Τα κύματα των θεωριών εκδημοκρατισμού και τα αραβικά καθεστώτα: Μεταξύ μεταβασιολογίας και αραβικού εξαιρετισμού
Περίληψη
Με αφορμή την εκδήλωση του κύματος μαζικών κινητοποιήσεων στον αραβικό κόσμο (κυρίως) κατά το πρώτο εξάμηνο του 2011, το άρθρο εξετάζει τους τρόπους με τους οποίους οι θεωρίες πολιτικής επιστήμης -και οι θεωρίες εκδημοκρατισμού ειδικότερα- έχουν αναλύσει και εξηγήσει στο παρελθόν τη σχέση των αραβικών κρατών με τη δημοκρατία: τις προοπτικές φιλελευθεροποίησης των καθεστώτων στην περιοχή, τους παράγοντες που επηρεάζουν την εντατικοποίηση των αιτημάτων για δημοκρατία και, εν τέλει, τους μηχανισμούς που επιτρέπουν την παρατεταμένη επιβίωση μη δημοκρατικών μορφών διακυβέρνησης στον αραβικό κόσμο. Στο πρώτο μέρος, επιχειρείται μια συνοπτική παρουσίαση της ανόδου και υποχώρησης των βασικών θεωριών εκδημοκρατισμού, από τις υποθέσεις της κλασικής θεωρίας του εκσυγχρονισμού έως το σύγχρονο ‘μεταβασιολογικό’ υπόδειγμα. Στο δεύτερο μέρος, η εστίαση μεταφέρεται στις θεωρητικές προσεγγίσεις που αναπτύχθηκαν κυρίως εντός του τομέα των μεσανατολικών σπουδών, αρκετά συχνά διατυπωμένες με τη μορφή ευθείας κριτικής σε βασικές παραδοχές των θεωριών εκδημοκρατισμού. Ο βασικός σκοπός των συγκεκριμένων θεωρητικών προσεγγίσεων είναι η αναζήτηση των αιτιών για την αντοχή των αυταρχικών καθεστώτων στην περιοχή, με την εγκατάλειψη της παραδοχής ότι τα αραβικά πολιτικά συστήματα βρίσκονται σε διαδικασία μετάβασης προς τη δημοκρατία. Στο τέλος του άρθρου παρατίθενται κάποιες εκτιμήσεις για τις πιθανές επιδράσεις των κινητοποιήσεων του 2011 στο επίπεδο της θεωρίας.
Λεπτομέρειες άρθρου
- Πώς να δημιουργήσετε Αναφορές
-
Τσατσάνης Μ. (2015). Τα κύματα των θεωριών εκδημοκρατισμού και τα αραβικά καθεστώτα: Μεταξύ μεταβασιολογίας και αραβικού εξαιρετισμού. Επιστήμη και Κοινωνία: Επιθεώρηση Πολιτικής και Ηθικής Θεωρίας, 29, 127–150. https://doi.org/10.12681/sas.872
- Ενότητα
- Άρθρα
Οι Συγγραφείς που δημοσιεύουν εργασίες τους σε αυτό το περιοδικό συμφωνούν στους παρακάτω όρους:
- Οι Συγγραφείς διατηρούν τα Πνευματικά Δικαιώματα και χορηγούν στο περιοδικό το δικαίωμα της πρώτης δημοσίευσης ενώ ταυτόχρονα τα πνευματικά δικαιώματα της εργασίας προστατεύονται σύμφωνα με την άδεια Creative Commons Αναφορά Δημιουργού - Μη Εμπορική Χρήση - Παρόμοια Διανομή 4.0 Διεθνές , που επιτρέπει σε τρίτους - αποδέκτες της άδειας να χρησιμοποιούν την εργασία όχι για εμπορικούς σκοπούς, με την προϋπόθεση της διατήρησης των διατυπώσεων που προβλέπονται στην άδεια σχετικά με την αναφορά στον αρχικό δημιουργό και την αρχική δημοσίευση σε αυτό το περιοδικό και με διανομή τυχόν τροποποιήσεων υπό την ίδια άδεια όπως και το πρωτότυπο.
