Bembo ή Sanudo; Οι βενετικές επιχειρήσεις στον Αμβρακικό κόλπο κατά το 1500 (m.v.) και η ιστοριογραφική τους περιπέτεια

PDF
Δημοσιευμένα: Dec 31, 2015
DOI: https://doi.org/10.12681/prch.28284
Λέξεις-κλειδιά:
Ιστορία Πρέβεζα Αμβρακικός κόλπος Βενετική κατοχή Βενετουρκικοί πόλεμου Βενετοκρατία Πρεβεζάνοι συγγραφείς
Δημοσθένης Αρ. Δόνος
Περίληψη

Το παρόν άρθρο επανεξετάζει κάποια πολεμικά επεισόδια που έλαβαν χώρα στον Αμβρακικό κόλπο κατά τη διάρκεια του Β΄ Βενετοτουρκικού πολέμου (1499-1503).

Για πρώτη φορά, η ευρέως αποδεκτή εκδοχή των γεγονότων –όπως αυτή παραδίδεται από τον Ρ. Bembo, επίσημο ιστοριογράφο της Βενετίας– αντιπαραβάλλεται με τις εκτενείς αλλά έως τώρα αναξιοποίητες αναφορές των Diarii του Μ. Sanudo, τα οποία και επιτρέπουν μια διαφορετική, πολύ πιο λεπτομερή αλλά και συνεκτική ανασύσταση των διαδραματισθέντων, ενώ επιπλέον μας παρέχουν πολύτιμες πληροφορίες για τη στρατηγική θέση και λειτουργία της πρώιμης Πρέβεζας και της Βόνιτσας στην οθωμανική στρατιωτική μηχανή του δυτικού ελλαδικού χώρου.

Περαιτέρω, υπό το πρίσμα της γενεαλογικής θεωρίας του M. Foucault, συζητείται κριτικά η εν γένει ιστοριογραφική διαδρομή των γεγονότων στην ακαδημαϊκή και τοπική ιστορία. Στο παράρτημα παρατίθενται όλες οι σχετικές πηγές.

Λεπτομέρειες άρθρου
  • Ενότητα
  • Κύρια άρθρα
Creative Commons License

Αυτή η εργασία είναι αδειοδοτημένη υπό το CC Αναφορά Δημιουργού 4.0.

Οι Συγγραφείς που δημοσιεύουν εργασίες τους σε αυτό το περιοδικό συμφωνούν στους παρακάτω όρους:

  1. Οι Συγγραφείς διατηρούν τα Πνευματικά Δικαιώματα και χορηγούν στο περιοδικό το δικαίωμα της πρώτης δημοσίευσης ενώ ταυτόχρονα τα πνευματικά δικαιώματα της εργασίας προστατεύονται σύμφωνα με την Creative Commons Attribution License που επιτρέπει σε τρίτους - αποδέκτες της άδειας να χρησιμοποιούν την εργασία όπως θέλουν με την προϋπόθεση της διατήρησης των διατυπώσεων που προβλέπονται στην άδεια σχετικά με την αναφορά στον αρχικό δημιουργό και την αρχική δημοσίευση σε αυτό το περιοδικό.
  2. Οι Συγγραφείς μπορούν να συνάπτουν ξεχωριστές, και πρόσθετες συμβάσεις και συμφωνίες για την μη αποκλειστική διανομή της εργασίας όπως δημοσιεύτηκε στο περιοδικό αυτό (π.χ. κατάθεση σε ένα ακαδημαϊκό καταθετήριο ή δημοσίευση σε ένα βιβλίο), με την προϋπόθεση της αναγνώρισης και την αναφοράς της πρώτης δημοσίευσης σε αυτό το περιοδικό.
