Κράτος και υπηρεσίες κοινής ωφέλειας: Δημόσιες πολιτικές και θεσμικές προσαρμογές 1950-2016

PDF
Δημοσιευμένα: Jan 21, 2019
DOI: https://doi.org/10.12681/sas.14175
Λέξεις-κλειδιά:
δημόσιες πολιτικές θεσμοί υπηρεσίες κοινής ωφέλειας
Μαντώ Λαμπροπούλου
Εθνικό Κέντρο Δημόσιας Διοίκησης και Αυτοδιοίκησης (ΕΚΔΔΑ) Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθήνας (ΕΚΠΑ)
https://orcid.org/0000-0002-9503-3758
Περίληψη

Σκοπό του παρόντος άρθρου αποτελεί η διερεύνηση της διαδικασίας αλλαγής των δημόσιων πολιτικών στους τομείς των υπηρεσιών κοινής ωφέλειας κατά την περίοδο 1950-2016 και η αποτύπωση των επιπτώσεών τους σε όρους θεσμικών προσαρμογών. Οι δημόσιες πολιτικές για τις υπηρεσίες κοινής ωφέλειας ακολουθούν ιστορικά διακριτές φάσεις και παραπέμπουν σε διαφορετικά πρότυπα οργάνωσης και λειτουργίας των θεσμών του κράτους και της αγοράς. Το υπόδειγμα της κρατικά ελεγχόμενης παραγωγής και παροχής τείνει σταδιακά να μετατοπίζεται προς σχήματα τα οποία ενσωματώνουν υψηλότερο βαθμό εμπλοκής του ιδιωτικού τομέα, ενώ αντίστοιχα το περιεχόμενο και η στόχευση των πολιτικών μετακινούνται από το πεδίο της κρατικοποίησης σε αυτό της ιδιωτικοποίησης. Κεντρική υπόθεση εργασίας αποτελεί η πρόταση ότι οι εν λόγω μετασχηματισμοί δεν συνιστούν μια γραμμική διαδικασία, αλλά εμφανίζουν ασυνέχειες και αποκλίσεις, οι οποίες αποτυπώνονται στη φύση και στη λειτουργία των θεσμών. Διερευνώντας τον τρόπο θεσμοποίησης των δημόσιων πολιτικών και, αντίστροφα, την επιρροή των θεσμών στη διαδικασία σχεδιασμού και υλοποίησης της πολιτικής, το άρθρο επιχειρεί τον εντοπισμό και την ερμηνεία των σημείων αλλαγής πολιτικής και των αντίστοιχων προσαρμογών του θεσμικού περιβάλλοντος στους τομείς των υπηρεσιών κοινής ωφέλειας.

Λεπτομέρειες άρθρου
  • Ενότητα
  • Άρθρα
Creative Commons License

Αυτή η εργασία είναι αδειοδοτημένη υπό το CC Αναφορά Δημιουργού – Μη Εμπορική Χρήση – Παρόμοια Διανομή 4.0.

Οι Συγγραφείς που δημοσιεύουν εργασίες τους σε αυτό το περιοδικό συμφωνούν στους παρακάτω όρους:

