Η ψυχολογική αναπτυξιακή έρευνα στο πεδίο της προσχολικής αγωγής: Οι διεθνείς τάσεις και η ελληνική εμπειρία

PDF
Δημοσιευμένα: Jul 1, 2008
DOI: https://doi.org/10.12681/icw.18216
Λέξεις-κλειδιά:
Προσχολική εκπαίδευση και φροντίδα νηπιαγωγείο και παιδικός σταθμός ποιότητα προσχολικών πλαισίων ψυχολογική ανάπτυξη των παιδιών προσχολικής ηλικίας
Κωνσταντίνος Πετρογιάννης (Konstantinos Petrogiannis)
Τμήμα Επιστημών της Εκπαίδευσης στην Προσχολική Ηλικία (ΤΕΕΠΗ), Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης
Περίληψη
Πολλά κράτη αναγνωρίζουν όλο και περισσότερο τη σημασία που έχουν για την ομαλή ψυχολογική ανάπτυξη των παιδιών τα προσχολικά πλαίσια αγωγής χρηματοδοτώντας μεγάλης έκτασης έρευνες ούτως ώστε να λάβουν πολιτικές αποφάσεις και να προβούν σε σχετικές πράξεις στη βάση έγκυρων, αξιόπιστων και επαρκών επιστημονικών ευρημάτων και προτάσεων. Στην Ελλάδα, ωστόσο, ελάχιστες μόνο μεμονωμένες ερευνητικές προσπάθειες έχουν καταγράψει τα τελευταία χρόνια ενώ και οι όποιες πολιτικές αποφάσεις έχουν ληφθεί στερούνται επαρκούς εντόπιας επιστημονικής τεκμηρίωσης. Στο άρθρο παρουσιάζονται συνοπτικά οι τάσεις που έχουν κυριαρχήσει στο διεθνή χώρο τόσο σε επίπεδο θεωρητικού προβληματισμού όσο και εμπειρικών μελετών στην προσχολική εκπαίδευση και αγωγή, ένα σημαντικό πεδίο της εφαρμοσμένης αναπτυξιακής ψυχολογίας. Γίνεται αναφορά στην έννοια της ποιότητας των προσχολικών πλαισίων και των θεωρητικών προσεγγίσεων και εκτιμήσεων της, ενώ στη συνέχεια αναφέρονται, μέσα από μια συγκεντρωτική παρουσίαση, οι σχετικές έρευνες που έχουν διεξαχθεί στον ελληνικό χώρο και τα σημαντικότερα ευρήματα τους.
Λεπτομέρειες άρθρου
  • Ενότητα
  • Επιστημονική αρθρογραφία & εκπαιδευτικές δράσεις
Creative Commons License

Αυτή η εργασία είναι αδειοδοτημένη υπό το CC Αναφορά Δημιουργού – Μη Εμπορική Χρήση 4.0.

Οι Συγγραφείς που δημοσιεύουν εργασίες τους σε αυτό το περιοδικό συμφωνούν στους παρακάτω όρους:

Οι Συγγραφείς διατηρούν τα Πνευματικά Δικαιώματα και χορηγούν στο περιοδικό το δικαίωμα της πρώτης δημοσίευσης ενώ ταυτόχρονα τα πνευματικά δικαιώματα της εργασίας προστατεύονται σύμφωνα με την Creative Commons Attribution License που επιτρέπει σε τρίτους - αποδέκτες της άδειας να χρησιμοποιούν την εργασία όπως θέλουν με την προϋπόθεση της διατήρησης των διατυπώσεων που προβλέπονται στην άδεια σχετικά με την αναφορά στον αρχικό δημιουργό και την αρχική δημοσίευση σε αυτό το περιοδικό.

Οι Συγγραφείς μπορούν να συνάπτουν ξεχωριστές, και πρόσθετες συμβάσεις και συμφωνίες για την μη αποκλειστική διανομή της εργασίας όπως δημοσιεύτηκε στο περιοδικό αυτό (π.χ. κατάθεση σε ένα ακαδημαϊκό καταθετήριο ή δημοσίευση σε ένα βιβλίο), με την προϋπόθεση της αναγνώρισης και την αναφοράς της πρώτης δημοσίευσης σε αυτό το περιοδικό.

