Ανιχνεύοντας τις ενδείξεις δημιουργικότητας των παιδιών του νηπιαγωγείου στο πλαίσιο της Προσχολικής Εκπαίδευσης για την Αειφορία

PDF (ελληνικά)
Publicado: Jun 10, 2021
DOI: https://doi.org/10.12681/ees.25542
Μαριάνθη Καλαφάτη
Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, Τμήμα Εκπαίδευσης και Αγωγής στην Προσχολική Ηλικία
Resumen

Η δημιουργικότητα αναγνωρίζεται διεθνώς ως μια ικανότητα-κλειδί την οποία χρειάζεται να αναπτύξει ο άνθρωπος, ώστε να ανταποκρίνεται στις προκλήσεις του σύγχρονου κόσμου. Ωστόσο, η σχέση της έννοιας με την εκπαίδευση παραμένει ένα πεδίο αρκετά ασαφές, με λιγοστά εμπειρικά δεδομένα που να τεκμηριώνουν πώς εκδηλώνεται, πώς νοηματοδοτείται και πώς αποτιμάται στο εκπαιδευτικό πλαίσιο. Επιπλέον, ελάχιστες ερευνητικές αναφορές μελετούν ειδικά τη σχέση της δημιουργικότητας και της δημιουργικής σκέψης των μαθητών με την Περιβαλλοντική Εκπαίδευση /Εκπαίδευση για την Αειφόρο Ανάπτυξη. Η παρούσα εργασία βασίζεται σε μια έρευνα-δράση διάρκειας ενός σχολικού έτους, η οποία πραγματοποιήθηκε από την εκπαιδευτικό μιας τάξης νηπιαγωγείου της Αττικής και εξέτασε τη δημιουργικότητα των μαθητών στο πλαίσιο της Προσχολικής Εκπαίδευσης για την Αειφορία. Ειδικότερα, εστιάζει στις ενδείξεις της δημιουργικής σκέψης των παιδιών, οι οποίες εκδηλώθηκαν κατά τη διάρκεια διεξαγωγής μιας εκπαιδευτικής παρέμβασης με όχημα την τέχνη, με σκοπό την προσέγγιση ενός περιβαλλοντικού ζητήματος.

Article Details
  • Sección
  • Articles
Creative Commons License

Esta obra está bajo una licencia internacional Creative Commons Atribución-NoComercial-CompartirIgual 4.0.

Οι συγγραφείς διατηρούν τα πνευματικά δικαιώματα και παρέχουν στο περιοδικό το δικαίωμα της πρώτης δημοσίευσης μαζί με την αδειοδότηση της εργασίας με CC-BY-NC-SA, που επιτρέπει σε άλλους να μοιράζονται αυτή την εργασία με αναγνώριση του συγγραφικού δικαιώματος και την αρχική δημοσίευση σε αυτό το περιοδικό.
Descargas
Los datos de descargas todavía no están disponibles.
Citas
Adler, E. S. & Clark, R. (2018). ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΕΡΕΥΝΑ, Μια ξενάγηση στις μεθόδους και στις τεχνικές (5η Έκδοση), (επιστ.επιμ. Γ. Τσίρμπας, μτφρ. Α. Χράπαλος). Θεσσαλονίκη: Εκδόσεις Τζιόλα.
Babbie, E. (2018). Εισαγωγή στην κοινωνική έρευνα (2η έκδοση), (επιμ. Ι. Κατερέλος, Σ. Χατζηφωτίου, μτφρ. Α. Μήλιος, Π. Παπαδοπούλου, Γ. Βογιατζής). Αθήνα: Εκδόσεις Κριτική.
Bowers, C. A. (1995). Educating for an ecologically sustainable culture: rethinking moral education, creativity, intelligence, and other modern orthodoxies. Albany, N.Y.: State University of New York Press.
Beghetto, R. A., Kaufman, J. C. & Baer, J. (2015). Teaching for Creativity in the Common Core Classroom. New York: Teachers College Press.
Burnard, P. (2011). Constructing assessment for creative learning. In J. Sefton-Green, P. Thomson, K. Jones & L. Bresler (Eds.). The Routledge International Handbook of Creative Learning (pp.140-149). Oxon: Routledge.
