Ο εμπλουτισμός του περιβάλλοντος στέγασης των ζώων εργαστηρίου στην πράξη


Δημοσιευμένα: Nov 20, 2017
Λέξεις-κλειδιά:
εμπλουτισμός περιβάλλοντος ζώα εργαστηρίου υγεία ευζωία
N. KOSTOMITSOPOULOS (Ν. ΚΩΣΤΟΜΗΤΣΟΠΟΥΛΟΣ)
Περίληψη

Κατά τη διάρκεια των τελευταίων δεκαετιών έχει εκδηλωθεί έντονο ενδιαφέρον των επιστημόνων για τη βελτίωση της ευζωίας των ζώων εργαστηρίου μέσω του εμπλουτισμού του περιβάλλοντος στο οποίο διαβιούν. Ως εμπλουτισμός του περιβάλλοντος θεωρείται κάθε αλλαγή του περιβάλλοντος στέγασης των εγκλωβισμένων ζώων που αποσκοπεί στο να βοηθήσει τα ζώα αυτά να εκδηλώσουν συμπεριφορά παρόμοια με τη συμπεριφορά των ζώων του ίδιου είδους, που ζουν ελευθέρα στο φυσικό περιβάλλον. Ο εμπλουτισμός του περιβάλλοντος στέγασης των ζώων εργαστηρίου μπορεί να διακριθεί σε δυο τύπους, στον κοινωνικό εμπλουτισμό και στο φυσικό εμπλουτισμό. Ως κοινωνικός εμπλουτισμός χαρακτηρίζεται η δυνατότητα που μπορεί να προσφέρεται στα ζώα να έρχονται σε άμεση ή έμμεση επαφή με άλλα ζώα του ίδιου είδους και της ίδιας φυλής. Ο άμεσος κοινωνικός εμπλουτισμός περιλαμβάνει τη στέγαση των ζώων κατά ομάδες. Κατά τη σύσταση των ομάδων αυτών θα πρέπει να λαμβάνεται μέριμνα ώστε τα ζώα της ομάδας να ζουν αρμονικά μεταξύ τους και να μην εκδηλώνουν επιθετική ή ανταγωνιστική συμπεριφορά. Στις περιπτώσεις όπου δεν είναι δυνατή η στέγαση των ζώων σε ομάδες, τότε θα πρέπει να επιδιώκεται ηεφαρμογή του έμμεσου τύπου κοινωνικού εμπλουτισμού. Σ' αυτήν την περίπτωση τα ζώα έχουν τη δυνατότητα να βλέπουν ή να μυρίζουν άλλα ζώα του ίδιου είδους, τα οποία στεγάζονται σε παρακείμενα κλουβιά. Προκειμένου για τα μεσαία και τα μεγάλα ζώα εργαστηρίου ως κοινωνικός εμπλουτισμός θεωρείται και η συχνή επαφή του ανθρώπου με τα ζώα αυτά, ιδιαίτερα όταν παραμένουν για μεγάλο χρονικό διάστημα στην εγκατάσταση πειραματισμού. Ως φυσικός εμπλουτισμός θεωρείται κάθε παρέμβαση που μπορεί να γίνει στο περιβάλλον στέγασης, με σκοπό την ικανοποίηση διαφόρων φυσιολογικών και ηθολογικών αναγκών των στεγαζόμενων ζώων, όπως για παράδειγμα η άσκηση, η κατασκευή φωλιάς, το ψάξιμο της τροφής ή η εξερεύνηση του περιβάλλοντος χώρου. Ο φυσικός εμπλουτισμός του περιβάλλοντος στέγασης των ζώων εργαστηρίου περιλαμβάνει συνήθως την τοποθέτηση διαφόρων αντικειμένων ή υλικών ή τη δημιουργία διαφόρων ερεθισμάτων. Στην πράξη, ο εμπλουτισμός του περιβάλλοντος στέγασης των ζώων εργαστηρίου θα πρέπει να γίνεται σε συνεργασία με το επιστημονικό και τεχνικό προσωπικό της εγκατάστασης. Πριν από την εφαρμογή οποιουδήποτε προγράμματος εμπλουτισμού θα πρέπει να προηγείται συστηματική μελέτητης υπάρχουσας σχετικής βιβλιογραφίας, ανταλλαγή απόψεων και εμπειριών με άλλες μονάδες εκτροφής ή και πειραματισμού, προσεκτικός σχεδιασμός και αξιολόγηση των παρεμβάσεων προκειμένου να διασφαλίζεται ότι οποιαδήποτε μεταβολή του περιβάλλοντος στέγασης θα αποβαίνει τελικά προς όφελος της υγείας και ευζωίας των στεγαζόμενων ζώων, αλλά και προς όφελος της ποιότητας των αποτελεσμάτων της επιτελούμενης έρευνας.

