Αποτελεί η αυτοαξιολόγηση των σχολικών μονάδων το όχημα για την επαγγελματική ευημερία των νηπιαγωγών;: Απόψεις εκπαιδευτικών

pdf
Δημοσιευμένα: Nov 30, 2023
DOI: https://doi.org/10.12681/ppej.31589
Λέξεις-κλειδιά:
Αυτοαξιολόγηση σχολικής μονάδας Επαγγελματική ευημερία Προσχολική εκπαίδευση Ποιοτική έρευνα
Άννα-Σπυριδούλα Κουντζόγλου
Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης
https://orcid.org/0000-0003-2489-0485
Δόμνα-Μίκα Κακανά
Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης
Περίληψη

Η παρούσα εργασία έχει σκοπό να διερευνήσει τις απόψεις των νηπιαγωγών αναφορικά με τη διαδικασία της αυτοαξιολόγησης των σχολικών μονάδων και τη σύνδεσή της με την επαγγελματική τους ευημερία. Η συγκεκριμένη θεματική περιοχή αξίζει ερευνητικής δραστηριότητας αφού πρόκειται για ένα εξαιρετικά επίκαιρο θέμα για την ελληνική εκπαίδευση αλλά κι ένα πεδίο το οποίο δεν έχει μελετηθεί επαρκώς στην Ελλάδα, ειδικά για την προσχολική εκπαίδευση. Με τη χρήση ημι-δομημένων συνεντεύξεων αντλήθηκαν οι απόψεις νηπιαγωγών για το θέμα. Οι νηπιαγωγοί του δείγματος ήταν 15, προερχόμενοι από διαφορετικές περιοχές της Ελλάδας. Προκειμένου να αναλυθούν τα δεδομένα χρησιμοποιήθηκε η μέθοδος της θεματικής ανάλυσης. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι οι περισσότεροι εκπαιδευτικοί τάσσονται υπέρ της αυτοαξιολόγησης των σχολικών μονάδων, αναφερόμενοι σε πολλές από τις διαστάσεις που χρήζουν αξιολόγησης. Σύμφωνα με τις νηπιαγωγούς του δείγματος, τα άτομα που θα πρέπει να εμπλέκονται σε αυτή τη διαδικασία είναι κυρίως οι ίδιοι οι εκπαιδευτικοί, η σχολική ηγεσία, καθώς και οι γονείς. Εντόπισαν επίσης αρκετά οφέλη της αυτοαξιολόγησης τόσο στους ίδιους όσο και στη σχολική μονάδα. Τέλος, το σύνολο των νηπιαγωγών ανέφερε την συνεργασία και την επικοινωνία με τους/τις συναδέλφους/-ισες ως τον πιο σημαντικό παράγοντα που επιδρά στην επαγγελματική τους ευημερία και μπορεί να επηρεαστεί από την αυτοαξιολόγηση της σχολικής τους μονάδας.

Λεπτομέρειες άρθρου
  • Ενότητα
  • Άρθρα
Creative Commons License

Αυτή η εργασία είναι αδειοδοτημένη υπό το CC Αναφορά Δημιουργού – Μη Εμπορική Χρήση – Παρόμοια Διανομή 4.0.

