Διαφοροποιημένη διδασκαλία και ψυχοκοινωνική προσαρμογή στην πρώτη Δημοτικού: Έρευνα δράση

pdf
Δημοσιευμένα: May 23, 2025
DOI: https://doi.org/10.12681/ppej.39154
Λέξεις-κλειδιά:
έρευνα δράση, διαφοροποιημένη διδασκαλία, ψυχοκοινωνική προσαρμογή, πρώτη δημοτικού
Ηρώ Καραγεώργου
Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης
Διαμάντω Φιλιππάτου
Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών
Σταυρούλα Καλδή
Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας
Περίληψη

Η ομαλή προσαρμογή στην πρώτη τάξη του δημοτικού έχει ιδιαίτερη σημασία για τη μετέπειτα πορεία των μαθητών, ωστόσο ερευνητικά αναδεικνύεται ότι για μία μερίδα μαθητών, αποτελεί περίοδο δύσκολη, που συνδέεται με αρνητικά συναισθήματα. Στην παρούσα έρευνα, η προσέγγιση της διαφοροποιημένης διδασκαλίας μελετήθηκε ως πλαίσιο διευκόλυνσης της προσαρμογής στο δημοτικό σχολείο. Στο πλαίσιο της διαφοροποιημένης διδασκαλίας επιδιώκεται η ανταπόκριση στις μαθησιακές ανάγκες, τα ενδιαφέροντα και το μαθησιακό προφίλ των μαθητών, μέσα από σχεδιασμό εκ των προτέρων, πολλαπλών, ποιοτικά διαφορετικών διδακτικών προσεγγίσεων με θετικά ακαδημαϊκά και ψυχοκοινωνικά αποτελέσματα. Η παρούσα εργασία είναι μια έρευνα δράση, που μελετά και περιγράφει την ψυχοκοινωνική προσαρμογή των μαθητών της πρώτης τάξης του δημοτικού κατά την εφαρμογή της διαφοροποιημένης διδασκαλίας. Τα ποιοτικά δεδομένα συλλέχθηκαν με παρατήρηση, περιγραφικές ρουμπρίκες αξιολόγησης των ψυχοκοινωνικών δεξιοτήτων των μαθητών, γραπτό αναστοχασμό μαθητών και γονέων, ομαδικές συνεντεύξεις μαθητών στην τάξη και ατομικές συνεντεύξεις με εκπαιδευτικούς ειδικοτήτων που δίδασκαν στο τμήμα και γονείς. Τα αποτελέσματα δείχνουν ότι η εφαρμογή της διαφοροποιημένης διδασκαλίας στήριξε πολύπλευρα την ψυχοκοινωνική προσαρμογή των μαθητών στην πρώτη δημοτικού. Ενίσχυσε τη συνέχεια με το περιβάλλον του νηπιαγωγείου, αποτέλεσε ένα υποστηρικτικό πλαίσιο για τους μαθητές κατά την ευαίσθητη περίοδο της προσαρμογής και συνέβαλε στην καλλιέργεια ψυχοκοινωνικών δεξιοτήτων σημαντικών για την προσαρμογή τους.

Λεπτομέρειες άρθρου
  • Ενότητα
  • Άρθρα
Creative Commons License

Αυτή η εργασία είναι αδειοδοτημένη υπό το CC Αναφορά Δημιουργού – Μη Εμπορική Χρήση – Παρόμοια Διανομή 4.0.

