Μελέτη για τους μαθητές που φοίτησαν σε δομές υποστήριξης στη γενική και ειδική εκπαίδευση: ποσοτική μεθοδολογική προσέγγιση


Δημοσιευμένα: May 26, 2023
Λέξεις-κλειδιά:
μαθητές με αναπηρία ή/και ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες παράλληλη στήριξη τμήματα ένταξης ειδικά σχολεία ειδική αγωγή
Βασίλειος Παπαδημητρίου
https://orcid.org/0000-0002-9125-3710
Περίληψη

Η πλειονότητα των μαθητών με αναπηρία ή/και ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες στην Ελλάδα φοιτούν σε γενικά σχολεία. Κάποιοι εξ αυτών υποστηρίζονται εκεί είτε μέσω του μοντέλου της παράλληλης στήριξης είτε στο τμήμα ένταξης, εφόσον υπάρχει, ενώ ένα μικρό αλλά όχι ευκαταφρόνητο ποσοστό μαθητών φοιτά σε ειδικά σχολεία, τα οποία είναι η πλέον διαχωριστική δομή του εκπαιδευτικού συστήματος. Η παρούσα εργασία επεδίωξε να καταγράψει τις τάσεις στους αριθμούς όσων υποστηρίζονταν αφενός μέσω της παράλληλης στήριξης ή των τμημάτων ένταξης στα γενικά σχολεία αφετέρου όσων φοιτούσαν στα ειδικά σχολεία το διάστημα 2010-2021, ώστε να αξιολογηθεί με ποσοτικά δεδομένα η μακροχρόνια εξέλιξη των τριών αυτών μοντέλων ή/και δομών υποστήριξης. Επιπλέον, διερευνήθηκε η υπόθεση αν στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση υποστηρίζονταν περισσότεροι μαθητές σε σύγκριση με τη δευτεροβάθμια. Κάποια από τα συγκεντρωτικά δεδομένα δόθηκαν από το Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων, ενώ τα υπόλοιπα ελήφθησαν από την Ελληνική Στατιστική Αρχή. Τα αποτελέσματα έδειξαν δυναμική ανάπτυξη του μοντέλου της παράλληλης στήριξης και στις δύο βαθμίδες εκπαίδευσης, αφού τα εγκεκριμένα αιτήματα αυξάνονταν κάθε χρόνο. Όσον αφορά στα τμήματα ένταξης, στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση παρατηρήθηκαν διακυμάνσεις, στη δευτεροβάθμια κλιμακωτή αύξηση, εκτός από την τελευταία διετία που υπήρξε ραγδαία πτώση και στις δύο βαθμίδες. Τέλος, στα ειδικά σχολεία αυξήθηκε και στις δύο βαθμίδες ο αριθμός των μαθητών, ενώ στη δευτεροβάθμια ο πληθυσμός τους υπερδιπλασιάστηκε. Η έρευνα καταλήγει στο συμπέρασμα πως η εκπαιδευτική πολιτική που εφαρμόστηκε για τους μαθητές με αναπηρία ή/και ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες το διάστημα 2010-2021 προωθούσε την υπό όρους ένταξή τους στα γενικά σχολεία.

Λεπτομέρειες άρθρου
  • Ενότητα
  • Άρθρα
Λήψεις
Τα δεδομένα λήψης δεν είναι ακόμη διαθέσιμα.
Αναφορές
Βλάχου, Α. Διδασκάλου, Ε., & Παπανάνου, Ι. (2012). Εννοιολογικές προσεγγίσεις της αναπηρίας και οι επιπτώσεις τους στην εκπαίδευση των ατόμων με αναπηρία. Στο Α. Ζώνιου-Σιδέρη, Ε. Ντεροπούλου-Ντέρου & Α. Βλάχου (Επιμ.). Αναπηρία και εκπαιδευτική πολιτική. Κριτική προσέγγιση της ειδικής και ενταξιακής εκπαίδευσης (σ. 65-89). Πεδίο.
