Πολιτικός προσανατολισμός, πολιτική σκέψη και κοινωνικο-ηθική κρίση: Βίοι παράλληλοι;
Δημοσιευμένα:
Oct 15, 2020
Λέξεις-κλειδιά:
Πολιτική σκέψη Πολιτικός προσανατολισμός Πολιτική ιδεολογία Κοινωνικο-ηθική κρίση
Περίληψη
Στο παρόν άρθρο επιχειρείται η επισκόπηση των κυριότερων ερευνών και των συνακόλουθων ερμηνειών της σχέσης μεταξύ της πολιτικής ιδεολογίας και της ανάπτυξης της κοινωνικο-ηθικής σκέψης, όπως αυτή εξειδικεύεται στη θεωρία του L. Kohlberg. Οι σημαντικότερες έρευνες έδειξαν ότι η ποιοτική διαφοροποίηση των κατά στάδια δομών της
κοινωνικο-ηθικής κρίσης εντάσσεται στους προσδιοριστικούς παράγοντες διαμόρφωσης των πολιτικών πεποιθήσεων ή του πολιτικού προσανατολισμού. Παλαιότερα και νεότερα ευρήματα συγκλίνουν στη διαπίστωση ότι το συμβατικό επίπεδο σκέψης συνδέεται με το συντηρητικό πολιτικό προσανατολισμό, σε αντίθεση με το μετασυμβατικό επίπεδο και πιο συγκεκριμένα με το στάδιο 5 της εξελικτικής ακολουθίας, που εντοπίστηκε σε υψηλότερα ποσοστά σε άτομα που υιοθετούν την ευρέως εννοούμενη αριστερή ιδεολογία. Η ερμηνεία της πιο πάνω αντιστοιχίας εξακολουθεί να παραμένει σημείο αντιλεγόμενο. Στην παρούσα εργασία παρουσιάζονται επίσης τα ευρήματα μιας έρευνας που πραγματοποιήθηκε στον ελλαδικό χώρο, η οποία μελέτησε τη σύνδεση ανάμεσα στην εξέλιξη της πολιτικής σκέψης και την ανάπτυξη της κοι-
νωνικο-ηθικής κρίσης σε ευρύ φάσμα υποκειμένων ηλικίας 10 έως 18 ετών. Η διερεύνηση της σύνδεσης μεταξύ του εξελικτικού προτύπου κατανόησης πολιτικών εννοιών και του επιπέδου της κοινωνικο-ηθικής σκέψης σε κάθε ομάδα ηλικίας αποκάλυψε κάποιες στατιστικά σημαντικές συνδέσεις, οι οποίες αφορούσαν την κατανόηση της κυβέρνησης και του νόμου στα 12 έως 15 έτη, και της εξουσίας στα 15 έως 18 έτη, ενώ δεν παρατηρήθηκαν στατιστικά σημαντικές συνδέσεις στην ομάδα του δημοτικού σχολείου.
Λεπτομέρειες άρθρου
- Πώς να δημιουργήσετε Αναφορές
-
Φωτακοπούλου Ό., & Μαρκουλής Δ. (2020). Πολιτικός προσανατολισμός, πολιτική σκέψη και κοινωνικο-ηθική κρίση: Βίοι παράλληλοι;. Ψυχολογία: το περιοδικό της Ελληνικής Ψυχολογικής Εταιρείας, 18(4), 440–467. https://doi.org/10.12681/psy_hps.23732
- Τεύχος
- Τόμ. 18 Αρ. 4 (2011)
- Ενότητα
- ΕΙΔΙΚΟ ΑΦΙΕΡΩΜΑ
Αυτή η εργασία είναι αδειοδοτημένη υπό το Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License.
