Ανάλυση περιεχομένου των σχολικών εγχειριδίων της Γλώσσας Δ΄ Δημοτικού σχετικά με την ανάδειξη των Δικαιωμάτων του Παιδιού και την ευαισθητοποίηση των μαθητών απέναντι σε αυτά
Δημοσιευμένα:
Mar 12, 2017
Λέξεις-κλειδιά:
σχολικά εγχειρίδια γλωσσικό μάθημα Δικαιώματα του Παιδιού ανάλυση περιεχομένου Διεθνής Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Παιδιού
Περίληψη
Η παρούσα εργασία πραγματεύεται την προβολή και ανάδειξη των Δικαιωμάτων του Παιδιού έχοντας ως οδηγό τα άρθρα της Διεθνούς Σύμβασης για τα Δικαιώματα του Παιδιού στα εν χρήσει σχολικά εγχειρίδια της Γλώσσας Δ΄ Δημοτικού. Σκοπός της έρευνας είναι να διερευνήσει την προβολή των Δικαιωμάτων του Παιδιού στα εν λόγω σχολικά βιβλία -συμπεριλαμβανομένου του βιβλίου για τον δάσκαλο- εστιάζοντας στην πληροφόρηση και ευαισθητοποίηση των μαθητών για τα κατοχυρωμένα δικαιώματά τους. Η μέθοδος που χρησιμοποιήθηκε είναι η ποσοτική ανάλυση περιεχομένου σε συνδυασμό με την ερμηνευτική προσέγγιση από τις μεθόδους ποιοτικής ανάλυσης περιεχομένου. Η ανάλυση αναδεικνύει ότι δεν προβάλλονται σε μεγάλο βαθμό όλα τα Δικαιώματα του Παιδιού στα υπό μελέτη σχολικά βιβλία. Ειδικότερα, 24 άρθρα από τα 54 που περιέχει η Διεθνής Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Παιδιού δεν προβάλλονται καθόλου. Επιπλέον, διαπιστώθηκε ότι μόνο 6 άρθρα εμφανίζονται με μεγάλη συχνότητα σε σχέση με τα υπόλοιπα. Επιπροσθέτως, στο βιβλίο του δασκάλου βρέθηκε ότι αναδεικνύονται μόνο 12 από τα 54 άρθρα της Διεθνούς Σύμβασης για τα Δικαιώματα του Παιδιού. Ως συμπέρασμα προκύπτει τόσο η έλλειψη ενημέρωσης και ενεργοποίησης των μαθητών/ριών μέσα από την επίδραση που ασκούν τα εγχειρίδια στη συνειδητοποίηση των δικαιωμάτων τους όσο και η άνιση κατανομή της ανάδειξης των άρθρων της Διεθνούς Σύμβασης στα σχολικά εγχειρίδια. Τέλος, προτείνονται δραστηριότητες, που ενισχύουν την προβολή των Δικαιωμάτων του Παιδιού στα σχολικά εγχειρίδια της Γλώσσας Δ΄ Δημοτικού και ευαισθητοποιούν τους μαθητές και τις μαθήτριες σχετικά με αυτά.
Λεπτομέρειες άρθρου
- Πώς να δημιουργήσετε Αναφορές
-
Στεφανοπούλου (Stefanopoulou) Σ. (Sofia), Τσατήρη (Tsatiri) Μ. (Maria), & Κουμζής (Koumzis) Ι. (Ioannis). (2017). Ανάλυση περιεχομένου των σχολικών εγχειριδίων της Γλώσσας Δ΄ Δημοτικού σχετικά με την ανάδειξη των Δικαιωμάτων του Παιδιού και την ευαισθητοποίηση των μαθητών απέναντι σε αυτά. Έρευνα στην Εκπαίδευση, 6(1), 32–52. https://doi.org/10.12681/hjre.10834
- Τεύχος
- Τόμ. 6 Αρ. 1 (2017)
- Ενότητα
- Άρθρα
Αυτή η εργασία είναι αδειοδοτημένη υπό το CC Αναφορά Δημιουργού – Μη Εμπορική Χρήση – Παρόμοια Διανομή 4.0.