Οι συγγραφείς των άρθρων που δημοσιεύονται στο ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗ & ΣΧΟΛΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ διατηρούν τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας επί των άρθρων τους, δίνοντας στο περιοδικό το δικαίωμα της πρώτης δημοσίευσης. Άρθρα που δημοσιεύονται στο ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗ & ΣΧΟΛΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ διατίθενται με άδεια Creative Commons 3.0 και σύμφωνα με την άδεια μπορούν να χρησιμοποιούνται ελεύθερα, με αναφορά στο/στη συγγραφέα και στην πρώτη δημοσίευση για μη κερδοσκοπικούς σκοπούς και με δικαίωμα τροποποίησης μόνον με παρόμοια διανομή (αν αναμείξετε, τροποποιήσετε, ή δημιουργήσετε πάνω στο υλικό, πρέπει να διανείμετε τις δικές σας συνεισφορές υπό την ίδια άδεια όπως και το πρωτότυπο). To Εργαστήριο Παιδαγωγικών Ερευνών και Εφαρμογών του Παιδαγωγικού Τμήματος Προσχολικής Εκπαίδευσης του Πανεπιστημίου Κρήτης και το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης διατηρούν το δικαίωμα να δημοσιεύουν, να αναπαραγάγουν, να παρουσιάζουν στο κοινό, να διανέμουν και χρησιμοποιούν άρθρα που δημοσιεύονται στο ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗ & ΣΧΟΛΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ σε οποιοδήποτε μέσο και μορφή είτε μεμονωμένα είτε ως μέρη συλλογικών  έργων, για όλο το χρόνο διάρκειας προστασίας της πνευματικής ιδιοκτησίας και για όλες τις χώρες του κόσμου. Αυτό περιλαμβάνει ενδεικτικά και όχι αποκλειστικά, το δικαίωμα δημοσίευσης των άρθρων σε τεύχη του περιοδικού ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗ & ΣΧΟΛΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ, αναπαραγωγής και διανομής μεμονωμένων αντιγράφων των άρθρων, αναπαραγωγής ολόκληρων των άρθρων σε άλλη έκδοση του Εργαστηρίου Παιδαγωγικών Ερευνών και Εφαρμογών του Παιδαγωγικού Τμήματος Προσχολικής Εκπαίδευσης του Πανεπιστημίου Κρήτης και του Εθνικού Κέντρου Τεκμηρίωσης και αναπαραγωγής και διανομής των άρθρων ή περίληψης αυτών με χρήση πληροφορικού συστήματος αποθετηρίου.

Λήψεις
Τα δεδομένα λήψης δεν είναι ακόμη διαθέσιμα.
Αναφορές
Ainley, M., Hidi, S., & Berndorff, D. (2002). Interest, learning, and the psychological processes that mediate their relationship. Journal of Educational Psychology 94(3), 545-561.
Alderman, M. K., & MacDonald, S. (2015). A self-regulatory approach to classroom management: Empowering students and teachers. Kappa Delta Pi Record, 51(2), 52-56. DOI: https://doi.org/10.1080/00228958.2015.1023145
Altrichter, H., Posch, P., & Somekh, B. (2001). Οι εκπαιδευτικοί ερευνούν το έργο τους: Μια εισαγωγή στις μεθόδους της έρευνας δράσης. Μεταίχμιο.
Aronson, E., & Patnoe, S. (2011). Cooperation in the classroom: The jigsaw method. Printer & Martin Ltd.
Βρυνιώτη, Κ., & Ματσαγγούρας, Η. (2005). Μετάβαση από το νηπιαγωγείο στο δημοτικό σχολείο: Μια οικοσυστημική ερευνητική προσέεγισητων κοινωνικών σχέσεων των αρχάριων μαθητών και μαθητριών τη σχολική τάξη. Παιδαγωγική επιθεώρηση (40), 78-102.
Bear G. (2024). Βελτιώνοντας το σχολικό κλίμα. Πεδίο
Beecher, M., & Sweeny, S. (2008). Closing the achievement gap with curriculum enrichment and differentiation: One school’s story. Journal of Advanced Academics, 19(3), 502-530. DOI: 10.4219/jaa-2008-815
Black, P., Harrison, C., Lee, C., Marshall, B., & Wiliam, D. (2004). Working inside the black box: assessment for learning in the classroom. Phi Delta Kappan, 86(1), 8-21. DOI: 10.1177/003172170408600105
Blair, C. (2002). School readiness: Integrating cognition and emotion in a neurobiological conceptualization of children’s functioning at school entry. American Psychologist, 57(2), 111–127. https://doi.org/10.1037/0003-066X.57.2.111
Brennan, M., & Noffke, S. (2009). Social-political theory in working with teachers for social justice schooling. In S. E. and, & B. Somekh (Eds.), The SAGE Handbook of Educational Action Research (pp. 432-441). SAGE Publications Ltd.
Brien, T. O., & Guiney, D. (2001). Differentiation in teaching and learning: principles kai practice. Continuum.
