Γλωσσικά στερεότυπα σε κείμενα μαζικής κουλτούρας για παιδιά: Μια διαχρονική ανάλυση των γλωσσικών κωδίκων σε ταινίες κινουμένων σχεδίων της Disney
Δημοσιευμένα:
Jul 9, 2019
Λέξεις-κλειδιά:
ανάλυση ρεπερτορίου γλωσσική διαφοροποίηση γλωσσικά/ κοινωνικά στερεότυπα ταινίες κινουμένων σχεδίων της Disney
Περίληψη
Oι ταινίες κινουμένων σχεδίων της Disney έχουν μεγάλη απήχηση στα παιδιά. Ωστόσο, παρά τον ‘ελαφρό’ και ψυχαγωγικό τους χαρακτήρα, επιτελούν σημαίνοντα ιδεολογικό ρόλο, καθώς μεταφέρουν κοινωνικά και γλωσσικά μηνύματα στα παιδιά, μέσω των οποίων εκείνα αποκτούν συγκεκριμένες εικόνες για τη γλώσσα και τον κόσμο. Στην παρούσα έρευνα, εξετάζουμε τις γλωσσικές επιλογές που υιοθετούνται για την αναπαράσταση μυθοπλαστικών χαρακτήρων σε μεταγλωττισμένες στα ελληνικά ταινίες κινουμένων σχεδίων της Disney, από μια διαχρονική προοπτική. H ανάλυση του γλωσσικού ρεπερτορίου έξι ταινιών κινουμένων σχεδίων της Disney έδειξε πως, σε όλες ανεξαιρέτως τις ταινίες, η ομιλία των χαρακτήρων κατασκευάζεται μέσα από την άντληση συγκεκριμένων γλωσσικών κωδίκων. Έτσι, για παράδειγμα, η χρήση της καθομιλουμένης εξασφαλίζει την αμεσότητα, την απλότητα και την ‘αυθεντικότητα’ των χαρακτήρων για τα μικρά παιδιά. Ωστόσο, παρατηρούμε ότι κάποιοι γλωσσικοί κώδικες συνδέονται με συγκεκριμένους χαρακτήρες, αναπαράγοντας γλωσσικά και κοινωνικά στερεότυπα. Για παράδειγμα, η γλώσσα της πιάτσας συνδέεται με λαϊκούς (στις παλαιότερες ταινίες) ή αστείους χαρακτήρες (στις νεότερες ταινίες). Τέλος, στις νεότερες ταινίες απεικονίζεται μεγαλύτερη ποικιλία γλωσσικών κωδίκων, οι οποίοι ανήκουν ως επί το πλείστον σε μη πρότυπα γλωσσικά ύφη, κάτι που χαρακτηρίζει τα ΜΜΕ της μετανεωτερικότητας.
Λεπτομέρειες άρθρου
- Πώς να δημιουργήσετε Αναφορές
-
Στάμου Α., & Τσώτσου Β. (2019). Γλωσσικά στερεότυπα σε κείμενα μαζικής κουλτούρας για παιδιά: Μια διαχρονική ανάλυση των γλωσσικών κωδίκων σε ταινίες κινουμένων σχεδίων της Disney. Επιστημονική Επετηρίδα Παιδαγωγικού Τμήματος Νηπιαγωγών Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, 12(1), 95–133. https://doi.org/10.12681/jret.18411
- Τεύχος
- Τόμ. 12 Αρ. 1 (2019)
- Ενότητα
- Άρθρα
Αυτή η εργασία είναι αδειοδοτημένη υπό το CC Αναφορά Δημιουργού – Μη Εμπορική Χρήση – Παρόμοια Διανομή 4.0.
Οι συγγραφείς που δημοσιεύουν σε αυτό το περιοδικό συμφωνούν στους παρακάτω όρους :
1. Οι συγγραφείς διατηρούν τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας επί των άρθρων τους, χορηγώντας στο περιοδικό το δικαίωμα της πρώτης δημοσίευσης. Άρθρα που δημοσιεύονται στο περιοδικό «Επιστημονική Επετηρίδα του Παιδαγωγικού Τμήματος Νηπιαγωγών της Σχολής Επιστημών Αγωγής του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων» διατίθενται με άδεια Creative Commons 4.0, σύμφωνα με την οποία μπορούν να χρησιμοποιούνται ελεύθερα, με αναφορά στο/στη συγγραφέα και στην πρώτη δημοσίευση για μη κερδοσκοπικούς σκοπούς.
