Αξιολόγηση της ορθογραφικής δεξιότητας και γνώσης σε μαθητές με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες

PDF
Δημοσιευμένα: Oct 29, 2019
DOI: https://doi.org/10.12681/hjre.20614
Λέξεις-κλειδιά:
ορθογραφικό έργο καθ’ υπαγόρευση ποσοτικές μέθοδοι αξιολόγησης ποιοτική ανάλυση λαθών ορθογραφική ικανότητα ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες
Στυλιανή Βασίλειος Ξάνθη
Συνεργαζόμενο Εκπαιδευτικό Προσωπικό στο Ελληνικό Ανοιχτό Πανεπιστήμιο
https://orcid.org/0000-0001-7403-4519
Περίληψη

Η παρούσα μελέτη συνδυάζοντας ποσοτικές μεθόδους αξιολόγησης και ποιοτικές διαδικασίες ανάλυσης λαθών διερευνά την ικανότητα για ορθογραφημένη γραφή μαθητών Β΄ - ΣΤ΄ δημοτικού με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες. Πιο συγκεκριμένα, η έρευνα εξετάζει το στάδιο ανάπτυξης της ορθογραφικής δεξιότητας μαθητών δημοτικού δευτέρας, τρίτης, τετάρτης, πέμπτης και έκτης τάξης, αξιολογώντας την ορθογραφημένη γραφή 20 μαθητών με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες με μία σταθμισμένη δοκιμασία γραφής λέξεων καθ’ υπαγόρευση και συγκρίνοντας τις επιδόσεις τους με τον μέσο όρο των επιδόσεων του γενικού πληθυσμού της ίδιας ηλικιακής ομάδας. Από την ποιοτική ανάλυση των λαθών σε αντίστοιχες κατηγορίες που αφορούν τη φωνολογική, μορφολογική και την οπτικό-ορθογραφική επίγνωση, καθώς και τη χρήση των συμβάσεων του γραπτού λόγου, διαπιστώνονται οι διαβαθμίσεις στην ανάπτυξη της ορθογραφικής ικανότητας των μαθητών που βρίσκονται οι συγκεκριμένοι μαθητές και παρέχονται χρήσιμες πληροφορίες για τις γνωστικές τους διεργασίες και τις ατομικές τους ανάγκες. Τα αποτελέσματα της μελέτης αναδεικνύουν χαμηλότερες επιδόσεις των περισσότερων μαθητών σε σχέση με τον μέσο όρο του πληθυσμού των συνομηλίκων τους. Επίσης, καταδεικνύουν περιορισμούς και ελλείμματα σε δεξιότητες φωνολογικής και μορφοσυντακτικής επεξεργασίας καθώς και περιορισμένες οπτικό-ορθογραφικές  αναπαραστάσεις. Με βάση αυτά τα ευρήματα η εργασία πραγματεύεται το στάδιο ανάπτυξης της ορθογραφικής δεξιότητας των μαθητών, τους παράγοντες που επηρέασαν καθοριστικά την ορθογραφική τους επίδοση, τον βαθμό δυσκολίας του ορθογραφικού έργου και τον διαφορετικό ρυθμό ανάπτυξης της ορθογραφικής ικανότητας των μαθητών.

 

Λεπτομέρειες άρθρου
  • Ενότητα
  • Άρθρα
Creative Commons License

Αυτή η εργασία είναι αδειοδοτημένη υπό το CC Αναφορά Δημιουργού – Μη Εμπορική Χρήση – Παρόμοια Διανομή 4.0.

