Η Διαχρονική εξέλιξη των πολιτικών για την εξάλειψη και αντιμετώπιση της ενδοσχολικής βίας και του εκφοβισμού στην Ελλάδα

Διαχρονική εξέλιξη των πολιτικών για την εξάλειψη και αντιμετώπιση της ενδοσχολικής βίας και του εκφοβισμού στην Ελλάδα
Δημοσιευμένα: Σεπ 16, 2024
DOI: https://doi.org/10.12681/jret.37405
Λέξεις-κλειδιά:
Εκπαιδευτική πολιτική, σχολικός εκφοβισμός, σχολική βία, σχολική ζωή
Apostolos Karaoulas
a:1:{s:5:"el_GR";s:22:"University of Ioannina";}
Περίληψη

Η ενδοσχολική βία, ο «εκφοβισμός» στα σχολεία δεν είναι πλέον, απλώς ένα περιθωριακό φαινόμενο στον πραγματικό και ψηφιακό κόσμο, αλλά ένα σοβαρό ζήτημα. Από το 2006 και μετά τα φαινόμενα κάθε μορφής υποτίμησης, αποκλεισμού και εκφοβισμού μεταξύ παιδιών, έφηβων και ενηλίκων αυξάνονται επικίνδυνα και τείνει να πάρει διαστάσεις γενικευμένης έξαρσης, απειλώντας να κυριαρχήσει σχεδόν στο σύνολο του νεανικού πληθυσμού. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της μελέτης PISA (πρόγραμμα διεθνούς αξιολόγησης μαθητών) που δημοσιεύθηκε το 2017, σχεδόν ένας στους έξι 15χρονους επηρεάζεται τακτικά από «εκφοβισμό» στο σχολείο (OECD, 2017).


Επειδή το δικαίωμα στην Παιδεία αποτελεί αναφαίρετο αγαθό και δικαίωμα, η πολιτεία οφείλει, αφενός, να εγγυάται το δικαίωμα του ατόμου στην εκπαίδευση αντίστοιχη με τις ατομικές του ικανότητες και, αφετέρου, να ανταποκρίνεται στη σημασία της οικονομικής πολιτικής για μια σύγχρονη κοινωνία. Συνεπώς, το κράτος, η πολιτεία πρέπει να λάβει τα απαραίτητα μέτρα ώστε να αναχαιτίσει τέτοιου είδους συμπεριφορές πριν εκδηλωθούν και πριν αποκτήσουν μια δυναμική “συνήθειας”.


Με την παρούσα εργασία επιχειρείται να δοθεί έμφαση στην απαραίτητη μετατόπιση του θέματος από την προσέγγιση μιας θεωρητικής συζήτησης, που σαφώς είναι απαραίτητη για να οριοθετήσουμε και να περιγράψουμε τις έννοιες της υποτίμησης,  του αποκλεισμού και του εκφοβισμού, στις αναγκαίες παρεμβάσεις, κυρίως νομοθετικές, που αφορούν τη σχολική ζωή. Επίσης, επιχειρείται να μελετηθεί ο τρόπος που λειτούργησε ή όφειλε να λειτουργήσει η οργανωμένη πολιτεία, κατά πόσο απασχόλησε το ελληνικό κοινοβούλιο, όταν οι περιπτώσεις περιστατικών αποκτούσαν δημοσιότητα και προκαλούσαν έντονες συζητήσεις. Τέλος, διερευνάται ποιες δράσεις της πολιτείας τόσο σε ευρωπαϊκό επίπεδο όσο και σε εθνικό πραγματοποιήθηκαν για την πρόληψη και την εξάλειψη της ενδοσχολικής βίας!

Λεπτομέρειες άρθρου
  • Ενότητα
  • Άρθρα
Creative Commons License

Αυτή η εργασία είναι αδειοδοτημένη υπό το CC Αναφορά Δημιουργού – Μη Εμπορική Χρήση – Παρόμοια Διανομή 4.0.

Οι συγγραφείς που δημοσιεύουν σε αυτό το περιοδικό συμφωνούν στους παρακάτω όρους :

1. Οι συγγραφείς διατηρούν τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας επί των άρθρων τους, χορηγώντας στο περιοδικό το δικαίωμα της πρώτης δημοσίευσης. Άρθρα που δημοσιεύονται στο περιοδικό «Επιστημονική Επετηρίδα του Παιδαγωγικού Τμήματος Νηπιαγωγών της Σχολής Επιστημών Αγωγής του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων»  διατίθενται με άδεια Creative Commons 4.0, σύμφωνα με την οποία μπορούν να χρησιμοποιούνται ελεύθερα, με αναφορά στο/στη συγγραφέα και στην πρώτη δημοσίευση για μη κερδοσκοπικούς σκοπούς.

