‘…Πο πατρόλ, πιτζαμοήρωες και αυτοκινητάκια, τίποτα άλλο’: Προσεγγίζοντας τις απόψεις των παιδιών για τα παιχνίδια τους


Δημοσιευμένα: Μαΐ 9, 2021
Λέξεις-κλειδιά:
Παιχνίδια-αντικείμενα Συμμετοχικές μέθοδοι έρευνας Κοινωνικοπολιτισμική προσέγγιση Οπτικές των παιδιών
Αθηνά Φουστέρη
https://orcid.org/0000-0001-5469-9396
Μαρία Παπανδρέου
Περίληψη

Τα παιχνίδια-αντικείμενα, όπως όλα τα τεχνουργήματα αποτελούν κοινωνικές κατασκευές. Ενσωματώνουν δηλαδή ιστορικά και πολιτισμικά νοήματα και καθώς αποτελούν σημαντικό μέρος του υλικού κόσμου των παιδιών, συντελούν στην ανάπτυξη τους. Λαμβάνοντας υπόψη τον αυθεντικό τρόπο με τον οποίο τα παιχνίδια-αντικείμενα περιλαμβάνονται στην καθημερινότητα των παιδιών, η μελέτη αυτή, μέσα από μια συμμετοχικού τύπου ερευνητική διαδικασία, επεδίωξε να διερευνήσει τον τρόπο που τα παιδιά μιας τάξης νηπιαγωγείου εννοιολογούν τα παιχνίδια-αντικείμενα. Μέσα από μια κοινωνικοπολιτισμική προοπτική, η έρευνα υλοποιήθηκε υιοθετώντας κατευθύνσεις που πλαισιώνουν θεωρητικά, ηθικά και πρακτικά την έννοια της συμμετοχής των παιδιών στην εκπαιδευτική διαδικασία, στην κοινωνία και στην έρευνα.

Τα αποτελέσματα της έρευνας έδειξαν ότι τα παιδιά, από μικρή ηλικία, με αφορμή τα αγαπημένα τους παιχνίδια, τα οποία αποτελούν ένα σημαντικό μέρος της ζωής τους, είναι σε θέση να αντιληφθούν τις πολύπλευρες διαστάσεις των παιχνιδιών, σαν αντικείμενα της σύγχρονης καθημερινότητας και ταυτόχρονα να εκφράσουν μια σειρά από αξίες, τις οποίες αποδίδουν στα παιχνίδια τους. Ως φορείς πολλαπλών νοημάτων και εμπειριών, τα αντικείμενα αυτά αποκτούν μια ξεχωριστή αξία για κάθε παιδί η οποία προκύπτει ως ένα σύμπλεγμα επιμέρους αξιών, γεγονός που αναδεικνύει την ανάγκη για μια πιο ουσιαστική εστίαση στα αγαπημένα παιχνίδια των παιδιών στο πλαίσιο της καθημερινής πρακτικής στο Νηπιαγωγείο.
Λεπτομέρειες άρθρου
  • Ενότητα
  • Επιστημονική αρθρογραφία & εκπαιδευτικές δράσεις
Λήψεις
Τα δεδομένα λήψης δεν είναι ακόμη διαθέσιμα.
Βιογραφικά Συγγραφέων
Αθηνά Φουστέρη, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης;  Σχολή Καλών Τεχνών; Τμήμα Εικαστικών και Εφαρμοσμένων Τεχνών
Αρχιτέκτονας-Νηπιαγωγός, Υποψήφια Διδάκτορας, Υπότροφος Ιδρύματος Ωνάση
Μαρία Παπανδρέου, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης;   Τμήμα Επιστημών Προσχολικής Αγωγής και Εκπαίδευσης
Επίκουρη καθηγήτρια ΤΕΠΑΕ ΑΠΘ
Αναφορές
Γερμανός, Δ. (2005). Χώρος και διαδικασίες αγωγής: Η παιδαγωγική ποιότητα του χώρου. Αθήνα: Gutenberg.