Τα πνευματικά δικαιώματα των άρθρων του περιοδικού ανήκουν στους συγγραφείς. Τα άρθρα διατίθενται με άδειες Creative Commons CC-BC-SA 4.0
Λήψεις
Τα δεδομένα λήψης δεν είναι ακόμη διαθέσιμα.
Αναφορές
(i) Ξενόγλωσση
Arivananthan, M. (2015). UNICEF KE Toolbox, Brainstorming: Free – flowing creativity for problem solving. Διαθέσιμο στο δικτυακό τόπο: https://www.unicef.org/knowledge-exchange/files/Brainstorming_production.pdf. Τελευταία πρόσβαση στις: 14-02-2017.
Aslan, C., & Karaman-Kepenekci, Y. (2008). Human rights education: A comparison of mother tongue textbooks in Turkey and France. Mediterranean Journal of Educational Studies, 13 (1), 101-124.
Bromley, P., & Russell, S. G. (2010). The Holocaust as history and human rights: A cross-national analysis of Holocaust education in social science textbooks, 1970–2008. Prospects, 40 (1), 153-173.
Coppock, V, Gillett-Swan, J. (2016). Introduction: Children’s Rights, Educational Research and the UNCRC. In Gillett-Swan, J., & Coppock, V. (Eds.). (2016, March). Children’s Rights, Educational Research and the UNCRC: Past, present and future, pp. 7-16. United Kingdom: Symposium Books Ltd.
Georg Eckert Institute (for International Textbook Research), http://www.gei.de/en/home.html. Τελευταία πρόσβαση στις: 22-07-2016.
Heinemman - Gruder, A. (2014). The development of international values via textbooks: Questions for research, Eckert Bulletin, 14, pp. 20-23.
Hick, S., & Halpin, E. (2001). Children's Rights and the Internet. The Annals of the American Academy of Political and Social Science, 575 (1), 56-70.
International Telecommunication Union (ITU), & United Nations’ Children’s Fund (UNICEF) (2014). Guidelines for Industry on Child Online Protection. Διαθέσιμο στο δικτυακό τόπο: http://www.itu.int/en/cop/Documents/bD_Broch_INDUSTRY_0909.pdf. Τελευταία πρόσβαση στις: 14-02-2017.
Jalongo, M. R. (1995). Promoting active listening in the classroom. Childhood education, 72 (1), 13-18.
Krippendorff, K. (2004). Content analysis: An introduction to its methodology (2nd edition). United States of America: Sage Publications.
Lee, A., Tsang, C., Lee, S. H., & To, C. Y. (2003). A comprehensive “Healthy Schools Programme” to promote school health: the Hong Kong experience in joining the efforts of health and education sectors. Journal of Epidemiology and Community Health, 57(3), 174-177.
Marsh, H. W. (1990). A multi-dimensional, hierarchical self-concept: Theoretical and empirical justification. Educational Psychology Review, 2, 77-172.
McDiarmid, G., & Pratt, D. (1971). Teaching Prejudice: A Content Analysis of Social Studies Textbooks Authorized for Use in Ontario: A report to the Ontario Human Rights Commission. Ontario Institute for Studies in Education. Διαθέσιμο στο δικτυακό τόπο: https://eric.ed.gov/?id=ED053014. Τελευταία πρόσβαση στις: 12-02-2017.
Meyer, J. W., Bromley, P., & Ramirez, F. O. (2010). Human rights in social science textbooks: Cross-national analyses, 1970–2008. Sociology of Education, 83(2), 111-134.
Moon, R. J., Koo J. W. (2011), Global Citizenship and Human Rights: A Longitudinal Analysis of Social Studies and Ethics Textbooks in the Republic of Korea, Comparative Education Review, 55 (4), 574-599. DOI: 10.1086/660796.