Burnard, P., Craft, A., Cremin, T. with Duffy, B., Hanson, R., Keene, J., Haynes, L., Burns, D. (2006). Documenting “possibility thinking”: a journey of collaborative enquiry. International Journal of Early Years Education, 14(3), 243-262. https://doi.org/10.1080/09669760600880001.
Carr, W. & Kemmis, S., (1986). Becoming Critical: Education, Knowledge and Action Research. New York: Taylor & Francis.
Chappell, K., Craft, A., Burnard, P., Cremin, T. (2008). Question-posing and question-responding: the heart of ‘Possibility Thinking’ in the early years. Early Years, 28(3), 267-286. https://doi.org/10.1080/09575140802224477.
Cheng, V. M. Y. (2019). Developing individual creativity for environmental sustainability: Using an everyday theme in higher education. Thinking Skills and Creativity, 33. https://doi.org/10.1016/j.tsc.2019.05.001
Cohen, L., Manion, L. & Morrison, K. (2008). Μεθοδολογία εκπαιδευτικής έρευνας. Νέα συμπληρωμένη και αναθεωρημένη έκδοση (μτφρ. Σ. Κυρανάκης, Μ. Μαυράκη, Χ. Μητσοπούλου, Π. Μπιθάρα, Μ. Φιλοπούλου). Αθήνα: Μεταίχμιο.
Craft, A. (2001a). Little c Creativity. In A. Craft, B., Jeffrey & M. Leibling (Eds.). Creativity in Education (pp.45-61). London: Continuum.
Craft, A. (2001b). An analysis of research and literature on CREATIVITY IN EDUCATION. Report prepared for the Qualifications and Curriculum Authority. Retrieved September 2018, from https://www.researchgate.net/publication/237469169_Report_prepared_for_the_Qualifications_and_Curriculum_Authority.
Craft, A. (2002). Creativity and Early Years Education: A lifewide foundation. London, New York: Continuum.
Craft, A. (2003). Creative Thinking in the Early Years of Education. Early Years, 23(2), 143-154. https://doi.org/10.1080/09575140303105.
Craft, A. (2005). Creativity in Schools: Tensions and Dilemmas. Oxon: Routledge.
Craft, A. (2007a). Creativity and Possibility in the Early Years. 1-9, Retrieved August 2012, from http://www.tactyc.org.uk/pdfs/Reflection-craft.pdf.
Craft, A. (2007b). Possibility thinking in the early years and primary classroom. In A. G. Tan (Ed.). Creativity: A handbook for teachers (pp.231-250). Singapore: World Scientific.
Craft, A. (2008). Beyond Current Horizons: Creativity in the school. Beyond Current Horizons, (December), 1–17. Retrieved from http://www.itari.in/categories/Creativity/16.pdf
Craft, A. (2011). Approaches to creativity in education in the United Kingdom. In J. Sefton-Green, P. Thomson, K. Jones & L. Bresler (Eds.). The Routledge International Handbook of Creative Learning (pp.129-139). Oxon: Routledge.
Craft, A., Cremin, T., Burnard, P. & Chappell, K. (2007). Developing creative learning through possibility thinking with children aged 3-7. Creative Learning 3-11 and How We Document It.
Craft, A., Cremin, T., Burnard, P., Dragovic, T. & Chappell, K. (2012a). Possibility thinking: culminative studies of an evidence-based concept driving creativity? Education 3-13, 41(5), 538–556. https://doi.org/10.1080/03004279.2012.656671
Craft, A., McConnon, L. & Matthews, A. (2012b). Child-initiated play and professional creativity: Enabling four-year-olds’ possibility thinking. Thinking Skills and Creativity, 7(1), 48–61. https://doi.org/10.1016/j.tsc.2011.11.005
Cremin, T., Glauert, E., Craft, A., Compton, A. & Stylianidou, F. (2015). Creative Little Scientists: exploring pedagogical synergies between inquiry-based and creative approaches in Early Years science, Education 3-13: International Journal of Primary, Elementary and Early Years Education, 43(4), 404-419, DOI: 10.1080/03004279.2015.1020655.
Csikszentmihalyi, M. (1996). Creativity: Flow and the Psychology of Discovery and Invention. New York: Harper Collins Publishers.