  3. Το περιοδικό επιτρέπει και ενθαρρύνει τους Συγγραφείς να καταθέτουν τις εργασίες τους μέσω διαδικτύου (π.χ. σε ένα ακαδημαϊκό καταθετήριο ή στους προσωπικές τους ιστοσελίδες) πριν και μετά από τις διαδικασίες της δημοσίευσης, καθώς αυτό μπορεί να οδηγήσει σε παραγωγική ανταλλαγή ιδεών και σκέψεων καθώς επίσης και σε γρηγορότερη και μεγαλύτερη χρήση και ευρετηρίαση της δημοσιευμένης εργασίας (See The Effect of Open Access).
Λήψεις
Τα δεδομένα λήψης δεν είναι ακόμη διαθέσιμα.
Βιογραφικό Συγγραφέα
Δημοσθένης Αρ. Δόνος
Διδάκτωρ αρχαιολογίας, διδάσκων στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας
Αναφορές
BEMBO 1551: Petri Bembi Cardinalis Historiae Venetae libri XII, Venetiis
BEMBO 1552: Della Historia Vinitiana di M. Pietro Bembo Card.
volgarmente scritta. Libri XII, Vinegia 1552
PRIULI ΙΙ: R. CESSI (Επιμ.), I diarii di Girolamo Priuli, AA. 1499-1512, τ. ΙΙ (Rerum Italicarum Scriptores, Raccolta degli Storici Italiani, ordinata
da L.A. Muratori, τ. XXIV – τμ. [parte] III), Bologna 1933-1937
SANUDO ΙΙ: G. BERCHET (Επιμ.), I diarii di Marino Sanuto, τ. II, στο: FULIN et al. 1879-1903 [έτ. εκδ.1879]
SANUDO IIΙ: R. FURIN (Επιμ.), I diarii di Marino Sanuto, τ. III, στο: FULIN et al. 1879-1903 [έτ. εκδ.1880]
SANUDO IV: N. BAROZZI (Επιμ.), I diarii di Marino Sanuto, τ. IV, στο:
FULIN et al. 1879-1903 [έτ. εκδ. 1880]
SANUDO V: F. STEFANI (Επιμ.), I diarii di Marino Sanuto, τ. V, στο: FULIN
et al. 1879-1903 [έτ. εκδ. 1881]
SPANDUGNINO: Theodoro Spandugnino Patritio Constantinopolitano, de la origine deli Imperatori Ottomani, ordini dela corte, forma del
guerreggiare loro, religione, rito, et costumi dela Natione, στο: C.Ν.
SATHAS, Μνημεία Ελληνικής Ιστορίας. Documents inédits relatifs à
l’histoire de la Grèce au Moyen Âge, τ. ΙΧ, Paris 1890, 135-261
ΑΡΑΒΑΝΤΙΝΟΣ Π., 1856-1857, Χρονογραφία της Ηπείρου των τε ομόρων ελληνικών και ιλλυρικών χωρών διατρέχουσα κατά σειράν τα εν αυταίς
συμβάντα από του σωτηρίου έτους μέχρι του 1854, Ι-ΙΙ, Αθήνα
ΑΣΩΝΙΤΗΣ Σπ.Ν., 2005, Το Νότιο Ιόνιο κατά τον Όψιμο Μεσαίωνα. Κομητεία Κεφαλληνίας, Δουκάτο Λευκάδας, Αιτωλοακαρνανία, Αθήνα
ΑΣΩΝΙΤΗΣ Σπ. & ΣΥΓΚΕΛΛΟΥ Ευ., 2010, Ο Αμβρακικός κόλπος κατά τον
όψιμο Μεσαίωνα: Χώρος-Οικονομία, στο: Μ. ΒΡΕΛΛΗ-ΖΑΧΟΥ & Χρ.
ΣΤΑΥΡΑΚΟΣ (Επιμ.), Πρέβεζα Β΄. Πρακτικά του Δεύτερου Διεθνούς Συμποσίου για την Ιστορία και τον Πολιτισμό της Πρέβεζας, 16-20 Σεπτ.