2. Οι συγγραφείς μπορούν να συνάπτουν ξεχωριστές, πρόσθετες συμβάσεις και συμφωνίες για την μη αποκλειστική διανομή του δημοσιευμένου στο περιοδικό έργου (π.χ. κατάθεση σε ένα ιδρυματικό αποθετήριο ή δημοσίευση σε ένα βιβλίο), με την αναγνώριση της πρώτης δημοσίευσης σε αυτό περιοδικό.

3. Στους συγγραφείς επιτρέπεται να δημοσιεύσουν την εργασία τους online (κατά προτίμηση σε ιδρυματικά αποθετήρια ή στην ιστοσελίδα τους) πριν και κατά τη διάρκεια της διαδικασίας υποβολής, καθώς αυτό μπορεί να οδηγήσει σε παραγωγικές ανταλλαγές, όπως επίσης και παλαιότερες και ευρύτερες παραπομπές δημοσιευμένων εργασιών (The Effect of Open Access)

Λήψεις
Τα δεδομένα λήψης δεν είναι ακόμη διαθέσιμα.
Αναφορές
• Bäckman, E., & Trafford, B. (2007). Democratic governance of schools. Council of Europe Publishing. Available at: https://www.coe.int/t/dg4/education/ibp/source/Democratic_Governance_of_Schools_en.pdf
• Council of Europe. (n.d.). Bullying. Retrieved from https://www.coe.int/en/web/children/bullying#{%2212441005%22:[2]}
• Deutscher Bundestag. (2018). Antwort der Bundesregierung. 19 Wahlperiode, Drucksache 19/3468, 19 Ιουλίου 2018.
• Deutscher Bundestag. (2018). Mobbing an Schulen. Dokumentation. Aktenzeichen: WD 9 - 3000 - 056/18.
• Deutscher Bundestag. (2019). Antwort der Bundesregierung. 19 Wahlperiode, Drucksache 19/9534, 17 Απριλίου 2019.
• Deutscher Bundestag. (2021). Prävention und Maßnahmen gegen Mobbing und Cybermobbing an Schulen. Aktenzeichen: WD 8 - 3000 - 045/21.
• Eur-Lex. (2010). Χάρτης των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης OJ C 83, 30.3.2010, pp. 389–403. Retrieved from https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EL/TXT/?uri=OJ%3AC%3A2010%3A083%3ATOC
• FRA (2021). Gewalt und Belästigung sind in Europa viel weiter verbreitet, als offizielle Zahlen zeigen. Retrieved from https://fra.europa.eu/de/news/2021/gewalt-und-belaestigung-sind-europa-viel-weiter-verbreitet-als-offizielle-zahlen-zeigen
• FRA. (2021). Gewalt und Belästigung sind in Europa viel weiter verbreitet, als offizielle Zahlen zeigen. Retrieved from https://fra.europa.eu/de/news/2021/gewalt-und-belaestigung-sind-europa-viel-weiter-verbreitet-als-offizielle-zahlen-zeigen
• Grayling, A. C. (2021). Η ιστορία της φιλοσοφίας [The history of philosophy] (Π. Γεωργίου, Trans.). Πατάκης.
• Hurrelmann, K., & Bründel, H. (2007). Gewalt an Schulen. Pädagogische Antworten auf eine soziale Krise. Beltz Taschenbuch.
• OECD. (2017). How much of a problem is bullying at school? Retrieved from https://www.oecd-ilibrary.org/education/how-much-of-a-problem-is-bullying-at-school_728d6464-en
• OECD. (2017). PISA 2015 results (Volume III): Students’ well-being. Retrieved from https://www.oecd.org/education/pisa-2015-results-volume-iii-9789264273856-en.htm
• PISA. (2018). Ergebnisse (Band I): Was Schülerinnen und Schüler wissen und können. OECD 2019.
• Skai. (2024). Η βία ανηλίκων σε πρώτο πλάνο για την κυβέρνηση - Συστήνεται επιστημονική επιτροπή με απόφαση Μητσοτάκη. Retrieved from https://www.skai.gr/news/politics/epistimoniki-epitropi-gia-tin-via-anilikon-me-apofasi-mitsotaki