Daskolia, M., Dimos, A., & Kampylis, P. G. (2012). Secondary teachers’ conceptions of creative thinking within the context of environmental education. International Journal of Environmental and Science Education, 7(2), 269–290. Retrieved January 2013, from https://files.eric.ed.gov/fulltext/EJ990520.pdf.
Daskolia, M., Makri, K., & Kynigos, C. (2014). Fostering collaborative creativity in learning about urban sustainability through digital storytelling. In G. Futschek, & C. Kynigos (Eds.). Constructionism and Creativity: Proceedings of the ‘Constructionism 2014’ International Conference, Vienna, Austria, 19-23 August (pp. 357-366). Vienna: Österreichische Computer Gesellschaft.
Davis, J. M. (2010). What is early childhood education for sustainability? In J. M. Davis (Ed.). Young children and the Environment: Early Education for Sustainability (pp.21-42). New York: Cambridge University Press.
D’orville, H. (2019). The Relationship between Sustainability and Creativity Cadmus, 4, 65–73.
Διαθεματικό Ενιαίο Πλαίσιο Προγραμμάτων Σπουδών (ΔΕΠΠΣ) για το Νηπιαγωγείο (2003). Αθήνα: ΥΠΕΠΘ-Παιδαγωγικό Ινστιτούτο. Ανακτήθηκε από http://www.pi-schools.gr/content/index.php?lesson_id=300&ep=367
Δήμος, Α. & Δασκολιά, Μ. (2012). Περιβαλλοντική Εκπαίδευση και Δημιουργική Σκέψη. Αντιλήψεις Εκπαιδευτικών για τις Έννοιες και τη Μεταξύ τους Σχέση. 6ο Πανελλήνιο Συνέδριο της ΠΕΕΚΠΕ, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. Παρασκευή 30 Νοεμβρίου 2012, Θεσσαλονίκη. Ανακτήθηκε Δεκέμβριος 2013, από http://kpe-kastor.kas.sch.gr/peekpe/proceedings/synedria_9_ereunes/Dimos_Daskolia.pdf.
Duffy, B. (2006). Supporting creativity and imagination in the early years (2nd ed.). Berkshire: Open University Press.
Φλογαΐτη, Ε. (2006). Εκπαίδευση για το Περιβάλλον και την Αειφορία. Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα, Επανέκδοση (2011), Αθήνα: Πεδίο.
Φλογαΐτη, Ε. & Δασκολιά, Μ. (2004). Περιβαλλοντική Εκπαίδευση: Σχεδιάζοντας ένα αειφόρο μέλλον. Στο: Π. Αγγελίδης & Γ. Μαυροειδής (επιμ.), Εκπαιδευτικές καινοτομίες για το σχολείο του μέλλοντος (σελ. 281–3020). Αθήνα: Τυπωθήτω-Γιώργος Δαρδανός.
Facione, P. (2015). Critical Thinking: What It Is and Why It Counts. Insight Assessment. 1-30, Retrieved January 2021, from https://www.researchgate.net/publication/251303244_Critical_Thinking_What_It_Is_and_Why_It_Counts
Faulkner, D., Coates, E., Craft, A., & Duffy, B. (2006). Creativity and cultural innovation in early childhood education. International Journal of Early Years Education, 14(3), 191–199. https://doi.org/10.1080/09669760600879839.
Feist, G. J. (2010).The Function of Personality in Creativity: The Nature and Nurture of the Creative Personality. In J. C. Kaufman & R. J. Sternberg (Eds.). The Cambridge Handbook of Creativity (pp. 113-130). New York: Cambridge University Press.
Flick, U. (2018). Triangulation. In N.K. Denzin & Y. S. Lincoln (Eds.). The SAGE Handbook of Qualitative Research (5th ed.) (pp.777-804). Los Angeles, London, New Delhi, Singapore, Washington DC, Melbourne: Sage.
Glassner, A. & Schwarz, B.B. (2007). What stands and develops between creative and critical thinking? Argumentation? Thinking Skills and Creativity 2, 10–18. doi:10.1016/j.tsc.2006.10.001
Grainger, T., Craft, A., Burnard, P. (2007). Examining possibility thinking in action in early years settings. In Imaginative Education Research Symposium, 12 - 15 July 2006, Vancouver, BC, Canada. Retrieved August 2012, from http://www.ierg.net/confs/viewpaper.php?id=130&cf=3.