Bronfenbrenner, U., & Morris, P. A. (2006). The bioecological model of human development. In R. M. Lerner, & W. Damon (Eds.), Handbook of child psychology: Theoretical models of human development (pp. 793–828). John Wiley & Sons Inc.
Burchinal, M., Foster, T. J., Bezdek, K. G., Bratsch-Hines, M., Blair, C., & Vernon-Feagans, L. (2020). School-entry skills predicting school-age academic and social–emotional trajectories. Early Childhood Research Quarterly, 51(2), 67-80. https://doi.org/https://doi.org/10.1016/j.ecresq.2019.08.004
Γαλανάκη, Ε. (2011). Δυσκολίες προσαρμογής των παιδιών και των εφήβων: ορισμός, ιδιαιτερότητες, διάκριση από την ομαλή συμπεριφορά. Στο Μ. Ζαφειροπουλου, & Α. Καλαντζή-Αζίζι (Επιμ.), Προσαρμογή στο σχολείο: Πρόληψη και αντιμετώπιση δυσκολιών (σσ. 163-180). Πεδίο.
Γερμανός, Δ., Αρβανίτη, Ι., Γρηγοριάδης, Α., & Κλιάπης, Π. (2007). Οι εκπαιδευτικοί αξιολογούν τη διαδικασία και το αποτέλεσμα της δημιουργίας συνεργατικού περιβάλλοντος στην τάξη τους στο πλαίσιο μιας έρευνας-δράσης. Στο Η πρωτοβάθμια εκπαίδευση και οι προκλήσεις της αποχής μας. Πρακτικά Πανελληνίου Συνεδρίου, Ιωάννινα, 17-20/5/1007 (σσ. 294-302). Σχολή Επιστημών της Αγωγής Πανεπιστημίου Ιωαννίνων. DOI: http://conf2007.edu.uoi.gr/Praktika/242-348.pdf
Γουργιώτου, Ε. (Επιμ.) (2014). Μετάβαση και συνέχεια στην εκπαίδευση: Θεωρητικές και ερευνητικές προσεγγίσεις. Εκδόσεις Δίσιγμα.
Carr, W., & Kemmis, S. (2002). Για μια κριτική εκπαιδευτική θεωρία. Εκπαίδευση, γνώση και έρευνα δράσης. Κώδικας.
Conley, L., Marchant, M., & Caldarella, P. (2013). A comparison of teacher perceptions and research-based categories of student behavior difficulties. Education 134(4), 439-451.
Creswell, J. W., & Poth, C. N. (2018). Qualitative inquiry and research design choosing among five approaches (4th Edition). SAGE Publications, Inc.
Δημητροπούλου, Π. (2013). Σχολικές τάξεις και διαφοροποιημένη διδασκαλία. Προϋποθέσεις για τη δημιουργία ενός αποτελεσματικού περιβάλλοντος μάθησης. Στο Σ. Παντελιάδου, & Δ. Φιλιππάτου (Επιμ.), Διαφοροποιημένη διδασκαλία: Θεωρητικές προσεγγίσεις και εκπαιδευτικές πρακτικές (σσ. 121-148). Πεδίο.
Demirtaş-Zorbaza, S., & Ergeneb, T. (2019, June). School adjustment of first-grade primary school students: Effects of family involvement, externalizing behavior, teacher and peer relations. Children and Youth Services Review, 101, 307-316. DOI: https://doi.org/doi: 10.1016/j.childyouth.2019.04.019
Dockett, S., & Perry, B. (2003, April). The transition to school: What is important? Educational leadeship 60(7), 30-33.
Doll, B., Zucker, S., & Brehm, K. (2009). Σχολικές τάξεις που προάγουν την ψυχική ανθεκτικότητα: Πώς να δημιουργήσουμε ευνοϊκό περιβάλλον για μάθηση, (Χ. Γ. Χατχηχρήστου, Επιμ.) Τυπωθήτω, Δάρδανος.
Doucet, F., & Tudge, J. (2007). Co-constructing the transition to school: Reframing the novice versus expert roles of children, parents, and teachers from a cultural perspective. In R. C. Pianta, M. Cox, & K. Snow (Eds.), School readiness and the transition to kindergarten inthe era of accountability (pp. 307-32). Poul. Brokes Publishing Co.