2. Οι συγγραφείς μπορούν να συνάπτουν ξεχωριστές, πρόσθετες συμβάσεις και συμφωνίες για την μη αποκλειστική διανομή του δημοσιευμένου στο περιοδικό έργου (π.χ. κατάθεση σε ένα ιδρυματικό αποθετήριο ή δημοσίευση σε ένα βιβλίο), με την αναγνώριση της πρώτης δημοσίευσης σε αυτό περιοδικό.
3. Στους συγγραφείς επιτρέπεται να δημοσιεύσουν την εργασία τους online (κατά προτίμηση σε ιδρυματικά αποθετήρια ή στην ιστοσελίδα τους) πριν και κατά τη διάρκεια της διαδικασίας υποβολής, καθώς αυτό μπορεί να οδηγήσει σε παραγωγικές ανταλλαγές, όπως επίσης και παλαιότερες και ευρύτερες παραπομπές δημοσιευμένων εργασιών (The Effect of Open Access)
Λήψεις
Τα δεδομένα λήψης δεν είναι ακόμη διαθέσιμα.
Αναφορές
Ανδρουτσόπουλος, Γ. (1997). Η γλώσσα των νέων σε συγκριτική προοπτική. Ελληνικά, γαλλικά, γερμανικά, ιταλικά. Μελέτες για την Ελληνική Γλώσσα. Πρακτικά της 17ης Ετήσιας Συνάντησης του Τομέα Γλωσσολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής του Α.Π.Θ. Θεσσαλονίκη: Κυριακίδης 562-576
Αρχάκης, Α., & Κονδύλη, Μ. (2011). Εισαγωγή σε ζητήματα κοινωνιογλωσσολογίας (3η έκδοση). Αθήνα: Νήσος
Aiken, J. (1972). ‘Bred an bawn in a briar-patch’: Dialect and colloquial language in children’s books. Children’s Literature in Education, 3, 7-23
Aina, O. E. & Cameron, P. A. (2011). Why does gender matter? Counteracting stereotypes with young children. Dimensions of Early Childhood, 39(3), 11-19
Androutsopoulos, J. (2010). The study of language and space in media discourse. In P. Auer and J. E. Schimdt (Eds.), Language and space: An international handbook of linguistic variation (pp. 740-758). Berlin, New York: De Gruyter
Androutsopoulos, J. (2012). Repertoires, characters and scenes: Sociolinguistic difference in Turkish-German comedy. Multilingua, 31, 301-326
Christou S. & Stamou A.G. (2013). Αναπαραστάσεις της στρατιωτικής κοινωνιολέκτου στον ελληνικό κινηματογράφο. Multilingual Academic Journal of Education and Social Sciences 1(2): 15-24
Coupland, N. (2009). The mediated performance of vernaculars. Journal of English Linguistics, 37(3), 284-300
Coupland, N. (2014). Sociolinguistic change, vernacularization and broadcast British media. In J. Androutsopoulos (Ed.), Mediatization and sociolinguistic change (pp. 67-96). Berlin: Mouton de Gruyter
Giroux, H. A. (1994). Animating youth: The disneyfication of children’s culture. Socialist Review, 24(3), 65-79
http
Halliday, M.A.K. (1978). Language as social semiotic: The social interpretation of language and meaning. London: Arnold
Holmes, J. & Meyerhoff, M. (Eds.) (2003). The handbook of language and gender. Maiden, Oxford, Melbourne, Berlin: Blackwell Publishing Ltd
Κοντοσόπουλος, Ν.Γ. (2001). Διάλεκτοι και ιδιώματα της νέας ελληνικής (3η έκδοση). Αθήνα: Εκδόσεις Γρηγόρη
Λαμπροπούλου, Σ. (2014). Κοινωνικό φύλο: Μέθοδοι και προσεγγίσεις. Στο Μ. Γεωργαλίδου, Μ. Σηφιανού και Β. Τσάκωνα (Επιμ.), Ανάλυση λόγου: Θεωρία και εφαρμογές (σσ. 399-440). Αθήνα: Εκδόσεις Νήσος
Lippi-Green, R. (1997). English with an accent. Language, ideology, and discrimination in the United States. London and New York: Routledge
