Σενάριο-κλειδί και αντι-σενάριο «Προσπάθεια» και «ευκολία» στο λόγο φοιτητών και φοιτητριών για την αντιγραφή στις εξετάσεις

Περίληψη

Η παρούσα εργασία ανήκει στην περιορισμένη, ακόμα, παράδοση ποιοτικής έρευνας για την αντιγραφή στο πανεπιστήμιο. Στόχος είναι να αναδειχθούν η παρουσία και η χρήση των εννοιών «κόπος» και «προσπάθεια» στο λόγο φοιτητών και φοιτητριών για την αντιγραφή στις εξετάσεις. Τα δεδομένα αποτελούνται από 17 ημι-δομημένες συνεντεύξεις με φοιτητές και φοιτήτριες από ένα ελληνικό επαρχιακό πανεπιστήμιο. Υιοθετείται μια κοινωνική-κονστρουξιονιστική προσέγγιση, που θεωρεί την ομιλία μορφή κοινωνικής δράσης. Στην ανάλυση και ερμηνεία των δεδομένων υιοθετείται μία πολιτισμική προσέγγιση βασισμένη στη συμβολική ανθρωπολογία και, ειδικότερα, στην έννοια «σενάριο-κλειδί» όπως την έχει επεξεργαστεί η Sherry Ortner. Κεντρικά σύμβολα σε μία κοινωνία, τα «σενάρια-κλειδιά συμπυκνώνουν πολιτισμικά σημαντικούς στόχους και υπαγορεύουν τις (πολιτισμικά αποδεκτές) στρατηγικές για την επίτευξή τους. Τα ευρήματα δείχνουν ότι στο λόγο των ερωτώμενων κυριαρχούν (α) ένα σενάριο που εξαίρει το στόχο της απόκτησης πτυχίου με προσωπική μελέτη και εργασία και (β) ένα «σενάριο της ευκολίας» με το οποίο δικαιολογείται η επίτευξη του ίδιου στόχου μέσα από την αντιγραφή στις εξετάσεις. Τα δυο σενάρια συνεχώς συναντιούνται στο λόγο ενός και του ίδιου ατόμου, με τρόπο που από τη σκοπιά της τυπικής λογικής θα θεωρούσαμε αντιφατικό. Στη βάση της εξέτασης και της σύγκρισης αποσπασμάτων από τις συνεντεύξεις, ακολουθούν συμπεράσματα για το πώς οι κοινωνικοί δρώντες αξιοποιούν αντιφατικά μεταξύ τους τεμάχια πολιτισμικής γνώσης.