'Οταν ο κινηματογράφος πάει σχολείο... Μια παράλληλη ανάγνωση των ταινιών του Φ. Τρυφώ: Τα 400 χτυπήματα & Το Χαρτζιλίκι*


Χριστίνα Σιδηροπούλου (Christina Sidiropoulou)
Résumé
Η παρούσα εργασία στοχεύει στο να δείξει ότι ο αυτοαναφορικός στοχασμός τον κινηματογράφου πάνω στα αισθητικά και τεχνικά μέσα που χρησιμοποιεί συνδέεται άμεσα με τον κινηματογραφικό ιδεολογικό λόγο. Η σύνδεση αυτή είναι εμφανής σε δύο ταινίες σχετικά με την παιδική ηλικία του Φρανσουά Τρυφώ, Τα 400 χτυπήματα και Το χαρτζιλίκι. Οι ταινίες αυτές εξέφρασαν το ανατρεπτικό για την εποχή κίνημα της Nouvelle Vague (Νέο Κύμα) και μπορούν να θεωρηθούν ως ένα κινηματογραφικό δοκίμιο για την παιδική ηλικία, γυρίστηκαν αντίστοιχα το 1959 και 1976, δηλαδή πριν και μετά το Μάη του '68 στη Γαλλία. Οι ταινίες αυτές διαμορφώνουν έναν χώρο στοχασμού και διαμάχης όπου οι διπολικότητες «σχολείο-μαθητές», «οικογένεια-παιδιά», «ενήλικοι-ανήλικοι», «κανόνες-παραβατικότητα» μας επιτρέπουν να κατανοήσουμε τον «κόσμο των πραγματικών παιδιών», πέρα από οποιαδήποτε προκατασκευασμένη έννοια περί παιδιού. Η αναζήτηση της νοηματοδότησης της παιδικής ηλικίας μ' αυτό τον τρόπο μάς επιτρέπει να κατανοήσουμε πως τα παιδιά που απεικονίζονται στις συγκεκριμένες ταινίες ενηλικιώνονται -πέρα από το όποιο βλέμμα/χειραγώγηση των ενηλίκων-, ενώ ταυτόχρονα συμβάλλει στην αποδέσμευση του θεατή από το βλέμμα του σκηνοθέτη.
Article Details
  • Rubrique
  • Επιστημονική αρθρογραφία & εκπαιδευτικές δράσεις
Téléchargements
Les données relatives au téléchargement ne sont pas encore disponibles.
Références
Αθανασάτου Ι. (2006). Η συγκριτική προσέγγιση του παιδιού στον ελληνικό κινηματογράφο και σε ταινίες του ιταλικού νεορεαλισμού. Στο Β. Θεοδώρου, Μ. Μουμουλίδου, & Α. Οικονομίδου (Επιμ.). «Πιάσε με, αν μπορείς...». Η παιδική ηλικία και οι αναπαραστάσεις της στον σύγχρονο ελληνικό κινηματογράφο (σσ. 27-42). Αθήνα: Αιγόκερως.
Βαλούκος, Σ. (2006). Το σενάριο. Η δομή και η τεχνική της συγγραφής του. Αθήνα: Αιγόκερως.
Bazin, Α. (1985). Qu'est-ce que le cinéma? ? arisi éditions du Cerf. Bettelheim, B. (1976). Psychanalyse des contes de fées. Trad. T. Carlier. Paris: Robert Laffont.
Γιοβανόπουλος, Χ. (Επιμ.). (2008). Οπλισμένες κάμερες: Κινηματογράφος και '68. Μτφρ. Α. Μπαμπούλα, Ε. Παππά & Ν. Κότσιρα. Αθήνα: Α/συνέχεια.
Hawthorn, J. (1987). Ξεκλειδώνοντας το κείμενο. Μια εισαγωγή στη θεωρία της λογοτεχνίας. Μτφρ. Μ. Αθανασοπούλου. Ηράκλειο: Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης. 1993.
Hayward, S. (2005). French National Cinema. New York: Routledge.
Huet, A. (2005). To σενάριο. Μτφρ. Ε. Πύρπασου. Αθήνα: Πατάκης, 2007.
Θεοδώρου, Β., Μουμουλίδου, Μ., & Οικονομίδου, Α. (2006). Η παιδική ηλικία και οι αναπαραστάσεις της στον σύγχρονο ελληνικό κινηματογράφο. Στο Β. Θεοδώρου, Μ. Μουμουλίδου, & Α. Οικονομίδου (Επιμ.), «Πιάσε με, αν μπορείς...». Η παιδική ηλικία και οι αναπαραστάσεις της στον σύγχρονο ελληνικό κινηματογράφο (σσ. 7-26). Αθήνα: Αιγόκερως.
Κωνστατοπούλου, Β. (2003). Εισαγωγή στην αισθητική του κινηματογράφου. Αθήνα: Αιγόκερως.
Μακρυνιώτη, Δ. (2006). Μορφές διαχείρισης της παιδικής ηλικίας στις ταινίες της περιόδου 1950-1968. Στο Β. Θεοδώρου, Μ. Μουμουλίδου, & Α. Οικονομίδου (Επιμ.), «Πιάσε με, αν μπορείς...». Η παιδική ηλικία και οι αναπαραστάσεις της στον σύγχρονο ελληνικό κινηματογράφο (σσ. 200-229). Αθήνα: Αιγόκερως.
Marié, Μ. (2000). La Nouvelle Vague: une école artistique. Paris: Nathan; Coll. Université.
Παγουλάτος, A. (1998). Ο Ιταλικός Νεορεαλισμός, τα παιδιά και οι νέοι. Διεθνές Φεστιβάλ Ολυμπίας Κινηματογράφου για Παιδιά και Νέους. Το παιδί στον ιταλικό νεορεαλισμό (σσ. 1023). Πύργος Ηλείας: Νομαρχιακή αυτοδιοίκηση Ηλείας/Ηλειακή ΑΕ.
Σπύρου, Δ. (2001). «Η παρουσία των παιδιών και των νέων στον ελληνικό κινηματογράφο». Στο Ν. Θεοδοσίου (Επιμ.), Το παιδί στον Ελληνικό κινηματογράφο (σσ. 14-25). Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου Ολυμπίας για Παιδιά και Νέους.
Σπύρου, Δ. (2004). Τα παιδιά στις ταινίες του Φρανσουά Τριφό. Αθήνα: Νεανικό πλάνο.
Sidiropoulou C. (2000). La représentation de la famille, de la patrie, de la religion dans la poésie grecque pour enfants de l'après-guerre (1945-1985). Διδακιορική διατριβή, Strasbourg: Université Marc Bloch.
Τσίγκρα, M. (2001). Χώροι και χρόνοι της παιδικής ηλικίας στον Σύγχρονο Ελληνικό Κινηματογράφο. Ανακοίνωση στην ημερίδα Εκπαίδευση & Οπτικοακουστικά Μέσα, Πολιτιστική Εταιρεία Κρήτης, ΙΟΜ. Χανιά, 21-2-2009.
Tsikounas, Μ., & Lepajolec, S. (2002). La jeunesse irrégulière sur le grand écran: un demisiécle d'images. Revue d'histoire de l'enfance irrégulière, 4. http://rhei.revues.org/ document54.html (τελευταία πρόσβαση 25-8-2009).
Vallet, F. (1991). L'Image de l'enfant au cinéma. Paris: Cerf. Collection «7e art», n° 93.