Διαπολιτισμική επικοινωνία Χαρτογραφώντας το πεδίο

Διαπολιτισμική επικοινωνία: Χαρτογραφώντας το πεδίο
Δημοσιευμένα: Jul 20, 2022
DOI: https://doi.org/10.12681/jret.29697
ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΣΤΑΜΟΥ
Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης
Περίληψη

Με δεδομένη την αυξημένη πολιτισμική και γλωσσική διεπαφή των ανθρώπων σήμερα, δεν είναι τυχαία η ανάπτυξη του πεδίου της διαπολιτισμικής επικοινωνίας. Στην παρούσα εργασία, επιχειρείται, λοιπόν, μια χαρτογράφηση αυτού του ερευνητικού πεδίου. Όπως διαπιστώθηκε, στην πρώιμη φάση του, δόθηκε ελάχιστη προσοχή σε γλωσσικές όψεις της διαπολιτισμικής επικοινωνίας, καθώς αναπτύχθηκε κυρίως στο πλαίσιο της ψυχολογίας, της διοίκησης επιχειρήσεων και των σπουδών επικοινωνίας και είχε έναν έντονα πρακτικό προσανατολισμό. Στη γλωσσολογία, συνδέθηκε κυρίως με την αντιπαραθετική/συγκριτική και τη διεπιδραστική (κοινωνιογλωσσολογική) παράδοση. Ακόμη, ως αντικείμενο, έχει δεχθεί σημαντική κριτική πως έχει συμβάλει, στην πραγματικότητα, στην ενίσχυση των στερεοτύπων που προσπαθεί να αντιπαλέψει (π.χ. ουσιοκρατική αντίληψη για τον πολιτισμό, μεθοδολογικός εθνικισμός). Γι’ αυτό τον λόγο, έχουν προταθεί σύγχρονες προσεγγίσεις της διαπολιτισμικής επικοινωνίας, όπως η υπερπολιτισμική και η κριτική λογοαναλυτική προσέγγιση, οι οποίες επιχειρούν να ξεπεράσουν τους περιορισμούς που έχουν αναδειχθεί. Ειδικότερα, η υπερπολιτισμική προσέγγιση εστιάζει στην υπέρβαση των πολιτισμικών ορίων, αμφισβητώντας τις αυτονόητες διασυνδέσεις μεταξύ μιας συγκεκριμένης γλώσσας, πολιτισμού και γεωγραφικού χώρου. Από την άλλη, η κριτική λογοαναλυτική προσέγγιση αντιμετωπίζει τις πολιτισμικές ταυτότητες ως ιδεολογικές κατασκευές του λόγου, παρά ως αντικειμενικές οντότητες, αποκαλύπτοντας τον ρόλο των σχέσεων εξουσίας που εμπλέκονται στον τρόπο κατασκευής τους.

Λεπτομέρειες άρθρου
  • Ενότητα
  • Άρθρα
Creative Commons License

Αυτή η εργασία είναι αδειοδοτημένη υπό το CC Αναφορά Δημιουργού – Μη Εμπορική Χρήση – Παρόμοια Διανομή 4.0.

Οι συγγραφείς που δημοσιεύουν σε αυτό το περιοδικό συμφωνούν στους παρακάτω όρους :

1. Οι συγγραφείς διατηρούν τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας επί των άρθρων τους, χορηγώντας στο περιοδικό το δικαίωμα της πρώτης δημοσίευσης. Άρθρα που δημοσιεύονται στο περιοδικό «Επιστημονική Επετηρίδα του Παιδαγωγικού Τμήματος Νηπιαγωγών της Σχολής Επιστημών Αγωγής του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων»  διατίθενται με άδεια Creative Commons 4.0, σύμφωνα με την οποία μπορούν να χρησιμοποιούνται ελεύθερα, με αναφορά στο/στη συγγραφέα και στην πρώτη δημοσίευση για μη κερδοσκοπικούς σκοπούς.

2. Οι συγγραφείς μπορούν να συνάπτουν ξεχωριστές, πρόσθετες συμβάσεις και συμφωνίες για την μη αποκλειστική διανομή του δημοσιευμένου στο περιοδικό έργου (π.χ. κατάθεση σε ένα ιδρυματικό αποθετήριο ή δημοσίευση σε ένα βιβλίο), με την αναγνώριση της πρώτης δημοσίευσης σε αυτό περιοδικό.