Οι συγγραφείς των άρθρων που δημοσιεύονται στο ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗ & ΣΧΟΛΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ διατηρούν τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας επί των άρθρων τους, δίνοντας στο περιοδικό το δικαίωμα της πρώτης δημοσίευσης. Άρθρα που δημοσιεύονται στο ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗ & ΣΧΟΛΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ διατίθενται με άδεια Creative Commons 3.0 και σύμφωνα με την άδεια μπορούν να χρησιμοποιούνται ελεύθερα, με αναφορά στο/στη συγγραφέα και στην πρώτη δημοσίευση για μη κερδοσκοπικούς σκοπούς και με δικαίωμα τροποποίησης μόνον με παρόμοια διανομή (αν αναμείξετε, τροποποιήσετε, ή δημιουργήσετε πάνω στο υλικό, πρέπει να διανείμετε τις δικές σας συνεισφορές υπό την ίδια άδεια όπως και το πρωτότυπο). To Εργαστήριο Παιδαγωγικών Ερευνών και Εφαρμογών του Παιδαγωγικού Τμήματος Προσχολικής Εκπαίδευσης του Πανεπιστημίου Κρήτης και το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης διατηρούν το δικαίωμα να δημοσιεύουν, να αναπαραγάγουν, να παρουσιάζουν στο κοινό, να διανέμουν και χρησιμοποιούν άρθρα που δημοσιεύονται στο ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗ & ΣΧΟΛΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ σε οποιοδήποτε μέσο και μορφή είτε μεμονωμένα είτε ως μέρη συλλογικών  έργων, για όλο το χρόνο διάρκειας προστασίας της πνευματικής ιδιοκτησίας και για όλες τις χώρες του κόσμου. Αυτό περιλαμβάνει ενδεικτικά και όχι αποκλειστικά, το δικαίωμα δημοσίευσης των άρθρων σε τεύχη του περιοδικού ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗ & ΣΧΟΛΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ, αναπαραγωγής και διανομής μεμονωμένων αντιγράφων των άρθρων, αναπαραγωγής ολόκληρων των άρθρων σε άλλη έκδοση του Εργαστηρίου Παιδαγωγικών Ερευνών και Εφαρμογών του Παιδαγωγικού Τμήματος Προσχολικής Εκπαίδευσης του Πανεπιστημίου Κρήτης και του Εθνικού Κέντρου Τεκμηρίωσης και αναπαραγωγής και διανομής των άρθρων ή περίληψης αυτών με χρήση πληροφορικού συστήματος αποθετηρίου.

Λήψεις
Τα δεδομένα λήψης δεν είναι ακόμη διαθέσιμα.
Βιογραφικά Συγγραφέων
Άννα-Σπυριδούλα Κουντζόγλου, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης

