Στροφάδες κέλευθοι. Εικονογραφικές όψεις του προσκαίρου στη μεταβυζαντινή τους σύνθεση

PDF
Δημοσιευμένα: Ιουλ 6, 2011
DOI: https://doi.org/10.12681/dchae.292
Λέξεις-κλειδιά:
Υστεροβυζαντινή/Μεταβυζαντινή περίοδος τροχός της ζωής εικονογραφία προσωποποιήσεις εννοιών Διονύσιος εκ Φουρνά μεταβυζαντινές τοιχογραφίες Ρεντίνα Άγραφα
Ηλίας ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Περίληψη

Eξετάζεται η σύλληψη της απεικόνισης του βίου με τροχό που διαρκώς κινείται. Λόγω της σημασίας της η παράσταση συμπεριελήφθη στον εικονογραφικό οδηγό του Διονυσίου εκ Φουρνά. Οι κειμενικές και εικαστικές πηγές που σχετίζονται με τη βυζαντινή περίοδο, παρά τις αρχαιότερες καταβολές τους, εντοπίζονται σε μικρογραφημένους κώδικες του 11ου αιώνα. Σε παραδείγματα του 14ου-15ου αιώνα συνεχίζεται περισσότερο εμπλουτισμένη η ίδια εικαστική σύλληψη με κοσμολογικά σύμβολα, με προσωποιήσεις εννοιών όπως ο Καιρός, ή πρόσθετους επάλληλους κύκλους. Ωστόσο, στα μεταβυζαντινά παραδείγματα, ειδικότερα του 18ου αιώνα, η παράσταση απλοποιείται ενώ η κίνηση του τροχού αποκτά σταθερή περιστροφή που διενεργείται από προσωποιήσεις της Ημέρας και της Νύχτας και ο τροχός μεγαλύτερη μηχανική ακρίβεια. Τελικά, τεκμαίρεται πως η παράσταση, πρωτότυπη σύνθεση στα μεταβυζαντινά χρόνια, εξελίχθηκε και αποκρυσταλλώθηκε αφού αφομοίωσε τις διάφορες επιρροές που δέχθηκε.

Λεπτομέρειες άρθρου
  • Ενότητα
  • Άρθρα

Οι συγγραφείς των άρθρων που δημοσιεύονται στο Δελτίον της Χριστιανικής Αρχαιολογικής Εταιρείας (εφεξής Δελτίον) διατηρούν τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας επί των άρθρων τους, αναγνωρίζοντας στο περιοδικό το δικαίωμα της πρώτης δημοσίευσης και στο ΕΙΕ/ ΕΚΤ το δικαιώμα να φιλοξενεί και να διαθέτει το περιεχόμενο των άρθρων στις πληροφοριακές υποδομές του σύμφωνα με τον παρόντα κανονισμό Άρθρα που δημοσιεύονται στο Δελτίον και στις πληροφοριακές υποδομές του ΕΙΕ/ ΕΚΤ μπορούν να χρησιμοποιούνται ελεύθερα με αναφορά στο συγγραφέα και στην πρώτη δημοσίευση για μη κερδοσκοπικούς σκοπούς με υποχρέωση παρόμοιας διανομής. Η Χριστιανική Αρχαιολογική Εταιρεία και το ΕΙΕ/ ΕΚΤ διατηρεί το δικαίωμα να δημοσιεύει, να αναπαραγάγει, να παρουσιάζει στο κοινό, να διανέμει και χρησιμοποιεί άρθρα που δημοσιεύονται στο Δελτίον σε οποιοδήποτε μέσο και μορφή είτε μεμονωμένα είτε ως μέρη συλλογικών έργων, για όλο το χρόνο διάρκειας προστασίας της πνευματικής ιδιοκτησίας και για όλες τις χώρες του κόσμου. Αυτό περιλαμβάνει ενδεικτικά και όχι αποκλειστικά, το δικαίωμα δημοσίευσης των άρθρων σε τεύχη του περιοδικού Δελτίον, αναπαραγωγής και διανομής μεμονωμένων αντιγράφων των άρθρων, αναπαραγωγής ολοκλήρων των άρθρων σε άλλη έκδοση της Χριστιανικής Αρχαιολογικής Εταιρείας, και αναπαραγωγής και διανομής των άρθρων ή περίληψης αυτών με χρήση πληροφορικού συστήματος αποθετηρίου του ΕΙΕ/ ΕΚΤ.

Λήψεις
Τα δεδομένα λήψης δεν είναι ακόμη διαθέσιμα.
Τα περισσότερο διαβασμένα άρθρα του ίδιου συγγραφέα(s)