The involvement of secondary school teachers in environmental education programs and its two-way relationship to the formation of their professional identity

PDF (ελληνικά)
Published: Jul 28, 2020
DOI: https://doi.org/10.12681/ppej.22115
Γιώργος Τσιώλης
Πανεπιστήμιο Κρήτης
https://orcid.org/0000-0003-1733-1466
Μαρία Λατζουράκη
Πανεπιστήμιο Κρήτης
https://orcid.org/0000-0002-1069-2771
Abstract

Η περιβαλλοντική εκπαίδευση (Π.Ε.) έχει εισαχθεί στο ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα από το 1991. Λειτουργεί με τη πραγματοποίηση προγραμμάτων στα οποία η συμμετοχή τόσο των μαθητών όσο και των εκπαιδευτικών είναι εθελοντική. Στο παρόν άρθρο παρουσιάζονται τα ευρήματα ποιοτικής έρευνας, η οποία μελέτησε τις ιδιαίτερες λογικές που κινητοποιούν εκπαιδευτικούς της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης για να συμμετάσχουν σε προγράμματα Π. Ε. Σε αντίθεση με έρευνες ανίχνευσης κινήτρων, που εστιάζουν κάθε φορά σε συγκεκριμένους μεμονωμένους παράγοντες, οι οποίοι εμφανίζονται να ωθούν το άτομο για την ανάληψη της μιας ή της άλλης δράσης, στην παρούσα έρευνα υιοθετήθηκε μια ολιστική προσέγγιση της κινητοποίησης προς δράση (της ανάληψης πρωτοβουλίας στο πλαίσιο περιβαλλοντικών προγραμμάτων), η οποία θέτει στο επίκεντρο την προβληματική της ταυτότητας. Για τις ανάγκες της έρευνας διενεργήθηκαν 14 ημι-δομημένες συνεντεύξεις με εκπαιδευτικούς, οι οποίοι υπηρετούν σε τέσσερα σχολεία της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης νομού της Κρήτης και έχουν οργανώσει προγράμματα Π.Ε. Από τη (θεματική) ανάλυση του υλικού προέκυψε μια τυπολογία διαφορετικών λογικών συμμετοχής των εκπαιδευτικών στα προγράμματα αυτά. Η διαφοροποίηση των λογικών αυτών εδράζεται στους διαφορετικούς τρόπους εγκιβωτισμού τους στο πλαίσιο των διαμορφούμενων επαγγελματικών ταυτοτήτων. Η έρευνα κατέδειξε, επίσης, ότι η σχέση μεταξύ της διαδικασίας διαμόρφωσης της επαγγελματικής ταυτότητας των εκπαιδευτικών και της συμμετοχής τους σε προγράμματα Π.Ε. είναι αμφίδρομη. 

Article Details
  • Section
  • Articles
Creative Commons License

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.

Authors who publish with this journal agree to the following terms:

  1. Authors retain copyright and grant the journal right of first publication with the work simultaneously licensed under a Creative Commons Attribution Non-Commercial License that allows others to share the work with an acknowledgement of the work's authorship and initial publication in this journal.
  2. Authors are able to enter into separate, additional contractual arrangements for the non-exclusive distribution of the journal's published version of the work (e.g. post it to an institutional repository or publish it in a book), with an acknowledgement of its initial publication in this journal.
  3. Authors are permitted and encouraged to post their work online (preferably in institutional repositories or on their website) prior to and during the submission process, as it can lead to productive exchanges, as well as earlier and greater citation of published work (See The Effect of Open Access).
Downloads
Download data is not yet available.
Author Biographies
Γιώργος Τσιώλης, Πανεπιστήμιο Κρήτης