Το περιοδικό ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ έχει υιοθετήσει μία πολιτική Platinum open-access. Τα έξοδα υποβολής, επεξεργασίας ή δημοσίευσης των εργασιών καλύπτονται από την Ελληνική Ψυχολογική Εταιρεία. Τα πνευματικά δικαιώματα των δημοσιευμένων εργασιών προστατεύονται από την άδεια 'Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International'. Οι Συγγραφείς διατηρούν τα Πνευματικά Δικαιώματα και χορηγούν στο περιοδικό το δικαίωμα της πρώτης δημοσίευσης. Η άδεια αυτή επιτρέπει σε τρίτους, να χρησιμοποιούν την εργασία σε οποιαδήποτε μορφή, με την προϋπόθεση της διατήρησης των διατυπώσεων που προβλέπονται στην άδεια σχετικά με την αναφορά στον αρχικό δημιουργό και την αρχική δημοσίευση στο περιοδικό ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ. Επιπλέον, κάθε διανομή της εργασίας οφείλει να γίνεται με τους ίδιους όρους διανομής, δηλαδή με την ίδια άδεια Creative Commons.
Λήψεις
Τα δεδομένα λήψης δεν είναι ακόμη διαθέσιμα.
Αναφορές
Adelson, J. & O’Neil, R. (1966). The growth of
political ideas in adolescence: The sense of
community. Journal of Personality and Social
Psychology, 4, 295-306.
Adelson, J., Green, B., & O’Neil, R. (1969). Growth of
the idea of law in adolescence. Developmental
Psychology, 1(4), 327-332.
Adorno, T. W., Frenkel-Brunswik, E., Levinson, D. J.,
& Sanford, R. N. (1950). The authoritarian
personality. New York: Harper.
Banks, M., Bates, I., Breakwell, G., Bynner, J., Emler,
N., Jamieson, L., & Roberts, K. (1992). Careers
and identities. Milton Keynes: Open University
Press.
Berti, A. E. (1988). The development of political
understanding in children between 6-15 years
old. Human Relations, 41, 437-446.
Berti, A. E. (1994). Children’s understanding of the
concept of the State. In M. Carretero & J. Voss
(Eds), Cognitive and instructional processes in
Πολιτικός προσανατολισμός, πολιτική σκέψη και κοινωνικο-ηθική κρίση 461
history and social sciences. New York: Erlbaum.
Berti, A. E. (2005). Children’s understanding of
politics. In M. Barrett & E. Buchanan-Barrow
(Eds.), Children’s understanding of society (pp.
-103). Hove & New York: Psychology Press
(Taylor and Francis Group).
Berti, A. E. & Andriolo, A. (2001). Third graders’
understanding of core political concepts (law,
nation-state, government) before and after
teaching. Genetic, Social, and General
Psychology Monographs, 127(4), 346-377.
Berti, A. E. & Benesso, M. (1998). The concept of
nation-state in Italian elementary school children:
spontaneous concepts and effects of teaching.
Genetic, Social, and General Psychology
Monographs, 120(2), 121-143.
Berti, A. E. & Bombi, A. S. (1988). The child’s
construction of economics. Cambridge:
Cambridge University Press.
Colby, Α. & Kohlberg, L. (1987). The Measurement of
Moral Judgment: Standard Issue Scoring Manual
(Vol. 2). Cambridge University Press.
Connell, R. W. (1971). The child’s construction of
politics. Carlton: Melbourne University Press.
Converse, P. E. (1964). The nature of belief systems
in mass publics. In D. E. Apter (Ed.), Ideology
and discontent (pp. 206-261). New York: Free
Press.
Crowson, H. M. & DeBacker, T. K. (2008). Political
identification and the DIT: Re-evaluating an old
hypothesis. The Journal of Social
Psychology, 148(1), 43-60.
Crowson, H. M., DeBacker, T. K., & Thoma, S. J.
(2007). Are DIT scores empirically distinct from
measures of political identification and
intellectual ability? A test using post-9/11 data.
British Journal of Developmental Psychology,
(2), 197-211.
Cullingford, C. (1991). The inner world of the school.
London: Cassell.
Emler, N. (1983). Morality and politics: The
ideological dimension in the study of moral
development. In H. Weinreich-Haste & D. Locke
(Eds), Morality in the making (pp. 47-51).
Chichester: Wiley.
Emler, N. (1990). A social psychology of reputation.