, τ. Ι, Πρέβεζα, 69-85
ΒΑΚΑΛΟΠΟΥΛΟΣ Α.Ε., 1968, Ιστορία του Νέου Ελληνισμού, Γ΄, Τουρκοκρατία 1453-1669 – Οι αγώνες για την πίστη και την ελευθερία, Θεσσαλονίκη
ΒΑΣΙΛΑΣ Η.Β., 2012, Άπαντα, επιμ. Ν.Δ. Καράμπελας, Πρέβεζα
ΒΕΡΝΙΚΟΣ Ν., 2012, Βόνιτσα 1700-1800. Ιστορικά κείμενα – τόμος α΄, Αθήνα
ΓΙΑΝΝΑΚΟΠΟΥΛΟΥ Ε.Κ., 1987, Γαλλοελληνική εκμετάλλευση δασών στη Δυτική Ελλάδα (1710–1792). Ένα εμπόριο με προεκτάσεις, Αθήνα
ΔΑΛΛΑΣ Χρ., 1930, Προσθήκαι τινές εις των υπό του Π. Φουρίκη συμβολήν εις την ιστορίαν της Πρεβέζης, Ηπειρωτικά Χρονικά 5, 114-116
ΔΗΜΑΡΑΤΟΣ Ι.Φ., 1932, Πρέβεζα, στο: Μεγάλη Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια
Πυρσού, τ. Κ΄, Αθήνα, 654-659
ΔΟΝΟΣ Δ.Α., 2005, Η βενετική κατάληψη Πρέβεζας και Βόνιτσας το έτος
σύμφωνα με την γερμανική μετάφραση της ιταλικής έκθεσης πεπραγμένων, Πρεβεζάνικα Χρονικά 41-42, 6-44
ΔΟΝΟΣ Δ.Α., 2007, Στρατηγήματα. Η κατάληψη της Πρέβεζας από τον
Morosini (1684) μέσα από συναφείς πηγές, Πρεβεζάνικα Χρονικά 43- 44, 66-111
ΔΟΝΟΣ Δ.Α., 2009, Πολιτική, πειρατεία και τέχνη. Η δήωση της Πρέβεζας
από τους ιππότες του Αγίου Στεφάνου το έτος 1605, Πρεβεζάνικα Χρονικά 45-46, 63-116
ΔΟΝΟΣ Δ.Α., 2010, Παρατηρήσεις για την πολεοδομική εξέλιξη της Πρέβεζας κατά το 17ο και 18ο αιώνα, στο: Μ. ΒΡΕΛΛΗ-ΖΑΧΟΥ & Χρ. ΣΤΑΥΡΑΚΟΣ (Επιμ.), Πρέβεζα Β΄. Πρακτικά του Δεύτερου Διεθνούς Συμποσίου για την Ιστορία και τον Πολιτισμό της Πρέβεζας, 16-20 Σεπτ. 2009, τ. Ι, Πρέβεζα, 435-459
ΔΟΝΟΣ Δ.Α., 2011, Ο πόλεμος των λέξεων και των εικόνων. Τεκμήρια για
τις βενετικές επιχειρήσεις στον Αμβρακικό κατά τα έτη 1716 και 1717,
Πρεβεζάνικα Χρονικά 47-48, 43-101
ΔΟΝΟΣ Δ.Α., 2013, Από τον Αραβαντινό στον Βασιλά. Σκέψεις για την ιστοριογραφία της Πρέβεζας, Πρεβεζάνικα Χρονικά 49-50, 383-429
ΕΥΑΓΓΕΛΙΔΗΣ Τ.Ε., 1913, Νέα Ελλάς, Αθήνα
ΙΝΑΛΤΖΙΚ Χ., 1995, Η Οθωμανική Αυτοκρατορία. Η κλασική εποχή 1300- 1600, Αθήνα
ΖΑΧΑΡΙΑΔΟΥ Ε.Α., 1995, Ο επεκτατικός προσανατολισμός του Βαγιαζή τ Β΄,Τα Ιστορικά 23, 285-298
ΖΩΤΟΣ Β.Δ. ΜΟΛΟΣΣΟΣ, 1878, Ηπειρωτικαί μελέται. Τόμος Δ΄ – Τεύχος Α΄.Δρομολόγιον της ελληνικής χερσονήσου. Αρχαιολογικόν, ιστορικόν γεωγραφικόν, στρατιωτικόν, στατιστικόν και εμπορικόν, Αθήνα
ΚΑΔΜΙΟΣ, 1900, Πολεμικαί επιχειρήσεις παρά την Πρέβεζαν, Αθήνα