Το περιοδικό επιτρέπει και ενθαρρύνει τους Συγγραφείς να καταθέτουν τις εργασίες τους μέσω διαδικτύου (π.χ. σε ένα ακαδημαϊκό καταθετήριο ή στους προσωπικές τους ιστοσελίδες) πριν και μετά από τις διαδικασίες της δημοσίευσης, καθώς αυτό μπορεί να οδηγήσει σε παραγωγική ανταλλαγή ιδεών και σκέψεων καθώς επίσης και σε γρηγορότερη και μεγαλύτερη χρήση και ευρετηρίαση της δημοσιευμένης εργασίας (See The Effect of Open Access).

Λήψεις
Τα δεδομένα λήψης δεν είναι ακόμη διαθέσιμα.
Αναφορές
Abbott-Shim, M., & Sibley, Α. (1987). Assessment Profile for Early Childhood Programs: Preschool, Infant and School Age. Atlanta, GE: Quality Assist.
Αναγνωστοπούλου, A. & Παπαπροκοπίου, Ν. (2003). Ο σχεδιασμός του προγράμματος «Synergie». Στο ΕΑΔΑΠ (Επιμ.), Προς μια συνεργατική και συμμετοχική επιμόρφωση στην προσχολική αγωγή. Αθήνα: Τυπωθήτω.
Αναπτυξιακή Εταιρεία Δήμου Αθηναίων (ΑΕΔΑ) (2003). Έρευνα για την υφιστάμενη κατάσταση των βρεφονηπιακών σταθμών της πρωτεύουσας. Ανάλυση - Συμπεράσματα. Αδημοσίευτη τεχνική έκθεση. Αθήνα.
Barnes, J. (2001). Η αξιολόγηση των υπηρεσιών παρoxήs φροντίδας και αγωγής με τη χρήση μεθόδων παρατήρησης. Στο Κ. Πετρογιάννης & E.C. Melhuish (Επιμ.), Προσχολική ηλικία: Φροντίδα - Αγωγή - Ανάπτυξη. Αθήνα: Καστανιώτης.
Blum, Μ. (1983). The day care dilemma. Lexington, MA: Lexington Books.
Bredekamp, S. & Coppie, C. (1997). Καινοτομίες στην προσχολική εκπαίδευση: Αναπτυξιακά κατάλληλες πρακτικές στα προσχολικά προγράμματα. Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα.
Bronfenbrenner, U. (2005). Making human beings human: Bioecological perspectives on human development. London: SAGE.
Dahlerg, G., Moss, P., & Pence, P. (1999). Beyond quality in early childhood education and care - Postmodern perspectives. London: Falmer Press.
Dragonas, T., Tsiantis, J. & Lambidi, A. (1995) Assessing quality day care: the Child Care Facility Schedule. International Journal of Behavioral Development, 18, 557-568.
EETAA (2005). Καταγραφή παιδικών και βρεφονηπιακών σταθμών των ΟΤΑ. Αδημοσίευτη τεχνική έκθεση. Αθήνα: ΥΠΕΣΔΑ-ΚΕΔΚΕ.
Harms, T., & Clifford, R. M. (1980). Early Childhood Environment Rating Scale. New York: Teachers College Press.
Harms, T., Cryer, D., & Clifford, R. M. (1989). Infant/Toddler Environment Rating Scale. New York: Teachers College, Columbia University.
Κουγιουμουτζάκης, Γ. (2001). Πρόλογος. Στο Κ. Πετρογιάννης & E.C. Melhuish (Επιμ.), Προσχολική ηλικία: Φροντίδα - Αγωγή - Ανάπτυξη. Αθήνα: Καστανιώτη.
Laloumi-Vidali, Ε. (1998). Parental expectations of early childhood services for preschool children: The case of policy change in Greece. International Journal of Early Years Education, 6(1), 19-30.
Λαμπίδη, Α., & Πολέμη-Τοδουλου, M. (1992). Το παιδί προσχολικής ηλικίας: θεσμοί της πολιτείας, χώρος και διαδικασίες κοινωνικής ένταξης στη σύγχρονη ελληνική πραγματικότητα. Ψυχολογικά θέματα, 5(4), 325-347.