In W. Stroebe & M. Hewstone (Eds.), European
review of social psychology (Vol. 1, pp. 173-193).
Chichester: Wiley.
Emler, N., Renwick, S., & Malone, B. (1983). The
relationship between moral reasoning and
political orientation. Journal of Personality and
Social Psychology, 45(5), 1073-1080.
Emler, N. & Stace, K. (1999). What does principled
versus conventional moral reasoning convey to
others about the politics and psychology of the
reasoner? European Journal of Social
Psychology, 29(4), 455-468.
Eysenck, H. J. (1954). The psychology of politics.
London: Routledge & Kegan Paul.
Fishkin, J., Keniston, K., & MacKinnon, C. (1973).
Moral reasoning and political ideology. Journal of
Personality and Social Psychology, 27, 109-119.
Furth, H. (1980). The world of grown-ups. New York:
Elsevier.
Gallatin, J. (1980). Political thinking in adolescence.
In J. Adelson (Ed.), Handbook of adolescent
psychology (pp. 344-382). New York: Wiley.
Gibbs, J. C., Basinger, K. S., & Fuller, D. (1992).
Moral Maturity: measuring the development of
sociomoral reflection. Hillsdale, NJ: Lawrence
Erlbaum Associates.
Gielen, U. (1991). Kohlberg’s moral development
theory. In L. Kuhmerker (Ed.), The Kohlberg
Legacy (pp. 18-38). Birmingham, Alabama:
R.E.P. Books.
Greenstein, F. I. (1965). Children and politics. New
Haven: Yale University Press.
Gross, M. L. (1996). Moral reasoning and ideological
affiliation: A cross-national study. Political
Psychology, 17, 317-338.
Haste, H., Helkama, K., & Markoulis, D. (1998).
Morality, wisdom and the life-span. In A.
Demetriou, W. Doise & C. van Lieshout (Eds.),
Life-Span Developmental Psychology, (pp. 317-
. Chichester: John Wiley & Sons Ltd.
Heath, A., Evans, G., & Martin, J. (1993). The
measurement of core beliefs and values: The
development of balanced Socialist/Laissez Faire
and Libertarian/Authoritarian scales. British
Journal of Political Science, 24, 115-158.
Κιοσέογλου, Γ. (υπό έκδοση). Στατιστική εφαρμο-
σμένη στις επιστήμες της συμπεριφοράς. Αθήνα:
Παπαζήσης.
Kohlberg, L. (1969). Stage and sequence: The
cognitive-developmental approach to
socialization. In D. Goslin (Ed.), Handbook of
socialization theory and research (pp. 347-480).
New York: Academic Press.
Kohlberg, L. (1976). Moral stages and moralization:
Όλγα Φωτακοπούλου και Διομήδης Μαρκουλής
The cognitive developmental approach. In T.
Lickona (Ed.), Moral development and behavior:
Theory, research and social issues (pp. 31-53).
New York: Holt, Rinehart & Winston.
Kohlberg, L. (1983). Moral stages: A current
formulation and a response to critics. New York:
Karger.
Kohlberg, L. (1984). Essays in moral development.
Vol. 2: The psychology of moral development.
New York: Harper and Row.
Kohlberg, L., Levine, C., & Hewer, A. (1983). Moral
stages: A current formulation and a response to
critics. New York: Karger.
Krueger, R. A. (1998). Analyzing and reporting focus
group results. Thousand Oaks, London & New
Delhi: Sage Publications.
Markoulis, D. (1989). Political involvement and sociomoral
reasoning: Testing Emler’s interpretation.
British Journal of Social Psychology, 28, 203-212.
Marx, B. R., Job, R. F. S., White, F. A., & Wilson, J. C.
(2007). Moral comprehension and what it might
tell us about moral reasoning and political
orientation. Journal of Moral Education, 36(2),
-219.
Mayring, P. (1993). Qualitative Inhaltsanalyse-
Grundlagen und Techniken. Weinheim:
Deutscher Studien Verlag.
McLean, I. & McMillan, A. (Eds.) (2009). Oxford
Dictionary of Politics (3rd edition). Oxford: Oxford
University Press.
