Ικανότητες γραφής και ανάγνωσης και η ανάδυση τους στο πλαίσιο διαφοροποιημένων πρακτικών σχολικού γραμματισμού

PDF
Δημοσιευμένα: Jul 1, 2008
DOI: https://doi.org/10.12681/icw.18218
Λέξεις-κλειδιά:
Ικανότητες γραφής/ανάγνωσης νηπιαγωγείο πρακτικές αναδυόμενου γραμματισμού
Ελένη Συκιώτη (Eleni Sikioti)
Μαριάννα Κονδύλη (Marianna Kondili)
Τ.Ε.Ε.Α.Π.Η, Πανεπιστήμιο Παιρών
Περίληψη
Στο άρθρο αναδεικνύεται η σημασία των «δοκιμασιών με νόημα» (παιγνιώδεις και επικοινωνιακά προσανατολισμένες) για παιδιά τον νηπιαγωγείου, που μας επιτρέπουν να διερευνήσουμε ορισμένες στενά συνυφασμένες με την ανάγνωση & γραφή ικανότητες (όπως η συλλαβική και φωνημική επίγνωση, η γραψοψωνημική αντιστοίχιση, η συσχέτιση ανάγνωσης! γραφής κ.ο.κ.). Η εφαρμογή των δοκιμασιών σε 114 παιδιά έδωσε τη δυνατότητα να συγκρίνουμε τις επιδόσεις παιδιών που ασκούνται συστηματικά μέσα από σχολικού τύπου πρακτικές με τις επιδόσεις παιδιών που φοιτούν σε τάξεις σύμφωνες με τις αρχές του αναδυόμενου γραμματισμού. Η σύγκριση των επιδόσεων έδειξε ότι οι ικανότητες γραφής και ανάγνωσης δεν διαφοροποιούνται στα δύο διαφορετικά πλαίσια, καθώς η πρακτική της «άσκησης στον κώδικα» δεν ευνοεί ιδιαίτερα την εμφάνιση τους. Τα ευρήματα μας συνηγορούν υπέρ της δυναμικής που έχουν τα προγράμματα αναδυόμενου γραμματισμού.
Λεπτομέρειες άρθρου
  • Ενότητα
  • Επιστημονική αρθρογραφία & εκπαιδευτικές δράσεις
Creative Commons License

Αυτή η εργασία είναι αδειοδοτημένη υπό το CC Αναφορά Δημιουργού – Μη Εμπορική Χρήση 4.0.

Οι Συγγραφείς που δημοσιεύουν εργασίες τους σε αυτό το περιοδικό συμφωνούν στους παρακάτω όρους:

Οι Συγγραφείς διατηρούν τα Πνευματικά Δικαιώματα και χορηγούν στο περιοδικό το δικαίωμα της πρώτης δημοσίευσης ενώ ταυτόχρονα τα πνευματικά δικαιώματα της εργασίας προστατεύονται σύμφωνα με την Creative Commons Attribution License που επιτρέπει σε τρίτους - αποδέκτες της άδειας να χρησιμοποιούν την εργασία όπως θέλουν με την προϋπόθεση της διατήρησης των διατυπώσεων που προβλέπονται στην άδεια σχετικά με την αναφορά στον αρχικό δημιουργό και την αρχική δημοσίευση σε αυτό το περιοδικό.

Οι Συγγραφείς μπορούν να συνάπτουν ξεχωριστές, και πρόσθετες συμβάσεις και συμφωνίες για την μη αποκλειστική διανομή της εργασίας όπως δημοσιεύτηκε στο περιοδικό αυτό (π.χ. κατάθεση σε ένα ακαδημαϊκό καταθετήριο ή δημοσίευση σε ένα βιβλίο), με την προϋπόθεση της αναγνώρισης και την αναφοράς της πρώτης δημοσίευσης σε αυτό το περιοδικό.

Το περιοδικό επιτρέπει και ενθαρρύνει τους Συγγραφείς να καταθέτουν τις εργασίες τους μέσω διαδικτύου (π.χ. σε ένα ακαδημαϊκό καταθετήριο ή στους προσωπικές τους ιστοσελίδες) πριν και μετά από τις διαδικασίες της δημοσίευσης, καθώς αυτό μπορεί να οδηγήσει σε παραγωγική ανταλλαγή ιδεών και σκέψεων καθώς επίσης και σε γρηγορότερη και μεγαλύτερη χρήση και ευρετηρίαση της δημοσιευμένης εργασίας (See The Effect of Open Access).

