Ανάπτυξη εκπαιδευτικών σχεδιασμών στο νηπιαγωγείο για την υποστήριξη της καλλιέργειας ικανοτήτων του 21ου αιώνα: Παράμετροι που σχετίζονται με την εισαγωγή της αγγλικής γλώσσας στο νηπιαγωγείο και το (νέο) Πρόγραμμα Σπουδών της προσχολικής εκπαίδευσης

PDF
Δημοσιευμένα: Feb 18, 2022
Εκδόσεις:
2022-02-18 (1)
DOI: https://doi.org/10.12681/dial.28479
Λέξεις-κλειδιά:
ικανότητες 21ου αιώνα εκπαιδευτικός σχεδιασμός εισαγωγή της αγγλικής γλώσσας στο νηπιαγωγείο πρόγραμμα σπουδών προσχολική εκπαίδευση
Ευθυμία Πεντέρη
Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης
https://orcid.org/0000-0002-8054-6462
Περίληψη
Οι ικανότητες του 21ου αιώνα δεν αποτελούν μια νέα πρόταση στο χώρο της εκπαίδευσης. Ο τρόπος που οργανώνονται, αλληλοσυμπληρώνονται και διαμορφώνουν το πλαίσιο για τον μετασχηματισμό του εκπαιδευτικού σχεδιασμού στην προσχολική εκπαίδευση, συνιστά μια νέα παράμετρο που αναλύεται στο παρόν άρθρο και δημιουργεί συνδέσεις με την εισαγωγή της αγγλικής γλώσσας στο νηπιαγωγείο. Οι σύνθετες και ρευστές κοινωνικές παράμετροι και η πολυπλοκότητα της σύγχρονης ζωής διαμορφώνουν το πλαίσιο ώστε η εκπαίδευση από την προσχολική ηλικία να προσανατολίζεται στην κατεύθυνση της ανάπτυξης υπεύθυνων και ενημερωμένων πολιτών που είναι σε θέση να διαχειρίζονται τις σύγχρονες προκλήσεις της κοινωνίας λαμβάνοντας υπόψη το κοινό μέλλον. Οι ικανότητες του 21ου αιώνα αναδεικνύουν την παγκόσμια διάσταση της εκπαίδευσης και η ανάδυσή τους από την προσχολική ηλικία δημιουργεί τη βάση για την καλλιέργειά τους σε μια δια βίου προοπτική. Η εισαγωγή της αγγλικής γλώσσας στο νηπιαγωγείο βρίσκεται σε συστοιχία με αυτήν την προοπτική, καθώς παρέχει πλαίσιο και εργαλεία για την ανάπτυξη της ταυτότητας του παγκόσμιου πολίτη, ενώ ενισχύει τη διαπολιτισμική επικοινωνία και την αποδοχή του διαφορετικού. Αναφέρονται βασικές παράμετροι του εκπαιδευτικού σχεδιασμού που λαμβάνουν υπόψη το πώς μαθαίνουν τα παιδιά, το περιεχόμενο των ικανοτήτων που αναμένεται να αναπτυχθούν και παρουσιάζονται ιδέες για διαθεματικές δραστηριότητες που ενσωματώνουν λειτουργικά την εισαγωγή της αγγλικής γλώσσας στο πρόγραμμα του νηπιαγωγείου.
Λεπτομέρειες άρθρου
  • Ενότητα
  • Επιστημονική Αρθογραφία
Creative Commons License

Αυτή η εργασία είναι αδειοδοτημένη υπό το CC Αναφορά Δημιουργού – Μη Εμπορική Χρήση – Παρόμοια Διανομή 4.0.

Οι συγγραφείς των άρθρων που δημοσιεύονται στο Διάλογοι! Θεωρία και Πράξη στις Επιστήμες Αγωγής και Εκπαίδευσης διατηρούν τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας επί των άρθρων τους, δίνοντας στο περιοδικό το δικαίωμα της πρώτης δημοσίευσης. Άρθρα που δημοσιεύονται στο Διάλογοι! Θεωρία και Πράξη στις Επιστήμες της Αγωγής και Εκπαίδευσης διατίθενται με άδεια Creative Commons 4.0 και σύμφωνα με την άδεια μπορούν να χρησιμοποιούνται ελεύθερα, με αναφορά στον/στη συγγραφέα και στην πρώτη δημοσίευση για μη κερδοσκοπικούς σκοπούς και με δικαίωμα τροποποίησης μόνον με παρόμοια διανομή (αν αναμείξετε, τροποποιήσετε, ή δημιουργήσετε πάνω στο υλικό, πρέπει να διανείμετε τις δικές σας συνεισφορές υπό την ίδια άδεια όπως και το πρωτότυπο).