3. Στους συγγραφείς επιτρέπεται να δημοσιεύσουν την εργασία τους online (κατά προτίμηση σε ιδρυματικά αποθετήρια ή στην ιστοσελίδα τους) πριν και κατά τη διάρκεια της διαδικασίας υποβολής, καθώς αυτό μπορεί να οδηγήσει σε παραγωγικές ανταλλαγές, όπως επίσης και παλαιότερες και ευρύτερες παραπομπές δημοσιευμένων εργασιών (The Effect of Open Access)

Λήψεις
Τα δεδομένα λήψης δεν είναι ακόμη διαθέσιμα.
Αναφορές
Αρχάκης, Α. (2020). Από τον εθνικό στον μετα-εθνικό λόγο: Μεταναστευτικές ταυτότητες και κριτική εκπαίδευση. Αθήνα: Πατάκης.
Αρχάκης, Α. & Τσάκωνα, Β. (2011). Ταυτότητες, αφηγήσεις και γλωσσική εκπαίδευση. Αθήνα: Πατάκης.
Abu-Er-Rub, L., Brosius, C., Meurer, S., Panagiotopoulos, D., & Richter, S. (Eds.) (2019). Engaging transculturality: Concepts, key terms, case studies. London: Routledge.
Adaskou, K., Britten, D., & Fahsi, B. (1990). Design decisions on the cultural content of a secondary English course for Morocco. ELT Journal, 44(1), 3-10
Anderson, B. (1983). Imagined communities: Reflections on the origin and spread of nationalism. London: Verso.
Androutsopoulos, J. (2014). Mediatization and sociolinguistic change. Key concepts, research traditions, open issues. In J. Androutsopoulos (Ed.), Mediatization and sociolinguistic change (pp. 3-48). Berlin: Mouton de Gruyter.
Auer, P. (υπό δημοσίευση). ‘Translanguaging’ or ‘doing languages’? Multilingual practices and the notion of ‘codes’. In J. MacSwan (Ed.), Multilingual perspectives on translanguaging. Bristol: Multilingual Matters.
Baker, W. (2022). From intercultural to transcultural communication. Language and Intercultural Communication 22, 280-293.
Bauman, Z. (2005). Liquid life. Cambridge: Polity Press.
Bella, S. (2011) Mitigation and politeness in Greek invitation refusals: Effects of length of residence in the target community and intensity of interaction on
non-native speakers’ performance. Journal of Pragmatics, 43, 1718-1740.
Bella, S. & Sifianou, M. (2012). Greek student e-mail requests to faculty members. In L. Ruiz de Zarobe & Y. Ruiz de Zarobe (Eds.), Speech acts and politeness across languages and cultures (pp. 89-113). Bern: Peter Lang.
Bernstein, B. (1971). Class, codes and control: Theoretical studies towards a sociology of language. London: Routledge & Kegan Paul.
Billig, M. (1995). Banal nationalism. London: Sage.
Connor, U. (1996). Contrastive rhetoric: Cross-cultural aspects of second-language writing. Cambridge: Cambridge University Press.
Council of Europe (2006). Plurilingual education in Europe: 50 years of international co-operation. Retrieved February 2022 from https://www.ecml.at/Portals/1/documents/CoE-documents/plurinlingaleducation_en.pdf?ver=2017-02-07-160535-763&ver=2017-02-07-160535-763
Cuddy, C. J.A., Fiske, T.S., & Glick, P. (2008). Warmth and competence as universal dimensions of social perception: The stereotype content model and the BIAS map. Advances in Experimental Social Psychology, 40, 62-137.
Δενδρινού, Β. (2004). Πολυγλωσσικός γραμματισμός στην Ε.Ε.: Εναλλακτικά προγράμματα ξενόγλωσσης εκπαίδευσης. Στο Β. Δενδρινού & Β. Μητσικοπούλου (Eπιμ.), Πολιτικές γλωσσικού πλουραλισμού και ξενόγλωσση εκπαίδευση στην Ευρώπη (σελ. 47-59). Αθήνα: Μεταίχμιο.
García, O. (2009). Bilingual education in the 21st century: A global perspective. Oxford: Blackwell.
Garcia, O. & Li W. (2014). Translanguaging: Language, bilingualism and education. Basingstoke: Palgrave Macmillan.
Gudykunst, W.B. & Kim, Y.Y. (2002). Communicating with strangers: An approach to intercultural communication. New York: McGraw Hill.
