Εθνο-πολιτισμική προέλευση και εκφοβισμός/θυματοποίηση σε έφηβους μαθητές

PDF (ελληνικά)
Pubblicato: Nov 20, 2018
DOI: https://doi.org/10.12681/ppej.18376
Evaggelos Alexopoulos
Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης
Konstantinos M Kokkinos
Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης
https://orcid.org/0000-0002-8303-3769
Abstract

Σκοπός της παρούσας μελέτης ήταν να διερευνήσει το κατά πόσο συνδέεται η εθνο-πολιτισμική προέλευση με τα φαινόμενα του εκφοβισμού και της θυματοποίησης σε έφηβους μαθητές. Ειδικότερα, η έρευνα εξέτασε το πώς το φύλο, η εθνο-πολιτισμική προέλευση των συμμετεχόντων και η εθνο-πολιτισμική σύνθεση των σχολείων σχετίζονται με τον εκφοβισμό και τη θυματοποίηση λόγω-εθνο πολιτισμικής προέλευσης, με τις επιμέρους μορφές τους, καθώς και με την κατανομή των ρόλων των συμμετεχόντων στα φαινόμενα αυτά. Εκατό εξήντα τρεις (163) μαθητές από 5 εθνο-πολιτισμικές ομάδες, οι
οποίοι φοιτούσαν σε 2 γυμνάσια του νομού Ροδόπης, ένα υψηλής εθνο-πολιτισμικής ετερότητας και ένα χαμηλής, συμπλήρωσαν ένα ερωτηματολόγιο αυτο-αναφοράς. Τα αποτελέσματα έδειξαν πως τα αγόρια-μέλη της κυρίαρχης εθνο-πολιτισμικής ομάδας παρουσίασαν υψηλότερες συνολικές βαθμολογίες στον εκφοβισμό και στη θυματοποίηση σε σχέση με τα κορίτσια της ίδιας ομάδας. Επίσης, οι χριστιανοί μαθητές ελληνικής εθνοπολιτισμικής προέλευσης σημείωσαν τη χαμηλότερη βαθμολογία σχετικά με τη θυματοποίηση, ενώ οι μουσουλμάνοι τουρκικής εθνο-πολιτισμικής προέλευσης την υψηλότερη. Μεταξύ των 2 σχολείων, στο σχολείο με τη μεγαλύτερη εθνο-πολιτισμική
ετερότητα σημειώθηκε υψηλότερη βαθμολογία στον εκφοβισμό και στη θυματοποίηση λόγω εθνο-πολιτισμικής προέλευσης. Αναφορικά με τις επιμέρους μορφές των φαινομένων, οι μαθητές σημείωσαν υψηλή βαθμολογία στη λεκτική και στην έμμεση/κοινωνική μορφή των φαινομένων, με τα αγόρια να εμφανίζουν υψηλότερες βαθμολογίες και στις 3 μορφές του εκφοβισμού. Επίσης, στο σχολείο με τη μεγαλύτερη
εθνο-πολιτισμική ετερότητα σημειώθηκε υψηλότερη βαθμολογία σε όλες τις μορφές των φαινομένων. Ως προς τους ρόλους των συμμετεχόντων, στον ρόλο του θύματος τα αγόρια εκπροσωπούνται χαμηλότερα, ενώ στον ρόλο του θύτη-θύματος υψηλότερα εκπροσωπούνται τα κορίτσια. Οι χριστιανοί μαθητές ελληνικής εθνο-πολιτισμικής προέλευσης παρουσίασαν τη μεγαλύτερη εκπροσώπηση στον ρόλο του θύτη, οι
μουσουλμάνοι μαθητές τουρκικής εθνο-πολιτισμικής προέλευσης στον ρόλο των θυτώνθυμάτων και οι μουσουλμάνοι πομακικής, ρομανή και απροσδιόριστης εθνοπολιτισμικής προέλευσης στον ρόλο των θυμάτων. Τα ευρήματα συζητούνται ως προς τις παιδαγωγικές τους εφαρμογές.