Durlak, J. A., Weissberg, R., Dymnick, D., Taylor, R., & Schellinger, K. (2011). The impact of enhancing students’ social and emotional learning: A meta-analysis of school-based universal interventions. Child Development, 82(1), 405–432. DOI: 10.1111/j.1467-8624.2010.01564.x
Dweck, C. S. (2006). Mindset: the new psychology of sucess. Ballantine Books.
Earl, L. M. (2003). Assessment as learning: using classroom assessment to maximise student learning. Corwin Press Inc.
Elliott, J. (1991). Action research for educational change. Open University Press.
Elliott, J. (2005). Becoming critical: the failure to connect. Educational Action Research, 13(3), 359-373. DOI: 10.1080/09650790500200317
Fabian, H. (2002). Children starting school: A guide to successful transitions and transfers for teachers and assistants. David Fulton Publishers.
Fabian, H., & Dunlop, A. W. (2007). Outcomes of good practice in transition processes for children entering primary school. Working Paper 42. Bernard van Leer Foundation.
Ferrier, A. M. (2007). The effects of differentiated instruction on academic achievement in a second-grade science classroom. [Doctoral dissertation, Walden University]. https://www.researchgate.net/publication/252162990_The_effects_of_differentiated_instruction_on_academic_achievement_in_a_second-grade_science_classroom
Fokides, E. (2016). Using digital storytelling to help first-grade students' adjustment to school. Contemporary Educational Technology 7(3), 190-205.
Freiberg, H. J., & Lamb, S. (2009). Dimensions of person-centered classroom management. Theory Into Practice, 48(2), 99–105. https://www.jstor.org/stable/40344599
Frey, N., Fisher, D., & Smith, D. (2019). All learning is social and emotional: Helping students develop essential skills for the classroom and beyond. ASCD.
Zimmerman, B. J. (2002). Becoming a self-regulated learner: An overview. Theory Into Practice, 41(2), 64–70. https://doi.org/10.1207/s15430421tip4102_2
Geisler, J., Hessler, R., Gardner, R., & Lovelace, T. (2009). Differentiated writing interventions for high-achieving urban African American elementary students. Journal of Advanced Academics, 20, 214-247.
Gibson, J. E. (2012). Interviews and focus groups with children: Methods that match children's developing competencies. Journal of Family Theory and Review, 4(2), 148-159. https://doi.org/https://doi.org/10.1111/j.1756-2589.2012.00119.x
Goleman, D. (2006). Working with emotional intelligence. Bantam Books.
Graham L. J., Bruin K., Lassig C., & Spandagou I. (2021). A scoping review of 20 years of research on differentiation: investigating conceptualisation, characteristics, and methods used. Review of Education, 9(1), 161–198. DOI: 10.1002/rev3.3238
Griebel, W., & Nielsen, R. (2000, August 29 -September 1). The children’s voice in the complex transition into kindergarten and school [Conference presentation]. 10th European Conference on Quality in Early Childhood Education; London, UK.
Gys, C. L., Haft, S. L., & Zhou, Q. (2024). Relations between self-regulation and behavioral adjustment in Chinese American immigrant children during early elementary school years. Child Development, 95, 160–176. DOI: https://doi.org/10.1111/cdev.13981
Hamre, B. K., & Pianta, R. C. (2007). Learning opportunities in preschool and early elementary classrooms. In R. C. Pianta, M. J. Cox, & K. L. Snow (Eds.), School Readiness and the transition to kindergarten in the era of accountability (pp. 49-83). Paul Brookes Publishing Co.