Λεπτομέρειες άρθρου
  • Ενότητα
  • Special Article
Λήψεις
Τα δεδομένα λήψης δεν είναι ακόμη διαθέσιμα.
Αναφορές
Baumans V, Clausing Ρ, Hubrecht R, Reber A, Vitale A, Wyffels E, Gyger M (2006) Report of the FELASA's working group on standardization of enrichment. In Web guides.
http://www.lal.org.uk/felasa.html [accessed March 26,2009].
Baumans V (2004) The welfare of laboratory mice. In: The welfare of laboratory animals (E. Kaliste, ed.). Animal welfare and nutrition series. Kluwer Academic Publishers, Dordrecht, 119-152.
Baumans V (2000) Environmental enrichment: a right of rodents! In: Progress in the reduction, refinement and replacement of animal experimentation (M. Balls, AM. Van Zeller & M.E. Haider, eds). Elsevier, Amsterdam, 1251-1255.
Beaver BV (1989) Environmental enrichment for laboratory animals. ILARNews31(2):5-ll.
Berdoy M (2002) The laboratory rat: a natural history. Oxford University, Oxford. Website: http://www.ratlife.org [accessed April 13, 2009].
Canadian Council on Animal Care (1993). Guide to the care and use of Laboratory Animal Volume 1 (2nd ed), Chapter VI. In: Web guides. http://www.ccac.ca/en/CCAC_Programs/Guidelines_Policies/GUIDES/ENGLISH/Vl_93/CHAP/CHVLHTM [accessed, June 5,2008].
Eskola S, Lauhikari M, Voipio HM, Laitinen M, Nevalainen Τ (1999) Environmental enrichment may alter the number of rats needed to achieve statistical significance. Scand J Lab Anim Sci, 26 (3):134-144.
European Commission (2007) Commission Recommendation 2007/526/EC of 18 June 2007 on guidelines for the accommodation and care of animals used for experimental and other scientific purposes. OJ, L197 (50):l-89.
Frank M (2004) Public affairs: European welfare standards may affect US research. The Physiologist, 47:1-3.
Howerton CL, Garner JP, Mench JA (2008) Effects of a running wheel-igloo enrichment on aggression, hierarchy linearity and stereotypy in group-housed male CD-I (ICR) mice. Appi Anim BehSci,115(l-2):90-103.
Kingston SG, Hoffman-Goetz L (1996) Effect of environmental enrichment and housing density on immune system reactivity to acute exercise stress. Physiology and Behaviour, 60(1): 145-150.
Kostomitsopoulos N, van Loo P, Paronis E, Alexakos P, Balafas E, Baumans V (2007) The influence of the location of a nest box in an individual ventilated cage on the preference of mice to use it. JAAWS, 10:112-121.
Newberry RC (1995) Environmental enrichment: increasing the biological relevance of captive environments. Appi Anim Behav Sci, 44:229-243.
Olsson AS, Dahlborn Κ (2002) Improving housing conditions for laboratory mice: a review of environmental enrichment. Laboratory Animals, 36(3):243-270.
Paronis E, Alexakos P, Dimitriou C, Balafas E, Kostomitsopoulos Ν (2008) Evaluation of the preference of mice on food intake - Preliminary study. JHVMS, 59(2):168-174 (in Greek, with English abstract).
Stauffacher M (1995) Environmental enrichment, fact and fiction. Scand J Lab Anim Sci, 22:39-42.
Tsai PP, Pachowsky U, Stelzer HD, Hackbarth H (2002) Impact of environmental enrichment in mice. Effect of housing conditions on body weight, organ weights and haematology in different strains. Laboratory Animals, 36:411-419.
Van Loo PLP, Croes IAA, Baumans V (2004) Music for mice; Does it affect behaviour and physiology? In: Abstract Telemetry Workshop. FELASA meeting, Nantes, France.
Van Loo LPL, Van Zutphen LFM, Baumans V (2003) Male management: coping with aggression problem in male laboratory mice. Laboratory Animals, 37:300-313.
Van Loo PLP, Kruitwagen CLJJ, Koolhaas JM, Van de Weerd HA, Van Zutphen LFM, Baumans V (2002) Influence of cage enrichment on aggressive behaviour and physiological parameters in male mice. Applied Animal Behaviour Science, 76:65-81.
Van de Weerd HA, Van Loo PLP, Van Zutphen LFM, Koolhaas JM, Baumans V (1998) Strength of preference for nesting material as environmental enrichment for laboratory mice. Appi Anim Behav Sci, 55: 369-382.
Van de Weerd HA, Baumans V (1995) Environmental enrichment in rodents. In Environmental enrichment information resources for laboratory animals. AWIC Resour Series, 2:145-149.
Van de Weerd HA, Aarsen EL, Mulder A, Kruitwagen CLJJ, Hendriksen CFM, Baumans V (2002) Effects of environmental enrichment for mice: variation in experimental results. J Appi Anim Welf Sci, 5 (2): 87-109.
van Praag H, Christie BR, Sejnowski TJ, Gage FH (1999) Running enhances neurogenesis, learning and long-term potentiation in mice. Proc Natl Acad Sci USA, 96:13427-13431.
Vitalo A, Fricchione J, Casali M, Berdichevsky Y, Hoge EA, Rauch SL, Berthiaume F, Yarmush ML, Benson H, Fricchione GL, Levine JB (2009) Nest making and oxytocin comparably promote wound healing in isolation reared rats. PLoS ONE 4(5):e5523. Epub 2009 May 13.
Wolfer PD, Litvin O, Morf S, Nitsch RM, Lipp HP, Wurbel H (2004) Cage enrichment and mouse behaviour. Nature,432: 821-822.
Young R (2003) Environmental enrichment for captive animals. UFAW Animal Welfare Series, Blackwell, Oxford.
Τα περισσότερο διαβασμένα άρθρα του ίδιου συγγραφέα(s)