To Τμήμα Επιστημών Προσχολικής Αγωγής και Εκπαίδευσης του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης διατηρούν το δικαίωμα να δημοσιεύουν, να αναπαραγάγουν, να παρουσιάζουν στο κοινό, να διανέμουν και να χρησιμοποιούν άρθρα που δημοσιεύονται στο Διάλογοι! Θεωρία και Πράξη στις Επιστήμες Αγωγής και Εκπαίδευσης σε οποιοδήποτε μέσο και μορφή είτε μεμονωμένα είτε ως μέρη συλλογικών έργων, για όλο το χρόνο διάρκειας προστασίας της πνευματικής ιδιοκτησίας και για όλες τις χώρες του κόσμου.

Αυτό περιλαμβάνει ενδεικτικά, και όχι αποκλειστικά, το δικαίωμα δημοσίευσης των άρθρων σε τεύχη του περιοδικού Διάλογοι! Θεωρία και Πράξη στις Επιστήμες Αγωγής και Εκπαίδευσης, αναπαραγωγής και διανομής μεμονωμένων αντιγράφων των άρθρων, αναπαραγωγής ολόκληρων των άρθρων σε άλλη έκδοση του Τμήματος Επιστημών Προσχολικής Αγωγής και Εκπαίδευσης του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και του Εθνικού Κέντρου Τεκμηρίωσης και αναπαραγωγής και διανομής των άρθρων ή περίληψης αυτών με χρήση πληροφορικού συστήματος αποθετηρίου.

Λήψεις
Τα δεδομένα λήψης δεν είναι ακόμη διαθέσιμα.
Βιογραφικό Συγγραφέα
Ευθυμία Πεντέρη, Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης

Επίκουρη Καθηγήτρια, ΤΕΕΠΗ

Αναφορές
Αλεξίου, Θ., & Πεντέρη, Ε. (2020). Ταυτότητα του προγράμματος. Επιμορφωτικό υλικό για την εισαγωγική επιμόρφωση των εκπαιδευτικών ΠΕ06 και ΠΕ60 στα πιλοτικά νηπιαγωγεία για την εισαγωγή της αγγλικής γλώσσας στο νηπιαγωγείο. ΙΕΠ.
Alexiou, T. (2020). Introducing EFL in preschools: Facts and fictions. In W. Zoghbor & T. Alexiou (Eds.), Advancing English language education (pp. 61-74). Zayed Publication.
Allen, L., & Kelly, B. (Eds.) (2015). Transforming the workforce for children birth through age 8: A unifying foundation. The National Academies Press.
Amadio, M. (2013). A rapid assessment of curricula for general education focusing on cross-curricular themes and generic competences or skills. Background paper prepared for the Education for All Global Monitoring Report 2013/4: Teaching and learning: Achieving quality for all.
Anders, Y., Roßbach, H.-G., & Kuger, S. (2016). Early childhood learning experiences. In S. Kuger, E. Klieme, N. Jude, & D. Kaplan (Eds.), Assessing contexts of learning: An international perspective (pp. 179-208). Springer.
Arreguín-Anderson, M., Salinas-Gonzalez, I., & Alanis, I. (2018). Translingual play that promotes cultural connections, invention, and regulation: A LatCrit perspective. International Multilingual Research Journal, 12(4), 273-287. https://doi.org/10.1080/19313152.2018.1470434
Broekhuizen, M., Leseman, P., Moser, T., & van Trijp, K. (2015). Stakeholders’ study - Results from the interview and survey study among parents, practitioners and policy representatives in nine European countries. CARE Curriculum quality analysis and impact review of European (ECEC), D 6.2.
Beacco, J., Byram, M., Cavalli, M., Coste, D., Cuenat, M., Goullier, F., & Panthier, J. (2016). Guide for the development and implementation of curricula for plurilingual and intercultural education. Education Policy Division Language Policy Education Department Directorate of Democratic Citizenship and Participation DGII – Directorate General of Democracy. Council of Europe.
