Η οχύρωση του εξωτερικού περιβόλου του κάστρου του αγίου Αντρέα της Πρέβεζας και τα εντοιχισμένα σε αυτή λίθινα ανάγλυφα


Νίκος Δ. Καράμπελας
Résumé

Το κυριότερο κάστρο της νεότερης Πρέβεζας, γνωστό μετά την απελευθέρωση της πόλης ως του αγίου Αντρέα, κατασκευάστηκε αρχικά από τους Οθωμανούς το 1702, έναν χρόνο μετά την παράδοση της Πρέβεζας σε αυτούς, από τους Βενετούς, κατά τα οριζόμενα από τη συνθήκη του Κάρλοβιτς και άλλες διμερείς συμφωνίες.

Δεκαπέντε χρόνια αργότερα, τον Οκτώβριο του 1717, η Πρέβεζα θα καταλαμβανόταν για δεύτερη φορά από τις βενετικές δυνάμεις. Στα πρώτα χρόνια αυτής της βενετικής κυριαρχίας της πόλης (1718-1797), το κάστρο βελτιώθηκε αμυντικά και η έκτασή του μειώθηκε στη μισή, περίπου, της αρχικής.

Μετά τη δεύτερη κατάληψη της Πρέβεζας από τον Αλή πασά Τεπελενλή, τον Νοέμβριο του 1806, ξεκίνησε μια νέα βελτίωση του κάστρου και κατασκευή ενός εξωτερικού περιβόλου, στον οποίο θα αναθερθούμε στο άρθαο. 

Article Details
  • Rubrique
  • Κύρια άρθρα
Téléchargements
Les données relatives au téléchargement ne sont pas encore disponibles.
Biographie de l'auteur
Νίκος Δ. Καράμπελας
Γεννήθηκε στην Πρέβεζα το 1962. Σπούδασε οικονομικά στο Λονδίνο και έκανε μεταπτυχιακές σπουδές στα μαθηματικά στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης. Πέραν της επαγγελματικής του απασχόλησης ερευνά και συγγράφει για ιστορικά, κυρίως, θέματα της Πρέβεζας και της περιοχής της. Από το 1997 προεδρεύει του κοινωφελούς Ιδρύματος Ακτία Νικόπολις, με έδρα την Πρέβεζα.
Références
Πήγες
Αρχείο Ιδρύματος Ακτία Νικόπολις
ΦΙΛΑΔΕΛΦΕΥΣ Α.Θ., Ημερολόγιον 1913-1914 [πρώτο τεύχος από τα δεκατέσσερα χειρόγραφα τετράδια του ημερολόγιό του], ΙΑΝ 2557
Αρχείο Μητροπόλεως Νικοπόλεως και Πρεβέζης
ΑΜΝΠ, 77 (83), κώδικας Νο. 77 (αρίθμ. Πλουμίδη) / Νο. 83 (αρίθμ. Βιτάλη), Κῶδιξ β΄ ἐξερχομένων ἐγγράφων Ἱερᾶς Μητροπόλεως Νικοπόλεως & Πρεβέζης ἐπὶ Μητροπολίτου Ἰωακεὶμ Βαλασιάδου, 24 Ἀπριλίου 1910 - 6 Φεβρουαρίου 1915
Βιβλιογραφία
ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ Ο ΠΑΡΙΟΣ, 1850, Οὐρανοῦ Κρίσις, ἤτοι Θαῦμα φρικτὸν καὶ ἐξέσιον τοῦ θαυματουργικωτάτου θείου Σπυρίδωνος, δι’ οὗ τὰς βουλὰς τῶν παρανόμων παπιστῶν, ἐματαίωσε, μὴ συγχωρήσας αὐτοῖς, νὰ ἐγείρουν ἀλτάριον, ἤτοι θυσιαστήριον, μέσα εἰς τὸν ἐν τῇ Κερκύρᾳ ἅγιόν του ναὸν, συντεθὲν, μετὰ καὶ ἱερᾶς καὶ ἐπινικείου ἀκολουθίας, εἰς αὐτὸ, παρὰ ζηλωτοῦ τινος ἀδελφοῦ, Αθήνα
ΒΑΣΙΛΑΣ Η.Β., 1954, Η Πρέβεζα και η ετυμολογία της λέξεως. Εξ αφορμής ενός φυλλαδίου, Βήμα Πρεβέζης, φ. 594/28.6.1954, σελ. 1· φ. 595/5.7.1954, σελ. 1-2, Πρέβεζα
ΒΑΣΙΛΑΣ Η.Β., 2012, Άπαντα, Πρέβεζα
ΓΑΟΥΤΣΗΣ Σ.Π., [2014], Οι νεκροί της έκρηξης του 1718 μέσα από τα μητρώα της λατινικής εκκλησίας του παλαιού φρουρίου της Κέρκυρας, στο: Πρακτικά του Δέκατου Πανιόνιου Συνεδρίου (Κέρκυρα 30.04.2014- 04.05.2014), Κέρκυρα, [υπό έκδοση]. Διαθέσιμο στο http://www.academia.edu/8257538 (προσπέλαση 27.09.2015)
ΓΙΑΚΟΥΜΗΣ Χ., ΚΑΡΑΔΗΜΟΥ-ΓΕΡΟΛΥΜΠΟΥ Α. & ΠΕΝΤΕΛΑΧΟΡ ΝΤΕ ΛΟΝΤΙΣ Κ., 2001, Ερνέστ Εμπράρ 1875-1933. Εικόνες από τη ζωή ενός αρχιτέκτονα. Από την Ελλάδα στην Ινδοκίνα, Αθήνα
ΔΟΝΟΣ Δ.Α., 2005, Η βενετική κατάληψη Πρέβεζας και Βόνιτσας το έτος 1717 σύμφωνα με την γερμανική μετάφραση της ιταλικής έκθεσης πεπραγμένων, Πρεβεζάνικα Χρονικά 41-42, Πρέβεζα, 6-44
ΔΟΝΟΣ Δ.Α., 2010, Παρατηρήσεις για την πολεοδομική εξέλιξη της Πρέβεζας κατά το 17ο και 18ο αιώνα, στο: Μ. ΒΡΕΛΛΗ-ΖΑΧΟΥ & Χ. ΣΤΑΥΡΑΚΟΣ (Επιμ.), Πρέβεζα Β΄. Πρακτικά του Δεύτερου Διεθνούς Συμποσίου για την Ιστορία και τον Πολιτισμό της Πρέβεζας (16-20 Σεπτεμβρίου 2009), Ι, Πρέβεζα, 435-459
ΔΟΝΟΣ Δ.Α., 2011, Ο πόλεμος των λέξεων και των εικόνων. Τεκμήρια για τις βενετικές επιχειρήσεις στον Αμβρακικό κόλπο κατά τα έτη 1716 και 1717, Πρεβεζάνικα Χρονικά 47-48, Πρέβεζα, 42-101
ΖΑΧΟΣ Κ.Λ., 2015, Αρχαιολογικός Οδηγός Νικόπολης. Περιδιάβαση στο ιστορικό, ιερό και αστικό τοπίο, Αθήνα (Μνημεία της Νικόπολης 10)
ΚΑΡΑΜΠΕΛΑΣ Ν.Δ. (Επιμ.), 2002, Α΄ Βαλκανικός Πόλεμος (1912-1913). Η Απελευθέρωση της Ηπείρου. Φωτογραφικό Λεύκωμα, Πρέβεζα
ΚΑΡΑΜΠΕΛΑΣ Ν.Δ., 2005, Ο Άγγλος θεολόγος Thomas S. Hughes στην Πρέβεζα και τη Νικόπολη, Πρεβεζάνικα Χρονικά 41-42, Πρέβεζα, 52-144
ΚΑΡΑΜΠΕΛΑΣ Ν.Δ., 2007, Ο Άγγλος λοχαγός William Leake στην Πρέβεζα, τη Νικόπολη και το Άκτιο, Πρεβεζάνικα Χρονικά 43-44, Πρέβεζα, 164-263
