Εκπαιδεύοντας μελλοντικές εκπαιδευτικούς στο παιχνίδι: διαπιστώσεις στο πλαίσιο ενός εργαστηριακού μαθήματος

PDF
Δημοσιευμένα: Δεκ 22, 2024
DOI: https://doi.org/10.12681/icw.35369
Καλλιρρόη Παπαδοπούλου
Μαρία Σφυρόερα
Λία Τσερμίδου
Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών
Περίληψη

Έρευνες σχετικές με την εκπαίδευση μελλοντικών εκπαιδευτικών έχουν αναδείξει τον σημαντικό ρόλο των αναπαραστάσεων και των προσωπικών τους αντιλήψεων στη διαμόρφωση της επαγγελματικής τους ταυτότητας και των παιδαγωγικών τους πρακτικών. Παράλληλα έχουν αναδείξει τη σύνθετη διαδικασία μετακίνησης των εκπαιδευτικών προς νέες αντιλήψεις και υιοθέτησης διαφοροποιημένων παιδαγωγικών πρακτικών. Ο ρόλος των αναπαραστάσεων και οι δυσκολίες μετακίνησης επιβεβαιώνονται και από έρευνες σχετικά με το παιχνίδι στην προσχολική ηλικία. Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό δεδομένου ότι το παιχνίδι θεωρείται κυρίαρχη δραστηριότητα για την ανάπτυξη των παιδιών και τη μάθηση και κατέχει κεντρική θέση στα ΑΠ του Νηπιαγωγείου σε πολλές χώρες. Σε αυτό το πλαίσιο, μελετήσαμε την εκπαιδευτική εμπειρία μιας ομάδας 16 φοιτητριών ενός τμήματος εκπαίδευσης για την προσχολική ηλικία, οι οποίες συμμετείχαν σε εργαστηριακό μάθημα για το παιχνίδι με βιωματικά χαρακτηριστικά και διαφοροποιημένες εκπαιδευτικές προσεγγίσεις. Για τη διερεύνηση των αντιλήψεων αλλά και των ενδεχόμενων μετακινήσεων στις προσλαμβάνουσες των φοιτητριών για το παιχνίδι, τους ζητήθηκε να συμπληρώσουν ένα ερωτηματολόγιο με κλειστές και ανοιχτές ερωτήσεις, στην αρχή και στο τέλος του μαθήματος. Τα ευρήματα ανέδειξαν περιορισμένες αμφισβητήσεις και μικρές μετακινήσεις στον τρόπο με τον οποίο οι φοιτήτριες ορίζουν το παιχνίδι και τις λειτουργίες του, αλλά και αντιλαμβάνονται τον ρόλο τους ως εκπαιδευτικοί. Τα ευρήματα υπογραμμίζουν ότι η αποδόμηση κυρίαρχων αντιλήψεων για το παιχνίδι όπως η εργαλειακή προσέγγισή του σε τυπικά πλαίσια εκπαίδευσης, η διχοτομική αντίληψη ανάμεσα στο παιχνίδι και τη μάθηση καθώς και η συνειδητοποίηση της σημασίας του ρόλου των εκπαιδευτικών στο παιχνίδι των παιδιών, συνιστά μια πρόκληση στο πλαίσιο της εκπαίδευσης των μελλοντικών εκπαιδευτικών.

Λεπτομέρειες άρθρου
  • Ενότητα
  • Επιστημονική αρθρογραφία & εκπαιδευτικές δράσεις
Creative Commons License

Αυτή η εργασία είναι αδειοδοτημένη υπό το CC Αναφορά Δημιουργού – Μη Εμπορική Χρήση 4.0.

Οι Συγγραφείς που δημοσιεύουν εργασίες τους σε αυτό το περιοδικό συμφωνούν στους παρακάτω όρους:

Οι Συγγραφείς διατηρούν τα Πνευματικά Δικαιώματα και χορηγούν στο περιοδικό το δικαίωμα της πρώτης δημοσίευσης ενώ ταυτόχρονα τα πνευματικά δικαιώματα της εργασίας προστατεύονται σύμφωνα με την Creative Commons Attribution License που επιτρέπει σε τρίτους - αποδέκτες της άδειας να χρησιμοποιούν την εργασία όπως θέλουν με την προϋπόθεση της διατήρησης των διατυπώσεων που προβλέπονται στην άδεια σχετικά με την αναφορά στον αρχικό δημιουργό και την αρχική δημοσίευση σε αυτό το περιοδικό.