Broekhuisen, M., Slot, P., & Leseman, P. (2015). A review of research on the effects of early childhood education and care (ECEC) on children development. CARE Curriculum quality analysis and impact review of European (ECEC), D 4.1.
Calle Díaz, L. (2017). Citizenship education and the EFL standards: A critical reflection. PROFILE Issues in Teachers' Professional Development, 19(1), 155-168. http://dx.doi.org/10.15446/profile.v19n1.55676
Care, E., Griffin, P., & Wilson, M. (Eds.) (2018). Assessment and teaching of 21st century skills. Research and application. Springer.
Čepić, R., Vorkapić, S., Lončarić, D., Anđić, D., & Mihić, S. (2015). Considering transversal competences, personality and reputation in the context of the teachers’ professional development. International Education Studies, 8(2), 8-20.
Correira, N., Aguiyar, C., & Consorcio PARTICIPA (2020). Instrumentos de desenvolvimento profissional para a promocao do direito de participacao das criancas em contexto de jardim de infancia. CEI: Cadernos de Educacao de Infancia, 120, 42-45.
Council of Europe. (2019). Global education guidelines. Concepts and methodologies on global education for educators and policy makers. North-South Centre of the Council of Europe (Updated edition 2019). Retrieved from https://rm.coe.int/prems-089719-global-education-guide-a4/1680973101
Dennis, S. & O'Connor, E. (2013). Reexamining quality in early childhood education: Exploring the relationship between the organizational climate and the classroom. Journal of Research in Childhood Education, 27(1), 74-92. http://dx.doi.org/10.1080/02568543.2012.739589
Dietrichson, J., Kristiansen, I., & Viinholt, Β. (2020). Universal preschool programs and long-term child outcomes: A systematic review. Journal of Economic Surveys, 34(5), 1007-1043.
Dimitriadi, S. (2015). Inclusionary education in early years through the use of persona dolls. A case from Greece. In S. Dimitriadi (Ed.), Diversity, special needs and inclusion in early years education. Sage.
Επίσημη Εφημερίδα του Συμβουλίου της Ευρώπης. (2018). Σύσταση του συμβουλίου της 22ας Μαΐου 2018 σχετικά με τις βασικές ικανότητες της διά βίου μάθησης (Κείμενο που παρουσιάζει ενδιαφέρον για τον ΕΟΧ) (2018/C 189/01). Ανακτήθηκε από https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EL/TXT/PDF/?uri=CELEX:32018H0604(01)&from=ES
Eichsteller, G., & Holthoff, S. (2011). Conceptual foundations of social pedagogy: A transnational perspective from Germany. In C. Cameron & P. Moss (Eds.), Social pedagogy and working with children and young people: Where care and education meet (pp. 33-52). Jessica Kingsley Publishers.
European Commission/EACEA/Eurydice. (2012). Developing key competences at school in Europe: Challenges and opportunities for policy – 2011/12. Eurydice Report. Publications Office of the European Union.
European Commission. (2019). Key competences for lifelong learning. Retrieved from https://op.europa.eu/en/publication-detail/-/publication/297a33c8-a1f3-11e9-9d01-01aa75ed71a1/language-en
Fantini, A. E. (2020). Reconceptualizing intercultural communicative competence: A multinational perspective. Research in Comparative and International Education, 15(1), 52-61. https://doi.org/10.1177/1745499920901948
Fleta Guillén, M. T. (2018). Scaffolding discourse skills in pre-primary l2 classrooms. In M. Schwartz (Ed.), Preschool bilingual education. Multilingual education (vol. 25, pp. 283-309). Springer, Cham. https://doi.org/10.1007/978-3-319-77228-8_10
Fragkiadaki, G., & Ravanis, K. (2015). Preschool children’s mental representations of clouds. Journal of Baltic Science Education, 14(2), 267-274.
Glatthorn, A. A., Boschee, B. F., & Whitehead, B. M. (2012). Curriculum leadership: Strategies for development and implementation (3rd Ed.). Sage.
Guilherme, M. (2002). Critical citizens for an Intercultural word. Foreign language education as cultural politics. Cromwell Press Ltd.