Article Details
  • Sezione
  • Άρθρα
Creative Commons License

Questo lavoro è fornito con la licenza Creative Commons Attribuzione - Non commerciale - Condividi allo stesso modo 4.0 Internazionale.

Οι συγγραφείς των άρθρων που δημοσιεύονται στο ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗ & ΣΧΟΛΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ διατηρούν τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας επί των άρθρων τους, δίνοντας στο περιοδικό το δικαίωμα της πρώτης δημοσίευσης. Άρθρα που δημοσιεύονται στο ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗ & ΣΧΟΛΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ διατίθενται με άδεια Creative Commons 3.0 και σύμφωνα με την άδεια μπορούν να χρησιμοποιούνται ελεύθερα, με αναφορά στο/στη συγγραφέα και στην πρώτη δημοσίευση για μη κερδοσκοπικούς σκοπούς και με δικαίωμα τροποποίησης μόνον με παρόμοια διανομή (αν αναμείξετε, τροποποιήσετε, ή δημιουργήσετε πάνω στο υλικό, πρέπει να διανείμετε τις δικές σας συνεισφορές υπό την ίδια άδεια όπως και το πρωτότυπο). To Εργαστήριο Παιδαγωγικών Ερευνών και Εφαρμογών του Παιδαγωγικού Τμήματος Προσχολικής Εκπαίδευσης του Πανεπιστημίου Κρήτης και το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης διατηρούν το δικαίωμα να δημοσιεύουν, να αναπαραγάγουν, να παρουσιάζουν στο κοινό, να διανέμουν και χρησιμοποιούν άρθρα που δημοσιεύονται στο ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗ & ΣΧΟΛΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ σε οποιοδήποτε μέσο και μορφή είτε μεμονωμένα είτε ως μέρη συλλογικών  έργων, για όλο το χρόνο διάρκειας προστασίας της πνευματικής ιδιοκτησίας και για όλες τις χώρες του κόσμου. Αυτό περιλαμβάνει ενδεικτικά και όχι αποκλειστικά, το δικαίωμα δημοσίευσης των άρθρων σε τεύχη του περιοδικού ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗ & ΣΧΟΛΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ, αναπαραγωγής και διανομής μεμονωμένων αντιγράφων των άρθρων, αναπαραγωγής ολόκληρων των άρθρων σε άλλη έκδοση του Εργαστηρίου Παιδαγωγικών Ερευνών και Εφαρμογών του Παιδαγωγικού Τμήματος Προσχολικής Εκπαίδευσης του Πανεπιστημίου Κρήτης και του Εθνικού Κέντρου Τεκμηρίωσης και αναπαραγωγής και διανομής των άρθρων ή περίληψης αυτών με χρήση πληροφορικού συστήματος αποθετηρίου.

Downloads
I dati di download non sono ancora disponibili.
Riferimenti bibliografici
Agirdag, O., Demanet, J., Houtte, M., & Avermaet, P. (2010). Ethnic school composition and peer victimization: A focus on the interethnic school climate. International Journal of Intercultural Relations, 35, 465-473.
Allport, G. (1954). The Nature of Prejudice. Reading, MA: Addison-Wesley.
Andreou, E., & Bonoti, F. (2010). Children’s bullying experiences expressed through drawings and self-reports. School Psychology International, 31, 164-177.
Berry, J., Phinney, J., Sam, D., Vedder, P. (2006). Immigrant Youth: Acculturation, Identity, and Adaptation. Applied Psychology: An International Review, 55, 303-332.
Blalock, H. M. (1967). Toward a theory of minority-group relations. New York: Wiley.
Elliot, M. (1998). Bullying: Wise guides. London: Hodde Children’s Book.
Eslea, M., & Muhtar, K. (2000). Bullying and racism among Asian schoolchildren in Britain. Educational Research, 42, 207-217.
