Αντιλήψεις παιδιών προσχολικής και πρωτοσχολικής ηλικίας για την ανακύκλωση: έρευνα σε παιδιά του Βόλου

Θεϊκό δώρο, 40Χ40, ελαιογραφία, Μ. Τσιβά, 2014
PDF
Δημοσιευμένα: Nov 7, 2016
DOI: https://doi.org/10.12681/hjre.10677
Λέξεις-κλειδιά:
αντιλήψεις κοινωνικός εποικοδομητισμός μετασχηματιστική διδασκαλία εκπαίδευση για περιβάλλον και αειφορία ανακύκλωση
Ιφιγένεια Ηλιοπούλου
Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας
https://orcid.org/0000-0002-2444-842X
Περίληψη

Η παρούσα εργασία παρουσιάζει μια έρευνα η οποία είχε ως στόχο να αναδείξει τη σκέψη 30 μαθητών Nηπιαγωγείου και 30 μαθητών Γ΄ τάξης Δημοτικού σχολείου, που φοιτούσαν σε δημόσια σχολεία του Βόλου για ένα περιβαλλοντικό ζήτημα, την ανακύκλωση. Ειδικότερα, διερευνήθηκε  α) ο τρόπος με τον οποίο οι μαθητές ορίζουν την ανακύκλωση,  β) οι αντιλήψεις τους τόσο για τη διαδικασία της ανακύκλωσης όσο και για τα είδη των υλικών που μπορούν να ανακυκλωθούν, γ) τι σκέφτονται για το όφελος της ανακύκλωσης καθώς και δ) ο βαθμός πρακτικής της ανακύκλωσης στο σχολείο και το σπίτι. Επίσης, η έρευνα επικεντρώθηκε στον εντοπισμό πιθανών διαφορών  στη σκέψη των μαθητών των δύο ηλικιακών ομάδων αναφορικά με τα θέματα αυτά.  Η ανάλυση περιεχομένου  των δεδομένων, που έγινε με το σχέδιο και την ημιδομημένη συνέντευξη με τη βοήθεια φωτογραφιών και άλλου εποπτικού υλικού, έδειξε ότι οι περισσότεροι μαθητές χρησιμοποιούν ένα έως τρία κυρίως κριτήρια για να  ορίσουν  την ανακύκλωση. Ακόμη, έχουν μια ελλιπή αντίληψη αναφορικά με  το όφελος, τα ανακυκλώσιμα υλικά και την ακριβή διαδικασία της ανακύκλωσης.  Επιπλέον, η πρακτική ανακύκλωσης φάνηκε να είναι πολύ φτωχή στο σχολείο, και σχεδόν ανύπαρκτη στο σπίτι.  Σαφώς, όπως αναμενόταν, διαπιστώθηκαν διαφορές ανάμεσα στις δύο ηλικιακές ομάδες λόγω της διαφορετικής τους γνωστικής ανάπτυξης και  των τριών περισσότερων χρόνων σχολικής εκπαίδευσης, μεταξύ  άλλων παραμέτρων. Τέλος, συζητιούνται οι προτάσεις για την διδακτική πρακτική που βασίζονται στα αποτελέσματα της έρευνας.  

Λεπτομέρειες άρθρου
  • Ενότητα
  • Άρθρα
Creative Commons License

Αυτή η εργασία είναι αδειοδοτημένη υπό το CC Αναφορά Δημιουργού – Μη Εμπορική Χρήση – Παρόμοια Διανομή 4.0.

Τα πνευματικά δικαιώματα των άρθρων του περιοδικού ανήκουν στους συγγραφείς. Τα άρθρα διατίθενται με άδειες Creative Commons CC-BC-SA 4.0

