An ecosystemic perspective of risk and resilience factors in children from divorced families


Published: Jul 3, 2019
Keywords:
divorce ecological systems theory emotional well-being risk and resilience factors young children
Χριστίνα Αντώνιος Καρέλα
Κωνσταντίνος Πετρογιάννης
Abstract
The paper attempts to approach the risk and resilience factors of children from divorced families based on the ecosystemic theory of Urie Bronfenbrenner. In particular, it presents some findings, based on a review of the relevant literature, concerning the effects of some of the major factors of divorce processes on children’s emotional well-being. The factors refer to child's ontogenetic characteristics (e.g. gender, age, ability to deal with stressful situations), basic structural and functional processes of the divorced family microsystem (e.g. parental conflicts before divorce, parent-child relationship and parental stress), relationships included in the mesosystem (e.g., communication with the other parent and quality of relationship between divorced parents), components of the exosystem (e.g. social support networks, and parent’s satisfaction of life) and last but not least, macrosystemic perceptions and beliefs about new forms of family organization (e.g. absence of one parent, legal context). To conclude, the paper emphasizes the benefits of using holistic approaches in the study of divorce-related issues and makes suggestions for further research in the field.
Article Details
  • Section
  • Articles
Downloads
Download data is not yet available.
Author Biographies
Χριστίνα Αντώνιος Καρέλα, Σχολής Ανθρωπιστικών Επιστημών,Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο

Η Χριστίνα Καρέλα γεννήθηκε το 1985 στη Πάτρα. Αποφοίτησε από το Τμήμα Ψυχολογίας του Παντείου Πανεπιστημίου και συνέχισε τις μεταπτυχιακές της σπουδές στην «Εξελικτική και Σχολική Ψυχολογία» στο Τμήμα Ψυχολογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Το 2017 ανακηρύχθηκε διδάκτωρ της Σχολής Ανθρωπιστικών Σπουδών (ΣΑΣ) του Ελληνικού Ανοικτού Πανεπιστημίου. Η διδακτορική διατριβή που εκπόνησε είχε τίτλο «Ψυχική ανθεκτικότητα σε  παιδιά διαζευγμένων οικογενειών προσχολικής και πρώτης σχολικής ηλικίας: επαπειλητικοί και προστατευτικοί παράγοντες». Το 2009-2010 είχε παρακολουθήσει μετεκπαιδευτικό πρόγραμμα στην «Εισαγωγή στην παιδοψυχιατρική της βρεφικής και της νηπιακής ηλικίας» στη Θεσσαλονίκη. Μετέχει από το 2011 σε εκπαιδευτικό πρόγραμμα στην Γνωστική Αναλυτική Ψυχοθεραπεία και είναι τακτικό μέλος της Πανελλήνιας Εταιρίας Γνωστικής Αναλυτικής Ψυχοθεραπείας. Έχει εργασιακή εμπειρία σε ιατροπαιδαγωγικές δομές και Κέντρα Ψυχικής Υγείας. Συγκεκριμένα τα τελευταία χρόνια απασχολείται, ως σχολική ψυχολόγος, σε δομές Ειδικής Αγωγής και Εκπαίδευσης (ΣΜΕΑΕ & ΚΕ.Δ.Δ.Υ.), παρέχοντας διαγνωστικές, υποστηρικτικές και συμβουλευτικές υπηρεσίες. Παράλληλα συμμετείχε επικουρικά στο έργο του Κέντρου Συμβουλευτικής & Ψυχολογικής Υποστήριξης του ΕΑΠ και ήταν μέλος της «Ομάδας Νέων Προγραμμάτων Σπουδών» του ΕΑΠ, όπου ήταν υπεύθυνη για το σχεδιασμό και την ανάπτυξη ψηφιακού εκπαιδευτικού υλικού των θεματικών ενοτήτων του Μεταπτυχιακού Προγράμματος Σπουδών «Διαχείριση Γήρανσης και Χρόνιων Νοσημάτων». Τα κύρια ερευνητικά της ενδιαφέροντα εστιάζονται στους τομείς της αναπτυξιακής και συμβουλευτικής ψυχολογίας (π.χ. κοινωνικο-συναισθηματική ανάπτυξη των παιδιών, ανθεκτικότητα, πρώιμη παρέμβαση), από όπου έχουν προκύψει σχετικές δημοσιεύσεις και συμμετοχές σε πανελλήνια συνέδρια.

Κωνσταντίνος Πετρογιάννης, Σχολής Ανθρωπιστικών Επιστημών, Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο
Καθηγητής Αναπτυξιακής Ψυχολογίας, Σχολή Ανθρωπιστικών Επιστημών, Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο
References
Χατζηχρήστου, Χ.,Γ. (1999). Ο χωρισμός των γονέων, το διαζύγιο και τα παιδιά. Η προσαρμογή των παιδιών στη διπυρηνική οικογένεια και στο σχολείο. Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα.
Kurdek, L. A. (1981). An integrative perspective on children's divorce adjustment. American Psychologist, 36(8), 375-385. DOI: http://dx.doi.org/10.1037/0003-066X.36.8.856
Lengua, L. J., Wolchik, S. A., & Braver, S. L. (1995). Understanding children's divorce adjustment from an ecological perspective. Journal of divorce & remarriage, 22(3/4), 25-53. DOI: https://doi.org/10.1300/J087v22n03_03
Hetherington, E. M. (1989) Coping with family transitions. Winners, losers, and survivors. Child Development, 60, 1–14. DOI: http://dx.doi.org/10.2307/1131066
Hetherington, E. M., Cox, M., & Cox, R. (1978). The aftermath of divorce. In J. H. Stevens, Jr., & M. Mathews (Eds.), Mother-child, father-child relations. Washington, D.C.: National Association for the Education of Young Children.
Wadsworth, M. E., & Compas, B. E. (2002). Coping with family conflict and economic strain: The adolescent perspective. Journal of Research on Adolescence, 12, 243–274. DOI:10.1111/1532-7795.00033