ΚΑΠΩΝΗΣ Ν., 2011, Το βυζαντινό κάστρο της Βόνιτσας στην Ακαρνανία,
στο: Μ. ΤΖΙΑΤΖΗ-ΠΑΠΑΓΙΑΝΝΗ (Επιμ.), Πρακτικά Ζ΄ Συνάντησης Βυζαντινολόγων Ελλάδος και Κύπρου, «Παράδοση και ανανέωση στο Βυζάντιο» (Κομοτηνή 20-23 Σεπτεμβρίου 2007), Κομοτηνή, 173-176
ΚΑΡΑΜΠΕΛΑΣ Ν.Δ., 2010, Το κάστρο της Μπούκας (1478-1701). Η οχυρωμένη Πρέβεζα μέσα από τις πηγές, στο: Μ. ΒΡΕΛΛΗ-ΖΑΧΟΥ & Χρ.
ΣΤΑΥΡΑΚΟΣ (Επιμ.), Πρέβεζα Β΄. Πρακτικά του Δεύτερου Διεθνούς Συμποσίου για την Ιστορία και τον Πολιτισμό της Πρέβεζας, 16-20 Σεπτ.
, τ. Ι, Πρέβεζα, 395-433
ΚΑΡΑΜΠΕΛΑΣ Ν.Δ., 2015, Η κατάκτηση της «Πρέβεζας» από τον Μωάμεθ
Β΄, στο: Γ. ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ & Κ.Θ. ΠΕΤΣΙΟΣ (Επιμ.), Πρακτικά Α΄ Πανηπειρωτικού Συνεδρίου. «Ιστορία-Λογιοσύνη: Η Ήπειρος και τα Ιωάννινα από το 1430 έως το 1913», τ. Α΄, Ιωάννινα, 103-130
ΚΑΡΑΜΠΕΛΑΣ Ν.Δ. & ΜΑΜΑΛΟΥΚΟΣ Στ.Β, 1994, Νικόπολις – Πρέβεζα, Συλλεκτικό Αρχείο Νίκου Δ. Καράμπελα και άλλα ιδιωτικά αρχεία, Πρέβεζα
ΚΟΛΟΒΟΣ Η. (Επιμ.), 2013, Οθωμανικές πηγές για τη νεώτερη ιστορία της
Λευκάδας, Ηράκλειο
ΚΟΣΜΕΤΑΤΟΣ Ν.Φ., 1966, Το κάστρο του Αγίου Γεωργίου Κεφαλληνίας. Η
παλαιά πρωτεύουσα της νήσου, Αθήνα
ΚΟΜΗΣ Κ., 1999, Δημογραφικές όψεις της Πρέβεζας 16ος-18ος αιώνας, Ιωάννινα
ΚΡΑΝΤΟΝΕΛΛΗ Α., 1985, Ιστορία της πειρατείας στους πρώτους χρόνους της Τουρκοκρατίας, 1390-1538, Αθήνα
ΜΑΚΡΥΜΙΧΑΛΟΣ Στ., 1970, Ανέκδοτος επιστολή (1501) του Βενεδίκτου
Pesaro, αρχιστρατήγου των θαλασσίων και χερσαίων δυνάμεων των
Βενετών κατά τον Β΄ βενετο-τουρκικόν πόλεμον, Θησαυρίσματα 7, 97- 109
ΜΕΡΤΖΙΟΣ Κ.Δ., 1940, Το εν Βενετία Κρατικόν Αρχείον, Ηπειρωτικά Χρονικά 15, 5-58
ΜΙΛΛΕΡ Ου. – ΛΑΜΠΡΟΣ Σπ.Π., 1909-1910, Ιστορία της Φραγκοκρατίας εν
Ελλάδι (1204-1566), τ. Β΄, Αθήνα
ΜΠΕΚΙΑΡΟΓΛΟΥ-ΕΞΑΔΑΚΤΥΛΟΥ Αικ., 1994, Οθωμανικά ναυπηγεία στον παραδοσιακό ελληνικό χώρο, Αθήνα
ΞΕΝΟΠΟΥΛΟΣ Σ. (Βυζάντιος), 1884, Δοκίμιον ιστορικής τινός περιλήψεως της ποτε αρχαίας και εγκρίτου Ηπειρωτικής Πόλεως Άρτης και της ωσαύτως νεωτέρας Πόλεως Πρεβέζης, Αθήνα
ΠΕΡΡΑ Φ.Β., 2009, Ο Λέων εναντίον της ημισελήνου. Ο πρώτος Βενετο- οθωμανικός πόλεμος και η κατάληψη του ελλαδικού χώρου (1463- 1479), Αθήνα
ΡΟΝΤΟΓΙΑΝΝΗΣ Π.Γ., 1980, Ιστορία της Νήσου Λευκάδος, τ. Α΄, Αθήνα