 
Λήψεις
Τα δεδομένα λήψης δεν είναι ακόμη διαθέσιμα.
Αναφορές
Ärlemalm-Hagsér, E., & Sandberg, A. (2011). Sustainable Development in Early Childhood Education: In- Service Students’ Comprehension of the Concept. Environmental Education Research, 17 (2), 187–200. doi:10.1080/ 13504622.2010.522704
Case, R. (1992). Neo-Piagetian theories of intellectual development. In H. Beilin & P.B. Pufall (Eds), Piaget’s Theory. Hillsdale, NJ: Erlbaum.
Clark, A. (2007). A Hundred Ways of Listening. Gathering Children’s Perspectives of Their Early Childhood Environment. Young Children, 62 (3), 76–81.
Cohen, L., & Manion, L. (1994). Μεθοδολογία εκπαιδευτικής έρευνας. Αθήνα: Μεταίχμιο.
Cole, M., Cole, S. R. (2001). Η ανάπτυξη των παιδιών. Γνωστική και Ψυχοκοινωνική ανάπτυξη κατά τη νηπιακή και μέση παιδική ηλικία (τ. Β’). Αθήνα: Τυπωθήτω–Γ. Δάρδανος.
Davis, J. (2010). Young Children and the Environment. Early Education for Sustainability. Sydney: Cambridge University Press.
Δ.Ε.Π.Π.Σ. (2001). Διαθεματικό ενιαίο πλαίσιο προγραμμάτων σπουδών για το Νηπιαγωγείο. ΦΕΚ 1366/18-10-2001, τχ.Β΄.. Αθήνα: ΥΠΕΠΘ.
Δημητρίου, Α., & Χρηστίδου, Β. (2004). Οι αντιλήψεις των παιδιών προσχολικής ηλικίας για τα απορρίμματα και τη διαχείρισή τους. 3ο Συνέδριο για τις Φυσικές Επιστήμες στην Προσχολική εκπαίδευση, Πανεπιστήμιο Κύπρου, Λευκωσία, 30/1-1/2/2004.
Δημητρίου, Α., & Χρηστίδου, Β. (2005). Το πρόβλημα της διαχείρισης των απορριμμάτων: εννοιολογική κατανόηση και προτάσεις μαθητών της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης. Στο Δ. Κολιόπουλος & Α. Βαβουράκη (Επιμ.), Διδακτική των Φυσικών επιστημών: οι προκλήσεις του 21ου αιώνα – Κείμενα για την πρωτοβάθμια και προσχολική εκπαίδευση. Αθήνα: ΕΔΙΦΕ.
Δημοπούλου, Μ., Ζόμπολας, Τ., Μπαμπίλα, Ε., Σκαναβή, Κ., Φραντζή, Α., & Χατζημιχαήλ, Μ. (2006). Μελέτη Περιβάλλοντος Β’ Δημοτικού. Βιβλίο Δασκάλου. Αθήνα: ΟΕΔΒ ΥΠΕΠΘ.
Driver, R., & Bell, B.F. (1986). Students thinking and the learning of science: a constructivist view. School Science Review, 67, 443-456.
Duit, R. (1991). Students’ conceptual frameworks: consequences for learning science. In S. Glynn, R. Yeany, & B. Britton (Eds), The Psychology of Learning Science (pp.65-88). Hillsdale, NJ: Lawrence Erlbaum.
Elliott, S., & Davis, J. (2009). Exploring the Resistance: An Australian Perspective on Educating for Sustainability in Early Childhood. International Journal of Early Childhood, 41(2), 65–76.
Ergazaki, M., Zogza, V., & Grekou, A. (2009). From preschoolers’ ideas about decomposition, domestic garbage fate and recycling to the objectives of a constructivist learning environment in this context. Review of Science, Mathematics and ICT education, 3(1), 99-121.
Fien, J. (2004). Education for Sustainability. In R. Gilbert (Ed.), Studying Society and Environment. A Guide for Teachers, 184–200. South Melbourne: Thomson.
Flavell, J. H. (1990 June, 2). Perspectives on perspective-taking. Paper presented at the 20th Annual Symposium of the Jean Piaget Society,Philadelphia.
Glazar, S. A., Vrtacnik, M., & Bacnik, A. (1998). Primary school children’s understanding of municipal waste processing. Environmental Education Research, 4(3), 299-308.
Grodzinska-Jurczak, M., Stepska, A., & Nieszporek, K. (2006). Perception of Environmental Problems Among Pre-School Children in Poland. International Research in Geographical and Environmental Education, 15(1), 62–76. doi:10.2167/irgee187.0
Hedefalk, M.,Almqvist, J., & Ostman, L. (2015). Education for Sustainable Development in Early Childhood Education: A Review of the Research Literature. Environmental Education Research, 21 (7), 975–990. doi:10.1080/13504622.2014.971716
Honig, A. S., & Mennerich, M. (2013). What Does ‘Go Green’mean to Children? Early Child Development and Care, 183(2),171–184. doi:10.1080/03004430.2012.742993
Ηλιοπούλου, Ι. (2011). Αντιλήψεις παιδιών Νηπιαγωγείου και Γ’ Τάξης Δημοτικού για διάφορες διαστάσεις περιβαλλοντικών θεμάτων όπως: Το Δάσος, Τα Απορρίμματα, Η Ρύπανση Αέρα και Θάλασσας Και η Κατανάλωση Νερού και Ηλεκτρικής Ενέργειας. Διδακτορική Διατριβή, Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης Πανεπιστημίου Θεσσαλίας.