Οι Συγγραφείς μπορούν να συνάπτουν ξεχωριστές, και πρόσθετες συμβάσεις και συμφωνίες για την μη αποκλειστική διανομή της εργασίας όπως δημοσιεύτηκε στο περιοδικό αυτό (π.χ. κατάθεση σε ένα ακαδημαϊκό καταθετήριο ή δημοσίευση σε ένα βιβλίο), με την προϋπόθεση της αναγνώρισης και την αναφοράς της πρώτης δημοσίευσης σε αυτό το περιοδικό.

Το περιοδικό επιτρέπει και ενθαρρύνει τους Συγγραφείς να καταθέτουν τις εργασίες τους μέσω διαδικτύου (π.χ. σε ένα ακαδημαϊκό καταθετήριο ή στους προσωπικές τους ιστοσελίδες) πριν και μετά από τις διαδικασίες της δημοσίευσης, καθώς αυτό μπορεί να οδηγήσει σε παραγωγική ανταλλαγή ιδεών και σκέψεων καθώς επίσης και σε γρηγορότερη και μεγαλύτερη χρήση και ευρετηρίαση της δημοσιευμένης εργασίας (See The Effect of Open Access).

Λήψεις
Τα δεδομένα λήψης δεν είναι ακόμη διαθέσιμα.
Αναφορές
Altun, Z. D. (2018). Early childhood pre-service teachers’ perspectives on play and teachers’ role. International Education Studies, 11, 91-97.
Ανδρούσου, Α. (2014). Η παιδαγωγική αντίληψη των ΘΕ. Εισήγηση στο συμπόσιο με τίτλο «Οι θεματικές εργαστηριακές βδομάδες στο Τ.Ε.Α.Π.Η.: Μια εναλλακτική πρακτική στο πλαίσιο της πανεπιστημιακής κατάρτισης των εκπαιδευτικών». Στο Μ. Τζεκάκη & Μ. Κανατσούλη (Επιμ.), Πρακτικά του πανελλήνιου συνεδρίου με διεθνή συμμετοχή: Ανα-στοχασμοί για την παιδική ηλικία. Θεσσαλονίκη: ΤΕΠΑΕ, ΑΠΘ. https://www.nured.auth.gr/dp7nured/sites/default/files/files/Praktika_Synedriou.pdf
Ασκούνη, N. (2014). Σύνδεση με το πρόγραμμα σπουδών. Εισήγηση στο συμπόσιο με τίτλο «Οι θεματικές εργαστηριακές βδομάδες στο Τ.Ε.Α.Π.Η.: Μια εναλλακτική πρακτική στο πλαίσιο της πανεπιστημιακής κατάρτισης των εκπαιδευτικών». Στο Μ. Τζεκάκη & Μ. Κανατσούλη (Επιμ.), Πρακτικά του Πανελλήνιου Συνεδρίου με Διεθνή Συμμετοχή: Ανα-στοχασμοί για την Παιδική Ηλικία. Θεσσαλονίκη: ΤΕΠΑΕ, ΑΠΘ. https://www.nured.auth.gr/dp7nured/sites/default/files/files/Praktika_Synedriou.pdf
Αυγητίδου, Σ. (2014). Οι εκπαιδευτικοί ως ερευνητές και ως στοχαζόμενοι επαγγελματίες. Υποστηρίζοντας την επαγγελματική μάθηση για μια συμμετοχική και συνεργατική εκπαίδευση. Gutenberg.
Broadhead, P. (2003). Early years play and learning: Developing social skills and cooperation (1st ed.). Routledge.
Βελλοπούλου, Α., Φιλιππίδη, Α., Ράικου, Ν., & Καμπεζά, Μ. (2019). Οι αντιλήψεις των εκπαιδευόμενων νηπιαγωγών για το παιχνίδι: παρακολουθώντας τις αλλαγές στο πλαίσιο δύο χρόνων συμμετοχής στην πρακτική άσκηση. [Προφορική παρουσίαση]. 12ο Πανελλήνιο Συνέδριο της ΟΜΕΡ Ελλάδος «Ενισχύοντας την αλληλεπίδραση, υποστηρίζοντας την έκφραση: Προκλήσεις και προοπτικές στη μάθηση και διδασκαλία παιδιών προσχολικής και πρώτης σχολικής ηλικίας», Τ.Ε.Ε.Α.Π.Η. Πανεπιστημίου Πατρών, Πάτρα.
Clevenger, M. T. (2016). Preservice teachers' beliefs about play in kindergarten. [Doctoral dissertation, University of South Carolina]. https://scholarcommons.sc.edu/etd/3603/
Cohen, J. (1988). Statistical power analysis for the behavioral sciences (2nd ed.). Lawrence Erlbaum Associates.
Cole, A. L., & Knowles, J. G. (2000). Researching teaching: exploring teacher development through reflexive inquiry. Allyn & Bacon.
Creswell, J. W., & Creswell, J. D. (2018). Research design: Qualitative, quantitative, and mixed methods approaches (6th ed.). SAGE Publications.
Γιαλαμάς, Β. (2005). Στατιστικές τεχνικές και εφαρμογές στις επιστήμες της αγωγής. Εκδόσεις Πατάκη.
Fereday, J., & Muir-Cochrane, E. (2006). Demonstrating rigor using thematic analysis: A hybrid approach of inductive and deductive coding and theme development. International Journal of Qualitative Methods, Qualitative Methods, 5(1).
