Η κριτική της θεωρίας της πάλης των τάξεων από τον Κ. Παπαϊωάννου
Abstract
Ο Κώστας Παπαϊωάννου αναπτύσσει την κριτική στη θεωρία των τάξεων του Μαρξ σε μια σειρά έργων του. Η πλέον τεκμηριωμένη και αναλυτική ερμηνεία του περιλαμβάνεται στο έργο του Μαρξ και μαρξισμός, αλλά και στη Γένεση του Ολοκληρωτισμού, όσο και στο Κράτος και φιλοσοφία – ο διάλογος Μαρξ-Χέγκελ. Η θεωρία της πάλης των τάξεων προβάλλεται από τη μαρξική σκέψη ως το κλειδί για να κατανοήσουμε την εξέλιξη της ιστορίας. Όμως, ο Μαρξ δεν είχε καταλήξει σε μια θεωρία αλλά σε τρείς τουλάχιστον, διαφορετικές μεταξύ τους. Η πρώτη περιέχεται στο Κομμουνιστικό Μανιφέστο, η δεύτερη στην Αθλιότητα της φιλοσοφίας και η τρίτη στα Grundrisse, ενώ, αν σταθούμε περισσότερο στο υπόλοιπο έργο του Μαρξ (όπως η 18η Μπρυμαίρ του Λουδοβίκου Βοναπάρτη, όπου η μικρή αγροτική ιδιοκτησία αναδεικνύεται ως η προϋπόθεση της κρατικής γραφειοκρατίας), είναι βέβαιο ότι θα ανακαλύψουμε αρκετές παραλλαγές τους. Βεβαίως, το σημαντικό διανοητικό επίτευγμα του Κ. Παπαϊωάννου, που αρτίωσε στο έργο αυτό, είναι η περιγραφή της δημιουργίας μιας νέας τάξης, της γραφειοκρατίας, από ένα εξω-οικονομικό στοιχείο· τον ολοκληρωτικό έλεγχο της κοινωνίας από το κράτος, του κράτους από το κόμμα και του κόμματος από μια περιορισμένη ομάδα. Στη διαδικασία αυτή σπουδαίο ρόλο έπαιξαν και στελέχη όπως ο Τρότσκι, που στη συνέχεια θα εξοβελιστούν, αφού, όμως, πρώτα θα στρατιωτικοποιήσουν την οικονομική ζωή και θα επιβάλουν παντού τη στρατιωτική πειθαρχία. Πλέον «η “νέα τάξη” που δημιουργήθηκε πάνω στη βάση της αποκλειστικής μονοπώλησης της πολιτικής εξουσίας, άρχισε να μεταμορφώνεται σε μια άρχουσα κοινωνική τάξη με την κλασική μαρξιστική έννοια του όρου».
Article Details
- How to Cite
-
Θεοδώρου Ζ. (2023). Η κριτική της θεωρίας της πάλης των τάξεων από τον Κ. Παπαϊωάννου. Εργαστήριο Φιλοσοφία-Διακυβέρνηση-Οικονομία "Ηθική", (16-17), 164–172. https://doi.org/10.12681/ethiki.33684
- Issue
- No. 16-17 (2023)
- Section
- Άρθρα
- Οι Συγγραφείς διατηρούν τα Πνευματικά Δικαιώματα και χορηγούν στο περιοδικό το δικαίωμα της πρώτης δημοσίευσης ενώ ταυτόχρονα τα πνευματικά δικαιώματα της εργασίας προστατεύονται σύμφωνα με την Creative Commons Attribution License που επιτρέπει σε τρίτους - αποδέκτες της άδειας να χρησιμοποιούν την εργασία όπως θέλουν με την προϋπόθεση της διατήρησης των διατυπώσεων που προβλέπονται στην άδεια σχετικά με την αναφορά στον αρχικό δημιουργό και την αρχική δημοσίευση σε αυτό το περιοδικό.
- Οι Συγγραφείς μπορούν να συνάπτουν ξεχωριστές, και πρόσθετες συμβάσεις και συμφωνίες για την μη αποκλειστική διανομή της εργασίας όπως δημοσιεύτηκε στο περιοδικό αυτό (π.χ. κατάθεση σε ένα ακαδημαϊκό καταθετήριο ή δημοσίευση σε ένα βιβλίο), με την προϋπόθεση της αναγνώρισης και την αναφοράς της πρώτης δημοσίευσης σε αυτό το περιοδικό.
- Το περιοδικό επιτρέπει και ενθαρρύνει τους Συγγραφείς να καταθέτουν τις εργασίες τους μέσω διαδικτύου (π.χ. σε ένα ακαδημαϊκό καταθετήριο ή στους προσωπικές τους ιστοσελίδες) πριν και μετά από τις διαδικασίες της δημοσίευσης, καθώς αυτό μπορεί να οδηγήσει σε παραγωγική ανταλλαγή ιδεών και σκέψεων καθώς επίσης και σε γρηγορότερη και μεγαλύτερη χρήση και ευρετηρίαση της δημοσιευμένης εργασίας (See The Effect of Open Access).