Lerner, R.M., Jacobs, F., & Wertlieb, D. (Eds.) (2005). Applied developmental science - An advanced textbook. Thousand Oaks, CA: SAGE.
Μάντζιου, T. (2001). Οι ερωτήσεις των παιδιών, η ποιότητα του παιδικού σταθμού και τα συναισθήματα της μητέρας. Αδημοσίευτη διδακτορική διατριβή. Παν/μιο Αθηνών/ΤΕΑΠΗ.
Melhuish, E.C. & Πετρογιάννης, Κ. (2007). Η σημασία της ποιότητας στα προσχολικά πλαίσια φροντίδας και εκπαίδευσης - Το παράδειγμα της Μεγ. Βρετανίας. Λόγια παιδαγωγών, 7(Ιαν.-Μαρ.), 6-18.
Melhuish, E.C. & Petrogiannis, Κ. (Eds.) (2006). Early childhood care and education - International perspectives. London/New York: Routledge.
Μπόουλμπυ, Tz. (1995). Δημιουργία και διακοπή των συναισθηματικών δεσμών. Αθήνα: Καστανιώτης.
Παπαθανασίου, Α. (1997). Προγράμματα και δραστηριότητες στους Κρατικούς Παιδικούς Σταθμούς. Αδημοσίευτη διδακτορική διατριβή. Ιωάννινα: Παν/μιο Ιωαννίνων/Φ.Π.Ψ.
Papaprokopiou, Ν. (1988). Les structures d'accueil pour les enfants de moins de trios ans en Grèce. Réflexions critiques et perspectives d'avenir. Doctorat de 3ème cycle. Paris: Université Paris V René Descartes.
Παπαπροκοπίου, Ν. (2003). Δημόσιοι παιδικοί σταθμοί: χθες, σήμερα, αύριο. Στο ΕΑΔΑΠ (Επιμ.), Προς μια συνεργατική και συμμετοχική επιμόρφωση στην προσχολική αγωγή. Αθήνα: Τυπωθήτω.
Petrogiannis, Κ. (1995). Psychological development at 18 months of age as a function of child care experience in Greece. Unpublished doctoral dissertation. Cardiff: University of Wales.
Petrogiannis, K. & Melhuish, E.C. (1996) Aspects of Quality in Greek day care centres. European Journal of Psychology of Education, 11, 177-191.
Πετρογιάννης, K. (2003). Η μελέτη της ανθρώπινης ανάπτυξης: Η οικοσυστημική προσέγγιση. Αθήνα: Καστανιώτη.
Πετρογιάννης, Κ. & Melhuish, E.C. (Επιμ.) (2001). Προσχολική ηλικία: Φροντίδα - Αγωγή - Ανάπτυξη. Αθήνα: Καστανιώτη.
Roopnarine, J.L. & Johnson, J.E. (2006). Ποιοτικά προγράμματα προσχολικής εκπαίδευσης- Παραδείγματα από τη διεθνή πρακτική. Αθήνα: Παπαζήσης.
Tsakiri, Th. (1999). A survey of parental, teachers', and local authority's perception of nursery provision within a single district of Athens. Unpublished Master thesis. London: Institute of Education.
Tsiantis, ]., Caldwell, B., Dragonas, T.r Jegede, R.O., Lambidi, Α., Banaag, C. & Oakley, J. (1991) Development of a WHO Child Care Facility Schedule (CCFS): A pilot collaborative study. Bulletin of the World Health Organisation, 69(1), 51-57.
Τσιάντης, Ι. κ.συν. (1988). Προκαταρκτικές παρατηρήσεις από την αξιολόγηση της Κλίμακας Παρoxήs Παιδικής Μέριμνας της Παγκόσμιας Οργάνωσης Υγείας σε παιδικούς σταθμούς της Αθήνας. Ιατρική, 54, 57-62.
Zigler, Ε.F. & Finn-Stevenson, M (1999). Applied developmental psychology. In: M.H. Bomstein & Μ.E. Lamb (Eds.), Developmental psychology - An advanced textbook. London: Lawrence Erlbaum Associates.