Συγκεντρωτικά στοιχεία για τη φοίτηση μαθητών στα τμήματα ένταξης της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης μεταξύ των ετών 2017-2021

PDF
Δημοσιευμένα: Nov 30, 2023
DOI: https://doi.org/10.12681/ppej.29613
Λέξεις-κλειδιά:
τμήμα ένταξης, ενταξιακή εκπαιδευτική πολιτική αναπηρία αναπηρία, ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες κοινό και εξειδικευμένο πρόγραμμα πρόγραμμα διευρυμένου ωραρίου
Βασίλειος Παπαδημητρίου
Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο
https://orcid.org/0000-0002-9125-3710
Περίληψη

Οι μαθητές που φοιτούν στα τμήματα ένταξης κατά κύριο λόγο συνεργάζονται με ειδικές παιδαγωγούς που εφαρμόζουν προγράμματα παρέμβασης μέχρι 15 ώρες την εβδομάδα (κοινό και εξειδικευμένο πρόγραμμα) σε αίθουσα εκτός της γενικής τάξης, ενώ ένα μικρό ποσοστό υποστηρίζεται περισσότερες από 15 ώρες εβδομαδιαίως (πρόγραμμα διευρυμένου ωραρίου). Ο τύπος του προγράμματος καθορίζεται από τον επίσημο κρατικό φορέα που πραγματοποιεί τη διάγνωση. Επιπλέον, η ισχύουσα νομοθεσία επιτρέπει να εγγράφονται στα τμήματα ένταξης και μαθητές χωρίς επίσημη διάγνωση (Νόμος 3699/2008). Η εργασία αυτή αρχικά μελέτησε τον αριθμό των μαθητών με ή χωρίς διάγνωση στα τμήματα ένταξης των δύο βαθμίδων εκπαίδευσης τα σχολικά έτη 2017-2021. Έπειτα εξέτασε τον αριθμό των μαθητών με ή χωρίς διάγνωση που παρακολουθούσαν είτε κοινό και εξειδικευμένο πρόγραμμα είτε πρόγραμμα διευρυμένου ωραρίου. Όλα τα ποσοτικά δεδομένα χορηγήθηκαν από το Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων. Τα αποτελέσματα κατέδειξαν και στις δύο βαθμίδες σημαντική μείωση τη διετία 2019-2021 στον συνολικό αριθμό (με ή χωρίς διάγνωση) όσων παρακολουθούσαν τα τμήματα ένταξης αλλά και στον αριθμό των μαθητών που παρακολουθούσαν κοινό και εξειδικευμένο πρόγραμμα. Τέλος, όσον αφορά τα προγράμματα διευρυμένου ωραρίου, στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση υπήρξε σημαντική μείωση τη διετία 2019-2021, ενώ στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση παρατηρήθηκε διακύμανση στη διάρκεια της τετραετίας. Τα ευρήματα εγείρουν προβληματισμό για την εξέλιξη των τμημάτων ένταξης που έχουν εσφαλμένα χαρακτηριστεί βασικός πυλώνας της ενταξιακής εκπαιδευτικής πολιτικής στην Ελλάδα.

Λεπτομέρειες άρθρου
  • Ενότητα
  • Άρθρα
Creative Commons License

Αυτή η εργασία είναι αδειοδοτημένη υπό το CC Αναφορά Δημιουργού – Μη Εμπορική Χρήση – Παρόμοια Διανομή 4.0.

Οι συγγραφείς των άρθρων που δημοσιεύονται στο ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗ & ΣΧΟΛΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ διατηρούν τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας επί των άρθρων τους, δίνοντας στο περιοδικό το δικαίωμα της πρώτης δημοσίευσης. Άρθρα που δημοσιεύονται στο ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗ & ΣΧΟΛΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ διατίθενται με άδεια Creative Commons 3.0 και σύμφωνα με την άδεια μπορούν να χρησιμοποιούνται ελεύθερα, με αναφορά στο/στη συγγραφέα και στην πρώτη δημοσίευση για μη κερδοσκοπικούς σκοπούς και με δικαίωμα τροποποίησης μόνον με παρόμοια διανομή (αν αναμείξετε, τροποποιήσετε, ή δημιουργήσετε πάνω στο υλικό, πρέπει να διανείμετε τις δικές σας συνεισφορές υπό την ίδια άδεια όπως και το πρωτότυπο). To Εργαστήριο Παιδαγωγικών Ερευνών και Εφαρμογών του Παιδαγωγικού Τμήματος Προσχολικής Εκπαίδευσης του Πανεπιστημίου Κρήτης και το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης διατηρούν το δικαίωμα να δημοσιεύουν, να αναπαραγάγουν, να παρουσιάζουν στο κοινό, να διανέμουν και χρησιμοποιούν άρθρα που δημοσιεύονται στο ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗ & ΣΧΟΛΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ σε οποιοδήποτε μέσο και μορφή είτε μεμονωμένα είτε ως μέρη συλλογικών  έργων, για όλο το χρόνο διάρκειας προστασίας της πνευματικής ιδιοκτησίας και για όλες τις χώρες του κόσμου. Αυτό περιλαμβάνει ενδεικτικά και όχι αποκλειστικά, το δικαίωμα δημοσίευσης των άρθρων σε τεύχη του περιοδικού ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗ & ΣΧΟΛΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ, αναπαραγωγής και διανομής μεμονωμένων αντιγράφων των άρθρων, αναπαραγωγής ολόκληρων των άρθρων σε άλλη έκδοση του Εργαστηρίου Παιδαγωγικών Ερευνών και Εφαρμογών του Παιδαγωγικού Τμήματος Προσχολικής Εκπαίδευσης του Πανεπιστημίου Κρήτης και του Εθνικού Κέντρου Τεκμηρίωσης και αναπαραγωγής και διανομής των άρθρων ή περίληψης αυτών με χρήση πληροφορικού συστήματος αποθετηρίου.