Τα πνευματικά δικαιώματα των άρθρων του περιοδικού ανήκουν στους συγγραφείς. Τα άρθρα διατίθενται με άδειες Creative Commons CC-BC-SA 4.0

 
Λήψεις
Τα δεδομένα λήψης δεν είναι ακόμη διαθέσιμα.
Βιογραφικό Συγγραφέα
Στυλιανή Βασίλειος Ξάνθη, Συνεργαζόμενο Εκπαιδευτικό Προσωπικό στο Ελληνικό Ανοιχτό Πανεπιστήμιο

Είμαι πτυχιούχος της Ζωσιμαίας Παιδαγωγικής Ακαδημίας Ιωαννίνων (1984) και πτυχιούχος του Παιδαγωγικού Τμήματος ΕΚΠΑ Αθηνών (1998). Το 1998 ολοκλήρωσα σπουδές μετεκπαίδευσης στο Μαράσλειο Διδασκαλείο Δημοτικής Εκπαίδευσης του ΠΤΔΕ του ΕΚΠΑ Αθηνών με κατεύθυνση την Ειδική Αγωγή. Από το 1999 ως σήμερα έχω διδάξει σε παιδιά με δυσλεξία, αναπτυξιακά προβλήματα λόγου, ελαφριές νοητικές διαταραχές,προβλήματα συμπεριφοράς, σύνδρομο Down (μωσαϊσμός), αυτισμό και διαφορετική μητρική γλώσσα από την Ελληνική. Το 2007 απέκτησα Δίπλωμα Μεταπτυχιακών Σπουδών του ΜΙΘΕ του ΕΚΠΑ Αθηνών, με ειδίκευση «Βασική και Εφαρμοσμένη Γνωσιακή Επιστήμη» και θέμα πτυχιακής εργασίας: «Διερεύνηση της βασικής οπτικής επεξεργασίας ερεθισμάτων στον κοντινό και μακρινό χώρο με μαγνητοεγκεφαλογραφία (MEG)». Το 2011 ολοκλήρωσα τη διδακτορική μου διατριβή του ΜΙΘΕ του ΕΚΠΑ Αθηνών με θέμα: «Σχεδίαση, υλοποίηση και αξιολόγηση δραστηριοτήτων με εκπαιδευτικό λογισμικό στη διδασκαλία της γλώσσας σε μαθητές με μαθησιακές δυσκολίες». Συμμετείχα ως επιμορφώτρια στο 1ο & 3ο Περιφερειακό Επιμορφωτικό Κέντρο Αθήνας στις θεματικές ενότητες: Προβλήματα ακοής - Αξιολόγηση και Παιδαγωγική Αντιμετώπιση & Ζητήματα εκπαιδευτικής πολιτικής σε θέματα Ένταξης, Απρίλιος 2014, και στο 1ο Περιφερειακό Επιμορφωτικό Κέντρο Αθήνας στη θεματική ενότητα: Παιδαγωγικές Παρεμβάσεις για Ενίσχυση της Ένταξης, Απρίλιος 2013. Διετέλεσα κριτής σε επιστημονικά περιοδικά ["Νέος Παιδαγωγός” (2013, 2014, 2015) & i-Teacher (2013, 2014, 2015)], συνέδρια [8ο Πανελλήνιο Συνέδριο «Το ψηφιακό σχολείο» (2011), 9ο Πανελλήνιο Συνέδριο «Η εκπαίδευση στην εποχή των Τ.Π.Ε.» (2012), 10ο Πανελλήνιο Συνέδριο «Η εκπαίδευση στην εποχή των Τ.Π.Ε.» (2014), 1ο & 2ο Συνέδριο "Νέος Παιδαγωγός” (2014, 2015)] και διαγωνισμούς [3ος Διαδικτυακός Διαγωνισμός ΕΕΕΠ-ΔΤΠΕ «Δημιουργήστε ψηφιακά, κατασκευάστε ένα website, γίνετε πρεσβευτές του τόπου σας» (2011), «Θεσμός αριστείας και ανάδειξη καλών πρακτικών στην Πρωτοβάθμια και Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση» στους άξονες προτεραιότητας 1, 2 και 3 - Οριζόντια Πράξη, του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Διά Βίου Μάθηση» για το σχολικό έτος εφαρμογής (2012-2013)]. Συμμετείχα ως ερευνήτρια σε αρκετές διαχρονικές έρευνες και έχω δημοσιεύσει αρκετές εργασίες σε επιστημονικά περιοδικά και πρακτικά συνεδρίων. Είμαι Συνεργαζόμενο Εκπαιδευτικό Προσωπικό στο Ελληνικό Ανοιχτό Πανεπιστήμιο στο Κοινό Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα Σπουδών Επιστήμες της Αγωγής: Ειδική Αγωγή και Εκπαίδευση Ατόμων με Προβλήματα Προφορικού και Γραπτού Λόγου της Σχολής Ανθρωπιστικών Σπουδών.