Εκπαιδευτικός προσχολικής αγωγής

Δόμνα-Μίκα Κακανά, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης

Καθηγήτρια στο Τμήμα Επιστημών Προσχολικής Αγωγής και Εκπαίδευσης

Αναφορές
Αθανασούλα-Ρέππα, Α. (2005). Η αξιολόγηση του διδακτικού έργου των εκπαιδευτικών στην Ελλάδα. Στο Π. Πασιαρδής, Ι. Σαββίδης & Α. Τσιάκκιρος (Επιμ.), Η Αξιολόγηση του Διδακτικού Έργου των Εκπαιδευτικών. Από τη Θεωρία στην Πράξη, 39-60. Αθήνα: Εκδόσεις Έλλην.
Ainsworth, P. (2010). Developing a self-evaluating school: A practical guide. Continuum International Publishing Group.
Αργύτη, Ι., & Μπαγάκης, Γ. (2017). Διερεύνηση της απόπειρας θεσμικής αυτοαξιολόγησης στο ελληνικό Νηπιαγωγείο. Έρκυνα, Επιθεώρηση Εκπαιδευτικών – Επιστημονικών Θεμάτων, 12, 100-121.
Bakker, A., & Bal, M. (2010). Weekly work engagement and performance: A study among starting teachers, Journal of Occupational and Organizational Psychology, 83(1), 189-206. http://dx.doi.org/10.1348/096317909x402596
Bermejo-Toro, L., Prieto-Ursúa, M., & Hernández, V. (2015). Towards a model of teacher well-being: personal and job resources involved in teacher burnout and engagement, Educational Psychology, 36(3), 481-501. http://dx.doi.org/10.1080/01443410.2015.1005006
Bryman, A. (2012). Social research methods, 4th edition. Oxford university press.
Collie, R., Shapka, J., Perry, N., & Martin, A. (2015). Teacher well-being: Exploring its components and a practice- oriented scale. Journal of Psychoeducational Assessment, 33(8), 744-756. http://dx.doi.org/10.1177/0734282915587990
Cook, C. R., Miller, F. G., Fiat, A., Renshaw, T., Frye, M., Joseph, G., & Decano, P. (2017). Promoting secondary teachers’ wellbeing and intentions to implement evidence-based practices: Randomised evaluation of the achiever resilience curriculum. Psychology in the Schools, 54(1), 13-28.
Department of Education and Skills (2016). School self-evaluation guidelines 2016-2020. Dublin: The Inspectorate.
Drvodelić, M., & Domović, V. (2016). Preschool teachers’ attitudes towards the self-evaluation of preschool institutions. Hrvatski Casopis Za Odgoj i Obrazovanje, 18, 47-60.
European Commission/EACEA/Eurydice (2021). Teachers in Europe: Careers, development and well-being. Eurydice report. Publications Office of the European Union.
Fetterman, D. (2017). Transformative empowerment evaluation and Freirean pedagogy: Alignment with an emancipatory tradition. In M. Q. Patton (Ed.), Pedagogy of Evaluation. New Directions for Evaluation, 155, 111–126.
Ζαϊμάκης, Γ. (2018). Ερευνητικές Διαδρομές στις Κοινωνικές Επιστήμες. Θεωρητικές-Μεθοδολογικές Συμβουλές και μελέτες περίπτωσης. Κρήτη: Πανεπιστήμιο Κρήτης
Gibbs, S., & Miller, A. (2014). Teachers’ resilience and well-being: A role for educational psychology. Teachers and Teaching, 20(5), 609-621. DOI: 10.1080/13540602.2013.844408
Hendriks, A. M., Doollard, S., & Bosker, J.R. (2001). School self-evaluation in the Netherlands: Development of the ZEBO-Instrumentation. Prospects, 31(4), 503-518.
Hercz, M., & Pozsonyi, F. (2019). Assessment and feedback as a factor of teachers’ wellbeing. Képzés és Gyakorlat-Neveléstudományi Folyóirat=Training and Practice-Journal of Educational Sciences, 17(1), 151-162. DOI: 10.17165/TP.2019.1.13
Hooge, E. H., Burns, T., & Wilkoszewski, H. (2012). Looking beyond the numbers. Stakeholders and multiple school accountability. OECD working papers, 85. OECD Publishing. http://dx.doi.org/10.1787/5k91dl7ct6q6-en
Horn, J. E., Taris, T. W., Schaufeli, W. B., & Schreurs, P. G. (2004). The structure of occupational well-being: A study among Dutch teachers. Journal of Occupational and Organizational Psychology, 77, 365-375.
Ίσαρη, Φ., & Πουρκός, Μ. (2015). Ποιοτική μεθοδολογία έρευνας. Αθήνα: Σύνδεσμος Ελληνικών Ακαδημαϊκών Βιβλιοθηκών. Ανακτήθηκε από: https://repository.kallipos.gr/handle/11419/5826