Λήψεις
Τα δεδομένα λήψης δεν είναι ακόμη διαθέσιμα.
Αναφορές
Αμπαρτζάκη, Μ., & Κυπριωτάκη, Μ. (2010). Η διαφοροποίηση των μαθησιακών εμπειριών στο κοινό νηπιαγωγείο για την ενσωμάτωση παιδιών με εμπόδια στη ζωή και στη μάθηση. Στο Α. Κορνιλάκη, Μ. Κυπριωτάκη & Γ. Μανωλίτσης (Επιμ.), Πρώιμη παρέμβαση: Διεπιστημονική θεώρηση (σσ. 205-232). Πεδίο.
Βλάχου, Α. Διδασκάλου, Ε., & Παπανάνου, Ι. (2012). Εννοιολογικές προσεγγίσεις της αναπηρίας και οι επιπτώσεις τους στην εκπαίδευση των ατόμων με αναπηρία. Στο Α. Ζώνιου-Σιδέρη, Ε. Ντεροπούλου-Ντέρου & Α. Βλάχου (Επιμ.), Αναπηρία και εκπαιδευτική πολιτική. Κριτική προσέγγιση της ειδικής και ενταξιακής εκπαίδευσης (σσ.123-151). Πεδίο.
Buchner, T., &Proyer, M. (2020). From special to inclusive education policies in Austria–developments and implications for schools and teacher education. European Journal of Teacher Education, 43(1), 83-94. https://doi.org/10.1080/02619768.2019.1691992
Ebersold, S., Schmitt, M. J., & Priestley, M. (2011). Inclusive education for young disabled people in Europe: trends, issues and challenges. A synthesis of evidence from ANED country reports and additional sources. Academic Network of European Disability experts. http://www. disability-europe. net/content/aned/media/ANED.
Ευσταθίου, Μ. (2017). Το νόημα και η εφαρμογή της συμπεριληπτικής και ενταξιακής εκπαίδευσης στο ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα. Στο Γ. Αλεξανδράτος, Τ. Αρβανίτη-Παπαδοπούλου & Ι. Γεωργόπουλος (Επιμ.), Πρακτικά 4ου πανελλήνιου συνέδριου πανελλήνιας ένωσης σχολικών συμβούλων: το σχολείο ως οργανισμός και κοινότητα μάθησης (τόμος, Β, σσ. 858-871). https://www.pess.gr/synedria/4-synedrio/praktika-sinedriwn.html
Zoniou‐Sideri, A., Deropoulou‐Derou, E., Karagianni, P., & Spandagou, I. (2006). Inclusive discourse in Greece: Strong voices, weak policies. International Journal of Inclusive Education, 10(2-3), 279-291. https://doi.org/10.1080/13603110500256046
Zoniou‐Sideri, A., & Vlachou, A. (2006). Greek teachers’ belief systems about disability and inclusive education. International journal of Inclusive Education, 10(4-5), 379-394. https://doi.org/10.1080/13603110500430690
Ζώνιου-Σιδέρη, Α. (2012α). Η αναγκαιότητα της ένταξης: προβληματισμοί και προοπτικές. Στο Α. Ζώνιου-Σιδέρη (Επιμ.), Σύγχρονες ενταξιακές προσεγγίσεις (σσ. 31-51). Πεδίο.
Ζώνιου-Σιδέρη, Α. (2012β). Η εξέλιξη της ειδικής εκπαίδευσης: από το ειδικό στο γενικό σχολείο. Στο Α. Ζώνιου-Σιδέρη (Επιμ.), Σύγχρονες ενταξιακές προσεγγίσεις (σσ. 231-250). Πεδίο.