Harakiewicz, J. M., Barron, K., Tauer, J., Carter, S., & Elliot, A. (2000). Short-term and long-term consequences of achievement goals in college: Predicting continued interest and performance over time. Journal of Educational Psychology, 92, 316-330. DOI: 10.1037//0022-0663.92.2.316
Harrison, L. J., & Murray, E. (2015). Stress, coping and wellbeing in kindergarten: Children's perspectives on personal, interpersonal and institutional challenges of school. International Journal of Early Childhood, 47(1), 79–103. DOI: 10.1007/s13158-014-0127-4
Hattie, J. (2015). We Aren't Using Assessments Correctly. Education Week, 35(10), 23-28. DOI: https://www.edweek.org/ew/articles/2015/10/28/we-arent-using-assessments-correctly.html
Hattie, J. A., & Yates, G. (2014). Using feedback to promote learning. In V. A. Benassi, C. E. Overson, & C. M. Hakala (Eds.). Applying science of learning in education: Infusing psychological science into the curriculum. Retrieved from the Society for the Teaching of Psychology (pp. 45-59). web site: http://teachpsych.org/ebooks/asle2014/index.php
Hatzichristou C., Lianos, P. G., & Lampropoulou, A. (2017). Cultural construction of promoting resilience and positive school climate during the economic crisis in Greek schools. International Journal of School & Educational Psychology, 5(3), 192-206. https://doi.org/10.1080/21683603.2016.1276816
Jensen, E. (2005). Teaching with the brain in mind (2nd ed.). ASCD. Henderson, N., & Milstein M. (2008). Σχολεία που προάγουν την ψυχική ανθεκτικότητα. Τυπωθήτω, Δάρδανος.
Jones, S. M., Barnes, S., Bailey, R., & Doolittle, E. (2017). Promoting Social and Emotional Competencies in Elementary School. The Future of Children 27(1), 49-72. DOI: 10.1353/foc.2017.0003
Kagan, S. L. (2010). Seing transition through a new prism: Pedagogical, programmatisc, and policy alignment. In S. L. Kagan, & K. Tarrant (Eds.), Transitions for young children (pp. 3-17). Paul H. Brooks Publishing Co.
Kanevsky, L. (2011). Deferential differentiation: What types of differentiation do students want? Gifted Child Quarterly, 55(4), 279–299. https://doi.org/10.1177/0016986211422098
Καραγεώργου Η. (2013). Διαφοροποίηση του μαθησιακού περιβάλλοντος και της διδασκαλίας της Γλώσσας στις πρώτες τάξεις του δημοτικού. Στο Σ. Παντελιάδου & Δ. Φιλιππάτου (Επιμ.), Διαφοροποιημένη διδασκαλία: θεωρητικές προσεγγίσεις και εκπαιδευτικές πρακτικες (σσ. 185-224). Πεδίο.
Kienig, A. (2014). Transitions in early childhood: Changes and challenges. Στο Έ. Γουργιώτου (Επιμ.), Μετάβαση και συνέχεια στην εκπαίδευση: Θεωρητικές και ερευνητικές προσεγγίσεις (σ. 84-88). Δίσιγμα.
Koeze, P. (2007). Differentiated instruction: The effect on student achievement in an elementary school. [Doctoral dissertation, Eastern Michigan University]. Διαθέσιμη στο
https://commons.emich.edu/theses/31/
Krapp, A., & Lewalter, D. (2001). Development of interests and interest-based motivational orientations: A longitudinal study in vocational school and work settings. In S. Volet, & S. Jarvela (Eds.), Motivation in learning contexts: Theoretical advances andadvances and methodological implications (pp. 201–232). Elsevier.
Kuhn, M. R., & Stahl, S. A. (2003). Fluency: A review of developmental and remedial. Journal of Educational Psychology, 95(1), 3-21. https://doi.org/10.1037/0022-0663.95.1.3
Kumpulainen, K., Theron, L., Kahl, C., Bezuidenhout, C., Mikkola, A., Salmi, S., Khumalo, T., & Uusitalo-Malmivaara, L. (2015). Children’s positive adjustment to first grade in risk-filled communities: A case study of the role of school ecologies in South Africa and Finland. School Psychology International, 1–19. DOI: https://doi.org/10.1177/0143034315614687
Lapp, D., Fisher, D., & Frey, N. (2012). Identifying why groups work well, then giving grouping another try. Voices from the Middle, 20(2), 7-9.
Lawrence-Brown, D. (2004). Differentiated instruction: Inclusive strategies for standards based learning that benefit the whole class. American Secondary Education, 32(3), 34-62.
Lewis, S. G., & Batts, K. (2005). How to implement differentiated instruction? Adjust, adjust, adjust. Journal of Staff Development, 26, 26-31. https://eric.ed.gov/?id=EJ752247
Marulanda, M., Giraldo, P., & Lopez, L. (2006). Differentiated instruction for bilingual learners. Presentation at Annual Conference of the Association for Supervision and Curriculum Development. San Francisco.