  • Οι Συγγραφείς διατηρούν τα Πνευματικά Δικαιώματα και χορηγούν στο περιοδικό το δικαίωμα της πρώτης δημοσίευσης ενώ ταυτόχρονα τα πνευματικά δικαιώματα της εργασίας προστατεύονται σύμφωνα με την άδεια Creative Commons Αναφορά Δημιουργού - Μη Εμπορική Χρήση - Παρόμοια Διανομή 4.0 Διεθνές , που επιτρέπει σε τρίτους - αποδέκτες της άδειας να χρησιμοποιούν την εργασία όχι για εμπορικούς σκοπούς, με την προϋπόθεση της διατήρησης των διατυπώσεων που προβλέπονται στην άδεια σχετικά με την αναφορά στον αρχικό δημιουργό και την αρχική δημοσίευση σε αυτό το περιοδικό και με διανομή τυχόν τροποποιήσεων υπό την ίδια άδεια όπως και το πρωτότυπο.
  • Οι Συγγραφείς μπορούν να συνάπτουν ξεχωριστές, και πρόσθετες συμβάσεις και συμφωνίες για την μη αποκλειστική διανομή της εργασίας όπως δημοσιεύτηκε στο περιοδικό αυτό (π.χ. κατάθεση σε ένα ακαδημαϊκό καταθετήριο ή δημοσίευση σε ένα βιβλίο), με την προϋπόθεση της αναγνώρισης και την αναφοράς της πρώτης δημοσίευσης σε αυτό το περιοδικό.
  • Το περιοδικό επιτρέπει και ενθαρρύνει τους Συγγραφείς να καταθέτουν τις εργασίες τους μέσω διαδικτύου (π.χ. σε ένα ακαδημαϊκό καταθετήριο ή στους προσωπικές τους ιστοσελίδες) πριν και μετά από τις διαδικασίες της δημοσίευσης, καθώς αυτό μπορεί να οδηγήσει σε παραγωγική ανταλλαγή ιδεών και σκέψεων καθώς επίσης και σε γρηγορότερη και μεγαλύτερη χρήση και ευρετηρίαση της δημοσιευμένης εργασίας (See The Effect of Open Access).
Λήψεις
Τα δεδομένα λήψης δεν είναι ακόμη διαθέσιμα.
Βιογραφικό Συγγραφέα
Μαντώ Λαμπροπούλου, Εθνικό Κέντρο Δημόσιας Διοίκησης και Αυτοδιοίκησης (ΕΚΔΔΑ) Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθήνας (ΕΚΠΑ)

Ειδικό Επιστημονικό Προσωπικό ΕΚΔΔΑ (Εθνική Σχολή Δημόσιας Διοίκησης)

Μεταδιδακτορική Ερευνήτρια ΕΚΠΑ (Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης)