Γκουγκουλή, Κ. (1999). Παιδί και βιομηχανικό παιχνίδι: χρήσεις και χρήστες. Στο Κ. Γκουγκουλή & Α.Κουρια (Επιμ.), Παιδί και παιχνίδι στη νεοελληνική κοινωνίας (19ος και 20ος αιώνας). Αθήνα: Καστανιώτης.
Γονιτσιώτη, Χ., & Μάγος, Κ. (2016). "Αυτοκίνητο για τα αγόρια κούκλα για τα κορίτσια;" Διερεύνηση των αντιλήψεων νηπιαγωγών για το παιχνίδι αντικείμενο στο χώρο του νηπιαγωγείου. Ερευνώντας τον κόσμο του παιδιού(15), 11-21.
Κογκίδου, Δ. (2015). Πέρα απο το ροζ και το γαλάζιο: όλα τα παιχνίδια για όλα τα παιδιά. Θεσσαλονίκη: Επίκεντρο.
Λιαμάδης, Γ. (2003). Η Γλώσσα των Πραγμάτων: τα αντικείμενα καθημερινής χρήσης ως φορείς χρηστικής πληροφορίας και συμβολικού νοήματος. Φιλόλογος (113), 413-427.
Μπιρμπίλη, Μ. (2016). Εκπαιδευτικοί και σύγχρονο παιχνίδι: η περίπτωση των παιχνιδιών της μαζικής κουλτούρας. Διάλογοι! Θεωρία και πράξη στις επιστήμες της αγωγής και εκπαίδευσης, 2, σσ. 35-51.
Μπιρμπίλη, Μ. & Παπανδρέου, Μ. (2016). «Βάζεις το σημαδάκι με το ποντίκι στο angry birds και με το ποντίκι το πας πίσω και μετά το εκτοξεύεις»: Ενθαρρύνοντας το γραμματισμό με τα αγαπημένα παιχνίδια των παιδιών. Στο Ε. Χοντολίδου, Ρ. Τσοκαλίδου, Φ. Τεντολούρης, Α. Κυρίδης & Κ. Βακαλόπουλος (Επιμ.), Μνήμη Σωφρόνη Χατζησαββίδη: Γλωσσολογικές & Παιδαγωγικές Προσεγγίσεις (σελ. 588-609). Αθήνα: Gutenberg.
Ναυρίδης, Κ. (1999). Το παιχνίδι ως εμπόρευμα. Στο (Επιμ.) Κ. Γκουγκουλή, & Α.Κουρια, Παιδί και παιχνίδι στη νεοελληνική κοινωνίας (19ος και 20ος αιώνας) (σσ. 347- 355). Αθήνα: Καστανιώτης.
Παπανδρέου, Μ. (2020). Συμμετοχική μάθηση στην προσχολική και πρώτη σχολική ηλικία: Κατανοώντας τις γλώσσες των παιδιών και ενισχύοντας τη συμμετοχή τους σε διαδικασίες μάθησης και έρευνας. Θεσσαλονίκη: Εκδόσεις Σοφία.