Fanti, K. A., Frick, P. J., & Georgiou, S. (2009). Linking callous-unemotional traits to instrumental and noninstrumental forms of aggression. Journal of Psychopathology and Behavioral Assessment, 31, 285–298.
Fandrem, H., Strohmeier, D., & Ronald, E. (2009). Adolescents in Norway: The Role of Proactive and Reactive Bullying and Victimization Among Native and Immigrant Aggressiveness. Journal of Early Adolescence, 29, 898-923.
Fanti, K., Demetriou, A., Hawa, V. (2012). A longitudinal study of cyberbullying: Examining risk and protective factors. European Journal of Developmental Psychology, 9, 168-181.
Felix, E., & You, S. (2011). Peer victimization within the ethnic context. Journal of Community Psychology, 39, 860–875.
Graham, S. (2006). Peer victimization in school: Exploring the ethnic context. Current Directions in Psychological Science, 15, 317–321.
Graham, S., & Junoven J. (2002). Ethnicity, Peer Harassment, and Adjustment in Middle School: An Exploratory Study. Journal of Early Adolescence, 22, 173-199.
Hanish, L., & Guerra N. (2000). The Roles of Ethnicity and School Context in Predicting Children’s Victimization by Peers. American Journal of Community Psychology, 28, 201- 223.
Hoglund, W., & Hosan, N. (2012). The Context of Ethnicity: Peer Victimization and Adjustment Problems in Early Adolescence. Journal of Early Adolescence, 33, 585–609.
Harris, S. & Petrie, G. (2004). A study of bullying in the middle school. NASSP Bulletin, 86, 42-53.
Juvonen, J., Nishina, A., & Graham, S. (2006). Ethnic diversity and perceptions of safety in urban middle schools. Psychological Science, 17, 393–400.
Κόκκινος, K., & Καραγιάννη, Κ. (2017). Εκφοβισμός και Θυματοποίηση: Ανασκόπηση Ερευνητικών Ευρημάτων από τον Ελληνικό Χώρο. Προσχολική & Σχολική Εκπαίδευση, 5, 1, 2-45.
Larochette, A., Murphy, A., & Craig, W. (2010). Racial Bullying and Victimization in Canadian School-Aged Children: Individual and School Level Effects. School Psychology International, 31, 389–408.
Μαυρομμάτης, Γ. (2008). Εθνικισμός και ιστορία εκπαιδευτικής πολιτικής: η εκπαίδευση των Θρακιωτών μουσουλμάνων μειονοτικών 1945-1975 (Αδημοσίευτη Διδακτορική Διατριβή). Πάντειο Πανεπιστήμιο/Τ. Π. Ε. Ι., Αθήνα.
Νικολάου, Γ. (2011). Ένταξη & εκπαίδευση των αλλοδαπών μαθητών στο Δημοτικό Σχολείο. Από την «ομοιογένεια» στην πολυπολιτισμικότητα. Αθήνα: Πεδίο.
Νικολάου, Γ. (2013). Σχολικός εκφοβισμός και εθνο-πολιτισμική ετερότητα. Στο: Η. Κουρκούτας & Θ. Θάνος (Επιμ.), Σχολική βία και παραβατικότητα (σελ. 51-70). Αθήνα:Τόπος.
Pettigrew, T. F., Tropp, L. R. (2006). A meta-analytic test of intergroup contact theory and research. International Journal of Intercultural Relations, 32, 187-199.
Quillian, L. (1995). Prejudice as a response to perceived group threat: population composition and anti-immigrant and racial prejudice in Europe. American Sociological Review, 60, 586-611.
Rigby, K. (2002). New Perspectives on Bullying. London: Jessica Kingsley.
Σακκά, ∆., & Μάρκος, Α. (2013). Από την πλευρά των εφήβων: Η βία και η επιθετικότητα στο σχολείο σε σχέση µε την εθνο-πολιτισμική προέλευση και το φύλο. Στο: Β. ∆εληγιάννη- Κουϊµτζή, Ε. Γωνίδα, Ε. Φίγγου, Α. Μπάκα, & ∆. Μωραϊτου (Επιµ.), Επιστημονική Επετηρίδα της Φιλοσοφική Σχολής, Τμήμα Ψυχολογίας τομ.1 (σελ. 127-162). Θεσσαλονίκη: Υπηρεσία ∆ηµοσιευµάτων Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης.