Gumperz, J. J. (1982). Discourse strategies. Cambridge: Cambridge University Press.
Gumperz, J.J. & Cook-Gumperz, J. (2012). Interactional sociolinguistics: Perspectives on intercultural communication. In C.B. Paulston, S.F. Kiesling, & E.S. Rangel (Eds.), The handbook of intercultural discourse and communication (pp. 63-76). Oxford: Blackwell.
Hall, E.T. (1959) The silent language. New York: Doubleday.
Hall, E.T. (1966) Τhe hidden dimension. New York: Doubleday.
Hall, E.T. (1981) Beyond culture. New York: Anchor Books.
Hall, E.T. & Hall, M.R. (1987). Hidden differences: Doing business with the Japanese. New York: Anchor Books.
Halualani, R.T., Mendoza, S.L., & Drzewiecka, J.A. (2009) Critical junctures in intercultural communication studies: A review. The Review of Communication Journal, 9(1), 17-35.
Halualani, R.T. & Nakayama, T.K. (2010) Critical Intercultural Communication Studies: At a crossroads. In T.K. Nakayama & R.T. Halualani (Eds.), The handbook of critical intercultural communication (pp.1-16). Oxford: Blackwell.
Hofstede, G.H. (2001). Culture’s consequences: Comparing values, behaviors, institutions, and organizations across nations (2nd edn.). Thousans Oaks, CA: Sage.
Holmes, J. & Stubbe, M. (2003). “Feminine” workplaces: Stereotypes and reality. In J. Holmes & M. Meyerhoff (Eds.), The handbook of language and gender (pp. 573-599). Malden, MA: Blackwell.
Inda, J.I. & Rosaldo, R. (Eds.) (2002) The anthropology of globalization: A reader. Oxford: Blackwell.
Irvine, J.T. & Gal, S. (2000). Language ideology and linguistic differentiation. In P. Kroskrity (Ed.), Regimes of language: Ideologies, polities, and identities (pp. 35-83). Oxford: Currey.
Jaworski, A. (2015). Globalese: A new visual-linguistic register. Social Semiotics, 25(2), 217-235.
Kaplan, R.B. (1966). Cultural thought patterns in inter-cultural education. Language Learning, 16, 1-20.
Kasper, G. & Blum-Kulka, S. (1993). Interlanguage pragmatics. Oxford: Oxford University Press.
Kubota, R. (2010). Cross-cultural perspectives on writing: Contrastive rhetoric. In N.H. Hornberger & S.L. McKay (Eds.), Sociolinguistics and language education (pp. 265-289). Clevedon, UK: Multilingual Matters.
Kubota, R. (2012). Critical approaches to intercultural discourse and communication. In C.B. Paulston, S.F. Kiesling, & E.S. Rangel (Eds.), The handbook of intercultural discourse and communication (pp. 90-109). Oxford: Blackwell.
Leeds-Hurwitz, W. (1990). Notes in the history of intercultural communication: The Foreign Service Institute and the mandate for intercultural training. Quarterly Journal of Speech, 76(3), 262-281.
Lundby, K. (2009). Introduction: Mediatization as key. In K. Lundby (Ed.), Mediatization: Concept, changes, consequences (pp. 1-18). New York: Peter Lang.
Μπουκάλα, Σ. & Στάμου, Α.Γ. (Επιμ.) (2020). Κριτική Ανάλυση Λόγου: (Απο)δομώντας την ελληνική πραγματικότητα. Αθήνα: Νήσος.
Martin, J.N. & Nakayama, T.K. (2000). Intercultural communication in contexts (2nd Edn). Mountain View, CA: Mayfield.
Liao, M. (2009). A study of interruption in Chinese criminal courtroom discourse. Text and Talk, 29(2), 175-199.
Monaghan, L. (2012). Perspectives on intercultural discourse and communication. In C.B. Paulston, S.F. Kiesling, & E.S. Rangel (Eds.), The handbook of intercultural discourse and communication (pp. 19-36). Oxford: Blackwell.
