Ο «άλλος» της σχολικής τάξης: εκδοχές τον παιδιού-μαθητή στο σύγχρονο ελληνικό κινηματογράφο

PDF
Δημοσιευμένα: Jul 1, 2009
DOI: https://doi.org/10.12681/icw.18087
Λέξεις-κλειδιά:
σύγχρονος κινηματογράφος παιδιά μαθητές «άλλος» ετερότητα σχολείο οικογένεια χώρος χρόνος σχέσεις
Μένη Τσίγκρα (Meni Tsigra)
Περίληψη
Στο άρθρο αυτό διερευνάται πώς στο σύγχρονο ελληνικό κινηματογράφο αναπαριστάνονται εκδοχές ενός ρόλου, του παιδιού-μαθητή. Αναλύονται οι ταινίες Ο Ψύλλος του Δημήτρη Σπύρου, Το καναρινί ποδήλατο του Δημήτρη Σταύρακα, και Το φως που σβήνει του Βασίλη Ντούρου. Κοινός άξονας στις τρεις ταινίες είναι η αναπαράσταση του παιδιού-μαθητή ως «άλλου». Χρησιμοποιώντας ως εννοιολογικό εργαλείο τον όρο «σκηνές ετερότητας», αναλύονται οι αντιπαραθέσεις ανάμεσα στο «χαρισματικό» παιδί-μαθητή και στο συντηρητικό, θεσμοθετημένο σχολικό, οικογενειακό και κοινωνικό περιβάλλον. Επίσης, αναδεικνύονται οι τρόποι με τους οποίους οικοδομούνται οι ταυτότητες των ηρώων και αναπαριστάνονται οι προσωπικοί τους κόσμοι. Μέσα από την ανάλυση των κινηματογραφικών αναπαραστάσεων των παιδιών αναδεικνύεται η σημασία του κινηματογράφου ως κοινωνικού λόγου για την κατανόηση της παιδικής ηλικίας και τη συγκρότηση της.
Λεπτομέρειες άρθρου
  • Ενότητα
  • Επιστημονική αρθρογραφία & εκπαιδευτικές δράσεις
Creative Commons License

Αυτή η εργασία είναι αδειοδοτημένη υπό το CC Αναφορά Δημιουργού – Μη Εμπορική Χρήση 4.0.

Οι Συγγραφείς που δημοσιεύουν εργασίες τους σε αυτό το περιοδικό συμφωνούν στους παρακάτω όρους:

Οι Συγγραφείς διατηρούν τα Πνευματικά Δικαιώματα και χορηγούν στο περιοδικό το δικαίωμα της πρώτης δημοσίευσης ενώ ταυτόχρονα τα πνευματικά δικαιώματα της εργασίας προστατεύονται σύμφωνα με την Creative Commons Attribution License που επιτρέπει σε τρίτους - αποδέκτες της άδειας να χρησιμοποιούν την εργασία όπως θέλουν με την προϋπόθεση της διατήρησης των διατυπώσεων που προβλέπονται στην άδεια σχετικά με την αναφορά στον αρχικό δημιουργό και την αρχική δημοσίευση σε αυτό το περιοδικό.

Οι Συγγραφείς μπορούν να συνάπτουν ξεχωριστές, και πρόσθετες συμβάσεις και συμφωνίες για την μη αποκλειστική διανομή της εργασίας όπως δημοσιεύτηκε στο περιοδικό αυτό (π.χ. κατάθεση σε ένα ακαδημαϊκό καταθετήριο ή δημοσίευση σε ένα βιβλίο), με την προϋπόθεση της αναγνώρισης και την αναφοράς της πρώτης δημοσίευσης σε αυτό το περιοδικό.

Το περιοδικό επιτρέπει και ενθαρρύνει τους Συγγραφείς να καταθέτουν τις εργασίες τους μέσω διαδικτύου (π.χ. σε ένα ακαδημαϊκό καταθετήριο ή στους προσωπικές τους ιστοσελίδες) πριν και μετά από τις διαδικασίες της δημοσίευσης, καθώς αυτό μπορεί να οδηγήσει σε παραγωγική ανταλλαγή ιδεών και σκέψεων καθώς επίσης και σε γρηγορότερη και μεγαλύτερη χρήση και ευρετηρίαση της δημοσιευμένης εργασίας (See The Effect of Open Access).

