«Οι κουβέντες γίνονται ακόμη πιο ωραίες, αφού έχουμε ξεπεράσει τα εμπόδια τα γλωσσικά»: Διδάσκοντας σε μαθητές και μαθήτριες της μουσουλμανικής μειονότητας

PDF
Δημοσιευμένα: Dec 12, 2022
Ενημερώθηκε: 2022-12-12
Εκδόσεις:
2022-12-12 (2)
DOI: https://doi.org/10.12681/dial.28030
Λέξεις-κλειδιά:
μειονοτική εκπαίδευση μουσουλμανική μειονότητα διγλωσσία διαγλωσσικότητα αντιλήψεις εκπαιδευτικών
Χριστίνα Μαλιγκούδη
Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης και Ελληνικό Ανοιχτό Πανεπιστήμιο
https://orcid.org/0000-0002-4695-0496
Περίληψη

Η διδασκαλία σε δίγλωσσους/ες μαθητές/τριες και σε μαθητές/τριες-μέλη μειονοτικών ομάδων που ενδέχεται να μην γνωρίζουν τη γλώσσα-στόχο σε ικανοποιητικό βαθμό, απαιτεί διαρκείς αναθεωρήσεις και αναπροσαρμογές των διδακτικών μεθόδων, του διδακτικού υλικού και των διδακτικών τεχνικών εκ μέρους του/της εκπαιδευτικού. Οι αναθεωρήσεις αυτές, ωστόσο, προκύπτουν, όταν ο/η εκπαιδευτικός αντιλαμβάνεται τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι μαθητές/τριές του από την εφαρμογή παραδοσιακών διδακτικών μεθόδων και επιθυμεί ή επιδιώκει να διαφοροποιηθεί. Στην παρούσα εργασία εξετάζονται οι αντιλήψεις επτά (7) εκπαιδευτικών, απέναντι σε όψεις της γλωσσικής αλλά και της γενικότερης εκπαίδευσης μαθητών/τριών που ανήκουν στη μουσουλμανική μειονότητα. Οι εκπαιδευτικοί (αυτοί/ές) υπηρετούν σε σχολεία δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης στη Θράκη με πολυετή εκπαιδευτική εμπειρία. Οι συμμετέχοντες/ουσες εκπαιδευτικοί στην έρευνα αναδεικνύουν διάφορα ζητήματα σχετικά με θέματα γλώσσας, ταυτότητας και ιδεολογίας στην εκπαίδευση των παιδιών της μειονότητας, η προσέγγιση των οποίων από τους ίδιους/τις ίδιες μπορεί να τοποθετηθεί σε ένα συνεχές με διαφοροποιήσεις μεταξύ τους με βάση τις αντιλήψεις τους και κυρίως με βάση την επιθυμία τους για ένταξη των παιδιών αυτών στη σχολική τάξη και για μετασχηματισμό της διδακτικής πράξης.

Λεπτομέρειες άρθρου
  • Ενότητα
  • Επιστημονική Αρθογραφία
Creative Commons License

Αυτή η εργασία είναι αδειοδοτημένη υπό το CC Αναφορά Δημιουργού – Μη Εμπορική Χρήση – Παρόμοια Διανομή 4.0.

Οι συγγραφείς των άρθρων που δημοσιεύονται στο Διάλογοι! Θεωρία και Πράξη στις Επιστήμες Αγωγής και Εκπαίδευσης διατηρούν τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας επί των άρθρων τους, δίνοντας στο περιοδικό το δικαίωμα της πρώτης δημοσίευσης. Άρθρα που δημοσιεύονται στο Διάλογοι! Θεωρία και Πράξη στις Επιστήμες της Αγωγής και Εκπαίδευσης διατίθενται με άδεια Creative Commons 4.0 και σύμφωνα με την άδεια μπορούν να χρησιμοποιούνται ελεύθερα, με αναφορά στον/στη συγγραφέα και στην πρώτη δημοσίευση για μη κερδοσκοπικούς σκοπούς και με δικαίωμα τροποποίησης μόνον με παρόμοια διανομή (αν αναμείξετε, τροποποιήσετε, ή δημιουργήσετε πάνω στο υλικό, πρέπει να διανείμετε τις δικές σας συνεισφορές υπό την ίδια άδεια όπως και το πρωτότυπο).

To Τμήμα Επιστημών Προσχολικής Αγωγής και Εκπαίδευσης του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης διατηρούν το δικαίωμα να δημοσιεύουν, να αναπαραγάγουν, να παρουσιάζουν στο κοινό, να διανέμουν και να χρησιμοποιούν άρθρα που δημοσιεύονται στο Διάλογοι! Θεωρία και Πράξη στις Επιστήμες Αγωγής και Εκπαίδευσης σε οποιοδήποτε μέσο και μορφή είτε μεμονωμένα είτε ως μέρη συλλογικών έργων, για όλο το χρόνο διάρκειας προστασίας της πνευματικής ιδιοκτησίας και για όλες τις χώρες του κόσμου.

