Ο Πόλεμος των λέξεων και των εικόνων. Τεκμήρια για τις βενετικές επιχειρήσεις στον Αμβρακικό κόλπο κατά τα έτη 1716 και 1717

PDF
Δημοσιευμένα: Nov 4, 2021
DOI: https://doi.org/10.12681/prch.28557
Λέξεις-κλειδιά:
Βενετοκρατία Πρέβεζα Ιστορία Πρέβεζας Αμβρακικός κόλπος 18oς αιώνας
Δημοσθένης Αρ. Δόνος
Περίληψη
Στο άρθρο συζητούνται κειμενικά και για πρώτη φορά διεξοδικώς παρουσιαζόμενα εικονιστικά τεκμήρια (χάρτες) τα οποία σχετίζονται με τις βενετικές πολεμικές επιχειρήσεις στον Αμβρακικό κόλπο κατά τη διάρκεια του τελευταίου Βενετοτουρκικού πολέμου, και ιδίως με την ανεπιτυχή επίθεση του βενετικού στρατού κατά της Πρέβεζας το 1716 και την κατάκτησή της μαζί με τη Βόνιτσα το επόμενο έτος. Η εργασία εμπλουτίζει, επεκτείνει και επαναξιολογεί πηγές και συμπεράσματα που παρουσιάσθηκαν σε παλαιότερη εργασία (ΠΧ 41-42, 2005), ενώ ταυτοχρόνως επικεντρώνεται στη διαφορετικότητα των προοπτικών μέσω των οποίων οι επιμέρους πηγές αναπαριστούν τα πολεμικά γεγονότα. Στο παράρτημα παρατίθενται τα υπό συζήτηση κείμενα και μεταγράφονται τα υπομνήματα των χαρτών.
Λεπτομέρειες άρθρου
  • Ενότητα
  • Κύρια άρθρα
Creative Commons License

Αυτή η εργασία είναι αδειοδοτημένη υπό το CC Αναφορά Δημιουργού 4.0.

Οι Συγγραφείς που δημοσιεύουν εργασίες τους σε αυτό το περιοδικό συμφωνούν στους παρακάτω όρους:

  1. Οι Συγγραφείς διατηρούν τα Πνευματικά Δικαιώματα και χορηγούν στο περιοδικό το δικαίωμα της πρώτης δημοσίευσης ενώ ταυτόχρονα τα πνευματικά δικαιώματα της εργασίας προστατεύονται σύμφωνα με την Creative Commons Attribution License που επιτρέπει σε τρίτους - αποδέκτες της άδειας να χρησιμοποιούν την εργασία όπως θέλουν με την προϋπόθεση της διατήρησης των διατυπώσεων που προβλέπονται στην άδεια σχετικά με την αναφορά στον αρχικό δημιουργό και την αρχική δημοσίευση σε αυτό το περιοδικό.
  2. Οι Συγγραφείς μπορούν να συνάπτουν ξεχωριστές, και πρόσθετες συμβάσεις και συμφωνίες για την μη αποκλειστική διανομή της εργασίας όπως δημοσιεύτηκε στο περιοδικό αυτό (π.χ. κατάθεση σε ένα ακαδημαϊκό καταθετήριο ή δημοσίευση σε ένα βιβλίο), με την προϋπόθεση της αναγνώρισης και την αναφοράς της πρώτης δημοσίευσης σε αυτό το περιοδικό.
  3. Το περιοδικό επιτρέπει και ενθαρρύνει τους Συγγραφείς να καταθέτουν τις εργασίες τους μέσω διαδικτύου (π.χ. σε ένα ακαδημαϊκό καταθετήριο ή στους προσωπικές τους ιστοσελίδες) πριν και μετά από τις διαδικασίες της δημοσίευσης, καθώς αυτό μπορεί να οδηγήσει σε παραγωγική ανταλλαγή ιδεών και σκέψεων καθώς επίσης και σε γρηγορότερη και μεγαλύτερη χρήση και ευρετηρίαση της δημοσιευμένης εργασίας (See The Effect of Open Access).
Λήψεις
Τα δεδομένα λήψης δεν είναι ακόμη διαθέσιμα.