• Trenz, C. (2006). Mobbing unter Kindern und Jugendlichen. In H.-J. Kerner & E. Marks (Eds.), Internetdokumentation Deutscher Präventionstag. Hannover. Available at: https://www.praeventionstag.de/html/GetDokumentation.cms?XID=145
• United Nations. (2016). Ending the torment: Tackling bullying from the schoolyard to cyberspace. Office of the Special Representative of the Secretary-General on Violence against Children New York.
• Βουλή των Ελλήνων. (2013). Αριθμ. Πρωτ. 18257/ΙΗ ΕΞ/ 11-02-2013: Απάντηση σε ερώτηση με αριθμό 5969/17-01-2013 του Βουλευτή Άδωνι Γεωργιάδη.
• Βουλή των Ελλήνων. (2014). Αριθμ. Πρωτ. 11419/ΙΗ ΕΞ/28-01-2014: Απάντηση σε ερώτηση με αριθμό 4786/11-12-2013 της Βουλευτού Τσαμπίκα Ιατρίδη.
• Βουλή των Ελλήνων. (2014). Αριθμ. Πρωτ. 177504/ΙΗ ΕΞ/ 04-11-2014: Απάντηση σε αναφορά.
• Βουλή των Ελλήνων. (2014). Αριθμ. Πρωτ. 44913/ΙΗ ΕΞ/ 26-03-2014: Απάντηση σε ερώτηση με αριθμό 6265/ 13-02-2014 των Βουλευτών του ΚΚΕ.
• Βουλή των Ελλήνων. (2020). Αιτιολογική έκθεση. Αναβάθμιση του Σχολείου και άλλες διατάξεις. Retrieved from https://www.hellenicparliament.gr/UserFiles/2f026f42-950c-4efc-b950-340c4fb76a24/sholeio-eis.pdf
• Βουλή των Ελλήνων. (2020). Αριθμ. Πρωτ. 112985 /Φ1 ΕΞ/01-09-2020: Απάντηση στην Ερώτηση.
• Βουλή των Ελλήνων. (2023). Νομοθετικό έργο: Ζούμε Αρμονικά Μαζί - Σπάμε τη Σιωπή: Ρυθμίσεις για την πρόληψη και αντιμετώπιση της βίας και του εκφοβισμού στα σχολεία και άλλες διατάξεις. Retrieved from https://www.hellenicparliament.gr/Nomothetiko-Ergo/Anazitisi-Nomothetikou-Ergou?law_id=a50c4e75-abee-43a8-ac4c-afb10181161b
• Ελληνική Δημοκρατία. (1982). Ν.1304/1982 (ΦΕΚ 144/ Α΄) «Για την επιστημονική- παιδαγωγική καθοδήγηση και τη διοίκηση στη Γενική και τη Μέση Τεχνική-Επαγγελματική Εκπαίδευση και άλλες διατάξεις».
• Ελληνική Δημοκρατία. (1982). Ν.1566/82 (ΦΕΚ 167/ Α΄) «Δομή και λειτουργία της Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης και άλλες διατάξεις».
• Ελληνική Δημοκρατία. (2002). Φ.353.1./324/105657/Δ1/16-10-2002 (ΦΕΚ 1340/ Α΄) «Καθορισμός των ειδικότερων καθηκόντων και αρμοδιοτήτων των προϊσταμένων των περιφερειακών υπηρεσιών πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, των διευθυντών και υποδιευθυντών των σχολικών μονάδων και ΣΕΚ και των συλλόγων των διδασκόντων».
• Ελληνική Δημοκρατία. (2012). Αρ. Πρωτ. 159704/Γ7/17-12-2012. ΑΔΑ: ΒΕΙΛ9-ΨΛ0.
• Ελληνική Δημοκρατία. (2015). Ν. 4322/2015: «Μεταρρυθμίσεις ποινικών διατάξεων, κατάργηση των καταστημάτων κράτησης Γ' τύπου και άλλες διατάξεις». Εφημερίδα της Κυβερνήσεως της Ελληνικής Δημοκρατίας.
• Ελληνική Δημοκρατία. (2021). Αριθμ. Πρωτ. 13423/ΓΔ4/2021 (ΦΕΚ 491/Β΄) «Εσωτερικός Κανονισμός Λειτουργίας Σχολείων Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης».
• Ελληνική Δημοκρατία. (2023). ΦΕΚ 55 Α΄/10.03.2023: Ν. 5029 «Ζούμε Αρμονικά Μαζί Σπάμε τη Σιωπή».
• Ελληνικό Κοινοβούλιο. (n.d.). Αναβάθμιση του Σχολείου και άλλες διατάξεις [Upgrading the School and other provisions]. Retrieved from https://www.hellenicparliament.gr/UserFiles/c8827c35-4399-4fbb-8ea6-aebdc768f4f7/11280052.pdf