Αυτό περιλαμβάνει ενδεικτικά, και όχι αποκλειστικά, το δικαίωμα δημοσίευσης των άρθρων σε τεύχη του περιοδικού Διάλογοι! Θεωρία και Πράξη στις Επιστήμες Αγωγής και Εκπαίδευσης, αναπαραγωγής και διανομής μεμονωμένων αντιγράφων των άρθρων, αναπαραγωγής ολόκληρων των άρθρων σε άλλη έκδοση του Τμήματος Επιστημών Προσχολικής Αγωγής και Εκπαίδευσης του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και του Εθνικού Κέντρου Τεκμηρίωσης και αναπαραγωγής και διανομής των άρθρων ή περίληψης αυτών με χρήση πληροφορικού συστήματος αποθετηρίου.

Λήψεις
Τα δεδομένα λήψης δεν είναι ακόμη διαθέσιμα.
Βιογραφικό Συγγραφέα
Χριστίνα Μαλιγκούδη, Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης και Ελληνικό Ανοιχτό Πανεπιστήμιο

Επίκουρη καθηγήτρια στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης και ΣΕΠ στο Ε.Α.Π.

Αναφορές
Ανδρούσου, Α. (2015). Αξιοποιώντας τον (ανα)στοχασμό στην προοπτική της διαμόρφωσης εκπαιδευτικών ερευνητών. Δυνατότητες και περιορισμοί. Το παράδειγμα του ΤΕΑΠΗ. Στο Ε. Κατσαρού & Β. Τσάφος (Επιμ.), Πρακτικά 1ου Πανελλήνιου Συμποσίου (σσ. 174-185). Πανεπιστήμιο Κρήτης & Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών.
Ασημακοπούλου, Φ., & Χρηστίδου-Λιοναράκη, Σ. (2002). Η μουσουλμανική μειονότητα της Θράκης και οι ελληνοτουρκικές σχέσεις. Λιβάνης.
Ασκούνη, Ν. (2006). Η εκπαίδευση της μειονότητας στη Θράκη: Από το περιθώριο στην προοπτική της κοινωνικής ένταξης. Αλεξάνδρεια.
Avineri, N., Graham, L. R., Johnson, E. J., Conley Riner, R., & Rosa, J. (2019). Language and social justice in practice. Routledge.
Androussou, A., Askouni, N., Dragonas, T., Frangoudaki, A., & Plexousaki, E. (2011). Educational and political challenges in reforming the education of the Muslim minority in Thrace, Greece. The International Journal of Learning, 17(11), 228-239.
Βακαλιός, Α. (1997). Το πρόβλημα της διαπολιτισμικής εκπαίδευσης στη Δυτική Θράκη. Gutenberg.
Βασιλείου, Α. (2008). Σπέρνοντας σπόρους συνέργειας: Περιγραφή ενός παραδείγματος κοινωνικο-πολιτισμικής εμψύχωσης. Στο Θ. Δραγώνα & Α. Φραγκουδάκη (Eπιμ.), Πρόσθεση όχι αφαίρεση, πολλαπλασιασμός όχι διαίρεση: Η μεταρρυθμιστική παρέμβαση στην εκπαίδευση της μειονότητας της Θράκης (σσ. 451-468). Μεταίχμιο.
Blackledge, A., & Creese, A. (2010). Multilingualism. Continuum.
Blommaert, J. (2010). The sociolinguistics of globalization. Cambridge University Press.
Cenoz, J., & Gorter, D. (2020). Teaching english through pedagogical translanguaging. World Englishes, 39(2), 300-311.
Chatzidaki, A., Mattheoudakis, M., & Maligkoudi, C. (2017). Greek teachers’ views on linguistic and cultural diversity. Selected papers on Theoretical and Applied Linguistics, 22, 358-371.
Conteh, J., & Meier, G.S. (2014). The multilingual turn in languages education: Opportunities and challenges. Multilingual Matters.
Corson, D. (1999). Language policy in schools: A resource for teachers and administrators. Lawrence Erlbaum Associates.
Creese, A., & Blackledge, A. (2015). Translanguaging and Identity in educational settings. Annual Review of Applied Linguistics, 35, 20-35.
Cushing, I., Georgiou, A., & Karatsareas, P. (2021). Where two worlds meet: language policing in mainstream and complementary schools in England. International Journal of Bilingual Education and Bilingualism. https://doi.org/10.1080/13670050.2021.1933894.
Δραγώνα, Θ. (2008). Η πορεία από την απομόνωση στην επικοινωνιακή συνεργασία, από τη δυσπιστία στην αποδοχή: Το παράδειγμα των ΚΕΣΠΕΜ. Στο Θ. Δραγώνα & Α. Φραγκουδάκη (Eπιμ.), Πρόσθεση όχι αφαίρεση, πολλαπλασιασμός όχι διαίρεση: Η μεταρρυθμιστική παρέμβαση στην εκπαίδευση της μειονότητας της Θράκης (σσ. 439-450). Μεταίχμιο.
Duarte, J., & Günther-van Der Meij, M. (2018). A holistic model for multilingualism in education. EuroAmerican Journal of Applied Linguistics and Languages, 5(2), 24-43.
Zachos, D. (2020). Minority education in Greece: Thrace Muslim teachers’ approaches and views. Preschool and Primary Education, 8(2), 144-157.