Ζώνιου-Σιδέρη, Α., Καραγιάννη, Π., Ντεροπούλου-Ντέρου, Ε., Παπασταυρινίδου, Γ.,
& Σπανδάγου, Η. (2011). Η σημασία και ο ρόλος του αναλυτικού προγράμματος στην ενταξιακή εκπαίδευση των τυφλών παιδιών στην Ελλάδα. Στο Α. Ζώνιου-Σιδέρη & Η. Σπανδάγου (Επιμ.), Εκπαίδευση και τύφλωση (σσ. 189-200). Πεδίο.
Guillemot, F., Lacroix, F., & Nocus, I. (2022). Teachers' attitude towards inclusive education from 2000 to 2020: An extended meta-analysis. International Journal of Educational Research Open, 3, 100175. https://doi.org/10.1016/j.ijedro.2022.100175
Καραγιάννη, Γ. (2017). Η αναπηρία στην Ελλάδα της κρίσης.Gutenberg.
Καραγιάννη, Γ. (2018). Μαρξισμός, αναπηρία και εκπαίδευση. Τετράδια Μαρξισμού, 6, 145-156.
Kauffman, J. M., & Hornby, G. (2020). Inclusive vision versus special education reality. Education sciences, 10(9), 258-270.
Koutsoklenis, A., & Papadimitriou, V. (2021). Special education provision in Greek mainstream classrooms: teachers’ characteristics and recruitment procedures in parallel support. International Journal of Inclusive Education, 1-16. doi:10.1080/13603116.2021.1942565
Mavropalias, T., & Anastasiou, D. (2016). What does the Greek model of parallel support have to say about co-teaching?. Teaching and Teacher Education, 60, 224-233. https://doi.org/10.1016/j.tate.2016.08.014
Μουζάκη, Α. (2009). Μαθησιακές δυσκολίες στην ανάγνωση: σύγχρονες προσεγγίσεις πρόληψης και παρέμβασης. Στο Η. Κουρκούτας & J. P. Chartier (Επιμ.), Παιδιά και έφηβοι με ψυχοκοινωνικές και μαθησιακές διαταραχές: Στρατηγικές παρέμβασης (σσ. 407-428). Τόπος.
Μουταβελής, Α. Γ. (2015). Συγκριτική μελέτη και αξιολόγηση σχετικά με τη δόμηση Προγραμμάτων Τμήματος Ένταξης. Στο Α. Μουταβελής (Επιμ.), 3ο Πανελλήνιο Συνέδριο Ειδικής Αγωγής με διεθνή συμμετοχή. Διλήμματα και Προοπτικές στην Ειδική Εκπαίδευση (τ. Α’, σσ. 13-27). Γρηγόρης.
Myklebust, J. O. (2006). Class placement and competence attainment among students with special educational needs. British Journal of Special Education, 33(2), 76-81. https://doi.org/10.1111/j.1467-8578.2006.00418.x
Νησιώτου, Ι., Βλάχου, Α., & Φύσσα, Α. (2010). Έγκαιρη παρέμβαση για παιδιά με ειδικές ανάγκες ή με παράγοντες κινδύνου. Στο Α. Κορνηλάκη, Μ. Κυπριωτάκη & Γ. Μανωλίτσης (Επιμ.), Πρώιμη παρέμβαση: Διεπιστημονική θεώρηση (σσ.19-44). Πεδίο.
Νόμος 2690 (1999). Κύρωση του Κώδικα Διοικητικής Διαδικασίας και άλλες διατάξεις. (ΦΕΚ 45/Α/9-3-99). Εθνικό Τυπογραφείο.
Νόμος 3699 (2008).Ειδική Αγωγή και Εκπαίδευση Ατόμων με Αναπηρία και Ειδικές Εκπαιδευτικές Ανάγκες. (ΦΕΚ 199/Α/2-10-08). Εθνικό Τυπογραφείο.
Νόμος 4368 (2016). Μέτρα για την επιτάχυνση του κυβερνητικού έργου και άλλες διατάξεις. (ΦΕΚ 21/Α/21-2-16). Εθνικό Τυπογραφείο.
Νόμος 4452 (2017).Ρύθμιση θεμάτων του Κρατικού Πιστοποιητικού Γλωσσομάθειας, της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Ελλάδας και άλλες διατάξεις. (ΦΕΚ 17/Α/15-2-17). Εθνικό Τυπογραφείο.
Νόμος 4547(2018). Αναδιοργάνωση των δομών υποστήριξης της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης και άλλες διατάξεις.(ΦΕΚ 102/Α/12-6-18). Εθνικό Τυπογραφείο.
Νόμος 4692 (2020). Αναβάθμιση του σχολείου και άλλες διατάξεις.(ΦΕΚ 111/Α/12-6-20). Εθνικό Τυπογραφείο.