- Οι Συγγραφείς μπορούν να συνάπτουν ξεχωριστές, και πρόσθετες συμβάσεις και συμφωνίες για την μη αποκλειστική διανομή της εργασίας όπως δημοσιεύτηκε στο περιοδικό αυτό (π.χ. κατάθεση σε ένα ακαδημαϊκό καταθετήριο ή δημοσίευση σε ένα βιβλίο), με την προϋπόθεση της αναγνώρισης και την αναφοράς της πρώτης δημοσίευσης σε αυτό το περιοδικό.
- Το περιοδικό επιτρέπει και ενθαρρύνει τους Συγγραφείς να καταθέτουν τις εργασίες τους μέσω διαδικτύου (π.χ. σε ένα ακαδημαϊκό καταθετήριο ή στους προσωπικές τους ιστοσελίδες) πριν και μετά από τις διαδικασίες της δημοσίευσης, καθώς αυτό μπορεί να οδηγήσει σε παραγωγική ανταλλαγή ιδεών και σκέψεων καθώς επίσης και σε γρηγορότερη και μεγαλύτερη χρήση και ευρετηρίαση της δημοσιευμένης εργασίας (See The Effect of Open Access).
Λήψεις
Τα δεδομένα λήψης δεν είναι ακόμη διαθέσιμα.
Αναφορές
Albrecht, Η. & Ο. Schlumberger (2004). ‘Waiting for “Godot”: Regime change without democratization in the Middle East’, International Political Science Review 25(4): 371-392.
Almond, G. & S. Verba (1963). The Civic Culture: Political Attitudes and Democracy in Five Nations. Princeton, NJ: Princeton University Press.
Anderson, L. (2006). Searching where the light shines: Studying democratization in the Middle East’, Annual Review of Political Science 9:189-214.
Bank, A. & T. Richter (2010). ‘Neopatrimonialism in the Middle East and North Africa: Overview, critique and alternative conceptualization’, ανακοίνωση σε συνέδριο με τίτλο ‘Neopatrimonialism in Various World Regions’, Αμβούργο, http://www.giga- hamburg.de/content/fspl/pdf/neopat/paper_neopat_workshop_bank-richter.pdf
Bromley, S. (1997). “Middle East exceptionalism-myth or reality?’, στο D. Potter, D. Goldblatt, M. Kiloh & P. Lewis, επιμ., Democratization, Cambridge: Polity Press.
Brown, N. & A. Hamzawy (2007). ‘Arab spring fever’, Tire National Interest, Sep/Oct: 33-40.
Brownlee, J. (2007). Authoritarianism in an Age of Democratization. Cambridge: Cambridge University Press.
Carothers, T. (2002). The end of the transition paradigm’, journal of Democracy 13(1): 5-21.
Davis, K. (1951). “Political ambivalence in Latin America’, στο A. N. Christensen, επιμ., The Evolution of Latin American Government. New York, NY: Henry Holt.
Diamond, L. (2010). “Why are there no Arab democracies?’, Journal of Democracy 21(1): 93- 104.
Eisenstadt, S. (1973). Traditional Patrimonialism and Modern Neopatrimonialism, London: Sage.
Erdmann, G. & U. Engel (2007). “Neopatrimonialism reconsidered: critical review and elaboration of an elusive concept’, Commonwealth & Comparative Politics 45(1): 95-119.
Gerber, H. (1987). The Social Origins of the Modern Middle East. Boulder, CO: Lynne Rienner Press.
Grugel, J. (2002). Democratization. A Critical Introduction, New York: Paigrave.
Hinnebusch, R. (2006). ‘Authoritarian persistence, democratization theory and the Middle East: An overview and critique’, Democratization 13(3): 373-395.