• Ελληνική Δημοκρατία. (1998). Π.Δ. 200 και 201/1998 για την Οργάνωση και λειτουργία των Νηπιαγωγείων και των Δημοτικών Σχολείων. Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.
• Επίσημη Εφημερίδα των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων. (1997). Συμπεράσματα του Συμβουλίου της 22ας Σεπτεμβρίου 1997 σχετικά με την ασφάλεια στο σχολείο. Retrieved from eur-lex.europa.eu/legalcontent/EL/TXT/PDF/?uri=CELEX:31997Y1004(02)
• Επίσημη Ιστοσελίδα Ευρωπαϊκής Ένωσης. (n.d.). Ουίνστον Τσόρτσιλ: έκκληση για τη δημιουργία Ηνωμένων Πολιτειών της Ευρώπης. Retrieved from https://european-union.europa.eu/principles-countries-history/history-eu/eu-pioneers/winston-churchill_el
• Θάνος Θ. (2017). Σχολική διαμεσολάβηση. Θεωρία, εφαρμογή, αξιολόγηση. Κυριακίδη
• Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής. (2024). Προκήρυξη Διαγωνισμού. Retrieved from https://iep.edu.gr/images/IEP/PROKIRIKSEIS-ERGA/Diagonismoi/2024/706_22-01-2024_%CE%A0%CE%A1%CE%9F%CE%A3%CE%9A%CE%9B%CE%97%CE%A3%CE%97_%CE%A3%CE%A7%CE%9F%CE%9B_%CE%95%CE%9A%CE%A6%CE%9F%CE%92%CE%99%CE%A3%CE%9C%CE%9F%CE%A3_24PROC0141589646.pdf
• Καλαφάτης Αλέξανδρος. (2015, March 15). Νεκρός βρέθηκε ο Βαγγέλης Γιακουμάκης στα Γιάννενα [Vangelis Giakoumakis was found dead in Ioannina]. HuffPost Greece. https://www.huffingtonpost.gr/2015/03/15/koinwnia-giannena_n_6871820.html
• Συνήγορος του Πολίτη. (2023). Αριθμ. Πρωτ. 11032/02-03-2023: Παρατηρήσεις του Συνηγόρου του Πολίτη επί του σχεδίου νόμου με τίτλο «Ζούμε αρμονικά Μαζί-Σπάμε τη Σιωπή: Ρυθμίσεις για την πρόληψη και αντιμετώπιση της βίας και του εκφοβισμού στα σχολεία και άλλες διατάξεις».
• Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων. (2023). Ζούμε αρμονικά μαζί-σπάμε τη σιωπή: Ρυθμίσεις για την αντιμετώπιση της βίας και του σχολικού εκφοβισμού στα σχολεία. Retrieved from https://www.minedu.gov.gr/publications/docs2023/%CE%A5%CF%80.%20%CE%A0%CE%B1%CE%B9%CE%B4%CE%B5%CE%B9%CC%81%CE%B1%CF%82%20-%20%CE%A0%CE%B1%CF%81%CE%BF%CF%85%CF%83%CE%B9%CC%81%CE%B1%CF%83%CE%B7%20%CE%A5%CF%80%CE%BF%CF%85%CF%81%CE%B3%CE%B9%CE%BA%CE%BF%CF%85%CC%81%20%CE%A3%CF%87.%20%CE%95%CE%BA%CF%86%CE%BF%CE%B2%CE%B9%CF%83%CE%BC%CE%BF%CC%81%CF%82.pdf
• Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων. (2023). Παρουσίαση Υπουργικού Σχεδίου Εκφοβισμού. Retrieved from https://www.minedu.gov.gr/publications/docs2023/%CE%A5%CF%80.%20%CE%A0%CE%B1%CE%B9%CE%B4%CE%B5%CE%B9%CC%81%CE%B1%CF%82%20-%20%CE%A0%CE%B1%CF%81%CE%BF%CF%85%CF%83%CE%B9%CC%81%CE%B1%CF%83%CE%B7%20%CE%A5%CF%80%CE%BF%CF%85%CF%81%CE%B3%CE%B9%CE%BA%CE%BF%CF%85%CC%81%20%CE%A3%CF%87.%20%CE%95%CE%BA%CF%86%CE%BF%CE%B2%CE%B9%CF%83%CE%BC%CE%BF%CC%81%CF%82.pdf
• Χαμόγελο του Παιδιού. (2023). Έρευνα του Οργανισμού «Το Χαμόγελο του Παιδιού» για το Bullying - Με τίνα τρόπο διαμορφώνεται το φαινόμενο του σχολικού εκφοβισμού. Retrieved from https://www.hamogelo.gr/gr/el/ta-nea-mas/ereina-tou-organismou-to-chamogelo-tou-paidiou-gia-to-bullying-me-tina-tropo-diamorfonetai-to-fainomeno-tou-scholikou-ekfovismou/
Τα περισσότερο διαβασμένα άρθρα του ίδιου συγγραφέα(s)