Λήψεις
Τα δεδομένα λήψης δεν είναι ακόμη διαθέσιμα.
Αναφορές
Aries, Ρ. (1990). Αιώνες παιδικής ηλικίας. Μτφρ. Γ. Αναστασοπούλου. Αθήνα: Γλάρος. 1973.
Bernstein, Β. (1989). Παιδαγωγικοί κώδικες και κοινωνικός έλεγχος. Μτφρ. Ι. Σολομών. Αθήνα: Αλεξάνδρεια.
Corsaro, W. (1997). The Sociology of Childhood. London: Pine Forge Press.
Δερμενιζόπουλος, X. (2006). Εισαγωγή. Στο P. Sorlin Κοινωνιολογία του Κινηματογράφου. Μτφρ. Π. Μαρκέτου. Αθήνα: Μεταίχμιο
Θεοδώρου, Β., Μουμουλίδου, Μ., & Οικονομίδου, Α. (Επιμ.). (2006). «Πιάσε με αν μπορείς...». Η παιδική ηλικία και οι αναπαραστάσεις της στον σύγχρονο ελληνικό κινηματογράφο. Αθήνα: Αιγόκερως.
Φουκώ, Μ. (1976). Επιτήρηση και τιμωρία Η γέννηση της φυλακής. Μτφρ. Κ. Χατζηδήμου & Ι. Ράλλη. Αθήνα: Ράππα. 1989.
James, Α., & Prout, Α. (Eds.). (1990). Contracting and recommitting childhood. London: The Falmer Press.
James, Α., Jenks, C, & Prout A. (Eds.). (1998). Theorizing Childhood. London: Polity Press.
Καρτάλου, A. (2006). To παιδί μέσα τους: αναζητώντας και αναπαριστώντας την παιδική ηλικία στον νέο και τον σύγχρονο ελληνικό κινηματογράφο. Στο Β. Θεοδώρου, Μ. Μουμουλίδου & Α. Οικονομίδου (Επιμ.). «Πιάσε με αν μπορείς...». Η παιδική ηλικία και οι αναπαραστάσεις της στον σύγχρονο ελληνικό κινηματογράφο (σσ. 112-139). Αθήνα: Αιγόκερως.
Κούρτη, Ε. (2006). Τοπία της παιδικής ηλικία στο έργο του Θ. Αγγελόπουλου. Στο Β. Θεοδώρου, Μ. Μουμουλίδου & Α. Οικονομίδου (Επιμ.) «Πιάσε με αν μπορείς...». Η παιδική ηλικία και οι αναπαραστάσεις της στον σύγχρονο ελληνικό κινηματογράφο (σσ. 161-183), Αθήνα: Αιγόκερως.
Λεβεντάκος, Δ. (Επιμ.). (2002α). Οπτικοακουστική κουλτούρα - Ξαναβλέποντας τον παλαιό ελληνικό κινηματογράφο. Αθήνα: Εταιρεία Ελλήνων Σκηνοθετών, Κέντρο Οπτικοακουστικών Μελετών.
Λεβεντάκος, Δ. (Επιμ.). (2002β). Οπτικοακουστική κουλτούρα - Όψεις του νέου ελληνικού κινηματογράφου. Αθήνα: Εταιρεία Ελλήνων Σκηνοθετών, Κέντρο Οπτικοακουστικών Μελετών.
Λεβεντάκος, Δ. (Επιμ.). (2002γ). Οπτικοακουστική κουλτούρα - Ανιχνεύοντας τον σύγχρονο ελληνικό κινηματογράφο. Αθήνα: Εταιρεία Ελλήνων Σκηνοθετών, Κέντρο Οπτικοακουστικών Μελετών.
Lebeau, V. (2008). Childhood and Cinema. Chicago: Reaktion books.
Μακρυνιώτη, Δ. (2006). Μορφές διαχείρισης τnς παιδικής ηλικίας στις ταινίες της περιόδου 1950-1968. Στο Β. Θεοδώρου, Μ. Μουμουλίδου & Α. Οικονομίδου (Επιμ.) «Πιάσε με αν μπορείς...». Η παιδική ηλικία και οι αναπαραστάσεις της στον σύγχρονο ελληνικό κινηματογράφο (σο. 200-229), Αθήνα: Αιγόκερως.
Μουμουλίδου, Μ. (2006). Η παιδική ηλικία πάει σχολείο. Παιδαγωγικές πρακτικές και διαφυyές. Στο Β. Θεοδώρου, Μ. Μουμουλίδου & Α. Οικονομίδου (Επιμ.) «Πιάσε με αν μπορείς...». Η παιδική ηλικία και οι αναπαραστάσεις της στον σύγχρονο ελληνικό κινηματογράφο, (σσ. 230-244), Αθήνα: Αιγόκερως.
Νικολαϊδου, Α. (2002). Γεωγραφικές προσεγγίσεις. Στο Δ. Λεβεντάκος (Επιμ.) Οπτικοακουστική κουλτούρα-Ανιχνεύοντας τον σύγχρονο ελληνικό κινηματογράφο (σσ. 103-116), Αθήνα: Εταιρεία Ελλήνων Σκηνοθετών, Κέντρο Οπτικοακουστικών Μελετών.
Παπαταξιάρχης, Ε. (1992). Ο κόσμος του καφενείου: Ταυτότητα και ανταλλαγή στον ανδρικό συμποσιασμό. Στο Ε. Παπαταξιάρχης & Θ. Παραδέλλης (Επιμ.) Ταυτότητες και φύλο στη σύγχρονη Ελλάδα, (σσ. 209-250), Αθήνα: Καστανιώτης.
Σκοπετέας, Γ. (2002). Εγκαθίδρυση της μοντέρνας πρακτικής. Στο Δ. Λεβεντάκος (Επιμ.) Οπτικοακουστική κουλτούρα-Ανιχνεύοντας τον σύγχρονο ελληνικό κινηματογράφο (σσ. 51-66), Αθήνα: Εταιρεία Ελλήνων Σκηνοθετών, Κέντρο Οπτικοακουστικών Μελετών.
Σταυρακας, Δ. (2001). Το Καναρινί ποδήλατο. Πολιτιστική Κίνηση Εκπαιδευτικών Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης. Παιδί και Κινηματογράφος (σσ. 104-108), Αθήνα: Σαβάλας.
Sinyard, Ν. (1992). Children in the Movies, London: B.T. Batsford.
Sorlin, P. (1977). Κοινωνιολογία του Κινηματογράφου. Μτφρ. Π. Μαρκέτου. Αθήνα: Μεταίχμιο. 2006.
Sorlin, Ρ. (1991). Ευρωπαϊκός Κινηματογράφος - Ευρωπαϊκές Κοινωνίες. Μτφρ. Ε. Λατίφη. Αθήνα: Νεφέλη. 2004.
Τσίγκρα, Μ. (2007). Η Κοινωνιολογία της παιδικής Ηλικίας - Το Νέο Παράδειγμα. Επιστήμες Αγωγής, 4, 167-186, Ρέθυμνο: Πανεπιστήμιο Κρήτης- Παιδαγωγικό Τμήμα Δ.Ε.