Βιογραφικό Συγγραφέα
Δημοσθένης Αρ. Δόνος
Διδάκτωρ αρχαιολογίας, διδάσκων στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας, συγγραφέας
Αναφορές
Πρωτογενείς πηγές και αρχειακό υλικό
FERRARI, 1723, Delle notizie storiche della Lega tra l’Imperatore Carlo VI e la Republica di Venezia contra il Gran Sultano Acmet III e de’loro Fatti d’armi dall’anno 1714 sino alla Pace di Passarowitz, di Girolamo Ferrari, Dottore delle leggi, Libri quattro, Βενετία, Τυπογραφείο Carlo Buonarrigo
MERCURE, 1717, Mercure Historique et Politique, Contenant l’état présent de l’Europe, ce qui se passe dans toutes le Cours, l’intérêt des Princes, leurs Brigues, & généralement tout ce qu’il y a de curieux pour le Mois de Décembre 1717 – Le tout accompagné de Réflexions Politiques sur chaque Etat, [τ. 63], Χάγη
MERCURE, 1718, Mercure Historique et Politique, Contenant l’état présent de l’Europe, ce qui se passe dans toutes le Cours, l’intérêt des Princes, leurs Brigues, & généralement tout ce qu’il y a de curieux pour le Mois de Janvier 1718 – Le tout accompagné de Réflexions Politiques sur chaque Etat, τ. 64, Χάγη
PARAVIA, Antonio Paravia, Mio portafogli di viaggi, osserervazioni, memorie, e frammenti istorici del mio tempo. Parte prima Dall’anno 1754 fino al 1774, Βενετία, Βιβλιοθήκη Μουσείου Civico Correr, Provenienze Diverse 241b
SCHULENBURG, 1834, Leben und Denkwürdigkeiten Johann Mathias Reichsgrafen von der Schulenburg, Erbherrn auf Emden und Delitz, Feldmarschalls in Diensten der Republik Venedig. Aus Original-Quellen bearbeitet – In zwei Theilen, τ. 1-2, Λειψία
WILHELMSHÖHER KRIEGSKARTEN, τ. 17 με τίτλο Krieg zwischen den Türken, dem Kaiser und Venedig 1714-1718: συλλογή χαρτών που απόκειται στo Hessisches Staatsarchiv Marburg
Βιβλιογραφία
ΑΣΔΡΑΧΑΣ ΣΠ.Ι., 1996, Από τους ορίζοντες της τοπικής ιστορίας, στο: Πρακτικά Δ΄ Συνεδρίου Επτανησιακού Πολιτισμού. Από την τοπική ιστορία στη συνολική: το παράδειγμα της Λευκάδας, 15ος-19ος αι., Αθήνα, 433-437
ΑΥΔΙΚΟΣ ΕΥ.Γ., 2003, Η ελιά στην Πρέβεζα: συμβολική σημασία και κοινωνικοί μετασχηματισμοί, στο: Π. ΚΑΜΗΛΑΚΗΣ & Λ. ΚΑΡΑΠΙΔΑΚΗ (Επιμ.), Η ελιά και το λάδι στον χώρο και τον χρόνο (Πρακτικά συμποσίου,Πρέβεζα, 24-26 Νοεμβρίου 2000), Αθήνα, 175-184
ΓΙΑΝΝΑΚΟΠΟΥΛΟΥ Ε.Κ., 1987, Γαλλοελληνική εκμετάλλευση δασών στη Δυτική Ελλάδα (1710-1790). Ένα εμπόριο με προεκτάσεις, Αθήνα
ΔΟΝΟΣ Δ.Α., 2005, Η βενετική κατάληψη Πρέβεζας και Βόνιτσας το έτος 1717 σύμφωνα με την γερμανική μετάφραση της ιταλικής έκθεσης πεπραγμένων, Πρεβεζάνικα Χρονικά 41-42, 6-44
ΔΟΝΟΣ Δ.Α., 2007, Στρατηγήματα. Η κατάληψη της Πρέβεζας από τον Morosini (1684) μέσα από συναφείς πηγές, Πρεβεζάνικα Χρονικά 43-44, 66-111
ΔΟΝΟΣ Δ.Α., 2009, Πολιτική, πειρατεία και τέχνη. Η δήωση της Πρέβεζας από τους ιππότες του Αγίου Στεφάνου το έτος 1605, Πρεβεζάνικα Χρονικά 45-46, 63-116
ΔΟΝΟΣ Δ.Α., 2010, Παρατηρήσεις για την πολεοδομική εξέλιξη της Πρέβεζας κατά το 17ο και 18ο αιώνα, στο: Μ. ΒΡΕΛΛΗ-ΖΑΧΟΥ & ΧΡ. ΣΤΑΥΡΑΚΟΣ (Επιμ.), Πρέβεζα Β΄. Πρακτικά του Δεύτερου Διεθνούς Συμποσίου για την Ιστορία και τον Πολιτισμό της Πρέβεζας, 16-20 Σεπτεμβρίου 2009, τ. 1, Πρέβεζα, 435-459
ΘΕΜΕΛΗΣ Π., 2007, Η αξία των βενετικών αρχείων για την αρχαιολογική έρευνα. Ορισμένα παραδείγματα, στο: Πληροφορίες για την τεχνολογία στις βενετοκρατούμενες ελληνικές περιοχές (Πρακτικά ημερίδας, Αθήνα, 10 Σεπτεμβρίου 2005), Αθήνα, 43-62