Βούγιας, Β. (2021). Παράλληλη Στήριξη: παράθεση στοιχείων 6 ετών-εγκρίσεις-προσλήψεις-η διαδικασία. https://www.especial.gr/parallili-sthri3h-parathesi-stoixeivn-6-etwn-egkriseis-proslipseis-i-diadikasia/
Ευσταθίου, Μ. (2017). Το νόημα και η εφαρμογή της συμπεριληπτικής και ενταξιακής εκπαίδευσης στο ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα. Στο Γ. Αλεξανδράτος, Τ. Αρβανίτη-Παπαδοπούλου & Ι. Γεωργόπουλος (Επιμ.), Πρακτικά 4ου πανελλήνιου συνέδριου πανελλήνιας ένωσης σχολικών συμβούλων: το σχολείο ως οργανισμός και κοινότητα μάθησης (τόμος, Β, σ. 858-871). https://www.pess.gr/synedria/4-synedrio/praktika-sinedriwn.html
Zoniou‐Sideri, A., Deropoulou‐Derou, E., Karagianni, P., & Spandagou, I. (2006). Inclusive discourse in Greece: strong voices, weak policies. International Journal of Inclusive Education, 10(2-3), 279-291. https://doi.org/10.1080/13603110500256046
Zoniou‐Sideri, A., & Vlachou, A. (2006). Greek teachers’ belief systems about disability and inclusive education. International journal of Inclusive Education, 10(4-5), 379-394. https://doi.org/10.1080/13603110500430690
ΚΑΝΕΠ-ΓΣΕΕ (2018). Τα βασικά μεγέθη της εκπαίδευσης 2017-2018. Η ελληνική πρωτοβάθμια & δευτεροβάθμια ειδική αγωγή & εκπαίδευση. Μέρος Β: το εθνικό πλαίσιο αναφοράς (2007-2016). https://www.kanepgsee.gr/wp-content/uploads/2018/11/ETEK_2017-2018_B.pdf
Καραγιάννη, Γ. (2017). Η αναπηρία στην Ελλάδα της κρίσης.Gutenberg
Καραγιάννη, Γ. (2018). Μαρξισμός, αναπηρία και εκπαίδευση. Τετράδια Μαρξισμού, 6, 145-156.
Kefallinou, A., Symeonidou, S., & Meijer, C. J. (2020). Understanding the value of inclusive education and its implementation: a review of the literature. Prospects, 49(3), 135-152. https://doi.org/10.1007/s11125-020-09500-2
Koutsoklenis, A., & Papadimitriou, V. (2021). Special education provision in Greek mainstream classrooms: teachers’ characteristics and recruitment procedures in parallel support. International Journal of Inclusive Education, 1-16. doi:10.1080/13603116.2021.1942565
Κωτούλας, Β., (2016). Η άποψη των εκπαιδευτικών γενικής αγωγής για την αποτελεσματικότητα των πολιτικών συνεκπαίδευσης. Στο Γ. Αλεξανδράτος, A. Τσιβάς & Τ. Αρβανίτη-Παπαδοπούλου (Επιμ.), Πρακτικά 2ου πανελλήνιου συνέδριου πανελλήνιας ένωσης σχολικών συμβούλων: προοπτικές για ένα σύγχρονο & δημοκρατικό σχολείο (τόμος B, σ. 704-714). https://www.pess.gr/synedria/2-synedrio/praktika-sinedriwn.html
Κωτούλας, Β. (2017). Απόψεις εκπαιδευτικών πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης για τους όρους που επηρεάζουν τη συνεκπαίδευση παιδιών με και χωρίς ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες στην πορεία προς το δημοκρατικό σχολείο. Στο Γ. Αλεξανδράτος, Τ. Αρβανίτη-Παπαδοπούλου & Π. Ορφανός (Επιμ.), Πρακτικά 3ου πανελλήνιου συνέδριου πανελλήνιας ένωσης σχολικών συμβούλων: προοπτικές για ένα σύγχρονο & δημοκρατικό σχολείο (τόμος Γ, σ. 175-186). https://www.pess.gr/synedria/3-synedrio/praktika-sinedriwn.html
Mavropalias, T., & Anastasiou, D. (2016). What does the Greek model of parallel support have to say about co-teaching? Teaching and Teacher Education, 60, 224-233. https://doi.org/10.1016/j.tate.2016.08.014
Μουζάκη, Α. (2009). Μαθησιακές δυσκολίες στην ανάγνωση: σύγχρονες προσεγγίσεις πρόληψης και παρέμβασης. Στο Η. Κουρκούτας & J. P. Chartier (Επιμ.), Παιδιά και έφηβοι με ψυχοκοινωνικές και μαθησιακές διαταραχές: στρατηγικές παρέμβασης (σ. 407-428). Τόπος.
Μουταβελής, Α. Γ., (2015). Συγκριτική μελέτη και αξιολόγηση σχετικά με τη δόμηση προγραμμάτων τμήματος ένταξης. Στο Α. Μουταβελής (Επιμ.), 3ο πανελλήνιο συνέδριο ειδικής αγωγής με διεθνή συμμετοχή. Διλήμματα και προοπτικές στην ειδική εκπαίδευση(τ. Α’, σ. 13-27). Εκδόσεις Γρηγόρης
Νόμος 2817 (2000).Εκπαίδευση των ατόμων με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες και άλλες διατάξεις.
Νόμος 3699 (2008).Ειδική αγωγή και εκπαίδευση ατόμων με αναπηρία και ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες.
Νόμος 4368 (2016).Μέτρα για την επιτάχυνση του κυβερνητικού έργου και άλλες διατάξεις.
Νόμος 4823 (2021). Αναβάθμιση του σχολείου, ενδυνάμωση των εκπαιδευτικών και άλλες διατάξεις.