García, O. (2009). Bilingual education in the 21st century: A global perspective. Basil/ Blackwell.
García, O., & Menken, Κ. (2010). Stirring the onion: Educators and the dynamics of language education policies (Looking Ahead). In Κ. Menken & O. Garcia (Eds.), Negotiating language policies in schools: Educators as policymakers (pp.249-261). Routledge.
Gkaintartzi, A., Kiliari, A., & Tsokalidou, R. (2015). ‘Invisible’ bilingualism – ‘invisible’ language ideologies: Greek teachers' attitudes towards immigrant pupils' heritage languages. International Journal of Bilingual Education and Bilingualism, 18(1), 60-72.
Hélot, C. (2017). Awareness raising and multilingualism in primary education. In J. Cenoz, D. Gorter, & S. May (Eds.), Language awareness and multilingualism (pp. 247-261). Springer International Publishing.
Κανακίδου, Ε. (1997). Η εκπαίδευση στη μουσουλμανική μειονότητα της Δυτικής Θράκης. Ελληνικά Γράμματα.
Κάτσικας, Χ. (2005). Εκτός «τάξης» το «διαφορετικό»; Gutenberg.
Lasagabaster, D., & Huguet, Á. (2006). Introduction: A transnational study in European bilingual contexts. In D. Lasagabaster & Á. Huguet (Eds.), Multilingualism in European bilingual contexts (pp.1-14). Multilingual Matters.
Lawless, B., & Chen, Y. W. (2019). Developing a method of critical thematic analysis for qualitative communication inquiry. Howard Journal of Communications, 30(1), 92-106.
Μαυρομμάτης, Γ. (2005). Τα παιδιά της Καλκάντζας. Εκπαίδευση, φτώχεια και κοινωνικός αποκλεισμός σε μια κοινότητα μουσουλμάνων της Θράκης. Μεταίχμιο.
Μοσχονάς, Σ. (2009). Παράλληλες μονογλωσσίες: Η περίπτωση της μειονοτικής εκπαίδευσης στη Θράκη. Στο Φ. Τσιμπιρίδου (Eπιμ.), Μειονοτικές και μεταναστευτικές εμπειρίες: Βιώνοντας την "κουλτούρα του κράτους".
(σσ.121-149). Κριτική.
Makarova, Ι., Duarte, J., & Huilcán, M. (2021). Experts’ views on the contribution of language awareness and translanguaging for minority language education. Language Awareness. https://doi.org/10.1080/09658416.2021.1963976
Martin-Jones, M., & Cabral, I. D. C. (2018). The critical ethnographic turn in research on language policy and planning. In J. Tollefson & M. Pérez-Milans (Eds.), The Oxford handbook of language policy and planning (pp. 71-92). Oxford University Press.
May, S. (2013). The multilingual turn: Implications for SLA, TESOL, and bilingual education. Routledge.
McGroarty, M. (2010). Language and ideologies. In N. Hornberger & S. McKay (Eds.), Sociolinguistics and language education (pp. 3-39). Multilingual Matters.
Meier, G. S. (2017). The multilingual turn as a critical movement in education: Assumptions, challenges and a need for reflection. Applied Linguistics Review, 8(1), 131-161.
Pajares, M. F. (1992). Teachers’ beliefs and educational research: Cleaning up a messy construct. Review of Educational Research, 62(3), 307-332.
Schieffelin, Β., Woolard, Κ., & Κroskrity, P. (1998). Language ideologies: Practice and theory. Oxford University Press.
Silverstein, M. (1979). Language structure and linguistic ideology. In P. Clyne, W. Hanks, & C. Hofbauer (Eds.), The elements (pp. 193-248). Chicago Linguistics Society.
Shohamy, E. (2006). Language policy: Hidden agendas and new approaches. Routledge.
Spolsky, B. (2009). Language management. Cambridge University Press.
Τσιούμης, Κ. (2008). Η επιθεώρηση ξένων και μειονοτικών σχολείων και ο ρόλος της στα μειονοτικά ζητήματα κατά την πρώτη μετεμφυλιακή περίοδο (1949-1952). Πρακτικά ΚΗ΄ Πανελλήνιου Ιστορικού Συνεδρίου (σσ. 333-346). Ελληνική Ιστορική Εταιρία.
Τσιούμης, Κ. (2010). Λεπτές ισορροπίες. Μειονοτικά ζητήματα και εκπαίδευση γλωσσικών μειονοτήτων στη μεταπολεμική Ελλάδα. Σταμούλης.
Τσοκαλίδου, Ρ. (2017). SiDaYes! Πέρα από τη διγλωσσία προς τη διαγλωσσικότητα/Beyond bilingualism to translanguaging. Gutenberg.
Tollefson, J. (2013). Language policies in education: Critical issues. Lawrence Erlbaum Associates.