Η σύγχρονη εμπειρία σχεδιασμού και υλοποίησης περιφερειακών προγραμμάτων στην Ελλάδα: μια πρώτη καταγραφή και απόπειρα αξιολόγησης


Δημοσιευμένα: May 1, 2014
Λέξεις-κλειδιά:
Περιφερειακά προγράμματα περιφερειακή ανάπτυξη περιφερειακή πολιτική ΕΣΠΑ Ελλάδα
Ιωάννης Ψυχάρης
Περίληψη

Το άρθρο αυτό επιδιώκει να εξετάσει την πορεία σχεδιασμού και υλοποίησης των Περιφερειακών Επιχειρησιακών Προγραμμάτων κατά το διάστημα των τελευταίων πέντε δεκαετιών στην Ελλάδα. Τα προγράμματα αυτά που αποτέλεσαν μέρος των Κοινοτικών Πλαισίων Στήριξης (1989-93, 1994-99, 2000-06), του Εθνικού Στρατηγικού Πλαισίου Αναφοράς (2007-13) και του Εταιρικού Συμφώνου για το Πλαίσιο Ανάπτυξης (2014-20) κλήθηκαν διαχρονικά να υπηρετήσουν την περιφερειακή ανάπτυξη της χώρας, στο πλαίσιο μεταβαλλόμενων στρατηγικών στοχεύσεων της περιφερειακής πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης. . Η διερεύνηση των παραγόντων που διαμόρφωσαν τη φιλοσοφία αυτών των προγραμμάτων, η χρηματοδοτική τους βαρύτητα, η συνάρθρωσή τους με άλλες – οριζόντιες - πολιτικές και οι διοικητικές δομές που τα υποστήριξαν, αποτελούν ορισμένα από τα ζητήματα μιας κριτικής αξιολόγησης της συμβολής τους στον περιφερειακό προγραμματισμό και την περιφερειακή ανάπτυξη.

Λεπτομέρειες άρθρου
  • Ενότητα
  • Ερευνητικά Άρθρα
Λήψεις
Τα δεδομένα λήψης δεν είναι ακόμη διαθέσιμα.
Αναφορές
Barca F., McCann Ph. and Rodriquez-Pose A. (2012), ‘The case for regional development intervention: place-based versus place-neutral approaches’, Journal of Regional Science, Vol. 52, No. 1, 2012, pp. 134–152
Barca, F. (2009), ‘An Agenda for a Reformed Cohesion Policy: A Place-Based Approach to Meeting European Union Challenges and Expectations’, Independent Report, Prepared at the Request of the European, Commissioner for Regional Policy, European Commission, Brussels.
Concept? Vol. 38.9, pp. 991-999, December 2(K)4
Daffl on B. (2003) (ed.) Local Public Finance in Europe, Massachusetts: Edward Elgar
Economou D. (1997), ‘The impact of the First Community Support Framework for Greece: The anatomy of failure’, European Urban and Regional Studies, Vol. 4, No. 1, pp. 71-84.
European Commission (1997), The Impact of Structural Policies on Economic and Social Cohesion in the Union 1989-99, Luxembourg: Offi ce for Offi cial Publications of the European Communities
European Commission (2002), The Economic Impact of Objective 1 Interventions for the period 2000-2006, Luxembourg: Offi ce for Offi cial Publications of the European Communities
Georgiou G. - Psycharis I. (2004), ‘The new enlargement of the European Union: the fi nancial framework and the new challenges ahead’’, European Planning Studies, June
Georgiou G. (1994), ‘The implementation of EC Regional Programs in Greece: A critical review’, European Planning Studies, Vol. 2, No. 3, pp. 321-336.
