Τα πρώιμα μηνύματα που μεταφέρουν οι γονείς στα παιδιά και η σημασία τους για την συμβουλευτική οικογένειας στην Κοινωνική Εργασία

cover
pdf
Δημοσιευμένα: Dec 22, 2023
DOI: https://doi.org/10.12681/socialwork-rss.36335
Λέξεις-κλειδιά:
Οικογένεια Συμβουλές Επικοινωνία Αξίες Συμβουλευτική
Ειρήνη Κατσαμά
Περίληψη

Το άρθρο εστιάζει σε ζητήματα επικοινωνίας και μετάδοσης αξιών στην οικογένεια και στην αξιοποίησή τους στη συμβουλευτική οικογένειας στην κοινωνική εργασία. Με αφετηρία τις πολύσημες λειτουργίες της οικογένειας ως πρωτογενή φορέα κοινωνικοποίησης, που διαμορφώνει σε μεγάλο βαθμό τις αξίες, τις συνήθειες και τις αντιλήψεις του ατόμου, αναλύονται οι απαντήσεις που δόθηκαν από εβδομήντα (70) φοιτητές/τριες του Τμήματος Κοινωνικής Εργασίας του ΔΠΘ, στο ερώτημα «Ποια συμβουλή σας έδιναν οι γονείς σας όταν ήσασταν μικροί/ές και τη θυμάστε ακόμη, ή την επαναλαμβάνουν ακόμη και τώρα». Επιχειρείται η ανάλυση των συμβουλών τόσο ως προς το περιεχόμενο και τα μηνύματα που διαμείβουν, όσο και ως  προς τους πιθανούς τρόπους επίδρασης των εν λόγω συμβουλών στις συμπεριφορές και τις στάσεις των αποκρινόμενων. Παράλληλα, εξετάζονται και ως δείκτες του αξιακού συστήματος της σύγχρονης ελληνικής οικογένειας, απότοκους των πολιτισμικών, κοινωνικών και οικονομικών μεταβολών των τελευταίων ετών. Η συζήτηση εστιάζει στη σημασία τους στην άσκηση συμβουλευτικής κοινωνικής εργασίας με οικογένειες και στην αξία της ευαισθητοποίησης των γονέων σε ζητήματα μετάδοσης μηνυμάτων στα παιδιά τους. Τα ευρήματα υποδεικνύουν τη σημασία της αξιοποίησης των πρώιμων μηνυμάτων στη συμβουλευτική γονέων στην επαγγελματική πρακτική, ενώ υποδεικνύουν βασικές παραμέτρους για την εκπαίδευση στην κοινωνική εργασία αναφορικά με την ανάγκη για διερεύνηση και εντοπισμό προσωπικών βιωμάτων των εκπαιδευομένων και τη διαχείριση τους.

Λεπτομέρειες άρθρου
  • Ενότητα
  • Άρθρο
Λήψεις
Τα δεδομένα λήψης δεν είναι ακόμη διαθέσιμα.
Αναφορές
Ελληνόγλωσσες
Apter, T. (2015). Δύσκολες Μητέρες. Εκδόσεις Αρμός.
Bowen, M. (1998). Τρίγωνα στην οικογένεια. Εκδόσεις Ελληνικά Γράμματα.
Collins, D. & Jordan, C. (2017). Κοινωνική Εργασία με Οικογένεια. Εκδόσεις ΒΗΤΑ.
Gellert, D. S. (1983). Όμοιος ομοίω ζευγαρώνει. Εκδόσεις Διογένης.
McBride, K. (2018). Υπάρχει χώρος για μένα; Οι περιπέτειες του ναρκισσισμού στην εποχή μας. Κοιτάζοντας τις σχέσεις μάνας–κόρης. Εκδόσεις Πορφύρα.
Stern, D. N. & Bruschweiler–Stern, N. (2018). Μια μητέρα γεννιέται. Πώς η εμπειρία της μητρότητας σε αλλάζει για πάντα. Εκδόσεις Άγρα.
Winnicot, D.W. (2018). Αποστέρηση και Παραβατικότητα. Εκδόσεις Γαβριηλίδης.
Γεώργας, Δ. (1999). Ψυχολογικές διαστάσεις της σύγχρονης οικογένειας. Επιθεώρηση Κοινωνικών Ερευνών, 98, 21-47.
Γιώτσα, Α. (2004). Δομή και λειτουργία της Ελληνικής Οικογένειας: Ομοιότητες και διαφορές με την μορφή της οικογένειας σε άλλες χώρες. Επιστημονική Επετηρίδα Παιδαγωγικού Τμήματος Νηπιαγωγών Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, 3, 25-41.
Δοξιάδη, Α. (2013). Ρίζες και φτερά. Γράμματα σε Γονείς. Εκδόσεις Ποταμός.
Van den Brouck, J. (1999). Εγχειρίδιο για παιδιά με δύσκολους γονείς. Εκδόσεις Καστανιώτης.