Λήψεις
Τα δεδομένα λήψης δεν είναι ακόμη διαθέσιμα.
Αναφορές
Abadiano, H.R. & Turner, J. (2001) Reading-writing connections: Old questions, new directions. The NERA Journal 38 (1): 44-48.
Adams, M.J. (1990) Beginning to read: Thinking and learning about print. Cambridge. MA: MIT Press.
Ball, E & Blachman, B. (1991) Does phoneme awareness training in kindergarten make a difference in early word recognition and developmental spelling? Reading Research Quarterly, 26 (1): 49-66.
Cardoso-Martins, C. Resende, S.M. & Rodriques L.A. (2002) Letter name knowledge and the ability to learn to read by processing letter-phoneme relation in words: Evidence from Brazilian Portuguese-speaking children. Reading and Writing: An Interdisciplinary Journal, 15: 409-432.
Clay, M. (1991) Becoming literate: The construction of inner control. Portsmouth, NH: Heinemann.
Clay, M. (2001) Change over time in Children's Literacy Development. Auckland, New Zealand: Heinemann.
De Goses & Martlew, M. (1983) Young children's approach to literacy. Στο M. Martlew (Επιμ.), The Psychology of Written Language: Development and Educational Perspectives, 217-236, Hoboken, NJ: John Wiley & Sons.
Ehri, L.C. (1998) Grapheme-phoneme knowledge is essential for learning to read words in English. Στο J.L. Metsala & N.L.C. Ehri (Επιμ.), Word recognition in beginning reading, 3-40. Mahway, NJ: Erlbaum.
Γιαννικοπούλου, A. (2006) Ανάγνωση λογότυπων από παιδιά προσχολικής ηλικίας. Oπτικός vs λεκτικού γραμματισμου, ελληνικό vs λατινικού αλφάβητου. Στο Π. Παπουλια-Τζελεπη, Α. Φτερνιάτη, Κ. Θηβαίος (Επιμ.), Έρευνα και πρακτική του γραμματισμου στην ελληνική κοινωνία, 121-140. Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα.
Good, R.H. Simmons, D.C. & Kame'enui, E.J. (2001) The importance and decision-making utility of a continuum of fluency-based indicators of foundational reading skills for thirdgrade high-stakes outcomes. Scientific Studies of Reading, 5: 257-288.
Goodman, Y. M. (1980) The roots of literacy. Στο M. Douglas, (Επιμ.), Claremont Reading Conference Forty-Four Yearbook, 1-32. Claremont, CA: The Claremont Reading Conference.
Gorman, T.P. & Brooks, G. (1996) Assessing Young Children's Writing: A step by step guide. London: Basic Skills Agency.
Halliday, M.A.K. (1996) Literacy and linguistics: A functional perspective. In R. Hasan, & G. Williams (Επιμ.), Literacy in Society, 339-376. London: Longman.
Hasan, R. (2006) Γραμματισμός, καθημερινή ομιλία και κοινωνία. Στο Α. Χαραλαμπόπουλος (επιμ.) Γραμματισμός, κοινωνία και εκπαίδευση, 134-189. Θεσσαλονίκη: Ινστιτούτο Νεοελληνικών Σπουδών.
Kamii, C. & Manning, M. (1999) Before "invented" spelling: Kindergartners' awareness that writing is related to the sounds of speech. Journal of Research in Childhood Education, 4: 91-97.
Κονδύλη, M. (2000) Εισαγωγή. Στο Μ. Κονδύλη & Ι. Παπαπάνου, Εκπαιδευτικές δραστηριότητες για την επικοινωνιακή χρήση της γλώσσας, 6-10. Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα.
Κονδύλη, Μ. & Στελλάκης, Ν. (2004) Πρακτικές γραμματισμού στην προδημοτική εκπαίδευση: ένα πρόγραμμα, δύο προσεγγίσεις. Στο Π. Παπούλια-Τζελέπη, Ά. Φτερνιάτη, Κ. Θηβαίος (επιμ.) Έρευνα και πρακτική του γραμματισμου στην ελληνική κοινωνία. 159-180. Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα.
Liberman, I.Y. & Liberman, A.M. (1990) Whole language vs. code emphasis: Underlying assumptions and their implication for reading instruction. Annals of Dyslexia, 40: 51-77.