Getimis P. (2003), ‘Improving European Union regional policy by learning from the past in view of enlargement’, European Planning Studies, Vol. 11, No. 1
Keating M. (1998), The New Regionalism in Western Europe: Territorial Restructuring and Political Change, Massachusetts: Edward Elgar
Konsolas N., Papadaskalopoulos A. and Plaskovitis I. (2002), Regional Development in Greece, Springer
Musgrave R. (1959), The Theory of Public Finance, New York: McGraw Hill
Oates W. (1972), Fiscal Federalism, New York: McGraw Hill
OECD (2010), Regional Development Policies in OECD Countries, Paris perifereia t.4.indd 226 11/5/2015 3:25:56 μμ REGION & PERIPHERY [227]
Plaskovitis I. (2008), Change in regional policy priorities, objectives and instruments in Greece: a comparative analysis of regional programmes, in Coccossis and Psycharis (eds) Regional Analysis and Policy: The Greek experience, Springer
Regional Studies (2004), Regional Competitiveness: An Elusive yet Key Rodden J., Eskeland G. and Litvack J. (eds) (2003), Fiscal Decentralization and the Challenge of Hard Budget Constraints, London: Cambridge, Massachusetts: the MIT Press
Sapir A., Aghion P., Bertola G.. Hellwig M., Pisani-Ferry J., Rosati D., Vinals
J., Wam-Ace H. with Buti M., Nava M. and Smith P. M. (2004), An Agenda for a Growing Europe. Sapir Report. Oxford: Oxford University Press.
Sapir et al (2004), An Agenda for a Growing Europe: the Sapir report, Oxford
Tiebout C. (1956), ‘A pure theory of local government expenditures’, Journal of Political Economy, 64, 416-424
Tondl G. (2001), Convergence after Divergence? Regional Growth in Europe, Wien-New York: Springer
Γεωργακόπουλος Θ. (1997), Εισαγωγή στη Δημόσια Οικονομική, Αθήνα: Εκδόσεις Μπένου
Επιτροπή των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων (2003), Δεύτερη Έκθεση Προόδου Σχετικά με την Οικονομική και Κοινωνική Συνοχή, Βρυξέλλες: (COM2003) 34
Επιτροπή των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων (2005), “Νέα εταιρική σχέση για τη συνοχή σύγκλιση ανταγωνιστικότητα συνεργασία”, Τρίτη έκθεση για την οικονομική και κοινωνική συνοχή, Luxemburg.
Επιτροπή των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων (2007), Τέταρτη Έκθεση Προόδου Σχετικά με την Οικονομική και Κοινωνική Συνοχή, Βρυξέλλες: COM(2007) 273
Επιτροπή των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων (2010), Πέμπτη Έκθεση Προόδου Σχετικά με την Οικονομική, Κοινωνική και Εδαφική Συνοχή, Βρυξέλλες:
COM(2010) 642. Επιτροπή των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων (2012), Έκτη Έκθεση Προόδου Σχετικά με την Οικονομική και Κοινωνική Συνοχή, Βρυξέλλες: COM(2010) 642 COM(2009) 295 τελικό
Ευρωπαϊκή Επιτροπή (1990), Ελλάδα: Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης 1989-1993, Λουξεμβούργο: Υπηρεσία Επισήμων Εκδόσεων των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων
Ευρωπαϊκή Επιτροπή (1994), Ελλάδα: Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης 1994-1999, Λουξεμβούργο: Υπηρεσία Επισήμων Εκδόσεων των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων
Ευρωπαϊκή Επιτροπή (2001), Ελλάδα: Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης 2000-2006, Λουξεμβούργο: Υπηρεσία Επισήμων Εκδόσεων των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων
Ευρωπαϊκή Επιτροπή (2002), Πρώτη έκθεση προόδου για τη συνοχή (Ιανουάριος 2002), Ενότητα της Ευρώπης, αλληλεγγύη των λαών, πολυμορφία των περιοχών, Λουξεμβούργο: Υπηρεσία Επισήμων Εκδόσεων των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων
Ευρωπαϊκή Επιτροπή (2003), Δεύτερη έκθεση προόδου σχετικά με την οικονομική και κοινωνική συνοχή (Ιανουάριος 2003), Ενότητα της Ευρώπης, αλληλεγγύη των λαών, πολυμορφία των περιοχών, Λουξεμβούργο: Υπηρεσία Επισήμων Εκδόσεων των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων
Ευρωπαϊκή Επιτροπή (2007), Αναπτυσσόμενες περιφέρειες, αναπτυσσόμενη Ευρώπη, Τέταρτη έκθεση για την οικονομική και κοινωνική συνοχή, Λουξεμβούργο: Υπηρεσία Επισήμων Εκδόσεων των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων
Ευρωπαϊκή Επιτροπή (2010), ΕΥΡΩΠΗ 2020: Στρατηγική για έξυπνη, διατηρήσιμη και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξη, Λουξεμβούργο: Υπηρεσία Επισήμων Εκδόσεων των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων ΚΕΠΕ (1997), Μελέτη Αξιολόγησης των ΠΕΠ του ΚΠΣ 1994-1999, Εκθέσεις 28, Αθήνα
ΚΕΠΕ-REMACO (1998), Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης για την Ελλάδα 1994-1999: Έκθεση Αξιολόγησης, Αθήνα
Κόνσολας Ν. (2000), ‘Ελλάδα 2000-2006: Το Σχέδιο Ανάπτυξης για την προσαρμογή στην Ο.Ν.Ε.’, ΤΑΣΕΙΣ - Ετήσια Οικονομική Επισκόπηση, σελ. 106-120
Κουκολιάς Κ. (2011), ‘Μαθήματα από την εμπειρία των ΚΠΣ και του ΕΣΠΑ: η περίπτωση της Ελλάδος’, στο Προδρομίδης Πρ. ‘Η περιφερειακή ανάπτυξη στην Ελλάδα και το ΕΣΠΑ’, Πρακτικά Εισηγήσεων, Ίδρυμα Ωνάση
Μαραβέγιας Ν. (2014) (επιμέλεια), Βιώσιμα μοντέλα ολοκληρωμένης ανάπτυξης ορεινών περιοχών, Εκδόσεις Παπαζήση, Αθήνα
Μιχαηλίδης Γ. (2014). ‘Από τη διάχυση της ανάπτυξης στη χωρική ανάπτυξη’, Κείμενο εργασίας (αδημοσίευτο)
Παπαδασκαλόπουλος Α. και Χριστοφάκης Μ. (2002). Περιφερειακός Προγραμματισμός, Εκδόσεις Παπαζήση, Αθήνα
Πετράκος Γ. και Ψυχάρης Γ. (2004), Περιφερειακή Ανάπτυξη στην Ελλάδα, Εκδόσεις Κριτική
Προδρομίδης Π., Θ. Τσέκερης, Λ. Αθανασίου, Ζ. Αναστασάκου, Κ. Βογιατζόγλου, Ν. Κανελλόπουλος, Ρ. Καραγιάννη, Σ. Σπαθή, Α. Πετραλιάς, Ι. Ψυχάρης, Θ.
Τερροβίτης (2010), H Περιφερειακή Διάσταση του ΕΣΠΑ. Δύο τόμοι. Αθήνα: ΚΕΠΕ
Σύνταγμα της Ελλάδος (2008), Όπως αναθεωρήθηκε με το Ψήφισμα της 27ης Μαΐου 2008 της Αναθεωρητικής Βουλής των Ελλήνων, Βουλή των Ελλήνων
Τάτσος Ν. (1999), Δημοσιονομική Αποκέντρωση, Αθήνα: Τυπωθήτω
Τράπεζα της Ελλάδος / ΕΛΙΑΜΕΠ (2011), ‘Επιδράσεις που έχουν ασκήσει ή θα ασκήσουν στην ελληνική οικονομία η Πολιτική της Οικονομικής Κοινωνικής Συνοχής, η οποία συγχρηματοδοτείται από τον προϋπολογισμό της ΕΕ Οι πολιτικές που χρηματοδοτούνται από τον Κοινοτικό Προϋπολογισμό και η Ελληνική Οικονομία’, Αθήνα
Τσούκαλης Λ. (1997), Η Νέα Ευρωπαϊκή Οικονομία, Εκδόσεις Παπαζήση, Αθήνα Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας (1999), Σχέδιο Ανάπτυξης 2000-2006, Αθήνα
Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας (2003), Η Χάρτα της Σύγκλισης, Ελλάδα 2004-2008: Πλαίσιο διαλόγου, Αθήνα
Υπουργείο Ανάπτυξης και Ανταγωνιστικότητας (2014), Σύμφωνο Εταιρικής Σχέσης 2014-2020, Εταιρικό Σύμφωνο για το Πλαίσιο Ανάπτυξης – ΕΣΠΑ 2014-2020, Αθήνα
Υπουργείο Οικονομίας και Οικονομικών (2007), Εθνικό Στρατηγικό Πλαίσιο Αναφοράς 2007-2013, Αθήνα