 

Αναφορές
Αϊδίνης, Α. (2006). Η ανάπτυξη της φωνολογικής ενημερότητας και η σχέση της με την απόκτηση του γραμματισμού. Επιστημονική Επετηρίδα της Ψυχολογικής Εταιρείας Βορείου Ελλάδος, 4, 17-42.
Αϊδίνης, Α. (2010α). Στρατηγικές ορθογραφημένης γραφής και η ανάπτυξη τους στο δημοτικό σχολείο. Στο Α. Μουζάκη, & Α. Πρωτόπαπας (Επιμ.), Ορθογραφία: μάθηση και διαταραχές (σελ. 137–150). Αθήνα: Gutenberg.
Αϊδίνης, Α. (2010γ). Ο ρόλος της μορφολογικής γνώσης στη γραφή του θέματος των λέξεων. Στο Α. Μουζάκη, & Α. Πρωτόπαπας (Επιμ.), Ορθογραφία: μάθηση και διαταραχές (σσ. 165–180). Αθήνα: Gutenberg.
Αϊδίνης, Α., & Παράσχου, Δ. (2004). Ανάπτυξη της ορθογραφημένης γραφής στο Δημοτικό σχολείο: Λάθη και στρατηγικές των παιδιών. Στο Ν. Μακρής, & Δ. Δεσλή (Επιμ.), Η Γνωστική Ψυχολογία σήμερα: Γέφυρες για τη μελέτη της νόησης (Πρακτικά Συνεδρίου, σσ. 245-252). Αθήνα: Τυποθήτω - Γ. Δαρδανός.
Αϊδίνης, Α., & Δαλακλή, Χ. (2006). Από τη γραφή στην ορθογραφημένη γραφή: Η επίδραση της φωνολογικής και της μορφοσυντακτικής επίγνωσης. Στο Π. Παπούλια-Τζελέπη, Α. Φτερνιάτη & Κ. Θηβαίος (Επιμ.), Έρευνα και Πρακτική του Γραμματισμού (σσ. 41-64). Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα.
Αναγνωστοπούλου, Μ., & Κανταρτζή, Ε. (2008). Τα ορθογραφικά λάθη των μαθητών/τριών του Δημοτικού Σχολείου στη γραπτή έκφραση. Στο Α. Τριλιανός, & Ι. Καράμηνας (Επιμ.), Ελληνική Παιδαγωγική & Εκπαιδευτική Έρευνα (Πρακτικά Συνεδρίου, Τόμος Β, σσ. 995-1004). Αθήνα: Ατραπός.
Γαβριηλίδου, Ζ. (2003). Φωνητική συνειδητοποίηση και διόρθωση παιδιών προσχολικής και πρώτης σχολικής ηλικίας. Αθήνα: Τυπωθήτω.
Caravolas, M., Hulme, C., & Snowling, M. J. (2001). The foundations of spelling ability: evidence from a 3-year longitudinal study. Journal of Memory and Language, 45 (4), 751–774. doi.org/10.1006/jmla.2000.2785.
Διαμαντή, Β. (2010). Ορθογραφικές δεξιότητες και δυσκολίες παιδιών με δυσλεξία. Στο Α. Μουζάκη, & Α. Πρωτόπαπας (Επιμ.), Ορθογραφία: μάθηση και διαταραχές (σσ. 277–285). Αθήνα: Gutenberg.
Diamanti, V., Goulandris, N., Stuart, M., & Campbell, R. (2014). Spelling of derivational and inflectional suffixes by Greek-speaking children with and without dyslexia. Reading and Writing, 27, 337-358.
Καλαντζή–Αζίζη, Α., & Ζαφειροπούλου, Μ. (2004). Προσαρμογή στο σχολείο. Πρόληψη και αντιμετώπιση δυσκολιών. Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα.