ΣΑΒΒΙΔΗΣ Α.Γ.Κ., 1993, Η τουρκική κατάληψη της Πρέβεζας από τα Βραχέα Χρονικά, στο: Β.Γ. ΑΥΔΙΚΟΣ (Επιμ.), Η Ιστορία της Πρέβεζας (Πρακτικά Α΄ Διεθνούς Επιστημονικού Συνεδρίου 1989), Πρέβεζα, 25-41
ΣΑΒΒΙΔΗΣ Α.Γ.Κ., 2003, Στις ρίζες της οθωμανικής ιστοριογραφίας. Ιστοριογράφοι και χρονικογράφοι του 16ου-18ου αιώνα, Αθήνα
ΣΑΘΑΣ Κ.Ν., 1869, Τουρκοκρατουμένη Ελλάς. Ιστορικόν δοκίμιον περί των προς αποτίναξιν του οθωμανικού ζυγού στάσεων του Ελλ. Έθνους,
-1821, Αθήνα
ΣΦΗΚΟΠΟΥΛΟΣ Ι., 1981, Μεσαιωνικά κάστρα και πύργοι στη Ρούμελη, Αθήνα
ΣΥΓΚΕΛΛΟΥ Ευ., 2008, Ο πόλεμος στο δυτικό ελλαδικό χώρο κατά τον ύστερο Μεσαίωνα (13ος–15ος αι.), Αθήνα
ΣΥΓΚΕΛΛΟΥ Eυ., 2015, Ο ναυτικός πόλεμος στο Ιόνιο κατά τον Μεσαίωνα,
στο: Θ. ΠΥΛΑΡΙΝΟΣ & Π. ΤΖΙΒΑΡΑ (Επιμ.), Ι΄ Διεθνές Πανιόνιο Συνέδριο, Κέρκυρα 30 Απριλίου - 4 Μαΐου 2014, Τα Πρακτικά, Ι. Ιστορία,
Κερκυραϊκά Χρονικά Η΄, 493-508
ΦΟΥΡΙΚΗΣ Π.Α., 1929, Μικρά Συμβολή εις την Ηπειρωτικήν Ιστορίαν. Νικόπολις-Πρέβεζα (Β΄ Πρέβεζα), Ηπειρωτικά Χρονικά 4, 263-294
ΦΟΥΡΙΚΗΣ Π.Α., 1930, Μικρά συμβολή εις την Ηπειρωτικήν Ιστορίαν. Νικόπολις-Πρέβεζα (Γ΄ Χριστιανικά μνημεία Πρεβέζης), Ηπειρωτικά
Χρονικά 5, 211-228
ΧΑΣΙΩΤΗΣ Ι., 1974, Πολεμικές συγκρούσεις στον ελληνικό χώρο και η συμμετοχή των Ελλήνων, στο: Ιστορία του Ελληνικού Έθνους, τ. Ι΄, Αθήνα, 257-323
ΧΑΣΙΩΤΗΣ Ι.Κ., 2005, Οι ευρωπαϊκές δυνάμεις και η οθωμανική αυτοκρατορία. Το πρόβλημα της κυριαρχίας στην Ανατολική Μεσόγειο από τα μέσα του 15ου ως τις αρχές του 19ου αιώνα, Θεσσαλονίκη
ΧΙΩΤΗΣ Π., 1858, Ιστορικά απομνημονεύματα της νήσου Ζακύνθου, τ. Β΄,
Κέρκυρα
ALMAGIÀ G., 1935, Pesaro, Benedetto, στο: Enciclopedia Italiana 26, 922
BELTRAMINI G., BURNS H. & GASPAROTTO D. (Επιμ.), 2013, Pietro Bembo e le arti, Venezia
BENZONI G., 1996, Scritti storico-politici, στο: A. TENENTI & U. TUCCI (Επιμ.), Storia di Venezia. Dalle Origini alla caduta della Serenissima
IV: Il Rinascimento. Politica e cultura, Roma, 757-788
BENZONI G., 2010, Nelle vicissitudini della Venezia da mar: Preveza, στο:
Μ. ΒΡΕΛΛΗ-ΖΑΧΟΥ & Χρ. ΣΤΑΥΡΑΚΟΣ (Επιμ.), Πρέβεζα Β΄. Πρακτικά
του Δεύτερου Διεθνούς Συμποσίου για την Ιστορία και τον Πολιτισμό
της Πρέβεζας, 16-20 Σεπτ. 2009, τ. Ι, Πρέβεζα, 101-106
BERCHET G., 1903, I Diarii di Marino Sanuto (MCCCCXCVI-MDXXXIII)