Παπανδρέου, Μ., Λιόλια Φ. & Κακαλιάντη Ε. (2019). Ενισχύοντας τα παιδιά να ‘φέρουν’ στο Νηπιαγωγείο τα γνωστικά τους αποθέματα: Συμμετοχικές διαδικασίες που επιτρέπουν να ακουστεί η φωνή των παιδιών. Στο Ανδρούσου, Α., Σφυρόερα, Μ., Βελλοπούλου, Α., Δέλη, Σ., Διδάχου, Ε., Κατσικονούρη, Ε., & Σαΐτη, Σ. (Επιμ.) (2019). Από εδώ και από παντού: Εκπαιδευτικές αλλαγές και παιδαγωγικές πρακτικές για ένα ανοιχτό σχολείο. Πρακτικά 11ου Πανελλήνιου Συνεδρίου ΟΜΕΡ –ΤΕΑΠΗ – ΕΚΠΑ (σσ. 299-310). Ανακτήθηκε από http://www.omep.gr/συνέδρια/241‐11o‐συνέδριο.html
Παπανδρέου, M., Καλογιαννίδου, A. & Σοφιανοπούλου, I. (2020). Επιλύοντας προβλήματα με το Bee-Bot και το σχέδιο: Εκπαιδευτικό υλικό για την ανάπτυξη της μαθηματικής και υπολογιστικής σκέψης στο νηπιαγωγείο. Αθήνα: ΟΜΕΡ (ebook) ISBN: 978-618-84599-1-5. Διαθέσιμο από https://www.omep.gr/e-books-e-yliko.html
Barthes, R. (1972) Mythologies. New York: Noonday
Bordova, E., & Leong, D. (2015). Vygotskian and post-Vygotskian views on children’s play. American Journal of Play, 7(3), 371-388.
Brock, A., Dodds, S., Jarvis, P., & Olusoga, Y. (2009). Perspectives on play: Learning for life. Edinburgh: Perason Longman.
Chan, K. (2006). Exploring children’s perceptions of material possessions: a drawing study. Qualitative Market Research: An International Journal, 9(4), 352-366.
Clark, A., & Moss, P. (2001). Listening to young children: The Mosaic approach. London: National Children’s Bureau for the Joseph Rowntree Foundation.
Corsaro, W. A. (2015). The Sociology of Childhood (4th ed). London: SAGE publications.
Creswell, J. (2011). Η έρευνα στην εκπαίδευση: σχεδιασμός, διεξαγωγή και αξιολόγηση ποσοτικής και ποιοτικής έρευνας. (Χ. Τσορμπατζούδης, & Ν.Κουβαράκου, Επιμ.) Αθήνα: Ιών.
Duncan, A. (2015). Pigs, planes and play-doh: children's perspectives on play as revealed through their drawings. Americal Journal of Play, 8(1), 50-74.
Elkonin, D.B. (2005). Chapter 2: On the historical origin of role play. Journal of Russian & East European Psychology, 43(1), 49-89.
Fleer, M. (2014). Theorising play in the early years. New York: Cambridge university press.
Garvis, S., Οdegaard, E. E., & Lemon, N. (2015). Beyond Observations: Narratives and Young Children. Boston: Sense.Gutman, M. (2008). Designing Modern Childhoods: History, Space, and the Material Culture of Children. New York: Rutgers University Press.
Gutman, M. (2013). Physical spaces of childhood. Στο P. S. (Ed.), The Routledge History of Childhood in the Western World (σσ. 249-266). London: Routledge.
Harcourt, D., & Hägglund, S. (2013). Turning the UNCRC upside down: A bottom-up perspective on children’s rights. International Journal of Early Years Education, 21(4), 286–299.
Hedges, H. (2015). Sophia’s funds of knowledge: Theoretical and pedagogical insights, possibilities and dilemmas. International Journal of Early Years Education, 23, 83–96.
Jackson K. M. (2001). From control to adaptation: America’s toy story. Journal of American & Comparative Cultures, 1(2), 139-145.Jarrett et al., 2020
Jarrett, O. S., Bulunuz, M., Jarrett, R.B., & Bulunuz, N. (2020). Teaching with Toys: Scientific Inquiry through Play. E-journal The American Association for the Child's Right to Play (IPAUSA). Ανακτήθηκε από http://www.ipausa.org/
Kim, K., & Kim, K. (2016). Multimodal play-literacy: a preschooler’s storytelling, drawing, and performing of dinosaur extinction theories. Early Child Development and Care, 187(3-4), 568-582.