Moore, S. W. (1989). The need for a unified theory
of political learning: Lessons from a longitudinal
project. Human Development, 32, 5-13.
Μπονίδης, Κ. (2004). Tο περιεχόμενο του σχολικού
βιβλίου ως αντικείμενο έρευνας: διαχρονική εξέ-
ταση της σχετικής έρευνας και μεθοδολογικές
προσεγγίσεις. Αθήνα: Μεταίχμιο.
Muhlberger, P. (2000). Moral reasoning effects on
political participation. Political Psychology, 21(4),
-695.
Oser, F. (in press). Sources of morality, sources of
the political judgement: Toward a theory of
political development.
Oser, F. (2008). Morality and Civics: Two powerful
domains each having its own basic core (mother
structure). Keynote Address at the Symposium of
the Earli Sig 13 Moral and Democratic Education,
School of Education, Florina.
Patton, M. Q. (1990). Qualitative evaluation and
research methods. Newbury Park, CA: Sage.
Πουρκός, Μ. (1990). Η ανάπτυξη της ηθικής αυτο-
νομίας. Αθήνα: αυτοέκδοση.
Raaijmakers, Q. A. W. & Van Hoof, A. (2006). Does
moral reasoning represent socio-moral structure
or political ideology? A further exploration of the
relations between moral reasoning, political
attitudes, consistency of moral thought, and the
evaluation of human rights in Dutch young adults.
Social Behavior & Personality, 34, 617-638.
Raaijmakers, Q. A. W., Verbogt, T. F. M. A, &
Vollebergh, W. A. (1998). Moral reasoning and
political beliefs of Dutch adolescents and young
adults. Journal of Social Issues, 54(3), 531-546.
Reicher, S. & Emler, N. (1984). Moral orientation as a
cue to political identity. Political Psychology, 5,
-551.
Rest, J. R. (1986). Manual for the Defining Issues
Test. Minneapolis: University of Minnesota,
Center for the Study of Ethical Development.
Rest, J. R., Narvaez, D., Thoma, S. J., & Bebeau, M.
(2000). A neo-Kohlbergian approach to morality
research. Journal of Moral Education, 29(4), 381-
Rokeach, M. (1960). The open and closed mind. New
York: Basic Books.
Rowe, D. (2005). The development of political
thinking in school students: An English
perspective. International Journal of Citizenship
and Teacher Education, 1, 97-110.
Sheskin, D. (2004). Handbook of parametric and
nonparametric statistical procedures (3rd
edition). Boca Raton: Chapman & Hall/CRC.
Snarey, R. (1985). Cross-cultural universality of
socio-moral development: A critical review of
Kohlbergian research. Psychological Bulletin, 92,
-232.
Stevens, O. (1982). Children talking politics. Oxford:
Martin Robertson & Company, Ltd.
Stradling, R. (1977). The Political Awareness of the
School Leaver. London: The Hansard Society.
Taber, C. S. (2003). Information Processing and
Public Opinion. In D. O. Sears, L. Huddy & R. L.
Jervis (Eds.), Handbook of Political Psychology.
London: Oxford University Press.
Thoma, S. (1993). The relationship between political
preference and moral judgment development in
late adolescence. Merrill-Palmer Quarterly, 39,
-374.
Thoma, S. J., Narvaez, D., Rest, J. R., & Derryberry,
P. (1999). Does moral judgment reduce to
political attitude or verbal ability? Educational
Psychology Review, 11(4), 324-342.
Φωτακοπούλου, Ο. (2009). Εξελικτικές διαστάσεις
της πολιτικής σκέψης. Διδακτορική διατριβή.
Θεσσαλονίκη: Τμήμα Ψυχολογίας, Φιλοσοφική
Σχολή, ΑΠΘ.
Weinreich-Haste, H. (1984). Political, moral and
social reasoning [Politische, moralische und
soziale Urteilsbildung]. Ιn A. Regenbogen
(Hrsg.), Moral und Politik - soziales Bewusstein
als Lernprozess. Köln, Pahl: Rügenstein
Verlag.