Ματσαγγούρας, Η. (2014). Σχολική ετοιμότητα και σχολική μετάβαση στο Π.Ι.: Συνέχεια ή/και ασυνέχεια; Κοινωνικο-συναισθηματική ή/και γλωσσικο/γνωστική ετοιμότητα;. Στο Έ. Γουργιώτου (Επιμ.), Μετάβαση και συνέχεια στην εκπαίδευση: θεωρητικές και ερευνητικές προσεγγίσεις (σ. 25-38). Δίσιγμα.
Μπαγάκης, Γ., Διδάχου, Ε., Βαλμάς, Φ., Λουμάκου, Μ., & Πομώνης, Μ. (2006). Η ομαλή μετάβαση των παιδιών από το νηπιαγωγείο στο δημοτικό και η προσαρμογή τους στην α΄τάξη. Μεταίχμιο.
Maxwell, J. A., & Chmiel, M. (2014). Notes toward a theory of qualitative data analysis. In U. Flick (Ed.), The SAGE handbook of qualitative data analysis (pp. 21-34). Sage publications Inc.
McNiff, J. (2017). Action Research: All you need to know. Sage.
McTighe, J., & O’Connor, K. (2005). Seven practices for effective learning. Educational Leadership, 63(3), 10–17.
Niesel, R., & Griebel, W. (2005). Transition competence and resiliency in educational institutions. International Journal of Transitions in Childhood, 1, 4-11.
O'Connor, E. E., Dearing, E., & Collins, B. (2011). Teacher-child relationship and behavior problem trajectories in elementary school. American Educational Research Journal, 48, 120–162. DOI: http://dx.doi.org/10.3102/0002831210365008
Παντελιάδου, Σ. (2013). Διαφοροποιημένη διδασκαλία και ειδική αγωγή. Στο Σ. Παντελιάδου & Δ. Φιλιππάτου (Επιμ.), Διαφοροποιημένη διδασκαλία: Θεωρητικές προσεγγίσεις και εκπαιδευτικές πρακτικές (σ. 149-183). Πεδίο.
Paris, S. G., & Paris, A. H. (2001). Classroom applications of research on self-regulated learning. Educational Psychologist, 36(2), 89–101. https://doi.org/10.1207/S15326985EP3602_4
Pianta, R. C. (2007). Early education in transition. In R. C. Piatna, M. Cox, & K. Snow (Eds.), School readiness and the transition to kindergarten in the era of accontability (pp. 3-10). Paul H. Brookes Publishing Co.
Pianta, R. C., Hamre, B., & Allen, J. (2012). Teacher-student relationships and engagement: Conceptualizing, measuring, and improving the capacity of classroom interactions. In S. L. Christenson, A. L. Reschly, & C. Wylie (Eds.), Handbook of research on student engagement (pp. 365–386). Springer.
Ponitz, C. C., Rimm-Kaufman, S., Grimm, K., & Curby, T. (2009). Kindergarten classroom quality, behavioral engagement, and reading achievement. School Psychology Review, 38(1), 102-120. DOI: https://doi.org/10.1080/02796015.2009.12087852
Pozas, M., Letzel, V., Lindner, K.-T., & Schwab, S. (2021). DI (Differentiated Instruction) does matter! The effects of DI on secondary school students’ well-being, social inclusion and academic self-concept. Frontiers in Education 6:729027. doi: 10.3389/feduc.2021.729027
Pressley, M., & Allington, R. (2015). Reading instruction that works: the case for ballanced teaching( 4th edition). Guilford Press.
Ramey, C. T., & Ramey, S. (2010). The transition to school: Concepts, practices, and needed research. In S.L. Kagan, & K. Tarrant, (Eds.), Transitions for young children: Creating connections across early childhood systems (pp. 19-32). Paul H. Brooks Publishing Co.