Fernández-Oliveras, Α., & Oliveras, Μ. L. (2014). Pre-service kindergarten teachers’ conceptions of play, science, mathematics, and education, Procedia - Social and Behavioral Sciences, 152, 856-861.
Fleer, M. (2014). Theorising play in the early years. Cambridge University Press.
Fleer, M. (2018). Το παιχνίδι στην προσχολική ηλικία. Εκδόσεις Σοφία.
Gaskins, S., Haight, W., & Lancy, D. F. (2007). The cultural construction of play. Στο A. Göncü, & S. Gaskins (Eπιμ.), Play and development: Evolutionary, sociocultural and functional perspectives (pp. 179-202). Lawrence Erlbaum.
Gougoulis, C. (2018). Working class children’s toys in times of war and famine. Play, work and the agency of children in Piraeus neighborhoods during the German occupation of Greece. In L. Magalhaes & J. Goldstein (Eds), Toys and communication. London: Palgrave Macmillan.
Hascher, T., Cocard, Y., & Moser, P. (2007). Forget about theory-practice is all? Student teachers learning in practicum. Teachers and Teaching: Theory and Practice, 10(6), 623-637.
James, A., & Prout, A. (2015). Constructing and reconstructing childhood: Contemporary issues in the sociological study of childhood (3rd ed.). Routledge.
Jung, E., & Jin, B. (2014) Future professionals’ perceptions of play in early childhood classrooms, Journal of Research in Childhood Education, 28(3), 358-376.
Jung, E., & Jin, B. (2015). College coursework on children’s play and future early childhood educators’ intended practices: the mediating influence of perceptions of play. Early Childhood Education Journal, 43, 299-306.
Jung, E., Zhang, Y., & Zhang, Y. (2016). Future professionals’ perceptions of play and intended practices: the moderating role of efficacy beliefs, Early Child Development and Care, 187(8), 1335–1348.
Klugman, E. (1996). The value of play as perceived by Wheelock College freshmen. In A. L. Phillips (Ed.), Topics in early childhood education: Vol. 2. Playing for keeps: Supporting young children’s play (pp. 13–30). St. Paul, MN: Redleaf Press
Καμπεζά, Μ., & Σφυρόερα, Μ. (2016). Ενισχύοντας τη μάθηση των παιδιών. Νοηματοδότηση και παιχνίδι. Στο Σ. Αυγητίδου, Μ. Τζεκάκη & Β. Τσάφος. (Επιμ.), Οι υποψήφιοι εκπαιδευτικοί παρατηρούν, παρεμβαίνουν και αναστοχάζονται: προτάσεις υποστήριξης της πρακτικής τους άσκησης (τ. 3, κεφ. 3.3, σσ. 90-118). Gutenberg.
Κορτέση-Δαφέρμου, X. (2014). Σύνδεση θεωρίας και πράξης: Τρόπος οργάνωσης και συνεργατικές πρακτικές στο πλαίσιο των ΘΕΒ. Εισήγηση στο συμπόσιο με τίτλο «Οι θεματικές εργαστηριακές βδομάδες στο Τ.Ε.Α.Π.Η.: Μια εναλλακτική πρακτική στο πλαίσιο της πανεπιστημιακής κατάρτισης των εκπαιδευτικών». Στο Μ. Τζεκάκη & Μ. Κανατσούλη (Επιμ.), Πρακτικά του πανελλήνιου συνεδρίου με διεθνή συμμετοχή: ανα-στοχασμοί για την παιδική ηλικία. Θεσσαλονίκη: ΤΕΠΑΕ, ΑΠΘ. https://www.nured.auth.gr/dp7nured/sites/default/files/files/Praktika_Synedriou.pdf
Loizou, E., & Olymbiou, M. (2023). Constructive play: exploring pre-service early childhood teachers’ play involvement. Journal of Early Childhood Research, 1-14.
Laursen, P. F. (2008). Student teachers’ conceptions of theory and practice in teacher education. Totems and Taboos, 171-182.
Levin, J. R., & Fox, J. P. (2004). Elementary statistics in social research. Pearson.
Lewis, M. (2014). Early childhood education pre-service teachers’ concepts of play. [Master's thesis Oklahoma State University]. Stillwater, Oklahoma.