Johnson, S. M., Kraft, M. A., & Papay, J. P. (2012). How context matters in high-need schools: The effects of teachers’ working conditions on their professional satisfaction and their students’ achievement. Teachers College Record, 114(10), 1-39.
Kamou, C. (2017). School self-evaluation. The case of Greece examined through the views of preschool education teachers. Journal of Contemporary Education, Theory & Research, 1(1), 9-17. DOI: 10.5281/zenodo.3598014
Kapachtsi, V., & Kakana, D. M. (2012). Initiating collaborative action research after the implementation of school self-evaluation. International Studies in Educational Administration (Commonwealth Council for Educational Administration & Management (CCEAM)), 40(1), 35-46.
Καραγιάννη Ε. (2018). Αυτοαξιολόγηση της σχολικής μονάδας. Στο Γ. Παπαδάτος, Α. Μπαστέα, & Γ. Κουμέντος (Επιμ.), 8ο Πανελλήνιο Συνέδριο Επιστημών Εκπαίδευσης, 14-17 Ιουνίου 2018 (σσ. 373-384). Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης.
Κασσωτάκης, Μ. (2017). Οι σύγχρονες διεθνείς τάσεις στους τομείς της αξιολόγησης σχολικών μονάδων και των εκπαιδευτικών και η περίπτωση της Ελλάδας. Στο Μ. Κασσωτάκης (Επιμ.), Α΄Επιστημονικό Συνέδριο της Ελληνικής Επιθεώρησης Εκπαιδευτικής Αξιολόγησης. Αξιολόγηση των σχολικών μονάδων και των εκπαιδευτικών: Σύγχρονες τάσεις, Διλήμματα και Προοπτικές, 28-29 Μαΐου 2016 (σσ.43-75). Ελληνική Εταιρεία Εκπαιδευτικής Αξιολόγησης.
Kyriakides, L., & Campbell, R. J. (2004). School self-evaluation and school improvement: A critique of values and procedures. Studies in Educational Evaluation, 30(1), 23-36.
Laine, S., Saaranen, T., Ryhänen, E., & Tossavainen, K. (2017). Occupational wellbeing and leadership in a school community. Health Education, 117(1), 24-38.
MacBeath, J. (2001). Η αυτοαξιολόγηση στο σχολείο: Ουτοπία και πράξη. Ελληνικά Γράμματα.
MacBeath, J. (2005). Schools must speak for themselves: The case for school self-evaluation. Routledge.
Μαυρογιώργος, Γ. (1999). Η εκπαιδευτική μονάδα ως φορέας διαμόρφωσης και άσκησης εκπαιδευτικής πολιτικής. Στο Α., Αθανασούλα-Ρέππα, Μ., Κουτούζη, Γ., Μαυρογιώργου, Β. Νιτσοπούλου, & Δ., Χαλκιώτη (Επιμ.), Διοίκηση εκπαιδευτικών μονάδων, Τόμος Α’, Εκπαιδευτική Διοίκηση και Πολιτική, Πάτρα: ΕΑΠ.
McCallum, F., Price, D., Graham, A., & Morrison, A. (2017). Teacher wellbeing: A review of the literature. The Association of Independent Schools of New South Wales Limitedhttps://apo.org.au/node/201816
McNamara, G., & O' Hara, J. (2008). Trusting schools and teachers: Developing educational professionalism through self-evaluation, 8. Peter Lang.
McNamara, G., O' Hara, J., Lisi, P. L., & Davidsdottir, S. (2011). Operationalising self-evaluation in schools: experiences from Ireland and Iceland. Irisheducationalstudies, 30(1), 63-82. DOI: 10.1080/03323315.2011.535977
Μίζης, Κ. (2019). Αντιλήψεις εκπαιδευτικών για τη συμβολή της αυτοαξιολόγησης στην αποτελεσματικότητα της σχολικής μονάδας. Επιστήμες Αγωγής, 20(3), 50-75.
OECD (2013), How’s life? 2013: Measuring well-being, OECD Publishing, Paris. https://doi.org/10.1787/9789264201392-en.
Office for Standards in Education (2019). Teacher well-being at work in schools and further education providers. https://assets.publishing.service.gov.uk/government/uploads/system/uploads/attachment_data/file/936253/Teacher_well-being_report_110719F.pdf
Πασιαρδής, Π., Σαββίδης, Ι., & Τσιάκκιρος, Α. (2005). Σύγχρονες τάσεις στην αξιολόγηση του διδακτικού έργου των εκπαιδευτικών. Στο Π. Πασιαρδής, Ι. Σαββίδης & Α. Τσιάκκιρος (Επιμ.), Η Αξιολόγηση του Διδακτικού Έργου των Εκπαιδευτικών. Από τη Θεωρία στην Πράξη (σσ. 63-85). Αθήνα: Εκδόσεις Έλλην.
Πασιάς, Γ., Αποστολοπουλος, Κ., & Στυλιάρης, Ε. (2015). «Αυτοαξιολόγηση» και «Αξιολόγηση ομοτέχνων»: Διαδικασίες βελτίωσης του σχολείου και μετασχηματισμού του σε επαγγελματική κοινότητα μάθησης. Έρκυνα, Επιθεώρηση Εκπαιδευτικών – Επιστημονικών Θεμάτων, 7, 25-35. https://erkyna.gr