ΚΑΡΑΜΠΕΛΑΣ Ν.Δ. (Επιμ.), 2006, Επί Χάρτου. Χαρακτικά της Πρέβεζας, Πρέβεζα
ΚΑΡΑΜΠΕΛΑΣ Ν.Δ., 2010, Το κάστρο της Μπούκας (1478-1701). Η οχυρωμένη Πρέβεζα μέσα από τις πηγές, στο: Μ. ΒΡΕΛΛΗ-ΖΑΧΟΥ & ΧΡ. ΣΤΑΥΡΑΚΟΣ (Επιμ.), Πρέβεζα Β΄. Πρακτικά του Δεύτερου Διεθνούς Συμποσίου για την Ιστορία και τον Πολιτισμό της Πρέβεζας, 16-20 Σεπτεμβρίου 2009, τ. 1, Πρέβεζα, 395-433
ΚΑΡΑΜΠΕΛΑΣ Ν.Δ. & ΜΑΜΑΛΟΥΚΟΣ ΣΤ.Β. (Επιμ.), 1994, Νικόπολις - Πρέβεζα, Πρέβεζα
ΚΑΤΣΙΑΡΔΗ-HERING Ο., 2004, Η Λευκάδα στη βενετική χαρτογραφία (1686-1729), στο: G. TOLIAS & D. LOUPIS (Επιμ.), Eastern Mediterranean Cartographies, ΕΙΕ/ΚΝΕ, τετράδια εργασίας 25/26, 93-133
ΛΙΑΤΑ Ε.Δ., 2003, Η «Τετρακωμία» της Λευκάδας. Σχόλιο σ’ ένα σχέδιο του 1684, Επετηρίς Εταιρείας Λευκαδικών Μελετών 9, 13-34
ΤΟΛΙΑΣ Γ., 2008, Ιστορία της Χαρτογραφίας του ελληνικού χώρου, 1420-1800. Χάρτες της συλλογής Μαργαρίτας Σαμούρκα, Αθήνα
ΧΑΤΖΟΠΟΥΛΟΣ Δ., 2002, Ο τελευταίος Βενετο-Οθωμανικός πόλεμος, 1714-1718, Αθήνα
AMORETTI G., 2006, La Serenissima Repubblica in Grecia, XVII-XVIII secolo. Dalle tavole del Capitano Antonio Paravia e dagli archivi di Venezia, Torino
BREDEKAMP Η., 2010, Theorie des Bildakts, Berlin
BURKE P., 2001, Eyewitnessing. The uses of images as historical evidence, London
CENSER J.R., 1994, The French press in the age of Enlightenment, London
CURLIN J.S. & ΚΑRABELAS N.D., 2010, Adi 31 Agosto 1797. A dispute in the Venetian-Ottoman border of Preveza, στο: A. TSORLINI (Ed.), Proceedings of the 10th National Cartographic Conference (Ioannina 2008), Θεσσαλονίκη, 111-140
DERRIDA J. 1967, De la grammatologie, Paris
HARLEY J.B., 2001, The new nature of maps. Essays in the history of cartography, ed. by P. Laxton, Baltimore
JÄGER H.-W. (Ed.), 1997, Öffentlichkeit im 18. Jahrhundert, Göttingen
KARKAZIS M., 2007, Un’inedita veduta dalla galleria del Maresciallo Schulenburg, Bollettino d’Arte 140, 129-132
LOMBARD J., 1991, Mercure Historique et Politique 1 (1686-1782), στο: J. SGARD (Ed.), Dictionnaire des journaux 1600-1789, αρ. 940, Paris
PANSINI V., 2007, Cartography and production of space. A challenge for the historian, European University Institute (Max Weber Programme /Working Paper 33)
POTEN B.v., 1891, s.v. Schulenburg-Klosterroda, Friedrich Albrecht Graf von der, in: Allgemeine Deutsche Biographie 32, 663-664, Onlinefassung http://www.deutsche-biographie.de/pnd117160245.html?anchor=adb (προσπέλαση 20.12.2011)
SCHMIDT H., 1991, Il salvatore di Corfù Matthias Johann von der Schulenburg (1661-1747). Una carriera militare europea al tempo dell’alto assolutismo, Venezia
SETTON K.M., 1991, Venice, Austria and the Turks in the seventeenth century, Philadelphia
STOURAITI A., 2008, Colonial mapping and local knowledge in the Venetian Empire, 1684-1715, European University Institute (Max Weber Programme/ Working Paper 15)
TODT K.-P., 2011, Venezianer, Deutsche und Osmanen im Kampf um Griechenland (1645-1718), Thetis. Mannheimer Beiträge zur Klassischen Archäologie und Geschichte Griechenlands und Zyperns 18, 130-165
WOODWARD D., 1974, The study of the history of cartography. A suggested framework, The American Cartographer 1, τχ. 2, 101-115
Τα περισσότερο διαβασμένα άρθρα του ίδιου συγγραφέα(s)