ΚΑΡΑΜΠΕΛΑΣ Ν.Δ., 2008, Ο Άγγλος λοχαγός William Leake στο νομό Πρέβεζας, Ηπειρωτών Κοινόν 2, 44-127
ΚΑΡΑΜΠΕΛΑΣ Ν.Δ., 2009, Ο Άγγλος γιατρός Henry Holland στην περιοχή της Πρέβεζας, Πρεβεζάνικα Χρονικά 45-46, Πρέβεζα, 142-215
ΚΑΡΑΜΠΕΛΑΣ Ν.Δ., 2011, William Goodison και Richard Burgess. Δύο λιγότερο γνωστοί περιηγητές στην Πρέβεζα και τη Νικόπολη, Πρεβεζάνικα Χρονικά 47-48, Πρέβεζα, 139-198
ΚΑΡΑΜΠΕΛΑΣ Ν.Δ., 2012, «Το νέο κάστρο στο Κυπαρίσσι» (το σημερινό κάστρο του Αγίου Αντρέα). 310 χρόνια από την ανέγερσή του. Κείμενο ομιλίας που δόθηκε στις 12.5.2012 στο Πολιτιστικό Κέντρο του Δήμου Πρέβεζας (https://www.academia.edu/3055393) (προσπέλαση 27.9.2015)
ΚΑΡΑΜΠΕΛΑΣ Ν.Δ., 2013Α, Ο Edward Lear στη Λάκκα Σουλίου. Αδημοσίευτα σχέδιά του, στο: Σ. ΜΑΜΑΛΟΥΚΟΣ, Γ. ΡΗΓΙΝΟΣ & Μ. STORK (Επιμ.), Λάκκα Σουλίου ΙΙ. Πρακτικά του Επιστημονικού Συμποσίου «Λάκκα Σουλίου. Νέες ιστορικές και αρχαιολογικές καταγραφές», Θεσπρωτικό, 28-29 Ιουλίου 2012, Θεσπρωτικό – Αθήνα, 263-302
ΚΑΡΑΜΠΕΛΑΣ Ν.Δ., 2013Β, Etienne Labranche και Κωνσταντίνος Α. Βλαστός. Δύο πολεμικοί ανταποκριτές της Le Temps στην Πρέβεζα του 1912-13, Πρεβεζάνικα Χρονικά 49-50, Πρέβεζα, 235-282
ΚΑΡΑΜΠΕΛΑΣ Ν.Δ., 2014, Πρεβεζάνικα Χρονικά. Ευρετήριο τευχών 1-50, Πρέβεζα
ΚΑΡΑΜΠΕΛΑΣ Ν.Δ., 2015, s.v. Κάστρο του Αγίου Αντρέα, στην ελληνική βικιπαίδεια, https://el.wikipedia.org/wiki/Κάστρο_του_Αγίου_Αντρέα (προσπέλαση 27.09.2015)
ΚΑΡΑΜΠΕΛΑΣ Ν.Δ. & ΜΑΜΑΛΟΥΚΟΣ Σ.Β., 1994, Νικόπολις-Πρέβεζα. Συλλεκτικό αρχείο Νίκου Δ. Καράμπελα και άλλα ιδιωτικά αρχεία, Πρέβεζα
ΚΑΤΕΡΙΝΗ Ε., 2009, Ιστορικό Πλαίσιο, στο: Γ. ΡΗΓΙΝΟΣ & Ε. ΚΑΤΕΡΙΝΗ (Επιμ.), Νικόπολη. Οδηγός Αρχαιολογικού Μουσείου, Αθήνα, 13-19
ΚΩΝΣΤΑΝΤΑΚΗ Α.Ι., 2010, Η πόλη της Πρέβεζας και η Νικόπολη από τα τέλη του 11ου έως τις αρχές του 20ού αι., στο: Μ. ΒΡΕΛΛΗ-ΖΑΧΟΥ & Χ. ΣΤΑΥΡΑΚΟΣ (Επιμ.), Πρέβεζα Β΄. Πρακτικά του Δεύτερου Διεθνούς Συμποσίου για την Ιστορία και τον Πολιτισμό της Πρέβεζας (16-20 Σεπτεμβρίου 2009), Ι, Πρέβεζα, 3-31
ΚΩΝΣΤΑΝΤΑΚΗ Α.Ι., 2013, O αρχαιολογικός χώρος της Νικόπολης μετά την απελευθέρωση της Πρέβεζας (1913-1967), Πρεβεζάνικα Χρονικά 49-50, Πρέβεζα, 339-382