Jenkins, K. (2009). Linking Theory to Practice: Education for Sustainability and Learning and Teaching. In M. Littledyke, N. Taylor, & C. Eames (Eds), Education for Sustainability in the Primary Curriculum. A Guide for Teachers (pp.29–38). South Yarra: Palgrave Macmillan.
Kara, G.E., Aydos, E.H., & Aydın, O. (2015). Changing Preschool Children’s Attitudes into Behavior towards Selected Environmental Issues: An Action Research Study. International Journal of Education in Mathematics, Science and Technology, 3(1), 46-63.
Κόκκοτας, Π., Αλεξόπουλος, Δ., Μαλαμίτσα, Α., Μαντάς, Γ., Παλαμαρά, Μ., & Παναγιωτάκη, Π. (2006). Μελέτη Περιβάλλοντος Γ’ Δημοτικού. Βιβλίο δασκάλου. Αθήνα: ΟΕΔΒ ΥΠΕΠΘ.
Mackey, G. (2012). To Know, to Decide, to Act: The Young Child’s Right to Participate in Action for the Environment. Environmental Education Research, 18 (4), 473–484. doi:10.1080/13504622.2011.634494
Malchiodi, A.C. (2001). Κατανοώντας τη ζωγραφική των παιδιών. Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα.
MAXQDA (2007). MAX Qualitative Data Analysis. Berlin: Verbi Software.
Mezirow, J. (1997). Transformative Learning: Theory to Practice. In P. Cranton (Ed.), Transformative Learning in Action: Insights from Practice. New Directions for Adult and Continuing Education (pp. 5–12). San Francisco, CA: Jossey-Bass.
Mezirow, J. (2000). Learning as Transformation: Critical Perspectives on a Theory in Progress. San Francisco, CA: Jossey-Bass.
Miles, M. B., & Huberman, A. M. (1984). Qualitative Data Analysis: A Sourcebook of New Methods. Thousand Oaks, CA: Sage.
Öhman, J. (2011). Theme: New Swedish Environmental and Sustainability Education Research. Utbildning & Demokrati, 20 (1), 3–12.
Palmer, J. (1994). Acquisition of Environmental Subject Knowledge in Pre-School Children: An International Study. Children’s Environments, 11(3): 41-53.
Palmer, J. (1995). Environmental thinking in the early years: understanding and misunderstanding of concepts related to waste management. Environmental Education Research, 1(1), 35-45.
Palmer, J., Grodzinska-Jurczak, M., & Suggate, J. (2003). Thinking About Waste: Development of English and Polish Children’s Understanding of Concepts Related to Waste Management. European Early Childhood Education Research Journal, 11 (2), 117–139. doi:10.1080/13502930385209201
Π.Ι. (2011). 1ο Μέρος Παιδαγωγικό Πλαίσιο και αρχές Προγράμματος Σπουδών Νηπιαγωγείου. Ανακτήθηκε 14/10/2016 στο: http://ebooks.edu.gr/info/newps/Προσχολική%20- %20Πρώτη %20Σχολική%20Ηλικία/2ο%20Μέρος.pdf
Πανοπούλου-Μαράτου, Ο. (1998). Παιδί, Επιστήμη και Ψυχανάλυση. Οι διαδρομές του Jean Piaget. Αθήνα:Καστανιώτης.
Piaget, J. (1930). The child’s conception of physical causality. NewYork: Harcourt Brace.
Piaget, J. (1977). The development of thought: Equilibrium of cognitive structures. New York: Viking Penguin.
Piaget, J. (1979). The child’s conception of the world . New York:Harcourt Brace.
Piaget, J. (1985) The Equilibration of Cognitive Structures: the central problem of intellectual development. Chicago, IL, University of Chicago Press.
Πλακίτση, Α., Κοντογιάννη, Α., Σπυράτου, Ε., & Μανώλη, Β. (2006). Μελέτη Περιβάλλοντος Α’ Δημοτικού. Βιβλίο δασκάλου. Αθήνα: ΟΕΔΒ ΥΠΕΠΘ.
Pramling Samuelsson, I., & Kaga, Y. (2008). The Contribution of Early Childhood Education to a Sustainable Society. Paris: UNESCO, 9–17.
Robinson, K. (2011). Out of our minds: Learning to be creative (2nd ed.). Chichester, West Sussex (UK): Capstone Publishing Ltd.
Robson, C. (1993). Real World Research. Oxford: Blackwell.
Shepardson, P. D., Wee, B., Priddy, M., & Harbor, J. (2007). Students’ Mental Models of the Environment. Journal of Research in Science Teaching, 44 (2), 327–348. doi:10.1002/tea.20161
Somerville, M., & Williams, C. (2015). Sustainability Education in Early Childhood: An Updated Review of Research in the Field. Contemporary Issues in Early Childhood, 16 (2), 102–117. doi:10.1177/1463949115585658
Stuhmcke, M. S. (2012). Children as Change Agents for Sustainability: An Action Research Case Study in a Kindergarten. PhD diss., Queensland University of Technology, Brisbane, Australia.
UN (2002). Report of the World Summit on Sustainable Development, Johannesburg, South Africa, 26 August- 4 September. United Nations: New York.
Vygotsky, L.S. (1978). Mind in Society. Cambridge, MA: Harbard University Press.