Reis, S. M., McCoach, D. B., Little, C. A., Muller, L. M., & Kaniskan, R. B. (2011). The effects of differentiated instruction and enrichment pedagogy on reading achievement in five elementary schools. American Educational Research Journal, 48(2), 462–501. https://doi.org/10.1207/S15326985EP3602_4
Richie, S., Maxwell, K., & Clifford, R. (2007). First School: A new vision for education. In R. C. Pianta, M. Cox, & K. Snow (Eds.), School readiness and the transition to kindergarten in the era of accountability (pp. 85-96). Paul H. Brookes Publishing Co.
Rimm-Kaufman, S. E., Curby, T., Grimm, K., Nathanson, L., & Brock, L. (2009). The Contribution of Children’s Self-Regulation and Classroom Quality to Children’s Adaptive Behaviors in the Kindergarten Classroom. Developmental Psychology, 45(4), 958–972. DOI: 10.1037/a0015861
Rimm-Kaufman, S. E., & Pianta, R. (2000). Αn ecological perspective on the transition to kindergarten: a theoretical framework to guide empirical research. Journal of Applied Developmental Psychology 21(5), 491-511. https://doi.org/10.1016/S0193-3973(00)00051-4
Rous, B. S., & Hallam, R. (2006). Tools for transition in early childhood: A step-by-step guide for agencies, teachers, and families. Paul H. Brookes Co.
Rudasill, K. M., Gallagher, K., & White, J. (2010). Temperamental attention and activity, classroom emotional support, and academic achievement in third grade. Journal of School Psychology, 48(2), 113-134. DOI: https://doi.org/10.1016/j.jsp.2009.11.002
Rudasill, K. M., & Rimm-Kaufman, S. E. (2009). Teacher child relationship quality: The roles of child temperament and teacher-child interactions. Early Childhood Research Quarterly, 24, 107–120. https://doi.org/10.1016/j.ecresq.2008.12.003
Ryan, R. M., & Deci, E. (2016). In K. R. Wentzel, & D. B. Miele (Eds.), Facilitating and hindering motivation, learning, and wellbeing inschools: research and observations from self-determination theory (pp. 96-119). Routledge.
Santamaria, L. J. (2009). Culturally responsive differentiated instruction: Narrowing gaps between best pedagogical practices benefiting all learners. Teachers College Record, 111(1), 214-247. https://doi.org/10.1177/016146810911100105
Schlag, G. (2009). The Relationship between Flexible Reading Groups and Reading Achievement in Elementary School Students. [Doctoral dissertation, Walden University]. Διαθέσιμο στο
https://scholarworks.waldenu.edu/dissertations/654/
Scott-Little, C., & Reid, J. (2010). Aligning the content of early childhood care education. In S. L. Kagan & K. Tarrant (Eds), Transitions for young children: Creating connections across early childhood systems (pp. 109-133). Paul H. Brookes Publishing Co.
Shaunessy-Dedrick, E., Evans, L., Ferron, J. & Lindo, M. (2015). Effects of differentiated reading on elementary students’ reading comprehension and attitudes toward reading, Gifted Child Quarterly, 59(2), 91–107. https://doi.org/10.1177/0016986214568718
Sousa, D. A., & Tomlinson, C. (2011). Differentiation and the brain: how neuroscience supports the learner-friendly classroom. Solution Tree Press.
Spilkova, V. (2001). Professional development of teachers and student teachers through reflection on practice. European Journal of Teacher Education, 24(1), 59- 65. https://doi.org/10.1080/02619760120055899Sroufe, L. A., Egeland, B., Carlson, E. A., & Collins, W. A. (2005). The development of theperson: The Minnesota study of risk and adaptation from birth to adulthood. Guilford.
Tarrant, K., & Kagan, S. (2010). Integrating pedagogy, practice, and policy: A transition agenda. In S. L. Kagan, & K. Tarrant (Eds.), Transitions for young children: Creating connections across early childhood systems (pp. 313-326). Paul H. Brookes Publishing Co.
Thomas, D. R. (2006). A general inductive approach for analyzing qualitative evaluation data. American Journal of Evaluation, 27(2), 237-246. DOI: https://doi.org/ 10.1177/1098214005283748
Tieso, C. (2002). The effects of grouping and curricular practices on intermediate students’ math achievement. National Research Center on the Gifted and Talented, University of Connecticut.