Καλογεράκη, Σ. (2008). Οικογενειακά μοντέλα και γονική επιτήρηση: Μια συγκριτική μελέτη μεταξύ Μεγάλης Βρετανίας, Σουηδίας και Ελλάδας. Κοινωνική Συνοχή και Ανάπτυξη, 3(2),137-151.
Κανδυλάκη, Α. (2008). Η Συμβουλευτική στην Κοινωνική Εργασία: Δεξιότητες και Τεχνικές. Εκδόσεις Τόπος.
Κατάκη, Χ. (2012). Οι τρεις ταυτότητες της ελληνικής οικογένειας. 13η Έκδοση. Εκδόσεις Πεδίο.
Κατσαμά, Ε., & Καλλινικάκη, Θ. (2021). Η εκτίμηση της υποψηφιότητας θετών γονέων. Στο: Αμπατζόγλου, Γ. (επιμ.) Αλλάζοντας Χέρια Από τον αποχωρισμό των παιδιών στην υποδοχή τους. Εκδόσεις University Press.
Κατσαμά, Ε. (2019). Ιδιαίτερες ανάγκες παιδιών προς υιοθεσία. Αντιξοότητες στη ζωή της φυσικής οικογένειας. Μηχανισμοί προστασίας, ψυχικής ανθεκτικότητας και ανάκαμψης στο ΥΕΚΑΚΑ και ΔΠΘ, Εγχειρίδιο Εκπαίδευσης Εκπαιδευτών και Υποψήφιων Θετών Γονέων «Ένα σπίτι για κάθε παιδί» (σελ. 55-65). Αθήνα : Υπουργείο Εργασίας Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης & Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης (www.anynet.gr).
Καφέτσιος, Κ. & Λεοντοπούλου, Σ. (2006). Πολιτισμικά Σύνδρομα και Κατασκευή του Εαυτού: Επιδράσεις στο Συναίσθημα και στο Ευ ζην. Στο: Μ. Πουρκός (επιμ.), Σώμα, εκπαίδευση και βιωματική γνώση: Κοινωνικοπολιτισμικές πρακτικές και διαστάσεις της μη λεκτικής επικοινωνίας και αφήγησης (σσ. 252-262). Εκδόσεις Ατραπός.
Μαλικιώση – Λοΐζου, Μ. (2006). Επικοινωνία – Διαπροσωπικές Σχέσεις. Στο: Μαλικιώση – Λοϊζου, Μ., Καραθανάση – Κατσαούνου, Α. και Μπότου, Α. (Επιμ.), Συμβουλευτική Γονέων. Αθήνα: Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων - Γενική Γραμματεία Εκπαίδευσης Ενηλίκων - Ινστιτούτο Διαρκούς Εκπαίδευσης Ενηλίκων.
Μαράτου – Αλιμπράντη, Λ. (2010). Νέες μορφές οικογένειας. Τάσεις και εξελίξεις στη σύγχρονη Ελλάδα. Εγκέφαλος, 47(2):55-66. http://www.encephalos.gr/full/47-2-02g.htm
Mason, J. (1996/2003). Η Διεξαγωγή της ποιοτικής έρευνας. Εκδόσεις Ελληνικά Γράμματα.
Μουσούρου, Λ. Μ. (2005). Οικογένεια και οικογενειακή πολιτική. Αθήνα: Εκδόσεις Gutenberg.
Μπαμπάλης, Θ. (2005). Παιδιά Μονογονεϊκών Οικογενειών. Εκδόσεις Ατραπός.
Olivier, C. (1984). Τα παιδιά της Ιοκάστης. Εκδόσεις Λιβάνης.
Παπαθανασίου, Ν., & Χρηστίδη, Ο.Ε. (2020). Συμπερίληψη και Ανθεκτικότητα, Βασικές αρχές ψυχοκοινωνικής στήριξης σε θέματα σεξουαλικού προσανατολισμού, ταυτότητας, έκφρασης και χαρακτηριστικών φύλου. Εκδόσεις Gutenberg.
Παπαχριστόπουλος, Ν. & Σαμαρτζή, Κ. (2010). Νέες μορφές γονεϊκότητας. Εκδόσεις Opportuna.
Πουρκός, Μ., & Δαφέρμος, Μ.(2010). Ποιοτική Έρευνα στις Κοινωνικές Επιστήμες: Επιστημολογικά, Μεθοδολογικά και Ηθικά Ζητήματα. Εκδόσεις Τόπος.
Schermerhorn, J. (2001). Εισαγωγή στο Μάνατζμεντ. Εκδόσεις Πασχαλίδης.
Σιδέρης, Ν. (2009). Τα παιδιά δεν θέλουν ψυχολόγο, γονείς θέλουν. Εκδόσεις Μεταίχμιο.
Στρατουδάκη, Χ. (2014). Ελληνική εθνική ταυτότητα: Σημάνσεις και σημασιοδοτήσεις. Επιθεώρηση Κοινωνικών Ερευνών, 142, 3–39. https://doi.org/10.12681/grsr.103
Τριλίβα, Σ., & Chimienti, G. (1998). Eγώ και Εσύ γινόμαστε Εμείς - Πρόγραμμα Ελέγχου των συγκρούσεων. Εκδόσεις Ελληνικά Γράμματα.