ΜΟΥΣΤΑΚΗΣ Γ.Ι., 1987, Τάφροι – Έργα Αλή πασσά στην Πρέβεζα, Πρεβεζάνικα Χρονικά 13, Πρέβεζα, 35-40
ΞΕΝΟΠΟΥΛΟΣ ΣΕΡΑΦΕΙΜ Ο ΒΥΖΑΝΤΙΟΣ, 1884, Δοκίμιον ιστορικής τινός περιλήψεως τής ποτε αρχαίας και εγκρίτου Ηπειρωτικής πόλεως Άρτης και της ωσαύτως νεωτέρας πόλεως Πρεβέζης, Αθήνα
ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΣ Β., ΔΗΜΗΤΡΟΠΟΥΛΟΣ Δ. & ΜΙΧΑΗΛΑΡΗΣ Π., 2007-2009, Αρχείο Αλή πασά, συλλογής Ι. Χώτζη, Γενναδείου Βιβλιοθήκης της Αμερικανικής Σχολής Αθηνών, Α΄-Δ΄, Αθήνα
ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ Β.Ν. & ΚΩΝΣΤΑΝΤΑΚΗ Α.Ι., 2007, Ανάγλυφα αρχιτεκτονικά μέλη Βασιλικής Β (Αλκίσωνος). Παρατηρήσεις και συμπεράσματα, στο: Κ.Λ. ΖΑΧΟΣ (Επιμ.), Νικόπολις Β΄. Πρακτικά του Δευτέρου Διεθνούς Συμποσίου για τη Νικόπολη (11-15 Σεπτεμβρίου 2002), Πρέβεζα, Ι, 637-657· ΙΙ, 421-439
ΠΑΠΑΚΩΣΤΑ Χ.Ε., 2014, Το αρχείο των βενετών προβλεπτών της Πρέβεζας. Διοίκηση και οργάνωση της πόλης τον 18ο αιώνα, Πρέβεζα, [υπό έκδοση]. Αναρτημένο στον ιστοχώρο: http://www.preveza.gr/images/to- arxeio-ton-provlepton-tis-prevezas.pdf (προσπέλαση 27.09.2015)
ΠΕΤΡΟΝΩΤΗΣ Α., 1994, Αρχιτέκτονες και μηχανικοί στην υπηρεσία του Αλή πασά, στο: Φηγός. Τιμητικός τόμος για τον καθηγητή Σωτήρη Δάκαρη, Ιωάννινα, 367-389
ΠΕΤΣΑΣ Φ.Μ., 1951, Ειδήσεις εκ της 10ης Αρχαιολογικής Περιφερείας (Ηπείρου), Αρχαιολογική Εφημερίς 1950-1951, Αθήνα, 31-49
ΡΗΓΙΝΟΣ Γ. & ΚΑΤΕΡΙΝΗ Ε. (Επιμ.), 2009, Νικόπολη. Οδηγός Αρχαιολογικού Μουσείου, Αθήνα
ΤΖΟΥΒΑΡΑ-ΣΟΥΛΗ Χ., 1987, Λατρείες στη Νικόπολη, στο: Ε. ΧΡΥΣΟΣ (Επιμ.), Νικόπολις Α΄. Πρακτικά του Πρώτου Διεθνούς Συμποσίου για τη Νικόπολη (23-29 Σεπτεμβρίου 1984), Πρέβεζα, 169-196, 461-482
ΣΑΡΡΗ Ε.Π., 2010, Ο χαρακτήρας και η δομή της πόλης της Πρέβεζας μέσα από το τοπογραφικό σχέδιο του 1938, στο: Μ. ΒΡΕΛΛΗ-ΖΑΧΟΥ & Χ. ΣΤΑΥΡΑΚΟΣ (Επιμ.), Πρέβεζα Β΄. Πρακτικά του Δεύτερου Διεθνούς Συμποσίου για την Ιστορία και τον Πολιτισμό της Πρέβεζας (16-20 Σεπτεμβρίου 2009), ΙΙ, Πρέβεζα, 279-312
ΣΚΛΑΒΕΝΙΤΗΣ Σ. & ΚΑΡΑΜΠΕΛΑΣ Ν.Δ., 2013, Έκθεση για την αμυντική κατάσταση της Πρέβεζας πριν την απελευθέρωση του 1912, Πρεβεζάνικα Χρονικά 49-50, Πρέβεζα, 35-58