Tobin, R., & Mcinnes, A. (2008). Accommodating differences: Variations in differentiated literacy instruction in Grade 2/3 classrooms. Literacy 42(1), 3-9. https://doi.org/10.1111/j.1467-9345.2008.00470.x
Tobin, R., & Tippett, C. D. (2014). Possibilities and potential barriers: Learning to plan for differentiated instruction in elementary science. International Journal of Science and Mathematics Education, 12, 423-443. https://doi.org/10.1007/s10763-013-9414-z
Tomlinson, C. A. (2003). Fulfilling the promise of the differentiated classroom: Strategies and tools for responsive teaching. ASCD.
Tomlinson, C. A. (2014). The differentiated classroom: Responding to the needs of all learners (2nd ed.). ASCD.
Tomlinson, C. A. (2017). How to differentiate instruction in academically diverse classrooms (3rd ed.). ASCD.
Tomlinson, C. A., Brighton, C., Hertberg, H., Callahan, C., Moon, T., Brimijoin, K., Conover, L., & Reynolds, T. (2003). Differentiating instruction in response to student readiness, interest, and learning profile inacademically diverse classrooms: A review of literature. Journal for the Education of the Gifted, 27(2/3), 119-145.
Tomlinson, C. A., & Imbeau, M. (2010). Leading and managing a differentiated classroom. ASCD.
Tomlinson, C. A., & McTighe, J. (2006). Integrating differentiated instruction and understanding by design: Connecting content and kids. ASCD.
Tomlinson, C. A., & Moon, T. (2013). Assessment and student success in a differentiated classroom. ASCD.
ΥΠΕΠΘ. (2007). Εφαρμογή καινοτόμων παρεμβάσεων στο Ολοήμερο Νηπιαγωγείο. Διεύθυνση Σπουδών Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης
Yeboah, D. A. (2010). Enhancing transition from early childhood phase to primary education: Evidence from the research literature, Early Years 22(1), 51-68. https://doi.org/10.1080/09575140120111517
Ungar, M. (2015). Practitioner review: Diagnosing childhood resilience–a systemicapproach to the diagnosis of adaptation in adverse social and physical ecologies. Journal of Child Psychology and Psychiatry,56(1), 4–17. DOI: https://doi.org/doi:10.1111/jcpp.12306
Urdan, T., & Schoenfelder, E. (2006). Classroom effects on student motivation: Goal structures, social relationshpis, and competence beliefs. Journal of School Psychology, 44, 331–349. DOI: http://dx.doi.org/10.1016/j.jsp.2006.04.003
Valiande, S., & Ioannidou Koutselini, M. (2009, June 25-26). Application and evaluation of differentiation instruction in mixed ability classrooms [Conference paper]. 4th Hellenic Observatory PhD Symposium, LSE. Διαθέσιμο στο https://ucyweb.ucy.ac.cy/release/documents/Publications/English/DifferentiationInstructionInMixedAbilityClassrooms.pdf
VandenBos, G. R. (Ed.). (2013). APA dictionary of clinical psychology. American Psychological Association. https://doi.org/10.1037/13945-000
VanTassel-Baska, J., Xuemei Feng, A., Brown, E., Bracken, B., Stambaugh, T., French, H.et al (2008). A study of differentiated instructional change over 3 years, Gifted Child Quarterly, 52(4), 297–312. https://doi.org/10.1177/0016986208321809
Φιλιππάτου, Δ. (2013). Ο ρόλος της αξιολόγησης στη διαφοροποιημένη διδασκαλία. Στο Σ. Παντελιάδου, & Δ. Φιλιππάτου (Επιμ.), Διαφοροποιημένη διδασκαλία: θεωρητικές προσεγγίσεις και εκπαιδευτικές πρακτικες (σσ. 61-98). Πεδίο.
Χατζηχρήστου, Χ., Πολυχρόνη, Φ., Μπεζεβέγκης, Η., & Μυλωνάς, Κ. (2008). Εργαλείο Ψυχοκοινωνικής Προσαρμογής Παιδιών Προσχολικής και Σχολικής Ηλικίας. ΥΠΕΠΘ
Χατζηχρήστου, Χ. (2011). Σχολική ψυχολογία. Γεώργιος Δάρδανος.
Wiggins, G., & McTighe, J. (2005). Understanding by design (2nd edition). ASCD.