Hackling, M., Smith, P., & Murcia, K. (2011). Enhancing classroom discourse in primary science: The puppets project. Teaching Science, 57(2), 18-25.
Hammer, D., Melhuish, E., & Howard, S. J. (2017). Do aspects of social, emotional and behavioural development in the pre-school period concurrently predict later cognitive and academic attainment? Australian Journal of Education, 61(3), 270-287.
Hester, K., & Cunningham, C. (2007, June). Engineering is elementary: An engineering and technology curriculum for children. Paper presented at 2007 Annual Conference & Exposition, Honolulu, Hawaii. 10.18260/1-2--1469
Hirsh-Pasek, K., Zosh, J. M., Golinkoff, R. M., Gray, J. H., Robb, M. B., & Kaufman, J. (2015). Putting education in ‘educational’ apps: Lessons from the science of learning. Psychological Science in the Public Interest, 16(1), 3-34.
Holthoff, S., & Eichsteller, G. (2009). Social pedagogy: The practice. Every Child Journal, 1(1), 58-63.
Gopnik, A., & Wellman, H. M. (2012). Reconstructing constructivism: Causal models, Bayesian learning mechanisms, and the theory. Psychological Bulletin, 138(6), 1085-1108.
Κακανά, Δ. (2021). Παιδαγωγικές πρακτικές. Επιμορφωτικό υλικό ασύγχρονης εξ αποστάσεως εκπαίδευσης στα πλαίσια του Υποέργου 1 «Σχεδιασμός-Εποπτεία εφαρμογής του προγράμματος & δημιουργία επιμορφωτικού και εκπαιδευτικού υλικού» ΑΠΘ της Πράξης «Επιμόρφωση Εκπαιδευτικών για την Εισαγωγή της Αγγλικής Γλώσσας στο Νηπιαγωγείο (ΕΑΝ)» με κωδικό ΟΠΣ (MIS) 5093563.
Καζέλα, Κ. (2018) Persona dolls. Μια καινοτόμος μεθοδολογία για την προσέγγιση της διαφορετικότητας του προσφυγικού ζητήματος, την πρόληψη της βίας και του σχολικού εκφοβισμού. Εκπαιδευτικό Δίκτυο ATHINA. Σειρά "Σύγχρονες Παιδαγωγικές Προσεγγίσεις".
Karabon, A. (2016). They’re lovin’it: how preschool children mediated their funds of knowledge into dramatic play. Teacher Education Faculty Publications, 97, 1-16.
Kyriacou, C., Ellingsen I. T., Stephens, P., & Sundaram, V. (2009). Social pedagogy and the teacher: England and Norway compared. Pedagogy, Culture & Society, 17(1), 75-87. https://doi.org/10.1080/14681360902742902
Λενακάκης, Α. (2016). Παιχνίδι και παιδαγωγός. Στο Ρ. Μαρτίδου (Επιμ.), Σύγχρονες διδακτικές προσεγγίσεις στην προσχολική και πρωτοσχολική εκπαίδευση (σσ. 30-38). Δίσιγμα.
Λενακάκης, Α., & Παρούση, Α. (2019). Η τέχνη του κουκλοθέατρου στην εκπαίδευση. Παιχνίδι συγκλίσεων και αποκλίσεων. Gutenberg.
Λενακάκης, Α., & Χρήστου, Α. (2017). Η συμβολή της persona doll στην καλλιέργεια διαπολιτισμικής ενσυναίσθησης. Στο Κ. Σαραφίδου (Επιμ.), Πρακτικά 6ου Πανελλήνιου Συνεδρίου «Σύγχρονες τάσεις και πρακτικές στη διαχείριση της σχολικής τάξης» (σσ. 475-487). Εταιρεία Επιστημών Αγωγής Δράμας.
Laevers, F., & Declercq, B. (2018). How well‐being and involvement fit into the commitment to children’s rights. European Journal of Education, 53, 325-335.
Leicht, A., Heiss, J., & Won Jung B. (Eds.) (2018). Issues and trends in education for sustainable development. UNESCO.
Leuchter, M., Saalbach, H., Studhalter, U., & Tettenborn, A. (2020). Teaching for conceptual change in preschool science: Relations among teachers’ professional beliefs, knowledge, and instructional practice. International Journal of Science Education, 42(12), 1941-1967. https://doi.org/10.1080/09500693.2020.1805137
Lightfoot, C., Cole, M., & Cole, S. R. (2015). Η ανάπτυξη των παιδιών (Ζ. Μπαμπλέκου, Επιμ.). Gutenberg.