ΣΚΛΑΒΕΝΙΤΗΣ Σ. & ΝΙΚΟΛΑΟΥ Χ., 2010, Η δεύτερη κατάληψη της Πρέβεζας (1806) μέσα από τις αναφορές του προξένου της Επτανήσου Πολιτείας Νικολάου Ζαμπέλη, στο: Μ. ΒΡΕΛΛΗ-ΖΑΧΟΥ & Χ. ΣΤΑΥΡΑΚΟΣ (Επιμ.), Πρέβεζα Β΄. Πρακτικά του Δεύτερου Διεθνούς Συμποσίου για την Ιστορία και τον Πολιτισμό της Πρέβεζας (16-20 Σεπτεμβρίου 2009), ΙΙ, Πρέβεζα, 3-27
ΦΙΛΑΔΕΛΦΕΥΣ Α.Θ., 1913, Ανασκαφαί Νικοπόλεως, Πρακτικά της εν Αθήναις Αρχαιολογικής Εταιρείας του έτους 1913, Αθήνα, 83-112
ΦΙΛΑΔΕΛΦΕΥΣ Α.Θ., 1915, Ανασκαφαί Νικοπόλεως. Χριστιανικά Μνημεία Πρεβέζης, Πρακτικά της εν Αθήναις Αρχαιολογικής Εταιρείας του έτους 1914, Αθήνα, 219-242
ΦΙΛΑΔΕΛΦΕΥΣ Α.Θ., 1922, Πρεβέζης Μουσείον, Αρχαιολογική Εφημερίς, Αθήνα, 66-79
ΦΙΛΑΔΕΛΦΕΥΣ Α.Θ., 1927, Ανασκαφαί Νικοπόλεως (1913-1926), Αθήνα
ΦΙΛΑΔΕΛΦΕΥΣ Α.Θ., 2007, Ανέκδοτα στοιχεία για τη Νικόπολη από το ημερολόγιο του Αλεξάνδρου Φιλαδελφέως, στο: Κ.Λ. ΖΑΧΟΣ (Επιμ.), Νικόπολις Β΄. Πρακτικά του Δευτέρου Διεθνούς Συμποσίου για τη Νικόπολη (11-15 Σεπτεμβρίου 2002), Πρέβεζα, Ι, 43-47· ΙΙ, 25-36
BENJAMIN Α. & RAUBITSCHEK A.E., 1959, Arae Augusti, Hesperia: The Journal of the American School of Classical Studies at Athens 28.1 (1959), Αθήνα, 65-85
CIG, 1843, Corpus Inscriptionum Graecarum II, Berlin
CURLIN J.S., 2010, «Remember the Moment when Previsa fell»: The 1798 Battle of Nicopolis and Preveza, στο: Μ. ΒΡΕΛΛΗ-ΖΑΧΟΥ & Χ. ΣΤΑΥΡΑΚΟΣ (Επιμ.), Πρέβεζα Β΄. Πρακτικά του Δεύτερου Διεθνούς Συμποσίου για την Ιστορία και τον Πολιτισμό της Πρέβεζας (16-20 Σεπτεμβρίου 2009), Ι, Πρέβεζα, 265-296
HUGHES T.S., 1820, Travels in Sicily Greece and Albania, I-II, London
KARABELAS N.D., 2013, Ottoman Fortifications in Preveza in 1702 the First Phase of the Castle of Iç Kale, Journal of the Center for Ottoman Studies Ankara University (OTAM) 32, Ankara, 47-66
LEAKE W.M., 1835, Travels in northern Greece, I-IV, London
POUQUEVILLE F.C.H.L., 1820-1821, Voyage dans la Grèce, I-V, Paris
POUQUEVILLE F.C.H.L., 1826-1827, Voyage de la Grèce, I-VI, Paris
POUQUEVILLE F.C.H.L., 2010, Ταξίδι στην Ελλάδα. Τα Ηπειρωτικά, μτφ. Κ.Π. Βλάχος, Πρέβεζα
Articles les plus lus par le même auteur ou la même autrice