Νόμος 4823 (2021). Αναβάθμιση του σχολείου, ενδυνάμωση των εκπαιδευτικών και άλλες διατάξεις.(ΦΕΚ 136/Α/3-8-21). Εθνικό Τυπογραφείο.
Nteropoulou-Nterou, E., & Slee, R. (2019). A critical consideration of the changing conditions of schooling for students with disabilities in Greece and the fragility of international in local contexts. International Journal of Inclusive Education, 23(7-8), 891-907. https://doi.org/10.1080/13603116.2019.1623331
Oliver, M. (2009). Αναπηρία και πολιτική (Γ. Καραγιάννη, Επιμ.), Θ. Μπεκερίδου, Μτφρ.). Επίκεντρο. (Έτος έκδοσης πρωτότυπου έργου 1990)
Παπαδημητρίου, Β. (2023). Μελέτη για τους μαθητές που φοίτησαν σε δομές υποστήριξης στη γενική και ειδική εκπαίδευση: ποσοτική μεθοδολογική προσέγγιση. Προσχολική και Σχολική Εκπαίδευση, 11(1), 42-58. https://doi.org/10.12681/ppej.29998
Παπαδημητρίου, Β., & Κουτσοκλένης, Α. (2020). Αποτίμηση της εξέλιξης της παράλληλης στήριξης την πενταετία 2014-2019 μέσω συγκεντρωτικών δεδομένων. Επιστήμες της Αγωγής, 2, 98-117. https://doi.org/10.26248/.v2020i2.895
Παπαδημητρίου, Α., & Παπαδημητρίου, Β. (2010). Η λειτουργία των τμημάτων ένταξης στην Ελλάδα. Στο Γ. Παπαδάτος, Α.-Σ. Αντωνίου, Α. Μπαστέα & Π. Τρακαδάς (Επιμ.), Πρακτικά του 2ουΠανελλήνιου Συνέδριου Επιστημών Εκπαίδευσης (τ. Β’, σσ: 206-213). Κισσός.
Παπαδημητρίου, Π., & Τζιβινίκου, Σ. (2019). Τμήματα Ένταξης στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση: κριτική θεώρηση των διαδικασιών και μέσων αξιολόγησης και παρέμβασης που υιοθετούνται. Πανελλήνιο Συνέδριο Επιστημών Εκπαίδευσης, 9, 565-578. https://doi.org/10.12681/edusc.3156
Papadimitriou, V., & Koutsoklenis, A. (2021). The extent of late hiring in Special Education: A report on the Greek Institution of Parallel Support. International Journal of Disability, Development and Education, 1-11. https://doi.org/10.1080/1034912X.2021.2010670
Rozalski, M., Stewart, A., & Miller, J. (2010). How to determine the least restrictive environment for students with disabilities. Exceptionality, 18(3), 151-163. https://doi.org/10.1080/09362835.2010.491991
Saloviita, T. (2020). Attitudes of teachers towards inclusive education in Finland. Scandinavian Journal of Educational Research, 64(2), 270-282. https://doi.org/10.1080/00313831.2018.1541819
Sharma, U., & Sokal, L. (2016). Can teachers’ self-reported efficacy, concerns, and attitudes toward inclusion scores predict their actual inclusive classroom practices?. Australasian Journal of Special Education, 40(1), 21-38. https://doi.org/10.1017/jse.2015.14
Shevlin, M., & Banks, J. (2021). Inclusion at a crossroads: Dismantling Ireland’s system of special education. Education Sciences, 11(4), 161-171. https://doi.org/10.3390/educsci11040161
Slee, R. (2020). Η ενταξιακή εκπαίδευση δεν είναι νεκρή, αλλά μυρίζει περίεργα (Α. Κουτσοκλένης, Επιμ., Α. Κοσυφολόγου, Μτφρ.). Gutenberg. (Έτος έκδοσης πρωτότυπου έργου 2018)
Tomlinson, C. A. (2010). Διαφοροποίηση της εργασίας στην αίθουσα διδασκαλίας. Ανταπόκριση στις ανάγκες όλων των μαθητών (Χ. Θεοφιλίδης & Δ. Μαρτίδου – Φορσιέ, Μτφρ.). Γρηγόρης. (Έτος έκδοσης πρωτότυπουέργου 1999)
Vlachou, A. (2006). Role of special/support teachers in Greek primary schools: A counterproductive effect of ‘inclusion’ practices. International Journal of Inclusive Education, 10(1), 39-58. https://doi.org/10.1080/13603110500221586
Vlachou, A., & Papananou, I. (2015). Disabled students’ narratives about their schooling experiences. Disability & Society, 30(1), 73-86.https://doi.org/10.1080/09687599.2014.982787
Τα περισσότερο διαβασμένα άρθρα του ίδιου συγγραφέα(s)