Αναφορές
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΚΕΣ ΑΝΑΦΟΡΕΣ
Barzelay, M. (2001). The new public management: Improving research and policy dialogue. Berkeley: University of California Press.
Bauby, P. (2002). L’Europe des Services Publics: Entre liberalisation, modernisation, regulation, evaluation. Politiques et Management Public, 20 (1): 15-30.
Buchanan, J.M., Tollison R.D. (eds) (1972). Theory of public choice. Political applications of economics. U.S.A.: The University of Mitchigan.
Butler S.M. (1985) (Ed.). The privatization option: A strategy to shrink the size of government. Washington, DC: Heritage Foundation.
Capoccia, G (2015). Critical junctures and institutional change. Σε
Mahoney, J., Thelen, Κ. (eds), Advances in Comparative-Historical Analysis. Cambridge: Cambridge University Press, pp.147-179.
CEEP-CIRIEC (2000). Les services d’intérêt économique général en Europe. Régulation, financement, évaluation, bonnes pratiques. Centre européen des entreprises à participation publique et des entreprises d’intérêt économique general. www.ciriec.ulg.ac.be/wp-content/uploads/2015/12/CEEP_Synthese-fr.pdf.
Chevallier, J. (2005). Le Service Public. Paris: Presses Universitaires de France.
Downs, A. (1998). Political theory and public choice. Cheltenham, UK: Edward Elgar.
European Commission (2001). Services of General Interest in Europe. C 17/15, 19.01.2001, Brussels.
European Commission (2004). White Paper on Services of General Interest. COM 374, Brussels.
Featherstone, K. (Εd.) (2005). The Challenge of Modernization: Politics and Policy in Greece. West European Politics, special issue, 28 (2).
Hall P.A., Taylor R.C. (1996). Political Science and the Three New Institutionalisms. MPIFG discussion paper 96/6, Cologne: Max-Planck-Institut für Gesellschaftsforschung.
Héritier, A. (2001). Market integration and social cohesion: The politics of public services in European regulation. Journal of European Public Policy, 8 (5): 825-852.
Hood, C. (1991). A public management for all seasons?. Public Administration, 69 (1): 3-19.
Jepperson, R. (1991), Institutions, institutional effects and institutionalization. Σε Powell, W., DiMaggio, P.J. (eds). The new institutionalism in organizational analysis. Chicago: University of Chicago Press, pp.143-163.
Ladi, S. (2012). The Eurozone Crisis and Austerity Politics: A Trigger for Administrative Reform in Greece?. GreeSE Paper No 57, Hellenic Observatory, LSE.
Lane, J-E. (2000). New public management. London: Routledge.
Lindblom, C.E. (1979), Still Muddling, Not Yet Through. Public Administration Review, 39 (4): 517-526.
Lowi, Th. (1972). Four systems of policy, politics and choice. Public Administration Review, 32 (4): 298-310.
Majone, G. (1999). The Regulatory State and its legitimacy problems. West European Politics, 22 (1): 1-24.
March, J.G., Olsen, J. (1989). Rediscovering Institutions: The organizational basis of politics. New York: Free Press.
March, J., Olsen, J. (2005). Elaborating the 'New Institutionalism'. Arena Centre for European Studies Working Paper No.11, University of Oslo, Oslo.
Mayntz, R. (1998). New Challenges to Governance Theory. European University Institute, Jean Monnet Chair Paper RSC, No. 98/50.
Mitsopoulos, M., Pelagidis, Th. (2009). Vikings in Greece: Kleptocratic Interest Groups in a Closed, Rent-Seeking Economy. Cato Journal, 29 (2): 389-406.
Monastiriotis, V., Antoniades, A. (2009), Reform That! Greece’s Failing Reform Technology: Beyond “Vested Interests” and “Political Exchange”. The Hellenic Observatory, LSE, London.
Mueller, D.C. (1997). Perspectives on Public Choice. A Handbook, US: Cambridge University Press.
Mueller, D.C. (2003). Public Choice III, Cambridge/New York: Cambridge University Press.
Muller, P., Surel, Yv. (1998). L’analyse des politiques publiques, Paris: Montchrestien.