Neuendorf, K. A. (2016). The content analysis guidebook (2nd edition). United States of America: Sage Publications.
Nicholls, J. (2003). Methods in school textbook research. International Journal of Historical Learning, Teaching and Research, 3(2), 11-26.
Phillips, L. G. (2016). Educating children and young people on the UNCRC: actions, avoidance and awakenings. In Gillett-Swan, J., & Coppock, V. (Eds.). (2016, March). Children’s Rights, Educational Research and the UNCRC: Past, present and future, pp. 39-60. United Kingdom: Symposium Books Ltd.
Ringwalt, C. L., Ennett, S., Vincus, A., Thorne, J., Rohrbach, L. A., & Simons-Rudolph, A. (2002). The prevalence of effective substance use prevention curricula in US middle schools. Prevention Science, 3(4), 257-265.
St. Leger, L. (2006). Health promotion and health education in schools: Trends, effectiveness and possibilities (No. PP 06/02).
Zentner, M., & Renaud, O. (2007). Origins of adolescents’ ideal self: An intergenerational perspective. Journal of Personality and Social Psychology, 92 (3), 557 – 574.
(ii) Ελληνόγλωσση
Αντωνίου, Φ., Μπαλαμπάνη, Κ., Μπουραντάς, Ό. (2001). Έρευνα των εγχειριδίων «Νεοελληνική Γλώσσα» του Γυμνασίου, υπό το πρίσμα της παγκόσμιας προοπτικής της εκπαίδευσης. Στα Πρακτικά του Ι΄ Διεθνούς Παιδαγωγικού Συνεδρίου «Ελληνική Παιδεία και Παγκοσμιοποίηση», 7-9 Νοεμβρίου 2001, Ναύπλιο. Ανακτήθηκε από: http://www.pee.gr/wp-content/uploads/praktika_synedrion_files/pr_syn/s_nay
/c/2/antonioy_mpalampani_mpoyrantas.htm. Τελευταία πρόσβαση στις: 18-07-2016.
Γκούβρα, Μ., Κυρίδης, Α., Μαυρικάκη, Ε. (2005). Αγωγή Υγείας και Σχολείο: Παιδαγωγική και Βιολογική Προσέγγιση. Αθήνα: Τυπωθήτω – Γιώργος Δαρδάνος.
Δασκαλάκης, Δ. (2009). Εισαγωγή στη Σύγχρονη Κοινωνιολογία. Αθήνα: Εκδόσεις Παπαζήση.
Δράκου, Χ. (2011). Το προφίλ του σύγχρονου εκπαιδευτικού και ο ρόλος του στη διδακτική αξιοποίηση των τεχνών. Στα Πρακτικά του 4ου Διεθνούς Συνεδρίου «Τέχνες και Εκπαίδευση: Δημιουργικοί Τρόποι Εκμάθησης των Γλωσσών», Τόμος Β΄: Μεθοδολογία και Εφαρμογή στην Εκπαιδευτική Πράξη (επιμ. Μ. Αργυρίου, Π. Καμπύλης), σελ. 169-174, 6-8 Μαΐου 2011, Μαράσλειο Διδασκαλείο Δημοτικής Εκπαίδευσης, Αθήνα.
Εγγλέζου, Φ. (2013). Αγώνες αντιλογίας (debate) και επιχειρηματολογία στη διδακτική προσέγγιση του γνωστικού αντικειμένου της γλώσσας. Στα Πρακτικά του 1ου Πανελλήνιου Συνεδρίου Σχολικών Συμβούλων «Φωτίζοντας τη Διδασκαλία: Σύγχρονες Διδακτικές Προσεγγίσεις», Κόρινθος, 23 - 24 Νοεμβρίου 2013.
