«Οι γυναίκες ξέρουν να οδηγούν;» Μια έρευνα για τη συμβολή της θεατροπαιδαγωγικής στην αντιμετώπιση στερεοτυπικών αντιλήψεων για το φύλο

PDF (English)
Δημοσιευμένα: Apr 16, 2019
DOI: https://doi.org/10.12681/ppej.19347
Λέξεις-κλειδιά:
θεατροπαιδαγωγική θέατρο στην εκπαίδευση εκπαιδευτικό δράμα κοινωνικό φύλο έμφυλα στερεότυπα
Antonis Lenakakis
Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης
https://orcid.org/0000-0001-8914-1384
Dimitra Kousi
Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης
Ioannis Panges
Ιόνιο Πανεπιστήμιο, Τμήμα Αρχειονομίας, Βιβλιοθηκονομίας και Μουσειολογίας
https://orcid.org/0000-0003-0081-0540
Περίληψη

Σκοπός της έρευνας είναι η διερεύνηση της επίδρασης ενός θεατροπαιδαγωγικού προγράμματος στη διαχείριση των στερεοτυπικών αντιλήψεων για το φύλο και στην καλλιέργεια μιας κουλτούρας συνεργασίας και επικοινωνίας μεταξύ των μελών μιας ομάδας παιδιών Στ’ τάξης δημοτικού σχολείου. Αναγνωρίζοντας την αξία του θεάτρου ως παιχνιδιού και ως τόπου ελεύθερης και δημιουργικής έκφρασης, επιδιώξαμε να φωτίσουμε μέσω ποιοτικών και ποσοτικών εργαλείων τις αντιλήψεις των μαθητών της ομάδας μας για το φύλο, τις υποσυνείδητες σκέψεις και προκαταλήψεις τους, τα συναισθήματα και τους φόβους τους. Η ανάλυση του κοινωνιομετρικού τεστ και η θεματική ανάλυση των δεδομένων από τις ομαδικές συνεντεύξεις με τους μαθητές, τις αναφορές του κριτικού φίλου και των αναστοχαστικών ημερολογίων των ερευνητών έδειξε σαφείς μετακινήσεις στις στερεοτυπικές αντιλήψεις των μαθητών για το φύλο και μια διεύρυνση των κοινωνικών δικτύων μεταξύ κοριτσιών και αγοριών στην ομάδα μας. Οι θεατροπαιδαγωγικές πρακτικές του προγράμματός μας εξασφάλισαν στους μαθητές της ομάδας μας ένα ασφαλές, ελεύθερο και δημιουργικό κλίμα θεματοποίησης, πολυαισθητηριακής έκφρασης και διαπραγμάτευσης των προσωπικών αναπαραστάσεων, αξιών, στάσεων και στερεοτύπων τους για τα φύλα. 

Λεπτομέρειες άρθρου
  • Ενότητα
  • Άρθρα
Creative Commons License

Αυτή η εργασία είναι αδειοδοτημένη υπό το CC Αναφορά Δημιουργού – Μη Εμπορική Χρήση – Παρόμοια Διανομή 4.0.

Οι συγγραφείς των άρθρων που δημοσιεύονται στο ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗ & ΣΧΟΛΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ διατηρούν τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας επί των άρθρων τους, δίνοντας στο περιοδικό το δικαίωμα της πρώτης δημοσίευσης. Άρθρα που δημοσιεύονται στο ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗ & ΣΧΟΛΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ διατίθενται με άδεια Creative Commons 3.0 και σύμφωνα με την άδεια μπορούν να χρησιμοποιούνται ελεύθερα, με αναφορά στο/στη συγγραφέα και στην πρώτη δημοσίευση για μη κερδοσκοπικούς σκοπούς και με δικαίωμα τροποποίησης μόνον με παρόμοια διανομή (αν αναμείξετε, τροποποιήσετε, ή δημιουργήσετε πάνω στο υλικό, πρέπει να διανείμετε τις δικές σας συνεισφορές υπό την ίδια άδεια όπως και το πρωτότυπο). To Εργαστήριο Παιδαγωγικών Ερευνών και Εφαρμογών του Παιδαγωγικού Τμήματος Προσχολικής Εκπαίδευσης του Πανεπιστημίου Κρήτης και το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης διατηρούν το δικαίωμα να δημοσιεύουν, να αναπαραγάγουν, να παρουσιάζουν στο κοινό, να διανέμουν και χρησιμοποιούν άρθρα που δημοσιεύονται στο ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗ & ΣΧΟΛΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ σε οποιοδήποτε μέσο και μορφή είτε μεμονωμένα είτε ως μέρη συλλογικών  έργων, για όλο το χρόνο διάρκειας προστασίας της πνευματικής ιδιοκτησίας και για όλες τις χώρες του κόσμου. Αυτό περιλαμβάνει ενδεικτικά και όχι αποκλειστικά, το δικαίωμα δημοσίευσης των άρθρων σε τεύχη του περιοδικού ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗ & ΣΧΟΛΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ, αναπαραγωγής και διανομής μεμονωμένων αντιγράφων των άρθρων, αναπαραγωγής ολόκληρων των άρθρων σε άλλη έκδοση του Εργαστηρίου Παιδαγωγικών Ερευνών και Εφαρμογών του Παιδαγωγικού Τμήματος Προσχολικής Εκπαίδευσης του Πανεπιστημίου Κρήτης και του Εθνικού Κέντρου Τεκμηρίωσης και αναπαραγωγής και διανομής των άρθρων ή περίληψης αυτών με χρήση πληροφορικού συστήματος αποθετηρίου.