North, D.C. (1990). Institutions, Institutional Change and Economic Performance. Cambridge: Cambridge University Press.
Pagoulatos, G. (2003). Greece's New Political Economy: State, Finance and Growth from Postwar to EMU. Oxford St. Antony's Series, Palgrave Macmillan.
Pagoulatos, G. (2005). The Politics of Privatisation: Redrawing the Public-Private Boundary. West European Politics, 28 (2): 358-380.
Peters, G. (1999). Institutional Theory in Political Science. The ‘New Institutionalism’. London-New York: Continuum.
Peters, G., Pierre, J. (2000). Governance, Politics and the State. Hong Kong: Macmillan.
Powell, W.W. (2007). The New Institutionalism. International Encyclopedia of Organization Studies, Thousand Oaks, Ca.: Sage Publishers.
Rhodes, R.A.W. (2006). Policy Network Analysis. Σε Moran, M., Rein, M., Goodin, R.E. (eds). The Oxford Handbook of Public Policy. Oxford: Oxford University Press, pp.425-447.
Savas, E.S. (1987). Privatisation: The Key to Better Government. Chatham House Publishers, Chatham, New Jersey.
Shepsle K.A., Bonchek, M. (1997). Analyzing Politics. Rationality, Behavior and Institutions. New York/London: W.W. Norton & Company.
Sotiropoulos, D.A. (2012). A Democracy under Stress. Greece since 2010. Taiwan Journal of Democracy, 8 (1): 27-49.
Spanou, C., Sotiropoulos, D. (2011). The Odyssey of Administrative Reforms in Greece, 1981-2009: A Tale of Two Reform Paths. Public Administration, 89 (3): 723-737.
Steinmo, S. (2001a). Institutionalism. Σε Polsby, N. (Εd.), International Encyclopedia of the Social and Behavioral Sciences. London: Elsevier Science.
Steinmo, S. (2001b), The new Institutionalism. Σε Clark, B., Foweraker, J. (eds). The Encyclopedia of Democratic Thought. London: Routlege.
Stoffaës, Ch. (1995). Services Publics, Question d’Avenir. Paris: Odile Jacob.
Thatcher, M. (2002). Delegation to independent regulatory agencies: pressures, functions and contextual mediation. West European Politics, 25 (1): 125-147.
Thelen, K., Steinmo, S. (1992). Historical Institutionalism in Comparative Politics. Σε Thelen, K., Steinmo, S., Longstreth, F. (eds). Structuring Politics. New York: Cambridge University Press, pp.1-32.
Wehlander, C. (2016). Services of General Economic Interest as a Constitutional Concept of EU Law. T.M.C. ASSER PRESS - Springer-Verlag Berlin Heidelberg.
Weingast, B.R (1996), Political Institutions: Rational Choice Perspectives. Σε Goodin R., Klingemann, H.D. (Εd.), A New Handbook of Political Science. Oxford: Oxford University Press, pp.167-190.
Καζάκος, Π. (2001). Ανάμεσα σε Κράτος και Αγορά. Οικονομία και Οικονομική Πολιτική στη Μεταπολεμική Ελλάδα 1944-2000. Αθήνα: Πατάκης.
Καραμανώφ, Μ. (2010). Τα Όρια των Ιδιωτικοποιήσεων. Βιώσιμο Κράτος και Δημόσια Κτήση. Αθήνα: Κυριακίδης.
Μακρυδημήτρης, Α. (επιμ.) (1995). Προβλήματα Διοικητικής Μεταρρύθμισης. Αθήνα-Κομοτηνή Αντ. Ν. Σάκκουλας.
Παπούλιας, Δ.Β. (1991). Ο Δημόσιος Τομέας σε Κρίση. Αθήνα: Γνώση.
Παπούλιας, Δ.Β. (2007). Χρυσάφι είναι το Δημόσιο. Ρητορεία και Πραγματικότητα των Μεταρρυθμίσεων. Αθήνα: Εστία.
Πελαγίδης, Θ. (επιμ.) (2005). Η Εμπλοκή των Μεταρρυθμίσεων στην Ελλάδα. Μια αποτίμηση του Εκσυγχρονισμού. Αθήνα: Παπαζήσης.
Τσέκος, Θ. (2011). Η Διοικητική Κουλτούρα ως Γενεσιουργός Αιτία Αντιδεοντολογικών Πρακτικών. Σε «Ηθική και Δεοντολογία στη Σύγχρονη Δημόσια Διοίκηση», Πρακτικά Συνεδρίου ΕΚΔΔ/ΕΝΑ, Αθήνα, 09.12.2011, σελ.78-85.
Χαραλάμπης, Δ. (2012). Κράτος, Δημόσια Διοίκηση και Οικονομία της Αγοράς στην Ελλάδα. Το Ελληνικό Παράδοξο: Κοινωνικό Συμβόλαιο versus «Πελατειακό Συμβόλαιο». Σε «Ηθική και Δεοντολογία στη Σύγχρονη Δημόσια Διοίκηση», Πρακτικά Συνεδρίου ΕΚΔΔ/ΕΝΑ, Αθήνα, 09.12.2011, σελ.31-52.
Τσακατίκα, Μ. (2004). Η Αχίλλειος Πτέρνα των νεο-Θεσμικών Προσεγγίσεων: Πώς Αλλάζουν οι Πολιτικοί Θεσμοί. Επιστήμη και Κοινωνία: Επιθεώρηση Πολιτικής και Ηθικής Θεωρίας, 13: 135-166.