Kotoulas, V., & Padeliadu, S. (2000). The nature of spelling errors in the Greek language: The case of students with reading disabilities. Στο K. Nikolaidis, & M. Matheoudakis (Επιμ.), Proceeding of the 13th International Symposium of Theoretical and Applied Linguistics (pp. 330-339). Thessaloniki: Aristotle University.
Loizidou-Ieridou, N., Masterson, J., & Hanley, J. R. (2010). Spelling development in 6–11 year-old Greek speaking Cypriot children. Journal of Research in Reading, 33, 247-262.
Μουζάκη, Α., & Πρωτόπαπας, Α. (Επιμ.) (2010). Ορθογραφία: Μάθηση και διαταραχές. Αθήνα: Gutenberg.
Μουζάκη, Α., Πρωτόπαπας Α., Σιδερίδης, Γ., & Σίμος, Π. (2010). Μια δοκιμασία για την αξιολόγηση της ορθογραφίας. Στο Α. Μουζάκη, & Α. Πρωτόπαπας (Επιμ.), Ορθογραφία: Μάθηση και Διαταραχές (σσ. 326–347). Αθήνα: Gutenberg.
Ξάνθη, Σ. (2017). Ποιοτική ανάλυση λαθών μαθητών Δ΄ - ΣΤ΄ δημοτικού σε ορθογραφικά έργα υπαγόρευσης και ελεύθερης γραφής. Έρευνα στην Εκπαίδευση, 6 (1), 1-17. doi.http://dx.doi.org/10.12681/hjre.10619.
Παντελιάδου, Σ., & Μπότσας, Γ. (2007). Μαθησιακές Δυσκολίες – Βασικές Έννοιες και Χαρακτηριστικά. Ανακτήθηκε 10/3/2009 από www.specialeducation.gr.
Παντελιάδου, Σ. (2011). Μαθησιακές Δυσκολίες και Εκπαιδευτική Πράξη. Τι και Γιατί. Αθήνα: Πεδίο.
Porpodas, C. D. (1999). Patterns of phonological and memory processing in beginning readers and spellers of Greek. Journal of Learning Disabilities, 32 (5), 406-416.
Πρωτόπαπας, Α., Δρακοπούλου, Σ., & Φάκου, Α. (2010). Υπολογισμός σχετικής συχνότητας ορθογραφικών λαθών. Στο Α. Μουζάκη, & Α. Πρωτόπαπας (Επιμ.), Ορθογραφία: μάθηση και διαταραχές (σσ. 198–207). Αθήνα: Gutenberg.
Protopapas, A., Fakou, A., Drakopoulou, S., Skaloumbakas, C., & Mouzaki, A. (2013). What do spelling errors tell us? Classification and analysis of errors made by Greek schoolchildren with and without dyslexia. Reading and Writing, 26 (5), 615-646.
Σπαντιδάκης, Ι. (2009). Προβλήματα Παραγωγής Γραπτού Λόγου Παιδιών Σχολικής Ηλικίας. Διάγνωση. Αξιολόγηση. Αντιμετώπιση (έκδοση 8η). Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα.
Τρίγκα-Μερτίκα, Ε. (2010). Μαθησιακές Δυσκολίες. Γενικές & Ειδικές Μαθησιακές Δυσκολίες – Δυσλεξία. Αθήνα: Γρηγόρης.
Τσεσμελή, Σ. (2009). Μορφολογική ενημερότητα, ορθογραφία, και δυσλεξία: Ταξινόμηση και κριτική θεώρηση ερευνητικών δεδομένων. Hellenic Journal of Psychology, 6, 80-106.
Τα περισσότερο διαβασμένα άρθρα του ίδιου συγγραφέα(s)