Μπορεί η διαδικασία της αυτο-κατηγοριοποίησης των παιδιών Ρομά να εξηγήσει τις σχολικές τους δυσκολίες;

PDF
Δημοσιευμένα: Οκτ 15, 2020
DOI: https://doi.org/10.12681/psy_hps.23537
Λέξεις-κλειδιά:
Αυτο-κατηγοριοποίηση Μετα-στερεότυπα Νηπιακή ηλικία Παιδική ηλικία Σχολική αποτυχία Ρομά
Δημήτρης Πνευματικός
Μαρία Γκέκα
Μαρία Διβανέ
Περίληψη

Στην παρούσα έρευνα επιχειρείται η κατανόηση των δυσκολιών που έχουν τα παιδιά Ρομά στο σχολείο μέσα από τη διερεύνηση της διαδικασίας της αυτο-κατηγοριοποίησής τους. Ελέγχθηκε κατά πόσο οι στερεοτυπικές θέσεις της κυρίαρχης ομάδας για τους Ρομά υιοθετούνται από τα ίδια τα παιδιά μέσα από διαδικασία της αυτο-κατηγοριοποίησης. Ειδικότερα, διερευνώνται οι στερεοτυπικές θέσεις της ελληνικής κοινωνίας, που αφορούν στη σχολική συμπεριφορά, στη σχολική επίδοση και στην επαγγελματική προοπτική των Ρομά. Στην έρευνα συμμετείχαν 40 νήπια και παιδιά Ρομά σχολικής ηλικίας. Μέσα από την ταύτισή τους με ηρωίδα βιντεοσκοπημένου κουκλοθεάτρου, η οποία βρίσκονταν σε διομαδική σύγκριση, τα παιδιά απάντησαν για τις παραπάνω διαστάσεις της σχολικής ζωής. Τα αποτελέσματα της έρευνας έδειξαν ότι οι στερεοτυπικές θέσεις της έξω ομάδας αναγνωρίζονται από τους συμμετέχοντες ως χαρακτηριστικά της ταυτότητάς τους πριν ακόμη έρθουν σε επαφή με το σχολείο. Οι συμμετέχοντες πριν τη σχολική φοίτηση θεωρούν ότι τα παιδιά Ρομά είναι αυτά που έχουν προβλήματα συμπεριφοράς στο σχολείο, δυσκολίες στα μαθήματα, και θα επιλέξουν
επαγγέλματα χαμηλού κοινωνικού κύρους. Η επαφή με τις πραγματικές διομαδικές συνθήκες κατά τη σχολική φοίτηση, ωστόσο, αλλάζουν κάποια από τα στερεότυπα που αποκτήθηκαν μέσα από τη διαδικασία της
αυτο-κατηγοριοποίησης. Προτείνεται αξιοποίηση των συμπερασμάτων στα προγράμματα παρέμβασης.

Λεπτομέρειες άρθρου
  • Ενότητα
  • ΕΜΠΕΙΡΙΚΕΣ ΕΡΓΑΣΙΕΣ
Creative Commons License

Αυτή η εργασία είναι αδειοδοτημένη υπό το Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License.

Το περιοδικό ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ έχει υιοθετήσει μία πολιτική Platinum open-access. Τα έξοδα υποβολής, επεξεργασίας ή δημοσίευσης των εργασιών καλύπτονται από την Ελληνική Ψυχολογική Εταιρεία. Τα πνευματικά δικαιώματα των δημοσιευμένων εργασιών προστατεύονται από την άδεια 'Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International'. Οι Συγγραφείς διατηρούν τα Πνευματικά Δικαιώματα και χορηγούν στο περιοδικό το δικαίωμα της πρώτης δημοσίευσης. Η άδεια αυτή επιτρέπει σε τρίτους, να χρησιμοποιούν την εργασία σε οποιαδήποτε μορφή, με την προϋπόθεση της διατήρησης των διατυπώσεων που προβλέπονται στην άδεια σχετικά με την αναφορά στον αρχικό δημιουργό και την αρχική δημοσίευση στο περιοδικό ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ. Επιπλέον, κάθε διανομή της εργασίας οφείλει να γίνεται με τους ίδιους όρους διανομής, δηλαδή με την ίδια άδεια Creative Commons.