Greene, M. (2008). Education and the Arts: The Windows of Imagination. LEARNing Landscapes, 1(3), 17–21. Retrieved February 2012, from https://acurriculumjourney.files.wordpress.com/2014/04/greene-education-and-the-arts-the-windows-of-imagination.pdf.
Gruszka, A. & Tang, M. (2017). The 4P’s Creativity Model and its application in different fields. In M. Tang, & C. H. Werner (Eds.). Handbook of the management of creativity and innovation: Theory and practice (pp.51-71). Singapore: World Scientific Press. Retrieved September 2018, from https://www.researchgate.net/publication/316644392_The_4P's_Creativity_Model_and_its_application_in_different_fields.
Heilmann. G. & Korte, B. (2010). The Role of Creativity and Innovation in School Curricula in the EU27: A content analysis of curricula documents. Seville: European Commission, Joint Research Centre (JRC), Institute for Prospective Technological Studies.
Howlett, C., Ferreira, J. and Blomfield, J. (2016). Teaching sustainable development in higher education. International Journal of Sustainability in Higher Education, 17(3), 1-17. https://doi.org/10.1108/IJSHE-07-2014-0102.
Hume, T. & Barry, J. (2015). Environmental Education and Education for Sustainable Development. International Encyclopedia of the Social & Behavioral Sciences, (2nd edition). 10.1016/B978-0-08-097086-8.91081-X.
Jeffrey, B. & Craft, A. (2004). Teaching creatively and teaching for creativity: distinctions and relationships. Educational Studies, 30(1), 77–87. http://dx.doi.org/doi:10.1080/0305569032000159750
Jindal-Snape, D., Davies, D., Collier, C., Howe, A., Digby, R., & Hay, P. (2013). The impact of creative learning environments on learners: a systematic literature review. Improving Schools, 16(1), 21-31. https://doi.org/10.1177/1365480213478461.
Καλαφάτη, Μ. (2020). Προσεγγίζοντας τη δημιουργικότητα των παιδιών μέσα από τη διερεύνηση ενός περιβαλλοντικού ζητήματος στο νηπιαγωγείο. Διδακτορική Διατριβή, Τμήμα Εκπαίδευσης και Αγωγής στην Προσχολική Ηλικία, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών.
Kampylis, P. & Valtanen, J. (2010). Redefining Creativity - Analyzing Definitions, Collocations, and Consequences. Journal of Creative Behavior 44(3), 191-214. https://doi.org/10.1002/j.2162-6057.2010.tb01333.x.
Kampylis, P., & Berki, E. (2014). Nurturing creative thinking: Educational Practices Series 25. Paris: UNESCO, The International Bureau of Education–IBE. Retrieved February 2018, from https://unesdoc.unesco.org/ark:/48223/pf0000227680.
Κατσαρού, Ε. & Τσάφος, Β. (2003). Από την Έρευνα στη Διδασκαλία. H Εκπαιδευτική Έρευνα Δράσης. Αθήνα: Σαββάλας.
Κατσαρού, Ε. (2016). Εκπαιδευτική Έρευνα-Δράση. Πολυπαραδειγματική διερεύνηση για την αναμόρφωση της εκπαιδευτικής πράξης. Αθήνα: Κριτική.
Kaufman, J. C., & Beghetto, R. A. (2009). Beyond Big and Little : The Four C Model of Creativity, 13(1), 1–12. https://doi.org/10.1037/a0013688
Kemmis, S. & McTaggart, R. (2007). Communicative Action and the Public Sphere. In N. K. Denzin & Y. S. Lincoln (Eds.). Strategies of Qualitative Inquiry (3rd ed.) (pp. 271-330). Thousand Oaks: Sage Publications.
Kopnina, H. (2012): Education for sustainable development (ESD): the turn away from ‘environment’ in environmental education?, Environmental Education Research, 1-19, http://dx.doi.org/10.1080/13504622.2012.658028.
Kozbelt, A., Beghetto, R.A. & Runco. M.A. (2010). Theories of Creativity. In J. C. Kaufman & R. J. Sternberg (Eds.). The Cambridge Handbook of Creativity (pp. 20-47). New York: Cambridge University Press.