Malz, D.N. & Borker, R.A. (1982). A cultural approach to male/female miscommunication. In J. Gumperz (Ed.), Language and social identity (pp. 195–216). Cambridge: Cambridge University Press.
Monceri, F. (2019). Beyond universality: Rethinking transculturality and the transcultural self. Journal of Multicultural Discourses, 14(1), 78-91.
Nakane, I. (2012). Silence. In C.B. Paulston, S.F. Kiesling, & E.S. Rangel (Eds.), The handbook of intercultural discourse and communication (pp. 158-179). Oxford: Blackwell.
Ntampoudi, I. (2014). The Eurozone crisis and the politics of blaming: The cases of Germany and Greece. Political Perspectives, 8(2), 1-20.
Ono, K.A. (2010) Reflections on problematizing “nation” in intercultural communication Research. In T.K. Nakayama & R.T. Halualani (Eds.), The handbook of critical intercultural communication (pp. 84-97). Oxford: Blackwell.
Pennycook, A. (2007). Global Englishes and transcultural flows. London: Routledge.
Piller, I. (2007α). Linguistics and intercultural communication. Language and Linguistic Compass 1/3, 208-226.
Piller, I. (2007β). Cross-cultural communication in intimate relationships. In H. Kotthoff & H. Spencer-Oatey (Eds.), Intercultural communication (pp. 341-359). Berlin and New York: Mouton de Gruyter.
Piller, I. (2017). Intercultural communication: A critical introduction (2nd edn). Edinburgh: Edinburgh University Press.
Rogers, E.M. & Steinfatt, T.M. (1999). Intercultural communication. Prospect Heights, IL: Waveland Press.
Ritzer, G. (2013). The McDonaldization of society (20th Anniversary Edn). London: Sage
Σηφιανού, Μ. (2014). Ευγένεια στον λόγο. Στο Μ. Γεωργαλίδου, Μ. Σηφιανού, & Β. Τσάκωνα (Επιμ.), Ανάλυση λόγου (σελ. 261-294). Αθήνα: Νήσος.
Στάμου Α.Γ. (2020). Γερμανικότητα- Ελληνικότητα: Ταυτότητες στον Λόγο της Μαζικής Κουλτούρας. Αθήνα: Πεδίο.
Scollon, R. & Scollon, S.W. (2001α). Intercultural communication: A discourse approach (2nd edn). Ma, Massachusetts: Blackwell.
Scollon, R. & Scollon, S.W. (2001β). Discourse and intercultural communication. In D. Schiffrin, D. Tannen, & H.E. Hamilton (Eds.), The handbook of discourse analysis (pp. 538-547). Malden, MA: Blackwell.
Sifianou, M. (1992). Politeness phenomena in England and Greece: A cross-cultural perspective. Oxford: Oxford University Press.
Subramanian, A. (2000). Indians in North Carolina: race, class, and culture in the making of immigrant identity. Comparative Studies of South Asia, Africa and the Middle East, 20, 105-114.
Τσοκαλίδου, Ρ. (2017) Διαγλωσσικότητα και διαγλωσσικές ταυτότητες. Στο Ζ. Γαβριηλίδου, Μ. Κωνσταντινίδου, Ν. Μαυρέλος, Ι. Ντεληγιάννης, Ι. Παπαδοπούλου, & Γ. Τσομής (Επιμ.), Πρακτικά επετειακού διεθνούς συνεδρίου «Ταυτότητες: Γλώσσα και λογοτεχνία» (σελ. 301-316). Κομοτηνή: Εκδόσεις Σαΐτα.
Τσοκαλίδου, Ρ. (2018). SIDAYES: Πέρα από τη διγλωσσία στη διαγλωσσικότητα/ Beyond bilingualism to translanguaging. Αθήνα: Gutenberg.
Thurlow, C., and Jaworski, A. (2010) Tourism discourse: Language and global mobility. Basingstoke and New York: Palgrave Macmillan.
Yamada, H. (1997). Different games, different rules: Why Americans and Japanese misunderstand each other. New York: Oxford University Press.
Voronov, M. & Singer, J. (2002). The myth of individualism-collectivism: A critical review. Journal of Social Psychology, 142(4), 461-480.
Welsch, W. (1999). Transculturality: The puzzling form of cultures today. In M. Featherstone & S. Lash (Eds.), Spaces of culture: City, nation, world (pp. 194–213). London: Sage.
Τα περισσότερο διαβασμένα άρθρα του ίδιου συγγραφέα(s)