Λήψεις
Τα δεδομένα λήψης δεν είναι ακόμη διαθέσιμα.
Βιογραφικά Συγγραφέων
Antonis Lenakakis, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης
Επίκουρος Καθηγητής, Τμήμα Επιστημών Προσχολικής Αγωγής και Εκπαίδευσης
Dimitra Kousi, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης
Εκπαιδευτικός, Θεατροπαιδαγωγός
Ioannis Panges, Ιόνιο Πανεπιστήμιο, Τμήμα Αρχειονομίας, Βιβλιοθηκονομίας και Μουσειολογίας
Αρχειονόμος-Βιβλιοθηκονόμος, Σχεδιαστής ιστοσελίδων
Αναφορές
Aslop, R., Fitzsimons, A., & Lennon, K. (2002). Theorizing gender. Cambridge, UK: Polity.
Beauvoir, S. de (2009). The second sex (C. Borde & S. Malovany-Chevallier, Trans.). London, UK: Jonathan Cape. https://uberty.org/wp-content/uploads/2015/09/1949_simone-debeauvoir-the-second-sex.pdf
Butler, J. P. (1990). Gender Trouble: Feminism and the subversion of identity. New York/London: Routledge.
Carr, W., & Kemmis, S. (2006). Becoming critical: Education, knowledge and action research. London: Routledge/Falmer.
Carrol, J. (1988). Terra incognita: Mapping drama talk. National Association for Drama in Education Journal, 12, 13–21.
Cohen, L., Manion, L., & Morrison, K. (2007). Research methods in education. Oxford, UK: Routledge Publishers.
Connell, R. W. (2002). Gender. Cambridge, UK: Polity.
Craig, G. J., & Baucum, D. (2002). Human development (9th ed.). Upper Saddle River, NJ: Prentice Hall.
Cummins, J., & Early, M. (Eds.) (2011). Identity texts. The collaborative creation of power in multilingual schools. UK & Sterling: Threntham Books.
Eliot, L. (2009). Pink brain, blue brain: How small differences grow into troublesome gaps – and what we can do about it. New York: Houghton Mifflin Harcourt.
Ellemers, N. (2018). Gender stereotypes. Annual Review of Psychology, 69, 275–298. doi.org/10.1146/annurev-psych-122216-011719
Erbay, F., & Doğru S. S. Y. (2010). The effectiveness of creative drama education on the teaching of social communication skills in mainstreamed students. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 2, 4475–9.
Fagot, B. I., Leinbach, M. D., & O’ Boyle, C. (1992). Gender labelling, gender stereotyping, and parenting behaviors. Development Psychology, 28, 225–230. http://dx.doi.org/10.1037/0012-1649.28.2.225
Grundy, S., & Kemmis, S. (1988). Educational action research in Australia: the state of the art (an overview). In S. Kemmis & R. Mc Taggart (Eds.), The action research reader (pp. 321–335). Geelong, Victoria: Deakin University Press.
Hatton, C. (2013). Educating Rita and her sisters: using drama to reimagine femininities in schools. Research in Drama Education: The Journal of Applied Theatre and Performance, 18, 155– 167. doi.org/10.1080/13569783.2013.787254
Houseal, J., Ray, K., & Teitelbaum, S. (2013). Identifying, confronting and disrupting stereotypes: Role on the wall in an intergenerational LGBTQ applied theatre project. Research in Drama Education: The Journal of Applied Theatre and Performance, 18, 204–208. doi.org/10.1080/13569783.2013.787263
Kantartzi, E. (2003). Gender stereotypes in elementary school textbooks. Thessaloniki, Greece: Kyriakidis (in Greek).
Kogidou, D. (2015). Over the pink and the blue. All games for all children. Thessaloniki, Greece: Epikentro (in Greek).
Kompiadou, E., Lenakakis, A., & Tsokalidou, R. (2017). Diadrasis: An interactive project on language teaching to immigrant families in a Greek school. In J. Crutchfield & M. Schewe (Eds.), Going performative in intercultural education. International contexts, theoretical perspectives and models of practice (pp. 41–58). Bristol & Blue Ridge Summit: Multilingual Matters.
Kondoyianni, A. (2008). Black cow, white cow. Drama in education and interculturalism. Athens, Greece: Topos (in Greek).