dall’autografo Marciano Ital. cl. VII codd. CDXIX-CDLXXVII.
Pubblicati per cura di Rinaldo Fulin – Federico Stefani – Nicolò
Barozzi – Guglielmo Berchet – Marco Allegri. Auspice la R.
Deputazione Veneta di Storia Patria. Prefazione, Venezia
BOSTAN I., 1992, Osmanlı bahriye teşkilâtı: XVII. yüzyılda Tersâne-i Âmire, Ankara
BOSTAN I., 2000, Ottoman maritime arsenals and shipbuilding technology in the 16th and 17th centuries, στο: K. CICEK et al. (Επιμ.), Great
Ottoman-Turkish civilization, τ. ΙΙΙ, Ankara, 735-744
CAPPELLETTI G., 1851, Storia della Repubblica di Venezia dal suo principio sino al giorno d’oggi, τ. VII, Venezia
CESSI R. & SAMBIN P. (Επιμ.), 1943, Petri Delphini, Annalium Venetorum,
pars quarta, Diarii Veneziani del Secolo Decimosesto, τ. I, τχ. I,
Venezia
COGO G., 1899, La guerra di Venezia contro i Turchi, 1499-1501, Nuovo
Archivio Veneto 18, 5-76, 348-421
COGO G., 1900, La guerra di Venezia contro i Turchi, 1499-1501, Nuovo
Archivio Veneto 19, 97-138
COCHRANE E., 1981, Historians and Historiography in the Italian
Renaissance, Chicago
CRIFÒ F., 2014, Sondaggi sulla lingua dei Diarii di Marin Sanudo (1496- 1533), Saarbrücken (διδακτορική διατριβή)
DIEDO G., 1751, Storia della Repubblica di Venezia dalla sua fondazione
sino l’anno MDCCXLVII, τ. I, Venezia
DIONISOTTI C., 1966, Bembo Pietro, στο: Dizionario Biografico degli
Italiani, τ. 8, 133-151
FISHER S.N., 1948, The foreign relations of Turkey 1481-1512, Urbana/Illinois
FOUCAULT M., 2011, Τρία κείμενα για τον Νίτσε, Αθήνα
FULIN R. et al. (Επιμ.), 1879-1903, I Diarii di Marino Sanuto (MCCCXCVI- MDXXXIII), dall’autografo Marciano Ital. A. VII Codd. CDXIX- CDLXXVII, τ. 1-58, Venezia
HAJI KHALIFEH, 1831, The History of the Maritime Wars of the Turks, London
HAMMER J.v., 1828, Geschichte des Osmanischen Reiches, τ. 2, Pest
ΗOPF C., 1873, Chroniques gréco-romanes inédites ou peu connues, Berlin
IMBER C., 2009, The Ottoman Empire, 1300-1650. The structure of power, 2η εκδ., Basingstoke
IORGA N., 1916, Notes et extraits pour servir à l’histoire des croisades au
XVe siècle. Sixième Série (1501-1547), Bucarest
KARABELAS N.D., 2015, The Ottoman conquest of Preveza and its first castle, στο: XVI. Türk Tarih Kongresi, 20-24 Eylül 2010, Ankara.