McClintic, S., & Petty, K. (2015). Exploring early childhood teachers’ beliefs and practices about preschool outdoor play: a qualitative study. Journal of Early Childhood Teacher Education, 36(1), 24-43.
Miles, M. B., Huberman, A. M., & Saldaña, J. (2022). Qualitative data analysis: a methods sourcebook. Sage Publications.
Olusoga, Y. (2016). Δεν παίζουμε έτσι εδώ: κοινωνικές, πολιτισμικές και οπτικές φύλου στο παιχνίδι. Στο Μ. Σακελλαρίου (Επιμ.), Παιδαγωγική του παιχνιδιού στην προσχολική και σχολική εκπαίδευση (σσ. 111-158). Πεδίο.
Παπαδοπούλου, Κ. (2019). «Δεν έχουν παιχνίδι οι εργασίες και το παιχνίδι δεν έχει εργασίες»: τα παιδιά μιλούν για το παιχνίδι και το μάθημα στο νηπιαγωγείο. Επιθεώρηση Εκπαιδευτικών Θεμάτων, 18, 20-27.
Παπαδοπούλου, Κ., & Αναγνωστάκη, Λ. (2021). Μεγαλώνοντας στο νηπιαγωγείο: κοινωνικοσυναισθηματική ανάπτυξη και προσχολική αγωγή. Gutenberg.
Rodriguez-Meehan, M. (2022). “Could that be Play?”: Exploring pre-service teachers’ perceptions of play in kindergarten. Early Childhood Education Journal, 50(8), 1303-1316.
Rogoff, B. (2003). The cultural nature of human development. Oxford University Press
Sakellariou, M., & Banou, M. (2020). Planning and evaluating the educational process of play within Greek preschool learning environments- a comparative study on present and future educators. European Journal of Social Sciences Studies, 4(6), 83-108.
Sherwood, S., & Reifel, S. (2010). The multiple meanings of play: exploring preservice teachers' beliefs about a central element of early childhood education. Journal of Early Childhood Teacher Education, 31(4), 322-343.
Sherwood, S., & Reifel, S. (2013). Valuable and unessential: the paradox of preservice teachers’ beliefs about the role of play in learning. Journal of Research in Childhood Education, 27(3), 267-282.
Tillema, H. (2000). Belief change towards self-directed learning in students teachers: immersion in practice or reflection in action? Teaching and Teacher Education, 16, 575-591.
Trawick-Smith, J., & Dziurgot, T. (2010) Untangling teacher–child play interactions: Do teacher education and experience influence “Good-Fit” responses to children’s play? Journal of Early Childhood Teacher Education 31(2), 106–128.
Τανακίδου, Μ., & Αυγητίδου, Σ. (2016). Υποστηρίζοντας τις οπτικές των παιδιών στο ελεύθερο παιχνίδι: μια εκπαιδευτική παρέμβαση. Διάλογοι! Θεωρία και Πράξη στις Επιστήμες Αγωγής και Εκπαίδευσης, 2, 52-77.
Vu, J., Han, M. & Buell, M. (2015). The effects of in-service training on teachers' beliefs and practices in children's play. European Early Childhood Research Journal, 23(4), 444-460.
Vygotsky, L.S. (1933/1997). Ο ρόλος του παιχνιδιού στην ανάπτυξη των παιδιών. Στο Σ. Βοσνιάδου (Επιμ.), Νους στην κοινωνία. Η ανάπτυξη των ανώτερων ψυχολογικών διαδικασιών (σσ. 157-175). Gutenberg.
Win, S. Y., & Nwe, K. H. (2020). An analysis of the impact of play on preschool children's social skills development (Doctoral dissertation, MERAL Portal).
Zhulamanova, I., & Raisor, J. (2020). Early childhood preservice teachers’ perceptions on play. International Online Journal of Primary Education, 9(2).
Zosh, J., Hopkins, E., Jensen, H., Liu, C., Neale, D., Hirsh-Pasek, K., Solis, L., & Whitebread, D. (2017). Learning through play: a review of the evidence. The Lego Foundation.
Zosh, J., Gaudreau, C., Michnick, R., & Hirsh-Pasek, K. (2022). The power of playful learning in the early childhood setting. Young Children, 77(2).