Πατένταλη, Β. (2015). Αυτοαξιολόγηση σχολικής μονάδας: Απόψεις διευθυντών και εκπαιδευτικών πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης. Επιστημονικό Εκπαιδευτικό Περιοδικό, 3(2), 119-140.
Πίος, Σ. (2013). Αυτοαξιολόγηση εκπαιδευτικού έργου σε επίπεδο σχολικών μονάδων πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης: Απόψεις εκπαιδευτικού́ προσωπικού. Στο Α. Λιοναράκης (Επιμ.), 7ο Διεθνές Συνέδριο Ανοιχτής και εξ Αποστάσεως Εκπαίδευση. Μεθοδολογίες Μάθησης, 8-10 Νοεμβρίου 2013 (σσ. 1-21). Ελληνικό Δίκτυο Ανοιχτής & εξ Αποστάσεως Εκπαίδευσης.
Plowright, D. (2007). Self-evaluation and Ofsted inspection: developing an integrative model of school improvement. Educational Management Administration & Leadership, 35(3), 373-393
Roffey, S. (2012). Pupil wellbeing—teacher wellbeing: Two sides of the same coin? Educational and Child Psychology, 29(4), 8-17.
Sahin, S., & Kiliç, A. (2018). School self evaluation model suggestion. International Journal of Instruction, 11(3), 193-206. https://doi.org/10.12973/iji.2018.11314a
Schildkamp, K., & Visscher, A. (2009). Factors influencing the utilisation of a school self-evaluation instrument. Studies in Educational Evaluation, 35(4), 150-159.
Schildkamp, K., Vanhoof, J., Van Petegem, P., & Visscher, A. (2012). The use of school self-evaluation results in the Netherlands and Flanders. British Educational Research Journal, 38(1), 125-152. https://doi.org/10.1080/01411926.2010.528556
Schleicher, A. (2018).Valuing our teachers and raising their status: How communities can help, international summit on the teaching profession. OECD Publishing, Paris. https://dx.doi.org/10.1787/9789264292697-en
Skaalvik, E., & S. Skaalvik (2009). Does school context matter? Relations with teacher burnout and job satisfaction. Teaching and Teacher Education, 25(30), 518-524. http://dx.doi.org/10.1016/j.tate.2008.12.006.
Smith, M. (2012). School self-evaluation: A Jamaican perspective. Journal of Third World Studies, 29(1), 137-153, DOI:10.2307/45194856
Σοφού, Ε., & Διερωνίτου, Ε. (2015). Επιμόρφωση και επαγγελματική ανάπτυξη εκπαιδευτικών μέσα από τις διαδικασίες και τις πρακτικές της αυτοαξιολόγησης του σχολείου: Μελέτη περίπτωσης. Επιστημονικό Εκπαιδευτικό Περιοδικό, 3(1), 61-82.
Skaalvik, E. M., & Skaalvik, S. (2018). Job demands and job resources as predictors of teacher motivation and well-being. Social Psychology of Education, 21(5), 1251-1275. https://doi.org/10.1007/s11218-018-9464-8
Stewart, V. (2018). New challenges and opportunities facing the teaching profession in public education. In International Summit on the Teaching Profession. Report. Asia Society, Ανακτήθηκε από https://asiasociety.org/sites/default/files/inline-files/2018-international-summit-on-the-teaching-profession-edu-istp.pdf
Swaffield, S., & MacBeath, J. (2005). School self‐evaluation and the role of a critical friend. Cambridge Journal of Εducation, 35(2), 239-252.
Τσιώλης, Γ. (2016). Θεματική ανάλυση ποιοτικών δεδομένων (σε 5 βήματα). Κρήτη: Ελληνικό Ανοιχτό Πανεπιστήμιο.
Van der Bij, T., Geijsel, F. P., & Ten Dam, G. T. M. (2016). Improving the quality of education through self-evaluation in Dutch secondary schools. Studies in Educational Evaluation, 49 42-50. http://dx.doi.org/10.1016/j.stueduc.2016.04.001
Vanhoof, J. & Van Petegem, P. (2012) The process and results of school self-evaluation through the eyes of experts: A Delphi study. In T. Bisschoff & C. Rhodes (Eds.), International studies in educational administration. Commonwealth Council for Educational Administration and Management, 40(1).
Viac, C. & P. Fraser (2020), "Teachers’ well-being: A framework for data collection and analysis", OECD Education Working Papers, 213, OECD Publishing, Paris, https://doi.org/10.1787/c36fc9d3-en
Yıldırım, K. (2014). Main factors of teachers’ professional well-being. Educational Research and Reviews, 9(6), 153-163. DOI: 10.5897/ERR2013.1691