Lonigan, C.J. Burgess, S. R. Anthony, J.L. & Barker. T.A. (1998) Development of phonological sensitivity in two- to five-year-old children. Journal of Educational Psychology, 90: 294-311.
Lonigan, C.J. Burgess, S. R. & Anthony, J.L. (2000) Development of emergent literacy and early reading skills in preschool children: Evidence from a latent variable longitudinal study. Developmental Psychology, 36: 596-613.
Lundberg, I. (1998) Why is learning to read a hard task for some children? Scandinavian Journal of Psychology, 39: 155-157.
Maki, H.S. Voeten, M.J.M. Vauras, M.M.S. & Poskiparta, E.H. (2001) Predicting writing skill development with word recognition and preschool readiness skills. Reading and Writing: An Interdisciplinary Journal, 14: 643-672.
Martins, M.A. & Silvia, C. (2001) Letter names, phonological awareness, and the phonetization of writing. European Journal of Psychology of Education, 4: 605-617.
Miller, W. (2000) Emergent Literacy. Boston: McGraw Hill.
Παντελιάδου, Σ. (2001) Φωνολογική επίγνωση: Περιεχόμενο και σχέση με την ανάγνωση και τη γραφή στην ελληνική γλώσσα. Στο Π. Παπούλια-Τζελέπη (Επιμ.), Ανάδυση του γραμμαπσμού. Έρευνα και πρακτική, 151-189. Αθήνα: Καστανιώτης.
Παπούλια-Τζελέπη, Π. (2001). Η νέα προοπτική στην ανάδυση του γραμμαπσμου. Στο Π. Παπούλια-Τζελέπη (Επιμ), Ανάδυση του γραμμαπσμου. Έρευνα και πρακτική, 13-41. Αθήνα: Καστανιώτης.
Seymour, Ρ.Η.Κ. & Evans, Η.Μ. (1992) Beginning reading without semantics: A cognitive study of hyperlexia. Cognitive Neuropsychology, 9: 89-122.
Stratton, J.M. (1996) Emergent Literacy: A New Perspective. Journal of Visual Impairment and Blindness, 90: 177-183.
Sulzby, E. (1985) Kindengartners as writers and readers. Στο M. Farr (Επιμ.), Advances in writing research. Vol. 1: Children's early development, 127-199. Norwood, NJ:Abex.
Στελλάκης, Ν. (2005) Ικανότητες γραφής παιδιών πρώτης σχολικής ηλικίας: Όψεις του αναδυόμενου γραμματισμού στην προδημοηκή εκπαίδευση. Διδακτορική διατριβή. Τμήμα Επιστημών της Εκπαίδευσης και της Αγωγής στην Προσχολική Ηλικία. Πάτρα: Πανεπιστήμιο Πατρών.
Συκιώτη, Ε. (2006). Δημιουργία εργαλείου για την αποτίμηση των ικανοτήτων γραφής και ανάγνωσης παιδιών προσχολικής ηλικίας: Εμπειρική έρευνα σε διαφοροποιημένα εκπαιδευτικά περιβάλλοντα. Μεταπτυχιακή εργασία. Τμήμα Επιστημών της Εκπαίδευσης και της Αγωγής στην Προσχολική Ηλικία. Πάτρα: Πανεπιστήμιο Πατρών.
Συκιώτη Ε. & Στελλάκης Ν. (2007). Δημιουργία εργαλείου για την αποτίμηση των ικανοτήτων γραφής και ανάγνωσης παιδιών προσχολικής ηλικίας, Πρακτικά 6ου Συνεδρίου Ο.Μ.Ε.Ρ. Αθήνα: Ελληνική Επιτροπή της OMEP: 386-393.
Temple, C. Nathan, R. Temple, F. & Burris, N.A. (1993) The Beginnings of Writing. London:Allyn and Bacon.
Treiman, R. (1992) The role of intrasyllabic units in learning to read and spell. In P.B. Gough, L.C. Ehri, & R. Treiman (Eds) Reading acquisition, 107-143. Hillsdale, NJ: Erlbaum.
Wagner, R.K. & Torgesen, J.K. (1987). The nature of phonological processing and its causal role in the acquisition of reading skills. Psychological Bulletin, 101: 192-212.
Wimmer, H., Landerl, K., Linortner, R. & Hummer, P. (1991) The relationship of phonemic awareness to reading acquisition: More consequence than precondition but still important. Cognition, 40: 219-249.
Whitehurst,G. J. & Loningan, C. J. (2002). Emergent literacy: Development from prereaders to rεαders. In S. B. Neuman & D. K. Dickinson (Eds.), Handbook of early literacy research (pp. 11-29). N.Y: Guilford Press.
Zecker, L.B. (1999). Different Texts, Different Emergent Writing Forms. Language Arts, 76(6): 483-490.