Τσαούσης, Δ. Γ. (1999). Η κοινωνία του ανθρώπου - Εισαγωγή στην Κοινωνιολογία. Εκδόσεις Gutenberg.
Χατζηχρήστου, Γ.Χ. (1999). Ο Χωρισμός των Γονέων το Διαζύγιο και τα Παιδιά. Η προσαρμογή των παιδιών στην διπυρηνική οικογένεια και στο σχολείο. Εκδόσεις Ελληνικά Γράμματα.
Watzlawick, P. (2005). Ανθρώπινη επικοινωνία και οι επιδράσεις της στη συμπεριφορά. Τα πρότυπα, οι παθολογίες και τα παράδοξα. Εκδόσεις Ελληνικά Γράμματα.
Ξενόγλωσσες
Apostolou, M. (2013). Do as we wish: Parental tactics of mate choice manipulation. Evolutionary Psychology, 11(4), https://doi.org/10.1177/147470491301100404
Baxter, L. A. (2014). Theorizing the communicative construction of “family”: The three R’s. Remaking “family” communicatively, 33-50.
Borba, Μ. (2001). Building moral intelligence. CA: Jossey- Bass.
Braithwaite, D. O., Suter, E. A., & Floyd, K. (2017). Introduction: The landscape of meta-theory and theory in family communication research. In Engaging theories in family communication (pp. 1-16). Routledge.
Brock, G. & Barnard, C. (1999). Procedures in marriage and family therapy. Boston: Allyn Bakon.
Clegg, J. W. (2018). Self-observation in the social sciences. Routledge.
De Botton, A. (2006). On Love: A Novel. Grove/Atlantic, Inc.
Dedotsi, S., & Paraskevopoulou-Kollia, E. A. (2015). Social work students' conception on roles within the family in Greece. European Journal of Social Work, 18(1), 114-128. https://doi.org/10.1080/13691457.2014.883366
Eriksson, K., & Englander, M. (2017). Empathy in social work. Journal of social work education, 53(4), 607-621. https://doi.org/10.1080/10437797.2017.1284629
Floyd, K., Hesse, C., & Generous, M. A. (2021). Affection exchange theory: A bio-evolutionary look at affectionate communication. In Engaging theories in interpersonal communication (pp. 27-38). Routledge. https://doi.org/10.1037/0003-066X.59.8.830
Gates, T., Beazley, H. & Davis, C. (2020). Coping with grief, loss, and well-being during a pandemic: A collaborative auto ethnography of international educators during COVID-19. International social work, 63(6), 782-785. https://doi.org/10.1177/0020872820949
Grosz, S. (2013). The examined life: How we lose and find ourselves. Random House.
Katsama, I. (2022). Promoting positive parenting: a group social work intervention in a workplace setting. Journal of Social Work Practice, 36(1),57-71. https://doi.org/10.1080/02650533.2021.1926223
McAdam, E., & Lang, P. (2009). Appreciative work in schools. Kingsham.
Mc Goldrick, M. & Carter, B. (2005). Remarried families. The expanded family life cycle: Individual, family, and social perspectives. Pearson.
McKay, M., Davis, M., & Fanning, P. (2009). Messages: The communication skills book. New Harbinger Publications.
Metts, S. (2017). Appraisal theories of emotion: How families understand and communicate their feelings. In Engaging Theories in Family Communication (pp. 27-37). Routledge.
Miller, V. J., & Lee, H. (2020). Social work values in action during COVID-19. Journal of Gerontological Social Work, 63(6-7), 565-569. https://doi.org/10.1080/01634372.2020.1769792
Newcombe, R., & Reese, E. (2004). Evaluations and orientations in mother–child narratives as a function of attachment security: A longitudinal investigation. International Journal of Behavioral Development, 28(3), 230-245.https://doi.org/10.1080/01650250344000460
Nichols, M. P. (2013). Self in the system: Expanding the limits of family therapy. Routledge.
Olson, D. H., & Barnes, H. (2004). Family communication. Minneapolis: Life Innovations.
Perry, P. (2019). The Book You Wish Your Parents Had Read. Penguin.
Rohner, R. P. (2004). The Parental "Acceptance-Rejection Syndrome": Universal Correlates of Perceived Rejection. American Psychologist, 59(8), 830–840. https://doi.org/10.1037/0003-066X.59.8.830
Schrodt, P., Ledbetter, A. M., & Ohrt, J. K. (2007). Parental confirmation and affection as mediators of family communication patterns and children's mental well-being. The Journal of Family Communication, 7(1), 23-46. https://doi.org/10.1080/15267430709336667
Saleebey, D. (1997). The strength’s perspective in social work practice. Longman.
Yalom, I. D., & Leszcz, M. (2020). The theory and practice of group psychotherapy. Basic books.
Walsh, F. (1998). Strengthening family resilience. Guilford Press.