Ντεροπούλου-Ντέρου, Ε. (2012). Αποτίμηση της πορείας των νομοθετικών αλλαγών τριάντα χρόνια μετά την ψήφιση του πρώτου νόμου για την ειδική αγωγή στην Ελλάδα. Στο Α. Ζώνιου-Σιδέρη, Ε. Ντεροπούλου-Ντέρου & Α. Βλάχου (Επιμ.), Αναπηρία και εκπαιδευτική πολιτική. Κριτική προσέγγιση της ειδικής και ενταξιακής εκπαίδευσης (σ. 123-151). Πεδίο.
Nteropoulou-Nterou, E., & Slee, R. (2019). A critical consideration of the changing conditions of schooling for students with disabilities in Greece and the fragility of international in local contexts. International Journal of Inclusive Education, 23(7-8), 891-907. https://doi.org/10.1080/13603116.2019.1623331
Παπαδημητρίου, Α., & Παπαδημητρίου, Β. (2010). Η λειτουργία των τμημάτων ένταξης στην Ελλάδα. Στο Γ. Παπαδάτος, Α.-Σ. Αντωνίου, Α. Μπαστέα & Π. Τρακαδάς (Επιμ.), Πρακτικά του 2ουπανελλήνιου συνέδριου επιστημών εκπαίδευσης(τ. Β’, σ. 206-213). Κισσός.
Παπαδημητρίου, Β., & Κουτσοκλένης, Α. (2020). Αποτίμηση της εξέλιξης της παράλληλης στήριξης την πενταετία 2014-2019 μέσω συγκεντρωτικών δεδομένων. Επιστήμες της Αγωγής, 2, 98-117.
Παπαδημητρίου, Π., & Τζιβινίκου, Σ. (2019). Τμήματα ένταξης στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση: κριτική θεώρηση των διαδικασιών και μέσων αξιολόγησης και παρέμβασης που υιοθετούνται. Στο Γ. Παπαδάτος, Α. Μπαστέα & Γ. Κουμέντος ( Επιμ.), Πρακτικά του 9ου πανελλήνιου συνέδριου επιστημών εκπαίδευσης (τ. Θ’, σ. 565-578). https://doi.org/10.12681/edusc.3156
Παρατηρητήριο Θεμάτων Αναπηρίας Ε.Σ.Α.μεΑ. (2021). 10οδελτίο στατιστικής πληροφόρησης: «στοιχεία για την εκπαίδευση των μαθητών με αναπηρία η/και ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες». https://www.esamea.gr/publications/others/5293-10o-deltio-statistikis-pliroforisis-stoixeia-gia-tin-ekpaideysi-ton-mathiton-me-anapiria-i-kai-eidikes-ekpaideytikes-anagkes
Papadimitriou, V., & Koutsoklenis, A. (2021). The extent of late hiring in special education: a report on the Greek institution of parallel support. International Journal of Disability, Development and Education, 1-11.https://doi.org/10.1080/1034912X.2021.2010670
Shevlin, M., & Banks, J. (2021). Inclusion at a crossroads: dismantling Ireland’s system of special education. Education Sciences, 11(4), 161-171. https://doi.org/10.3390/educsci11040161
Slee, R. (2020). Η ενταξιακή εκπαίδευση δεν είναι νεκρή, αλλά μυρίζει περίεργα (Α. Κουτσοκλένης, Επιμ., Α. Κοσυφολόγου, Μτφρ.). Gutenberg.
Συμεωνίδου, Σ. & Φτιάκα, Ε. (2012). Εκπαίδευση για την ένταξη: από την έρευνα στην πράξη. Πεδίο.
Symeonidou, S., & Phtiaka, H. (2014). ‘My colleagues wear blinkers... If they were trained, they would understand better’. Reflections on teacher education on inclusion in Cyprus. Journal of Research in Special Educational Needs, 14(2), 110-119. https://doi.org/10.1111/j.1471-3802.2012.01234.x
Tomlinson, C. A. (2010). Διαφοροποίηση της εργασίας στην αίθουσα διδασκαλίας. Ανταπόκριση στις ανάγκες όλων των μαθητών (Χ. Θεοφιλίδης & Δ. Μαρτίδου – Φορσιέ, Μτφρ.). Γρηγόρης.
Tsakalou, D., Hamilton, L., & Brown, J. (2020). Institutional narratives and the struggle for inclusive communities in the Greek context. International Journal of Inclusive Education, 24(4), 395-413. https://doi.org/10.1080/13603116.2018.1464605
Vlachou, A. (2006). Role of special/support teachers in Greek primary schools: a counterproductive effect of ‘inclusion’ practices. International Journal of Inclusive Education, 10(1), 39-58. https://doi.org/10.1080/13603110500221586
Waddington, E. M., & Reed, P. (2017). Comparison of the effects of mainstream and special school on national curriculum outcomes in children with autism spectrum disorder: an archive‐based analysis. Journal of Research in Special Educational Needs, 17(2), 132-142. https://doi.org/10.1111/1471-3802.12368
Τα περισσότερο διαβασμένα άρθρα του ίδιου συγγραφέα(s)