Τμήμα Κοινωνιολογίας

Αναπληρωτής Καθηγητής

Μαρία Λατζουράκη, Πανεπιστήμιο Κρήτης

MSc, Τμήμα Κοινωνιολογίας, Πανεπιστήμιο Κρήτης

References
Bakhtin, M. (1981). The Dialogic Imagination: Four Essays. Austin: University of Texas Press.
Bakhtin, M. (1986). Speech Genres and Other Late Essays. Austin: University of Texas Press.
Beck, U. (1995). Eigenes Leben. Skizzen zu einer biographischen Gesellschaftsanalyse. In U. Beck, W. Vossenkuhl, & U. E. Ziegler (Eds.): Eigenes Leben. Ausflüge in die unbekannte Gesellschaft, in der wir leben. Mit Photos von Timm Rautent, (pp. 9-15). München: Verlag: C.H. Beck.
Beijaard, D., Meijer, P. C., & Verloop, N. (2004). Reconsidering research on teachers' professional identity. Teaching and Teacher Education, 20 (2), 107–128. DOI: 10.1016/j.tate.2003.07.001
Brinkmann, S. (2013). Qualitative Interviewing. Understanding Qualitative Research. Oxford, New York: Oxford University Press.
Braun, V., & Clarke, V. (2012). Thematic analysis. In H. Cooper, (Ed.), APA Handbook of Research Methods in Psychology (pp. 51-77). Washington, DC: American Psychological Association.
Brown, A. D. (2015). Identities and Identity Work in Organizations. International Journal of Management Reviews, 17, 20–40. DOI: 10.1111/ijmr.12035
Bruner, J. (1990). Acts of Meaning, MA: Harvard University Press.
Bryman, A. (2017). Μέθοδοι Κοινωνικής Έρευνας. (Επιστ. επιμ. Α. Αϊδίνης, Μτφρ. Π. Σακελλαρίου). Αθήνα: Gutenberg
Bukor, E. (2015). Exploring Teacher Identity from a Holistic Perspective: Reconstructing and Reconnecting Personal and Professional Selves. Teachers and Teaching 21 (3), 305–327. DOI: 10.1080/13540602.2014.953818
Coldron, J., & Smith, R. (1999). Active location in teachers’ construction of their professional identities. Journal of Curriculum Studies, 31(6), 711–726. DOI: 10.1080/002202799182954
Cooley, C. H. (1902). Human Nature and the Social Order, New York: Charles Scribner's Sons, [revised edn 1922].
Day, C. (1999). Developing teachers, the challenge of lifelong learning. London, Philadelphia: Falmer Press.
Day, C., Kington, A. Stobart, G. & Sammons P. (2006). The Personal and Professional Selves of Teachers: Stable and Unstable Identities. British Educational Research Journal 34 (4), 601–616. DOI: 10.1080/01411920600775316
Erikson E. (1959). Identity and the Life Cycle, New York: International Universities Press.
Flick, U. (2017). Εισαγωγή στην ποιοτική έρευνα. (Επιστ. επιμ. Ν. Ναγόπουλος, Μτφρ. Ν. Ζιώγας). Αθήνα: Προπομπός.
Gee, J.P. (2000 – 2001). Identity as an analytic lens for research in education. Review of Research in Education, 25, 99-125. DOI: 10.1.1.462.2577&rep=rep1&type=pdf
Giddens, A. (1991). Modernity of Self-Identity: Self and Society in the Late Modern Age. Cambridge: Polity Press.
Goffman, E. (1959). The Presentation of Self in Everyday Life. University of Edinburgh. Social Sciences Research Centre.
Hwang S. (2011). Narrative Inquiry for Science Education: Teachers’ repertoire‐making in the case of environmental curriculum. International Journal of Science Education, 33(6), 797-816, DOI:10.1080/09500693.2010.481800
Καρατσινίδου, Χ. (2007). Η Λογοτεχνία και η Τέχνη στο Φως της Διαλογικότητας. Στο Μ. Πουρκός, (Επίμ.) Λογοτεχνία, Διαλογικότητα, Ψυχολογία. Κριτικές Προσεγγίσεις (Σελ. 89-105) Αθήνα: Ατραπός.