Ηνωμένα Έθνη (2013). ΑΒΓ – Τα Ανθρώπινα Δικαιώματα στο Σχολείο: Πρακτικές Δραστηριότητες για σχολεία Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης (μτφρ. Φ. Αναστασίου). Εκδόσεις: Πράσινο Ινστιτούτο. Ανακτήθηκε από: http://greeninstitute.gr/files/ABC_PI_Ta_diakaiomata_paidion_sxoleio.pdf Τελευταία πρόσβαση στις: 04-08-2016.
Καρανικόλα, Ζ., & Πίτσου, Χ. (2015). Αποτύπωση των δράσεων του Υπουργείου Παιδείας αναφορικά με την προστασία της πολιτισμικής ετερότητας στον χώρο της Α΄θμιας και Β΄θμιας Εκπαίδευσης. Μία ποιοτική μελέτη θεματικής ανάλυσης των ετήσιων εκθέσεων του Υπουργείου Παιδείας προς την Εθνική Επιτροπή για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα. Η Έρευνα στην Εκπαίδευση, 4, σσ. 128-151. Ανακτήθηκε από: http://ejournals.epublishing.ekt.gr/index.php/hjre/article/viewFile/8858/9079.pdf. Τελευταία πρόσβαση στις: 29-07-2016.
Κοντονάσιου, Π. (2011). Έρευνα των εν χρήσει σχολικών βιβλίων του γλωσσικού μαθήματος του Δημοτικού σχολείου υπό το πρίσμα της Παιδαγωγικής της ειρήνης [διπλωματική εργασία]. Θεσσαλονίκη. Ανακτήθηκε από: http://ikee.lib.auth.gr/record/127573/files/GRI-2011-7446.pdf . Τελευταία πρόσβαση στις: 29-07-2016.
Lenhart, V. (2006). Παιδαγωγική των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (επίμ. Πανταζής Β., μτφρ. Ε. Γεμενετζή). Αθήνα: Τυπωθήτω – Δαρδάνος.
Λόξα, Γ. (2004). Η Εκπαίδευση των Μαθητών με Ιδιαίτερες Νοητικές Ικανότητες και Ταλέντα: Οδηγός για τους εκπαιδευτικούς Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης. Αθήνα: ΥΠΕΠΘ, Παιδαγωγικό Ινστιτούτο, Τμήμα Ειδικής Αγωγής. Διαθέσιμο στο δικτυακό τόπο: http://www.pi-schools.gr/special_education/harismatika/harismatika-part-00.pdf. Τελευταία πρόσβαση στις: 14-02-2017.
Μακράτζη, Α. (2016). Ενεργητική ακρόαση και μάθηση για μια ανθρωποκεντρική Παιδαγωγική. Ανθρωποκεντρικό, 1 (1), 34-49. Ανακτήθηκε από: http://anthropocentric.gr/anthropocentrico/index.php/anthropocentric/issu e/view. Τελευταία πρόσβαση στις: 02-03-2017.
Ματσαγγούρας, Η. (2004). Κριτική Ανάλυση των Διδακτικών Εγχειριδίων: Κριτική Ανάλυση Γνωσιακής, Διδακτικής και Μαθησιακής Λειτουργίας [αδιαμόρφωτο σχεδίασμα]. Ανακτήθηκε από: http://eclass.uoa.gr/modules/document/file.php/PRIMEDU100.pdf. Τελευταία πρόσβαση στις: 21-07-2016.
Μόσχος, Γ. (2013). Η προστασία των δικαιωμάτων του παιδιού στη νηπιακή ηλικία. Ο ρόλος του Συνηγόρου του Παιδιού. Στο Μέλλου, Ε. (επίμ.), Βοήθημα Εκπαιδευτικού μικρών παιδιών: Θεωρία και Πράξη, Α’ τόμος. Ανακτήθηκε από: http://www.0-18.gr/downloads/Arthro%20Moschou-Prostasia-dikaiomaton-nipiaki-ilikia.pdf. Τελευταία πρόσβαση στις: 05-08-2016.