Σακκά, Δ., Ψάλτη, Α., & Κωνσταντίνου, Κ. (2007). Το φαινόμενο του εκφοβισμού στα σχολεία της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης: Η επίδραση φύλου και εθνο-πολιτισμικής προέλευσης. Ψυχολογία, 14, 4, 329-345.
Salmivalli, C. (2001). Feeling good about oneself, being bad to others? Remarks on self-esteem, hostility, and aggressive behavior. Aggression and Violent Behavior, 6, 375–393.
Sapouna, M. (2008). Bullying in Greek Primary and Secondary Schools. School Psychology International, 29, 199–213.
Scheepers, P., Gijsberts, M., Coenders, M., (2002). Ethnic Exclusionism in European Countries. Public Opposition to Civil Rights for Legal Migrants as a Response to Perceived Ethnic Threat. European Sociological Review, 18, 17-34.
Smith, P. K., Cowie, H., Olafsson, R. F. & Liefooghe, A. P. D. (2002). Definitions of bullying: A comparison of terms used, and age and gender differences, in a fourteen-country international comparison. Child Development, 73, 1119-1133.
Solberg, M., & Olweus, D. (2003). Prevalence Estimation of School Bullying With the Olweus Bully/Victim Questionnaire, Aggressive Behavior, 29, 239-268.
Spriggs, A. L., Iannotti, R. J., Nansel, T. R., Haynie, D. L. (2007). Adolescent Bullying Involvement and Perceived Family, Peer and School Relations: Commonalities and Differences Across Race/Ethnicity, Journal of Adolescent Health 41, 283– 93.
Strohmeier, D., & Spiel, C. (2003). Immigrant Children in Austria: Aggressive Behavior and Friendship Patterns in Multicultural School Classes. Journal of Applied School Psychology, 19, 99-116.
Tajfel, H. (1978). Differentiation between social groups, London: Academic Press.
Tolsma, J., Deurzen, I., Stark, T., & Veenstra, R. (2013). Who is bullying whom in ethnically diverse primary schools? Exploring links between bullying, ethnicity, and ethnic diversity in Dutch primary schools. Social Networks, 35, 51-61.
Varjas, K., Meyers, J., & Hunt, H. (2006). Student Survey of Bullying Behavior -Revised 2 (SSBB-R2). Atlanta, Georgia: Georgia State University, Center for Research on School Safety, School Climate and Classroom Management.
Verkuyten, M., & Thijs, J. (2002). Racist victimization among children in The Netherlands: the effect of ethnic group and school. Ethnic and Racial Studies, 25, 310–331.
Verkuyten, M., & Thijs, J. (2006). Ethnic discrimination and global self-worth in early adolescents: The mediating role ethnic self-esteem. International Journal of Behavioral Development, 30, 107-116.
Vermeij, L., van Duijn, M. A. J., & Baerveldt, C. (2009). Ethnic segregation in context: Social discrimination among native Dutch pupils and their ethnic minority classmates, Social Networks, 31, 230-239.
Vervoort, M., Scholte, R., & Overbeek, G. (2008). Bullying and Victimization Among Adolescents: The Role of Ethnicity and Ethnic Composition of School Class. Journal Youth Adolescence, 39, 1–11.
Vitoroulis, I., & Vaillancourt, T. (2014). Meta-Analytic Results of Ethnic Group Differences in Peer Victimization. Aggressive Behavior, 41, 149–170.
Wagner, U., Van Dick, R., Pettigrew, T., & Christ, O. (2003). Ethnic Prejudice in East and West Germany: The Explanatory Power of Intergroup Contact. Group Processes & Intergroup Relations, 6, 22-36.
Puoi leggere altri articoli dello stesso autore/i