Kelchtermans, G., & Vandenberghe, R. (1994). Teachers’ professional development: A biographical perspective. Journal of curriculum studies, 26, 45 - 62. DOI:10.1080/0022027940260103
Kerby, A. (1991). Narrative and the self. Bloomington: Indiana University Press.
Κυμιωνής, Γ. (2007). Η περιβαλλοντική εκπαίδευση ως προαιρετική δραστηριότητα στα σχολεία. Προσανατολισμοί και προοπτικές. Διδακτορική Διατριβή. Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης. Πανεπιστήμιο Κρήτης.
Lasky, S. (2005). A sociocultural approach to understanding teacher identity, agency and professional vulnerability in a context of secondary school reform. Teaching and Teacher Education, 21 (8), 899-916. DOI:10.1016/j.tate.2005.06.003
Λιαράκου, Γ. & Φλογαΐτη, Ε. (2007). Από την Περιβαλλοντική Εκπαίδευση στην Εκπαίδευση για την Αειφόρο Ανάπτυξη, Προβληματισμοί, Τάσεις και Προτάσεις. Αθήνα: Νήσος.
Mason, J. (2011). Η διεξαγωγή της ποιοτικής έρευνας. (Επιστ. επιμ. Ν. Κυριαζή, Μτφρ. Ε. Δημητριάδου). Αθήνα: Πεδίο.
Mead, G. H. (1934). Mind, Self and Society, Chicago: University of Chicago Press.
Mishler, E. (1999). Storylines: Craft Artists’ Narratives of Identity. Massachusetts: Harvard University Press.
Πουρκός, Μ. (2007). Η Αφήγηση στην Ψυχολογία: Προς μια Διαλογική Προσέγγιση. Στο Μ. Πουρκός, (Επίμ.) Λογοτεχνία, Διαλογικότητα, Ψυχολογία. Κριτικές Προσεγγίσεις (Σελ. 145-198) Αθήνα: Ατραπός.
Robson, C. (2010). Η Έρευνα του Πραγματικού Κόσμου (Επιστ. επιμ. Κ. Μιχαλοπούλου, Μτφρ. Β. Νταλάκου & Κ. Βασιλικού). Αθήνα: Gutenberg.
Sachs, J. (2005). Teacher education and the development of professional identity: Learning to be a teacher. In P. M. Denicolo, & M. Kompf (Eds.), Connecting Policy and Practice: Challenges for Teaching and Learning in Schools and Universities (pp. 5-21). London: Routledge, Taylor and Francis Group. https://doi.org/10.4324/9780203012529
Seidman, I. (2006). Interviewing as Qualitative Research. A Guide for Researchers in Education and Social Sciences. (3η έκδοση). New York & London: Teacher College Press.
Smith, B., & Sparkes, A. C. (2008). Contrasting perspectives on narrating selves and identities: An invitation to dialogue. Qualitative Research, 8 (1), 5–35. DOI:10.1177/1468794107085221
Somers, M.R. (1994). The narrative Construction of Identity: A Relational and Network Approach. Theory and Society, 23, 635-649. DOI:10.1007/BF00992905
Swennen, J. M. H., Jones, K., & Volman, M. L. L. (2010). Teacher educators: their identities, sub-identities and implications for professional development. Professional Development in Education, 36 (1&2), 131-148.
https://doi.org/10.1080/19415250903457893
Τσιώλης, Γ. (2006). Ιστορίες Ζωής και Βιογραφικές Αφηγήσεις: Η Βιογραφική Προσέγγιση στην Κοινωνιολογική Ποιοτική Έρευνα. Αθήνα: Κριτική.
Τσιώλης, Γ. (2014). Μέθοδοι και τεχνικές ανάλυσης στην ποιοτική κοινωνική έρευνα. Αθήνα: Κριτική.
Τσιώλης Γ. (2018). Η θεματική ανάλυση ποιοτικών δεδομένων. Στο Ζαϊμάκης, Γ. (Επιμ.) Ερευνητικές διαδρομές στις Κοινωνικές Επιστήμες. Θεωρητικές – Μεθοδολογικές Συμβολές και Μελέτες Περίπτωσης. (Σελ. 97-125). Πανεπιστήμιο Κρήτης. Εργαστήριο Κοινωνικής Ανάλυσης και Εφαρμοσμένης Κοινωνικής έρευνας. Ρέθυμνο.
Φρυδάκη, Ε. (2015). Η επαγγελματική ταυτότητα του εκπαιδευτικού και το μέλλον της διδασκαλίας. Αθήνα: Κριτική.
Watson, T. J. (2008). Managing Identity: Identity Work, Personal Predicaments and Structural Circumstances. Organization, 15, 121-143. DOI:10.1177/1350508407084488