Kondoyianni, A., Lenakakis, A., & Tsiotsos, N. (2013). Intercultural and lifelong learning based on educational drama. Prepositions for multidimensional research projects. Scenario, 7, 27– 46. http://research.ucc.ie/scenario/2013/02/KondoyianniLenakakisTsiotsos/03/en
Konstandopoulou, C. (2016). Myths and symbols. Anthropological approaches and modern society. Athens, Greece: Papazisis (in Greek).
Laqueur, T. W. (1992). Making sex. Body and gender from the Greeks to Freud (Reprint ed.). Cambridge, MA: Harvard University Press.
Lenakakis, A. (2004). Paedagogus ludens. Expanded potential for teacher action through drama/theatre pedagogy. Berlin, Germany: Schibri (in German).
Lenakakis, A. (2015). Theatre pedagogy and interculturalism. In K. Bikos & E. Taratori (Eds.), Essays and questions of pedagogy (pp. 347–364). Thessaloniki, Greece: Kyriakidis (in Greek).
Lenakakis, A., & Koltsida, M. (2017). Disabled and non-disabled actors working in partnership for a theatrical performance: A research on theatrical partnerships as enablers of social and behavioural skills for persons with disabilities. Research in Drama Education: The Journal of
Applied Theatre and Performance, 22, 252–269. http://dx.doi.org/10.1080/13569783.2017.1286975
Lightfoot, C., Cole, M., & Cole, S. (2013). The development of children (7th ed.). New York: Worth Publishers.
Miller, D. I., Nolla, K. M., Eagly, A. H., & Uttal, D. H. (2018). The development of children’s gender-science stereotypes: A meta-analysis of 5 decades of U.S. draw-a-scientist studies. Child Development, 89, 1943–55. doi.org/10.1111/cdev.13039
Money, J., & Ehrhardt, A. A. (1972). Man and women, boy and girl: The differentiation and dimorphism of gender identity from conception to maturity. Oxford, England: Johns Hopkins University Press.
Rademacher, H. (Ed.) (2012). Guide to constructive conflict transformation and mediation: For a changing school culture. Schwalbach/Ts, Germany: Debus Paedagogik (in German).
Ramsay, A. (2014). Girls’ bodies, drama and unruliness. Research in Drama Education: The Journal of Applied Theatre and Performance, 19, 373–383. doi.org/10.1080/13569783.2014.954817
Somekh, B. (1995). The contribution of action research to development in social endeavours: a position paper on action research methodology. British Educational Research Journal, 21, 339–355.
Strauss, A. L., & Corbin, J. (1996). Basics of qualitative research. Grounded theory. Procedures and techniques. Weinheim, Germany: Belz, Psychologie Verlags Union (in German).
Terret, L. (2013). The boy in the dress: queering mantle of the expert. Research in Drama Education: The Journal of Applied Theatre and Performance, 18, 192–195. doi.org/10.1080/13569783.2013.787264
Tsiaras, A. (2016a). Enhancing school-aged children’s social competence through educational drama. The Journal of Drama and Theatre Education in Asia, 6, 65–90.
Tsiaras, A. (2016b). Improving peer relations through dramatic play in primary school pupils. International Journal of Education & the Arts, 17. Retrieved from http://www.ijea.org/v17n18/
Turner, B. S. (Ed.) (2006). The Cambridge dictionary of sociology. Cambridge, UK: Cambridge University Press. http://www.academia.edu/12603130/Sociology_Dictionary_by_Bryan_Turner
Wang, M.-T., & Degol, J. L. (2017). Gender gap in science, technology, engineering, and mathematics (STEM): Current knowledge, implications for practice, policy, and future directions. Educational Psychology Review, 29, 119–140. doi.org/10.1007/s10648-015-9355-x
Wright, P. R (2006). Drama education and development of self: Myth or reality? Social Psychology of Education, 9, 43–65. doi.org/10.1007/s11218-005-4791-y
Τα περισσότερο διαβασμένα άρθρα του ίδιου συγγραφέα(s)