Hinnebusch, R. (2010). Toward a historical sociology of state formation in the Middle East’, Middle East Critique 19(3): 201-216.
Huntigton, S. P. (1968). Political Order in Changing Societies. New Haven: Yale University Press.
Huntington, S. P. (1991). The Third Wave: Democratization in the Late Twentieth Century, Norman, OK: University of Oklahoma Press.
Huntington, S. P. (1993). The clash of civilizations?’, Foreign Affairs 72:22-49.
Kedourie, E. (1992). Democracy and Arab Political Culture, Washington, DC: Washington Institute for Near East Policy.
King, S. (2009). The New Authoritarianism in the Middle East and North Africa, Indianapolis, IN: Indiana University Press.
Kohler, K. (2008). ‘Authoritarian elections in Egypt: Formal institutions and informal mechanisms of rule’, Democratization 15(5): 974-990.
Kramer, M. (2001). Ivory Towers on Sand: The Failure of Middle Eastern Studies in America. Washington, DC: Washington Institute for Near East Policy.
Langohr, V. (2004). Too much civil society, too little politics: Egypt and liberalizing Arab regimes’, Comparative Politics 36(2): 181-204.
Lewis, B. (2002). What Went Wrong? Western Impact and Middle Eastern Response, Oxford: Oxford University Press.
Lipset, S. M. (1959). Some social requisites of democracy: Economic development and political legitimacy’, American Political Science Review 53(2): 69-105
Lockman, Z. (2004). Contending Visions of the Middle East. The History and Politics of Orientalism, Cambridge: Cambridge University Press.
Mahoney, J. & R. Snyder (1999). “Rethinking agency and structure in the study of regime change’, Studies in Comparative International Development, 34(2): 3-32.
Moore, B. (1966). Social Origins of Dictatorship and Democracy, Boston, MA: Beacon Press.
Posusney, Μ. P. (2004). “Enduring authoritarianism. Middle East lessons for comparative theory’, Comparative Politics 36(2): 127-138.
Pye, L. & S. Verba, επψ. (1965). Political Culture and Political Development, Princeton, NJ: Princeton University Press.
Sadiki, L. (2000). “Popular uprisings and Arab democratization’, International journal of Middle East Studies 32:71-95.
Said, E. (1978). Orientalism: Western Conceptions of the Orient, London: Routledge.
Schedler, A. επιμ. (2006). Electoral Authoritarianism: The Dynamics of Unfree Competition. Boulder, CO: Lynne Rienner Publishers.
Schmitter, P., G. O' Donnell & L. Whitehead, επιμ. (1986). Transitions from Authoritarian Rule: Tentative Conclusions about Uncertain Democracies, London: Johns Hopkins University Press.
Sharabi, H. (1988). Neopatriarchy. A Theory of Distorted Change. Oxford: Oxford University Press.
Schlumberger, O. (2001). The Arab Middle East and the question of democratization: Some critical remarks’, Democratization 7(4): 104-132.
Schlumberger, 0. (2010). Opening old bottles in search of new wine: On nondemocratic legitimacy in the Middle East’, Middle East Critique 19(3): 233-250.
Tocqueville, A. ([1835] 2008). Η Δημοκρατία στην Αμερική, Αθήνα: Στοχαστής.
Valbjorn, Μ. & A. Bank (2010α). ‘Guest editors' note’, Middle East Critique 19(3): 181-182.
Valbjorn, M. & A. Bank (2010β). “Examining the “post” in post-democratization: The future of Middle Eastern political rule through lenses of the past’, Middle East Critique 19(3): 183-200.
Weber, Max ([1922] 1978). Economy and Society. Berkeley, CA: University of California Press.
Yom, S. (2005). ‘Civil society and democratization in the Arab world’, Middle East Review of International Affairs 9(4): 14-33.