Kongreye Sunulan Bildiriler, 4. Cilt, 2. Kisim, Osmanli Tarihi, Ankara,
-998
LAGOMAGGIORE C., 1904-1905, L’«Istoria Viniziana» di M. Pietro Bembo.
Saggio critico con documenti inediti, Nuovo Archivio Veneto N.S. 7-9,
passim (τ. 7, 5-31, 334-372· τ. 8, 162-180, 317-346· τ. 9, 33-113, 308-340)
LABALME P.H. & SANGUINETI WHITE L. (Επιμ.), 2008, Cità Excelentissima.
Selections from The Renaissance diaries Of Marin Sanudo, Baltimore
LAUGIER M.-A., 1766, Histoire de la République de Venise depuis sa fondation jusqu’ à présent, τ. VIII, Paris
MARTENS C.v., 1829, Allgemeine Geschichte der Türken-Kriege in Europa
von 1356 bis 1812, τ. 1, Stuttgart
MERCIECA S., 2010, The battle of Preveza 1538: The Knights of Malta’s
Perspective, στο: Μ. ΒΡΕΛΛΗ-ΖΑΧΟΥ & Χρ. ΣΤΑΥΡΑΚΟΣ (Επιμ.), Πρέβεζα Β΄. Πρακτικά του Δεύτερου Διεθνούς Συμποσίου για την Ιστορία και
τον Πολιτισμό της Πρέβεζας, 16-20 Σεπτ. 2009, τ. Ι, Πρέβεζα, 107-120
NEERFELD Ch., 2006, «Historia per forma di diaria». La cronachistica
veneziana contemporanea a cavallo tra il Quattro e il Cinquecento, Venezia
NICOL D.M., 1997, Theodore Spandounes – On the origin of the Ottoman
Emperors, Cambridge
OSSWALD B., 2011, L’Epire du treizième au quinzième siècle. Autonomie et hétérogénéité d’une région balkanique, Toulouse (διδακτορική διατριβή Univ. Toulouse le Mirail-Toulouse II)
PUJEAU E., 2006, La Préveza (1538) entre idéologie et histoire, Studi
Veneziani LI, 155-204
PUJEAU E., 2010, Preveza in 1538: The background of a very complex
situation, στο: Μ. ΒΡΕΛΛΗ-ΖΑΧΟΥ & Χρ. ΣΤΑΥΡΑΚΟΣ (Επιμ.), Πρέβεζα Β΄. Πρακτικά του Δεύτερου Διεθνούς Συμποσίου για την Ιστορία και
τον Πολιτισμό της Πρέβεζας, 16-20 Σεπτ. 2009, τ. Ι, Πρέβεζα, 121-138
PUJEAU E., 2015, L’Europe et les Turcs. La croisade de l’humaniste Paolo
Giovio, Toulouse
SAGREDO G., 1673, Memorie istoriche de’monarchi ottomani, Venetia
SAGREDO A., 1843, Annali Veneti dall’anno 1457 al 1500 del senatore
Domenico Malipiero, ordinati e abbreviati dal senatore Francesco
Longo, Archivio Storico Italiano, τ. 7, τμ. [parte] I, Firenze
SCHREINER P., 1975-1979, Die byzantinischen Kleinchroniken I-ΙΙΙ, Wien
SETTON K.M., 1978, Papacy and the Levant (1204-1571). Volume II – The fifteenth century, Philadelphia
SMIRIS G., 2002, Castle of Vonitsa, στο: A. TSIPOSKOUFI & A. TSITOURI (Επιμ.), Venetians and Knights Hospitallers. Military architecture networks, Archi-Med pilot action, Athens, 119-122
STAVRAKOS Chr., 2010, A foundry at Preveza. The processing of metals in
Preveza during the 15th century, στο: Μ. ΒΡΕΛΛΗ-ΖΑΧΟΥ & Χρ.