Kirova, A. (2010). Children’s representations of cultural scripts in play: Facilitating transition from home to preschool in an intercultural early learning program for refugee children. Diaspora, Indigenous, and Minority Education, 4(2), 74–91.
Kudrowitz, B. M., & Wallace, D. R. (2010). The play pyramid : a play classification and ideation tool for toy design. International Journal of Arts and Technology, 3(1), 36–56.
Lange, A. (2018). The Design of Childhood: How Material Culture Shapes Independent Kids. Bloomsbury
Lichtman, M. (2013). Qualitative research in education: a user's guide. SAGE Publications, Inc
Mertala, P., Karikoski, H., Tähtinen, L., & Sarenius, V. (2016). The value of toys: 6-8-year-old children's toy preferences and the functional analysis of popular analysis of popular toys. International Journal of play, 5(1), 11-27.
Nelson, A. (2005). Children’s toy collections in Sweden – A less gender-typed country? Sex Roles, 52(1–2), 93–102. doi:10.1007/s11199-005-1196-5
Nicholson, J., Shimpi, P., Kurnik, J., Carducci, C., & Jevgjovikj, M. (2014). Listening to children's perspectives on play across the lifespan: children's right to inform adults' discussions of contemporary play. International Journal of Play, 3(2), 136-156.
Nigel, T. (2017). Turning the tables: children as researchers. Στο P. Christensen & A. James (ed.), Research with children: perspectives and practices. New York: Routledge.
Peppler, K. & Bender, S. (2013). Maker Movement Spreads Innovation One Project at a Time. Phi Delta Kappan 95(3), 22-27.
Perry, B., & Dockett, S. (2011). ‘How ’bout we have a celebration!’ Advice from children on starting school. European Early Childhood Education Research Journal, 19(3), 373–386.
Prout, A. (2005). The future of childhood: towards the interdisciplinary study of children. London: Routledge
Spinner, L., Cameron, L. & Calogero, R. (2018). Peer toy play as a gateway to children’s gender flexibility: Τhe effect of (counter)stereotypic portrayals of peers in children’s magazines. Sex Roles, 79(5-6), 314-328 DOI: 10.1007/s11199-017-0883-3
Spyrou, S. (2011). The limits of children’s voices: From authenticity to critical, reflexive representation. Childhood, 18(2), 151-165.
Stake, R. E. (2005). Qualitative Case Studies. In N. K. Denzin & Y. S. Lincoln (Eds.), The Sage handbook of qualitative research (p. 443–466). Sage Publications Ltd
Sutton-Smith, B. (1986). Toys as culture. New York: Gardner Press.
Taner Derman, M. (2018). The examination of the toy perceptions of the children who attend preschool education at the age of 5-6. 8th International Toy Research Association World Conference, Toys and Material Culture: Design and Consumption. Paris. Ανακτήθηκε από https://hal-univ-paris13.archives-ouvertes.fr/hal-02081331/document
Trawick-Smith, J., Russell, H., & Swaminathan, S. (2011). Measuring the effects of toys on the problem-solving, creative and social behaviours of preschool children. Early Child Development and Care, 181(7), 909-927.
Veresov, N., & Barrs, M. (2016). The history of the reception of Vygotsky’s paper on play in Russia and the West. International Research in Early Childhood Education 7(2), 26-37.
Vygotsky, L. S. (1978) Mind in society. Cambridge, MA: Harvard University Press,
Winther-Lindqvis,t D. (2013). Playing with social identities: Play in the everyday life of a peer group in day care. In I. Schousboe and D. Winther-Lindqvist (eds.), Children’s Play and Development, Cultural-Historical Perspectives (pp. 29-54). New York: Springer.
Wohlwend, K.E. (2015). Making, remaking, and reimagining the everyday: Play, creativity, and popular media. In J. Rowsell & K. Pahl (eds), Routledge handbook of literacy studies. London: Routledge.
Τα περισσότερο διαβασμένα άρθρα του ίδιου συγγραφέα(s)