Μακρή-Τσιλιπάκου, Μ. (2010). Η ‘γυναικεία γλώσσα’ και η γλώσσα των γυναικών. Στο Β. Καντσά, Β. Μουτάφη και Ε. Παπαταξιάρχης (Επιμ.) Φύλο και κοινωνικές επιστήμες στη σύγχρονη Ελλάδα (σελ. 119-146). Αθήνα: Εκδόσεις Αλεξάνδρεια
Maltz, D. N. & Borker, R. A. (1983). A cultural approach to male-female miscommunication. In J. J. Gumperz (Ed.), Language and social identity (pp. 196-216). Cambridge: Cambridge University Press
Maroniti, K., Stamou, A.G., Dinas, K. & Griva, E. (2012). Tracing (dis)continuities between children’s literacy practices at home and in the kindergarten: A case study. Proceedings of the 1st International Conference «Education Across Borders», 5-7 October 2012 (pp. 496-503). Florina: University of Western Macedonia, Faculty of Education
Maroniti, K., Stamou, A. G., Dinas, K. D. & Griva, E. (2013). Το κοινωνιογλωσσικό ύφος των κινουμένων σχεδίων: Η περίπτωση της τηλεταινίας Χριστούγεννα α λα Μαδαγασκάρη. Multilingual Academic Journal of Education and Social Sciences, 1(2), 25-33
http
Στάμου, Α. Γ. (2012). Αναπαραστάσεις της κοινωνιογλωσσικής πραγματικότητας στα κείμενα μαζικής κουλτούρας: Αναλυτικό πλαίσιο για την ανάπτυξη της κριτικής γλωσσικής επίγνωσης. Γλωσσολογία/ Glossologia, 20, 19-38
Στάμου, Α. Γ., Αρχάκης, Α. & Πολίτης, Π. (2016). Γλωσσική ποικιλότητα και κριτικοί γραμματισμοί στον λόγο της μαζικής κουλτούρας: Χαρτογραφώντας το πεδίο. Στο Α. Γ. Στάμου, Π. Πολίτης και Α. Αρχάκης (Επιμ.). Γλωσσική ποικιλότητα και κριτικοί γραμματισμοί στον λόγο της μαζικής κουλτούρας: Εκπαιδευτικές προτάσεις για το γλωσσικό μάθημα (σσ.13-55). Καβάλα: Εκδόσεις Σαΐτα
Soares, T. O. (2017). Animated films and linguistic stereotypes: A critical discourse analysis of accent use in Disney animated films (Master’s Thesis). Bridgewater State University, Bridgewater
Sønnesyn, J. (2011). The use of accents in Disney’s animated feature films 19952009: A sociolinguistic study of the good, the bad and the foreign (Master’s Thesis). University of Bergen, Bergen
Stamou, A. G. (2014). A literature review on the mediation of sociolinguistic style in television and cinematic fiction: Sustaining the ideology of authenticity. Language and Literature, 23(2), 118-140
Stamou, A. G., Maroniti, K. & Griva, E. (2015). Young children talk about their popular cartoon and TV heroes’ speech styles: Media reception and language attitudes. Language Awareness, 24(3), 216-232
Τσιτσανούδη-Μαλλίδη, Ν. (2006). Η λαϊκή γλώσσα των ειδήσεων. Μια στάση απατηλής οικειότητας. Αθήνα: Εμπειρία Εκδοτική
Tannen, D. (1990). You just don’t understand. New York: Ballantine Books
Tanner, L. R., Haddock, S. A., Zimmerman, T. S. & Lund, L. K. (2003). Images of couples and families in Disney feature-length animated films. The American Journal of Family Therapy, 31, 355-373.
Tsotsou, V. & Stamou, A. G. (2018). Κοινωνιογλωσσικές αναπαραστάσεις του φύλου στον παιδικό κινηματογράφο χθες και σήμερα: Μία συγκριτική ανάλυση σκηνών από μία παλαιότερη και μία νεότερη ταινία κινουμένων σχεδίων της Disney. Multilingual Academic Journal of Education and Social Sciences, 6(1), 76-93