Μπιρμπίλη, Μ. (2015). Προς μια παιδαγωγική του διαλόγου. Η σημασία και ο ρόλος των ερωτήσεων στην προσχολική εκπαίδευση. Σοφία.
Μυλωνάκου-Κεκέ, Η. (2013) Κοινωνική παιδαγωγική: Θεωρητικές, επιστημολογικές και μεθοδολογικές διαστάσεις. Διάδραση.
Melhuish, E., Ereky-Stevens, K., Petrogiannis, K., Ariescu, A., Penderi, E., Rentzou, K., Tawell, A., Broekhuisen, M., Slot, P., & Leseman, P. (2015). A review of research on the effects of early childhood education and care (ECEC) on children development. CARE Curriculum quality analysis and impact review of European (ECEC), D 4.1.
OECD. (2018). Engaging young children: Lessons from research about quality in early childhood education and care. Starting Strong, OECD Publishing. http://dx.doi.org/10.1787/9789264085145-en
Πεντέρη, E. (2017). Theoretical and practical issues concerning young children’s citizenship education: The program “Learn, Care and Act about my City”. Journal of Education and Training, 5(2), 141-164. https://doi.org/10.5296/jet.v5i2.13038
Πεντέρη, Ε. (2020). Φιλοσοφία και λειτουργία του προγράμματος στο νηπιαγωγείο. Επιμορφωτικό υλικό για την Εισαγωγική Επιμόρφωση των Εκπαιδευτικών ΠΕ06 και ΠΕ60 στα πιλοτικά νηπιαγωγεία για την εισαγωγή της αγγλικής γλώσσας στο νηπιαγωγείο. ΙΕΠ.
Πεντέρη, Ε. (2021α). Η φιλοσοφία και το πρόγραμμα του νηπιαγωγείου: Σκοπός, βασικές αρχές και λειτουργία του νηπιαγωγείου. Επιμορφωτικό υλικό ασύγχρονης εξ αποστάσεως εκπαίδευσης στα πλαίσια του Υποέργου 1 «Σχεδιασμός-Εποπτεία εφαρμογής του προγράμματος & δημιουργία επιμορφωτικού και εκπαιδευτικού υλικού» ΑΠΘ της Πράξης «Επιμόρφωση Εκπαιδευτικών για την Εισαγωγή της Αγγλικής Γλώσσας στο Νηπιαγωγείο (ΕΑΝ)» με κωδικό ΟΠΣ (MIS) 5093563.
Πεντέρη, Ε. (2021β). Αναπτύσσοντας την ταυτότητα του παγκόσμιου πολίτη στο νηπιαγωγείο: Η εισαγωγή της Αγγλικής γλώσσας. Προσκεκλημένη ομιλία σε διαδικτυακή επιμορφωτική Ημερίδας που διοργάνωσε το ΠΕ.Κ.Ε.Σ. ΑΜΘ, στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων του, με υπεύθυνη τη Συντονίστρια Εκπαιδευτικού Έργου ΠΕ 60, Κατερίνα Σαραφίδου (2η Ενότητα Νηπιαγωγείων ΑΜΘ).
Πεντέρη, Ε. (2021γ). Η φιλοσοφία και το πρόγραμμα του νηπιαγωγείου: Η οργάνωση του φυσικού περιβάλλοντος στο νηπιαγωγείο. Επιμορφωτικό υλικό ασύγχρονης εξ αποστάσεως εκπαίδευσης στα πλαίσια του Υποέργου 1 «Σχεδιασμός-Εποπτεία εφαρμογής του προγράμματος & δημιουργία επιμορφωτικού και εκπαιδευτικού υλικού» ΑΠΘ της Πράξης «Επιμόρφωση Εκπαιδευτικών για την Εισαγωγή της Αγγλικής Γλώσσας στο Νηπιαγωγείο (ΕΑΝ)» με κωδικό ΟΠΣ (MIS) 5093563.