Κυριαζή, Ν. (1999). Η Κοινωνιολογική έρευνα: κριτική επισκόπηση των μεθόδων και των τεχνικών (16η έκδοση). Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα.
Mróz, A. & Ocetkiewicz, I. (2021). Creativity for Sustainability: How Do Polish Teachers Develop Students’ Creativity Competence? Analysis of Research Results. Sustainability, 13, 571. https://doi.org/10.3390/su13020571.
Norddahl, K. (2008). What might early childhood education for sustainability look like? In I. Pramling Samuelsson & Y. Kaga (Eds.). The contribution of early childhood education to a sustainable society (pp.73-80). Paris: UNESCO, Retrieved July 2017, from https://unesdoc.unesco.org/ark:/48223/pf0000159355
Osborne, P. (2016). Becoming Sustainability Champions: How Embracing Education for Sustainable Development Can Help Organisations to Change. In D. Summers & R. Cutting (Eds.). Education for Sustainable Development in Further Education: Embedding Sustainability into Teaching, Learning and the Curriculum, (pp. 13-28). London: Springer Nature.
Παύλου, Β. (2018). ΕΙΚΑΣΤΙΚΕΣ ΤΕΧΝΕΣ & ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ: Τα παιδιά ως θεατές και παραγωγοί εικαστικών τεχνών. Αθήνα: Γρηγόρη.
Paul, R. & Elder, L. (2008). The Thinker's Guide to The Nature and Funvtions of Critical & Creative Thinking. Dillon Beach, CA: Foundation for Critical Thinking.
Πουρκός, Μ. Α. (2015). Βίωμα και βασισμένες στην τέχνη ποιοτικές μέθοδοι έρευνας. Θεσσαλονίκη: Νησίδες
Qualifications and Curriculum Authority (QCA) (2004). Creativity: Find it, Promote it—Promoting Pupils’ Creative Thinking and Behavior Across the Curriculum at Key Stages 1, 2 and 3— Practical Materials for Schools. London: Qualifications and Curriculum Authority. Retrieved December 2011, from https://www.literacyshed.com/uploads/1/2/5/7/12572836/1847211003.pdf.
Reason, P., & Bradbury, H. (2008). Introduction. In: P. Reason & H. Bradbury (Eds.). The SAGE Handbook of Action Research: Participatory Inquiry and Practice (2nd ed.) (pp.1-13). London: Sage Publications.
Rhodes, M. (1961). An Analysis of Creativity. The Phi Delta Kappan, 42(7), 305-310. Retrieved July 2018, from http://www.jstor.org/stable/20342603.
Rodríguez, M., Kohen, R. & Delval, J. (2015). Children’s and adolescents’ thoughts on pollution: cognitive abilities required to understand environmental systems. Environmental Education Research 21(1), 76-91. https://doi.org/10.1080/13504622.2013.862613
Runco, M. A. (2003). Education for Creative Potential. Scandinavian Journal of Educational Research, 47(3), 317–324. https://doi.org/10.1080/00313830308598
Runco, M. A. (2004). Creativity. Annual Review of Psychology, 55, 657–687. Retrieved February 2019, from http://people.wku.edu/richard.miller/creativity.pdf.
Sandri, O. J. (2013). Exploring the role and value of creativity in education for sustainability. Environmental Education Research, 19(6), 765–778. https://doi.org/10.1080/13504622.2012.749978.
Smith, J.K. & Smith, L.F. (2010). Educational Creativity. In J. C. Kaufman & R. J. Sternberg (Eds.). The Cambridge Handbook of Creativity (pp. 250-264). New York: Cambridge University Press.
Tan, E. & So, H-J. (2019). Role of environmental interaction in interdisciplinary thinking: from knowledge resources perspectives. The Journal of Environmental Education, 50(2), 113-130, DOI: 10.1080/00958964.2018.1531280
Torrance, E. P. (1966). The Torrance Tests of Creative Thinking – Norms-Technical Manual Research Edition – Verbal Tests, Forms A and B – Figural Tests, Forms A and B. Princeton NJ: Personnel Press.
Wallas, G. (2014). The Art of Thought. England: Solis Press.
Wright, S. (2010). Understanding Creativity in Early Childhood: Meaning-Making and Children’s Drawings. London: SAGE Publications Ltd.
Artículos más leídos del mismo autor/a