Λήψεις
Τα δεδομένα λήψης δεν είναι ακόμη διαθέσιμα.
Αναφορές
Dimakos, I. & Papakonstantinopoulou, A. (2012).
Providing psychological and counseling services
to Roma students: A preliminary report for a
three-year longitudinal project’, in P. Cunningham
& N. Fretwell (Eds.) Creating Communities: Local,
National and Global (pp. 94-103). London: CiCe.
Haslam, S.A., Turner, J.C., Oakes, P.J., McGarthy, C.,
& Reynolds, K. (1997). The group as a basis for
emergent stereotype consensus. European
Review of Social Psychology, 8, 203-239.
Hogg, M. A., & Reid, S. A. (2006). Social identity, Selfcategorization,
and the communication of group
norms. Communication Theory, 16, 7-30.
Joffe, H. & Staerkle, Ch. (2007). The centrality of the
self-control ethos in Western aspersions
regarding outgroups: A social representational
approach to stereotype content. Culture and
Psychology, 13(4), 397-418.
Kάτσικας, Χ., Πολίτου, Ε. (1999). Τσιγγάνοι, μειονο-
τικοί, παλιννοστούντες και αλλοδαποί στην Ελλη-
νική εκπαίδευση: Εκτός «Τάξης» το «Διαφορετι-
κό». Αθήνα: Gutenberg.
Klein, O., & Azzi, A. E. (2001). The strategic
confirmation of meta-stereotypes: How group
members attempt to tailor an outgroup’s
representation of themselves. British Journal of
Social Psychology, 40, 279-293.
Kligman, G. (2001). On the social construction of
“otherness”: Identifying “the Roma” in postsocialist
communities. Review of Sociology, 7(2),
-78.
Λαμπρίδης, Ε. (2004). Στερεότυπο, προκατάληψη,
κοινωνική ταυτότητα: Μελετώντας τις δυναμικές
της κοινωνικής αναπαράστασης για τους τσιγ-
γάνους. Αθήνα: Gutenberg.
Lo Coco, A., Inguglia, C., & Pace, U. (2005).
Children’s understanding of ethnic belonging and
the development of ethnic attitudes. In M. Barrett,
& E. Buchanan-Barrow (Eds.), Children’s
understanding of society (pp. 223-250). New
York: Psychology Press.
Maass, A. & Cadinu, M. (2003). Stereotype threat:
When minority members underperform. European
Review of Social Psychology, 14, 243-275.
McGarty, C. (1999). Categorisation in social
psychology. London: Sage Publications Ltd.
Milcher, S. (2006). Poverty and the determinants of
welfare for Roma and other vulnerable groups in
Μπορεί η διαδικασία της αυτο-κατηγοριοποίησης των παιδιών Ρομά 207
Southeastern Europe. Comparative Economic
Studies, 48, 20-35.
Pérez, J.A., Moscovici, S., Chulvi, B. (2007). The
taboo against group contact: Hypothesis of
Gypsy ontologization. The British Journal of
Social Psychology, 46(2), 249-272.
Pnevmatikos, D., Geka, M. & Divane, M. (2010). The
emergence, development and structure of ethnic
identity during childhood: The case of Roma
identity. International Journal of Psychology,
(6), 435-442.
Shelton, J.N., Richeson, J.A., & Vorauer, J.D. (2006).
Threatened identities and interethnic interactions.
European Review of Social Psychology, 17(1),
-154.
Turner, J.C. & Onorato, R. (1999). Social identity,
personality and the self-concept: A selfcategorization
perspective. In T.R. Tyler, R.
Kramer, & O. John (Eds), The psychology of the
social self. Mahwah, NJ: Lawrence Erlbaum
Associates.
Turner, J.C., Hogg, M. A., Oakes, P. J., Reicher, S. D.,
& Wetherell, M. S. (1987). Rediscovering the
social group: A self-categorization theory. Oxford,
UK: Blackwell.
UNDP. (2002). The Roma in Central and Eastern
Europe: Avoiding the dependency trap: Regional
human development report. UNDP: Bratislava.
Vorauer, J.D., Main, K.J. & O’Connell, G., B. (1998).
How do individuals expect to be viewed by
members of lower status groups? Content and
implications of meta-stereotypes. Journal of
Personality and Social Psychology, 75, 917-937.
Wigfield, A., & Eccles, J.S. (2000). Expectancy-value
theory of achievement motivation. Contemporary
Educational Psychology, 25, 68-81.
Τα περισσότερο διαβασμένα άρθρα του ίδιου συγγραφέα(s)