Μπονίδης, Κ. (2009). Κριτικές, μεθοδολογικές προσεγγίσεις στην έρευνα του περιεχομένου των σχολικών βιβλίων: Θεωρητικές παραδοχές και «παραδείγματα» ανάλυσης. Συγκριτική και Διεθνής Εκπαιδευτική Επιθεώρηση, 13, 86-122.
Μπονίδης, Κ. (1998). Έρευνα των προδιαγραφών της διδασκαλίας στην Ελληνική Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση: Η ανάλυση των εν χρήσει σχολικών εγχειριδίων του γλωσσικού μαθήματος υπό το πρίσμα της Παιδαγωγικής της Ειρήνης (ανέκδοτη διδακτορική διατριβή). Θεσσαλονίκη: Α.Π.Θ.
Μυλωνάκου – Κεκέ (2009). Κοινωνική Παιδαγωγική: Επιστημολογικές διαστάσεις και μεθοδολογικοί προβληματισμοί. Αθήνα: Διάδραση.
Μυλωνάκου – Κεκέ (2003). Ζητήματα Κοινωνικής Παιδαγωγικής. Αθήνα: Ατραπός.
Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών (1992), Διεθνής Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Παιδιού, Νόμος 2101/1992. Ανακτήθηκε από: Δίκτυο για τα Δικαιώματα του Παιδιού, http://www.ddp.org.gr/wp-content/uploads/2011/07/diethnis_symvasi_gia_dikaiomata_paidiou.pdf. Τελευταία πρόσβαση στις: 19-07-2016.
Παγκουρέλια, Δ., & Παπαδοπούλου, Μ. (2009). Κριτική Ανάλυση Λόγου – Ποιοτική Ανάλυση Περιεχομένου: Μία πρόταση συνδυαστικής αξιοποίησης για την ανίχνευση της ιδεολογίας των σχολικών εγχειριδίων. Επιστήμες της Αγωγής, 4, 1-17.
Ράπτης, Α., & Ράπτη Α. (2007). Μάθηση και Διδασκαλία στην Εποχή της Πληροφορίας: Παιδαγωγικές Δραστηριότητες, Τόμος Β’. Αθήνα: εκδ. ιδίου.
Σακαλάκη, Μ. (2001). Η ανάλυση περιεχομένου. Στο Παπαστάμου Σ. (επίμ.), Εισαγωγή στην Κοινωνική Ψυχολογία: Επιστημονικοί προβληματισμοί και μεθοδολογικές κατευθύνσεις. Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα, Α΄, σσ. 477-93.
Τσέκου, Α. (2016). Τα Ανθρώπινα Δικαιώματα στα σχολικά βιβλία των Θρησκευτικών της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης της περιόδου 1974-2006 υπό το πρίσμα της Παιδαγωγικής της ειρήνης. Έρκυνα, Επιθεώρηση Εκπαιδευτικών – Επιστημονικών Θεμάτων, 8, 205-218. Ανακτήθηκε από: http://erkyna.gr/e_docs/periodiko/dimosieyseis/theologia/t08-14.pdf. Τελευταία πρόσβαση στις: 21-07-2016.
Τσιούκα, Π., & Κιρκιγιάννη, Φ. (2006). Παιδαγωγική της Ειρήνης και Σχολικό Εγχειρίδιο. Τα Εκπαιδευτικά, σσ. 136-150. Ανακτήθηκε από: http://www.taekpaideutika.gr/bibliothiki/2006_79-80_Tsiouka-Kirkigianni.pdf. Τελευταία πρόσβαση στις: 22-07-2016.
Χατζηχρήστου, Χ. Γ. (2011). Κοινωνική & Συναισθηματική Αγωγή στο Σχολείο: Πρόγραμμα για την Προαγωγή της Ψυχικής Υγείας και της Μάθησης στη Σχολική Κοινότητα: Εκπαιδευτικό υλικό ΙΙ, Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση (Τάξεις Γ΄, Δ΄, Ε΄, Στ΄ Δημοτικού). Αθήνα: Τυπωθήτω – Γιώργος Δαρδάνος.
