ερευνητική προσέγγιση για τον ρόλο της θεατρικής κούκλας στην προώθηση της επικοινωνιακής χρήσης της γλώσσας. Στο Σ. Παπαδόπουλος (Επιμ.), Θέατρο και θεατρικές τεχνικές στην αγωγή και την εκπαίδευση. 2ο Forum Νέων Επιστημόνων (σσ. 357-373). Θαλής-ΕΚΠΑ.
Machado-Casas, M., Andrés Cabello, S., Talati-Espinza, K., & Abdul-Razaq, H. (2018). Working with immigrant and refugee families: broadening cross-cultural understanding with immigrant/ refugee families. Foro de Educación, 16(25), 193-205. http://dx.doi.org/10.14516/fde.579
Majaron, E. (2002). Puppets in the child’s development. In E. Majaron & L. Kroflin (Eds.), The puppet-What a miracle! (pp. 61-68). The UNIMA, Puppets in Education Commission.
Meschke, M., & Sörenson, M. (1992). In search of aesthetics for the puppet theatre. Indira Gandhi National Centre for the Arts.
Norris, S. (2004). Analyzing multimodal interaction: A methodological framework. Routledge.
Norris, S. (2016). Concepts in multimodal discourse analysis with examples from video conferencing. In Yearbook of the Poznan linguistic meeting, 2(1), 141-165. De Gruyter Open.
Ntelioglou, B. Y. (2011). “But why do I have to take this class?” The mandatory drama-ESL class and multiliteracies pedagogy. Research in Drama Education. The Journal of Applied Theatre and Performance, 16(4), 595-615.
Remer, R., & Tzuriel, D. (2015). "I teach better with the puppet" – Use of puppet as a mediating tool in kindergarten education – an evaluation. American Journal of Educational Research, 3(3), 356-365.
Reilly, K. (2011). Automata and mimesis on the stage of theatre history. Macmillan
Simon, S., Naylor, S., Keogh, B., Maloney, J., & Downing, B. (2008) Puppets promoting engagement and talk in science. International Journal of Science Education, (30)9, 1229-1248. https://doi.org/10.1080/09500690701474037
Vitsou, M., Papadopoulou, M., & Gana, E. (2019). Drama pedagogy for refugee children: means for empowerment and communication. Babylonia, Thematic Issue: ‘Languages on the Move’ (Laura Loder Büchel & Nikola Mayer, eds.), 3, 44-49.
Vitsou, M., Papadopoulou, M., & Gana, E. (2020). Getting them back to class: a project to engage refugee children in school using drama pedagogy. Scenario, 2, 42-59. https://doi.org/10.33178/scenario.14.2.3
Τα περισσότερο διαβασμένα άρθρα του ίδιου συγγραφέα(s)