Πεντέρη, Ε. (2021δ). Ενσωμάτωση της αγγλικής γλώσσας στο πρόγραμμα του νηπιαγωγείου: Τι, πώς και γιατί. Ανακοίνωση σε διαδικτυακή επιμορφωτική δράση-σεμινάριο που διοργάνωσε το 2ο Περιφερειακό Κέντρο Εκπαιδευτικού Σχεδιασμού Αττικής (Αρ. Πρωτ.: 1945).
Πεντέρη, Ε., Χλαπάνα, Ε., Μέλλιου, Κ., Φιλιππίδη, Α., & Μαρινάτου, Θ. (2021α). Πρόγραμμα σπουδών προσχολικής εκπαίδευσης. Στο πλαίσιο της Πράξης «Αναβάθμιση των Προγραμμάτων Σπουδών και Δημιουργία Εκπαιδευτικού Υλικού Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης» " του ΙΕΠ με MIS 5035542.
Πεντέρη, Ε., Χλαπάνα, Ε., Μέλλιου, Κ., Φιλιππίδη, Α., & Μαρινάτου, Θ. (2021β). Οδηγός νηπιαγωγού - Υποστηρικτικό υλικό. Πυξίδα: Θεωρητικό και μεθοδολογικό πλαίσιο. Στο πλαίσιο της Πράξης «Αναβάθμιση των Προγραμμάτων Σπουδών και Δημιουργία Εκπαιδευτικού Υλικού Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης» " του ΙΕΠ με MIS 5035542.
Πρόγραμμα Σπουδών Νηπιαγωγείου. (2014). «ΝΕΟ ΣΧΟΛΕΙΟ (Σχολείο 21ου αιώνα) – Νέο Πρόγραμμα Σπουδών» με κωδικό ΟΠΣ: 295450 Οριζόντια Πράξη στις 8 Π.Σ., 3 Π.Στ. Εξ., 2 Π.Στ. Εισ. Υποέργο 1: «Εκπόνηση Προγραμμάτων Σπουδών Υποχρεωτικής Εκπαίδευσης» (Υπεύθυνη Επιστημονικού Συντονισμού: Μαρία Μπιρμπίλη).
Ρεκαλίδου, Γ. (2016). Η αξιολόγηση στην τάξη του νηπιαγωγείου: Τι, γιατί και πώς; Gutenberg.
Rajagopalan, K. (2009). Exposing young children to English as a foreign language: Τhe emerging role of world English. Trabalhos em Linguística Aplicada, 48(2), 185-196.
Remer, R., & Tzuriel, D. (2015). “I teach better with the puppet" – use of puppet as a mediating tool in kindergarten education – an evaluation. American Journal of Educational Research, 3(3), 356-365.
Reyes, I., Da Silva Iddings, A. C., & Feller, N. (2016). Building relationships with diverse students and families: A funds of Knowledge Perspective. Journal of Early Childhood Literacy, 16(1), 8-33. https://doi.org/10.1177/1468798415584692
Rosa, E., & Tudge, J. (2013). Urie Bronfenbrenner's theory of human development: Its evolution from ecology to bioecology. Journal of Family Theory & Review, 5(4), 243-258.
Samuelsson, P., & Johansson, E. (2006). Play and learning—inseparable dimensions in preschool practice. Early Child Development and Care, 176(1), 47-65.
Schunk, D. H., Pintrich, P. R., & Meece, J. L. (2010). Motivation in education. Theory, research and application. Pearson/Merrill Prentice Hall.
Simon, S., Naylor, S., Keogh, B., Maloney, J., & Downing, B. (2008). Puppets promoting engagement and talk in science. International Journal of Science Education, 30(9), 1229-1248.
Stein-Smith, K. (2018). Foreign language skills as the ultimate 21st century global competency: Empowerment in a globalized world. International Journal of Research Studies in Language Learning, 7(3), 71-86.
UNESCO. (2015). Rethinking education. Towards a global common good? The United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization.
Wallerstedt, C., & Pramling, N. (2012). Learning to play in a goal-directed practice. Early Years, 32, 5-15. https://doi.org/10.1080/09575146.2011.593028
Weber, Ε. (2002). Rules, right and wrong, and children. Early Childhood Education, 30(2), 107-111.
Wolniak, R. (2017). The design thinking method and its stages. Inżynieria Systemów Technicznych, 6(6), 247-255.
Wyatt-Smith, C., Klenowski, V., & Colbert, P. (Eds.) (2014). Designing assessment for quality learning. Springer.