ΣΤΑΥΡΑΚΟΣ (Επιμ.), Πρέβεζα Β΄. Πρακτικά του Δεύτερου Διεθνούς Συμποσίου για την Ιστορία και τον Πολιτισμό της Πρέβεζας, 16-20 Σεπτ.
, τ. Ι, Πρέβεζα, 87-93
TENTORI Ch., 1787, Saggio sulla storia civile, politica ecclesiastica e sulla
corografia e topografia degli Stati della Repubblica di Venezia, ad uso
della nobile e civile gioventù, τ. IX, Venezia
THEMOPOULOU E., 2010, From Preveza to the naval battle of Preveza, στο:
Μ. ΒΡΕΛΛΗ-ΖΑΧΟΥ & Χρ. ΣΤΑΥΡΑΚΟΣ (Επιμ.), Πρέβεζα Β΄. Πρακτικά
του Δεύτερου Διεθνούς Συμποσίου για την Ιστορία και τον Πολιτισμό
της Πρέβεζας, 16-20 Σεπτ. 2009, τ. Ι, Πρέβεζα, 475-483
THEUNISSEN H., 1998, Ottoman-Venetian diplomatics: The ‘Ahd-names. The historical background and the development of political-commercial
instruments together with an annotated edition of a corpus of relevant
documents, Electronic Journal of Oriental Studies I,2, 1-698
TOLEDO MANSILLA P., 2010, Notes concerning the Battle of Preveza (1538) according to the testimony of Ottoman chroniclers and historians of 16th and 17th centuries and later times, στο: Μ. ΒΡΕΛΛΗ-ΖΑΧΟΥ & Χρ.
ΣΤΑΥΡΑΚΟΣ (Επιμ.), Πρέβεζα Β΄. Πρακτικά του Δεύτερου Διεθνούς Συμποσίου για την Ιστορία και τον Πολιτισμό της Πρέβεζας, 16-20 Σεπτ.
, τ. Ι, Πρέβεζα, 139-167
ULERY R.W., Jr. (Επιμ.), 2007, Pietro Bembo. History of Venice, τ. I, London
VERO J.B., 1678, Canonici patavini rerum venetarum libri sex, Venetiis
VIALLON-SCHONEVELD M., 2001, Infortune et fortune d’un historiographe
vénitien: Marin Sanudo, στο: M. VIALLON-SCHONEVELD (Επιμ.),
L’Histoire et les historiens au XVIe siècle. Actes du VIII e colloque du
Puy-en-Velay,13-14 septembre 2000, [Saint-Étienne], 27-41 [προσβάσιμο στην ηλ. διεύθυνση: https://hal.archives-ouvertes.fr/hal-00158862/
document]
WRIGHT D.G. & MACKAY P.A., 2007, When the Serenissima and the Gran
Turco made love: The peace treaty of 1478, Studi Veneziani LIII, 261-277
ZINKEISEN J.W., 1854, Geschichte des Osmanischen Reiches in Europa.
Zweiter Teil. Das Reich auf der Höhe seiner Entwickelung, 1453-1574 Gotha
Τα περισσότερο διαβασμένα άρθρα του ίδιου συγγραφέα(s)